Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿Cheqapunit gobiernonakan apnaqat organizacionanakajj aka oraqpachan sumankañ utjayapjjaspa?

¿Cheqapunit gobiernonakan apnaqat organizacionanakajj aka oraqpachan sumankañ utjayapjjaspa?

 Aka oraqpachanwa guerranakasa chʼajjwañanakas wal jiljjattaski. Ukatwa Naciones Unidas sat organizacionasa yaqha ukham organizacionanakas sumankañ utjañapatak a yanaptʼasipki. Ukatakejja, jan waltʼäwinakajj utjki uka markanakaruw jupanakatak trabajipki ukanakar khitapjje. ¿Kuna amtampis uk lurapjje? Mayachtʼata jakasiñ utjañapatakiw yanaptʼañ munapjje. Naciones Unidas ukankir António Guterres sat secretario generalajj akham sänwa: “Naciones Unidas uka organizacionan representantenakapajja, aka oraqpachan sumankañ utjañapatakejj qhawqsa chʼamachasisipkta ukwa uñachtʼayi” sasa.

 Uka organizacionanakan chʼamachasipjjatapajj walja jaqenakaruw aka qhepa maranakan yanaptʼawayi. Sañäni, markachirinakaruw jarkʼaqasiwayi, guerrajj utjkäna uka markanakat escapiri jaqenakaruw markapar kuttʼapjjañapatak yanaptʼasiwayi, manqʼañanakampi, isimpi, umampi, yaqha ukhamanakampiw jaqenakar yanaptʼasiwayi, qʼala tukjat escuelanaka, hospitalanaka yaqha ukham utanakaw askichasiwayi. Ukampis jachʼa jan waltʼäwinak utjatap laykojja, uka organizacionanakajj janiw sumpun jaqenakar yanaptʼañ puedipkiti. ¿Kunanakas aka oraqen sumankañ utjañapatak cheqapun yanaptʼaspa? ¿Bibliajj uka toqet kamsisa?

¿Kunanakas sumankañ utjañapatak jarkʼi? ¿Bibliajj uka toqet kamsisa?

 Janiw purapat yanaptʼasiñajj utjkiti. Jilapartejja, militaranakasa markachirinakasa janiw purapat yanaptʼasiñ munapkiti, yamas mä markampi yaqha markamp guerrajj utjki ukhajja, janipuniw khitis mä acuerdor puriñ munkiti. ¿Kunatsa jupanakatak mä acuerdor puriñajj chʼamäpacha? Militaranakasa markachirinakas mayj mayja amuyunakanïpjjewa, ukatjja kunatï mä grupotakejj wali importantëki ukajj mayni grupotakejj janiw importantëkiti.

 ¿Bibliajj uka toqet kamsisa? “Alajjpachankir Diosajj yaqha reino uttʼayarakini [...]. Uka reinow taqe uka reinonakarojj [jaqenakan apnaqat gobiernonakarojj] tʼunjani, [...] wiñayatak utjarakini” (Daniel 2:44).

 Niyaw Diosajj aka oraqen utjki uka guerranak qʼal chhaqjjtayjjani, sumankañwa utjayarakini (Salmo 46:8, 9). ¿Kunjamsa uk lurani? Jaqenakan apnaqata gobiernonak lantejja, yaqha Reino uttʼayani, ukajj Diosan Reinopäniwa. Uka Reinojj aka oraqjjar apnaqjjani ukhajja, janiw guerranakasa chʼajjwañanakas utj-jjaniti, ukhamajj sumankañ utjayiri organizacionanakan yanaptʼapajj janiw wakisjjaniti.


 Sumankañ utjayañatakejj janiw yanaptʼanakajj utjkiti. Sumankañ utjayañatak yanaptʼirinakajj jukʼanikïpjjewa, qollqes janiw utjkiti, ni yaqha ukham yanaptʼanakas utjkiti, ukatwa organizacionanakajj sumankañ jan utjayirjamäpkiti. Maysa toqetjja, chʼajjwañanakajj utjki uka lugaranakan jukʼamp jan walinakaw utji, jukʼamp peligrosorakiwa.

 ¿Bibliajj uka toqet kamsisa? “Jesucristo Tatitusan Diosapajja, [...] Cristorojj [...] alajjpachansa kupëjjapar qontʼayäna. Juparusti taqe gobiernonakjjaru, taqe autoridadanakjjaru, taqe chʼamaninakjjaru, taqe munañaninakjja[ruw] qontʼayi” (Efesios 1:17, 20, 21).

 Taqe Chʼamani Jehová b Diosajja, Reinopan Reyit apnaqañapatakejj Jesusaruw uttʼayawayi, uk phoqañapatakejj kunanakatï wakiski ukanakwa churawayaraki (Daniel 7:13, 14). c Jesusajj chʼama, yatiña, amuytʼañwa Diosat katoqawayi, janiw ni mä organizacionasa ni mä gobiernos Jesusjam wali chʼamanïkiti, ni yatiñanïkisa (Isaías 11:2). Jesusajj wali chʼamani walja angelanakaruw pʼeqtʼaraki (Apocalipsis 19:14). Cheqansa, jupatakejj janiw kuna chʼajjwañasa ni jan waltʼäwis jan askichañjam utjkiti.

