¿Taqi chuymat Jesusar arkaskta?

“Kunjämatix nanakax yatichapxsmaxa [...], ukhamarjama lurasipkakim jukʼamp jukʼampi.” (1 TES. 4:1.)

1, 2. 1) ¿Jesusan urunakapan jakirinakax kuna askinaksa uñjapxäna? 2) ¿Kunatsa jichhürunakax wali askiraki?

 ¿JUMAX Jesusan urunakapan jakañ munasmänti? Uka urunakan jakañax wali askïpachänwa. Inas jan qullkañ mä usut “qulltʼita” sasin Jesusar maychismäna. Ukat arunakap istʼañasa, milagronak luraskir uñjañas wali askïpachänwa (Mar. 4:1, 2; Luc. 5:3-9; 9:11). Jumax Diosan Yuqapar taqi ukanak luraskir uñjasaxa, ¿kunjamakis jikxatasismäna? (Luc. 19:37.) Chiqasa, uka urunakan jakir jaqinakakiw taqi ukanak uñjawayapxi; qhipatxa janiw mayampis ukanakax uñjatäxiti. Maysa tuqitxa, Jesusax “jupapachparakiw mä sacrificio luqtasiwayi”. Janipuniw khitis taqi ukanak lurkaspati (Heb. 9:26; Juan 14:19).

² Ukampis jiwasax wali aski urunakan jakaraktanxa. Kunjamtï Bibliax siskixa, “tukuya”  jan ukax “qhipa” urunakanwa jaktanxa (Dan. 12:1-4, 9; 2 Tim. 3:1). Supayax niyaw alaxpachat jaquqanitäxi ukat mikʼayar jaquntatarakïniwa (Apo. 12:7-9, 12; 20:1-3). Maysa tuqitxa, ‘Diosan reinopat suma yatiyäwinakaw’ Uraqpachan jichhax yatiyasiskaraki, “mä Paraisow utjani” sasaw jaqinakar yatiytanxa. Uk phuqañax wali askiw jiwasatakixa, janiw mayampis ukham yatiyasxaniti (Mat. 24:14).

3. ¿Jesusax janïr alaxpachar sarkasax arkirinakapar kamsänsa, ukat kun lurañas wakisi?

³ Alaxpachar janïr sarkasax akham sasaw Jesusax arkirinakapar säna: “Jumanakasti nayat qhanañchapxitäta Jerusalén markana, Judeana, Samariana, taqi aka uraqpachana” sasa (Hech. 1:8). Ukhamax aka qhipa urunakan janïr tukuskipanwa Jesusat Uraqpachan yatichasiñapa. ¿Kunatakis yatichasi? Jesusan arkiripar tukuyañataki (Mat. 28:19, 20, MT). Ukampis ¿Jesusan arunakaparjam sum phuqañatakix kun lurañas wakisispa?

4. 1) ¿2 Pedro 3:11, 12 qillqatanxa kuna tuqitsa iwxtʼistu? 2) ¿Kunanakatsa wal amuyasiñasa?

⁴ Apóstol Pedrox akham sasaw iwxtʼistu: “¡Kunja Tatit chuymas jupar wali katuyasita jakapxañamaxa! Tatitun jutañap ursti suytʼapxam, jankʼakïñapa munasa” sasa (2 Ped. 3:11, 12). Ukhamasti, aka qhipa urunakanxa wali amuyumpi sarnaqañasawa, ukat kuntï Diosax lurapxam siskistu ukanak taqi chuym lurañasarakiwa. Mayaxa, arunakapat yatiyañawa. Chiqas kuntï Jesusax siskäna ukanakxa walja jilat kullakanakaw Uraqpachan taqi chuym phuqasipki, ¡uk uñjasax wal kusistanxa! Ukampis Supayan apnaqat akapachaw chʼam apaqañ munistu, ukat awisax jiwaspachas juchararjamax aynachtʼaraksnawa. Ukhamanakan uñjasisax Cristor sum arkañasa, Diosan arunakapat yatichañasa chʼamäspawa. Ukampis ¿kunas yanaptʼistaspa?

Diosar taqi chuym luqtapxañäni

5, 6. 1) ¿Pablox kunatsa Jerusalén markankir jilat kullakanakar chʼamachäna, ukat kuna tuqitsa amtayarakïna? 2) ¿Kuntï Diosax lurapxam siski ukanakxa kunatsa taqi chuym phuqañasa?

⁵ Arknaqatas walikpun Diosar walja maranak luqtasipktaxa sasaw Pablox Jerusalén markankir jilat kullakanakar chʼamañchäna. Ukatxa “amtasipxarakimay nayra urunakamxa, kunapachatix Diosan qhanap katuqapkäyäta, ukhamarak llampʼu chuymampi nuwasiñanakan tʼaqhisipkäyäta ukanakatxa” sasaw säna. Ukat Jehová Diosas janirakiw ukanak armaskänti (Heb. 6:10; 10:32-34). Pablon uka arunakap istʼasinxa wali chuymachtʼataw hebreo jilat kullakanakax jikxatasipxpachäna. Ukampis Diosar luqtañatakix chʼamachasisipkakiñapänwa; janiw jan phuqañ laykux may maya parlapxañapäkänti, kunjamtï akapachan jayrasiñat kuns parlapxi ukhama. Diosan kamachinakap phuqañatakix jankʼakïpxañapänwa (Heb. 12:25).