 Kunanaktï Diosajj churawayki taqe ukanakampiw Jesusajj jan walinak chhaqtayani. Ukampis janiw ukak lurkaniti, jan ukasti Diosan Reinopan jakirinakatakejj cheqpach sumankañampi, kusisit jakasiñampwa utjayarakini (Isaías 32:17, 18).


 Sumankañ utjañapatakejj janiw leyinakajj yanaptʼkapuniti. Awisajja, sumankañ utjayañatak chʼamachasipki ukanakajj janiw kuntï munapki uk lurirjamäpkiti, ¿kunatsa? Kuntï lurapjjañapäki uk qhanañchir instruccionanakajj janiw jupanakatak qhanäkiti, jan ukajj markanakan leyinakapaw jupanakar jarktʼaraki. Ukatwa tʼaqesir jaqenakarojj jan sum arjjatañ puedipkiti, ni kuntï amtapki uk lurañsa puedipkarakiti.

 ¿Bibliajj uka toqet kamsisa? “Jesusasti jupanakar jakʼachasisajj akham sasaw säna: ‘Diosaw taqe autoridad churitu, alajjpachansa ukhamaraki aka oraqensa’ [sasa]” (Mateo 28:18).

 Kunjamsa oraqpachan sumankañ utjayaspa uk qhanwa Diosajj Jesusar qhanañchawayi, uk lurañapatakis autoridad churawayarakiwa (Juan 5:22). Jesusajj taqe kuns cheqaparuw lurani, janiw jupatakik kuns thaqkaniti (Isaías 11:3-5). Ukatwa Bibliajj “Sumankañan Principepa” sasin jupat qhanañchi, Reinopasti “justiciampi cheqapampi” uttʼayatarakiwa (Isaías 9:6, 7).

Diosan Reinopakiw cheqpach sumankañ utjayani

 Jaqen uttʼayat organizacionanakajja, mä cheqan jan ukajj mä markan sumankañ utjañapatak yanaptʼapjjaspawa. Ukampis kunatï jaqenakarojj nuwasiñar apki uk janiw chuymanakapat chhaqtayapkaspati, jaqenakan chuymanakapanjja uñisisiñanakakiw utji.

 “Aka oraqpachanjja, janiw suman jakasiñajj utj-jjeti, ukaw jukʼamp jan walejja” (Dennis Jett, exembajador de Estados Unidos).

 Diosan Reinopakiw cheqpach sumankañ utjayaspa, ¿kunatsa? Diosakiw jaqenakarojj chuymapat uñisisiñanak chhaqtayañ yanaptʼaspa. Jesusajj aka oraqenkkäna ukhajja, arsutapampisa luratanakapampisa, maynit maynikam munasiñamp uñjasipjjañapataki, jan chʼajjwasa sum jakasipjjañapatakiw discipulonakapar yatichäna. Uka ewjjtʼanakat mä qhawqhanak uñjañäni:

 “Kusisiñanïpjjew mayninakampi sumankañ thaqerinakajja” (Mateo 5:9).

 “Jaqe masimarojj juma kikparjam munasiñamawa” (Marcos 12:29-31).

 “Imañapar uka espadam imasim, espada aytirejj espadampi jiwayatarakïniwa” (Mateo 26:52).

 “[Jesusar] insultapkäna ukhajja, janiw jupajj insultkarakïnti. Tʼaqesiskäna ukhasa, jupar tʼaqesiyirinakarojj janiw amenazkänti” (1 Pedro 2:23).

 Diosan Reinopan jakirinakarojj maynit maynikam munasiritwa uñtʼasini sasaw Jesusajj yatichawayarakïna. Ukhamarusa, Diosan Reinopan janiw mayninakar uñisiñajj utjkaniti. Bibliajj uka toqet akham siwa:

 “Cheqpachans jumanakatejj maynit maynikam munasipjjätajja, taqeniw nayan discipulonakajäpjjatam yatipjjani” (Juan 13:34, 35).

 “Taqe khititejj jilapar uñiski ukajja, jaqe jiwayiriwa” (1 Juan 3:15).

 “Khititejj Diosar munaski ukajja, jilaparojj munasiñaparakiwa” (1 Juan 4:20, 21).

 Niyakejjay Jehová Diosajj jaqenakar lurtʼawaychejja, kunjamatsa sumankañan jakasipjjaspa uk jupakiw yati. Jaqenakasa yaqhep organizacionanakasa, sumankañ utjañapatakejj kunaymaninakwa lurawayapjje, ukampis ukanakajj inamayakiwa, Diosan Reinopakiw cheqpach sumankañ aka oraqpachan utjayani.

a Naciones Unidas ukhamarak yaqha organizacionanakajj aka arunakwa apnaqapjje: “Construcción de la paz”, “consolidación de la paz”, “apoyo a la paz” ukat “operaciones de paz”.

b Diosan sutipajj Jehová satawa (Salmo 83:18). “¿Quién es Jehová?” sat yatichäwi liytʼäta.

c Daniel 7:13, 14 textonjja, ‘jaqen yoqapa’ sasajj Jesucristotwa parlaski (Mateo 25:31; 26:63, 64).