⁶ Uka iwxanakax jiwasatakis wali askirakiwa. Cristianonakax Diosar taqi chuym luqtañataki chʼamachasiñasawa; janiw jayrasiñatxa may maya parlañasäkiti. Kuntï Diosax lurapxam siskistu ukanakxa janiw pä chuym lurañasäkiti, jan ukasti, sum phuqañasawa (Heb. 10:39). Ukarjamaw jaqinakax qhispipxanis jan ukax jiwapxanisa (1 Tim. 4:16).

7, 8. 1) ¿Diosar taqi chuym luqtañatakix kunas yanaptʼistani? 2) ¿Qalltanjam jan sum phuqxstan ukhax kunsa Jehová Diosatsa Jesusatsa amtañasa?

⁷ Ukhamasti, lurañanakas jan phuqañ layku may maya parlañax janiw wakiskaspati. Ukampis ¿jan ukhamäñatakix kunas yanaptʼistaspa? Nayraqatxa, kuntï Jehová Diosar katuyasisax arsuwayktan ukanakat amtasiñasawa, ukat lupʼiñasarakiwa. “Taqi kunat sipansa Jumaruw nayraqat luqtämaxa” sasaw Diosar sayätanxa, ukhamasti ukarjam phuqañataki chʼamachasiñasawa  (Mateo 16:24 liytʼasiñapawa). Uka tuqit sumpach amuytʼasiñatakix sapa maynis akham jisktʼasiñasawa: “¿Kuntï Diosar katuyasisax arsuwaykta ukanak taqi chuymat phuqasktxa? ¿Kunjamtï bautisasisax chʼamachasiyäta ukhamti chʼamachasisktxa? ¿Jan ukax marat maratjam thayarxaktcha?” sasa.

⁸ Ukat thayaratakïxstan ukhaxa, Sofoniasan aka chʼamañchkir suma arunakapat amtasiñasawa, akham sasaw säna: “Janirak amparamas jan chʼamani, tukpanti [...]. Tatitu Diosaw jumanak taypinkaski, ¡jupax taqi chʼamaniwa, juparakiw qhispiyätam! Diosasti jumar uñjasinxa kusisiniwa” sasa (Sof. 3:16, 17). Uka arunakax Babiloniat kuttʼanir nayra israelitanakatakïnwa. Ukampis jiwasatakix wali askirakiwa. Niyakixay Diosan munañap luraskstanxa, Jupaw kuntï lurañasäki ukanak phuqañatakix chʼam churistani; ukat Yuqapas ukhamarakiw yanaptʼistani (Isa. 12:2; Mat. 28:20). Ukat jiwasatix Diosar luqtañataki taqi chuym chʼamachasiñänixa, wal bendicistani ukat Jupar jukʼampi jakʼachasiñsa yanaptʼarakistaniwa.

“Diosan reinopa” taqi chuym thaqhasipkakiñäni

9, 10. ¿Jachʼa manqʼäwit parlkasaxa kunsa Jesusax yatichäna, ukat kunsa jiwasax yatiqsna?

⁹ Mä kutixa, mä jilïr fariseon utaparuw Jesusax manqʼir saräna, ukanxa mä uñachtʼäwit parläna. Khitinakas Diosan Apnaqäwipan Jesusamp chikax apnaqapxani ukat kunapachatsa jupanakar ajllisiñapäna uka tuqinakatwa uka uñachtʼäwin qhanañchäna. Ukatxa, lurañanak jan phuqañ laykux kunatsa may maya parlañax jan walïki uka tuqitsa amuytʼayarakïnwa (Lucas 14:16-21 liytʼasiñapawa). Uka uñachtʼäwinxa, yaqha jachʼa manqʼäwit parläna. Ukat maqʼäwir jawstʼatäpkäna ukanakaxa, jan sarañ laykux may mayaki parlxapxäna. Maynix akham sänwa: “Jichhakiw mä uraq alasta, uk uñjir sarañaxawa” sasa; maynisti, “phisqa yunt vaca alasta, uk yantʼiriw sarä” sasaw säna, ukat maynïristi “jichhakiw casarasta ukat jan sarkäti” sasaw sarakïna. ¡Jan sarañ laykux ukhamak parlxañastï! Chiqansa, uraqi jan ukax uywa alañatakisa, janïr qullq churkasaw sum uñakiptanxa. Ukhamax alatäxchïna ukhaxa, ¿uraqi uñjir sarañas jan ukax uywa yantʼir sarañas ukkhapunit wakisïna? ¿Ukat jichha jaqichatäkasinsa janit jawstʼatax sarañjamäkäna? Ukhamaxa, ¡manqʼa wakichirix colerañat coleraskäna!

¹⁰ ¿Kunsa jiwasax uka uñachtʼäwit yatiqsna? Janiw uka jaqinakjamañasäkiti. Jiwasatakix Diosar luqtañaw nayrankañapa. Janiw munañanakasaki nayraqat thaqhañasäkiti, ukham sarnaqasax jukʼat jukʼatwa tharaysna (Lucas 8:14 liytʼasiñapawa). Jan ukar puriñatakix Jesusan arunakaparjam sarnaqañasawa, jupax akham sänwa: “Nayraqatax Diosan reinopa munapxam, ukhamarak kunatix chiqäki jupan nayraqatapanxa ukanaka” sasa (Mat. 6:33). Jïsa, ukarjamaw Diosan markapanxa wayn tawaqunakas ukat jilïrinakas Uraqpachan wali sum luqtasipki, ¡ukax wali kusiskañapuniwa! Walja jilat kullakanakaw Diosar jukʼamp luqtañ laykux munañanakapsa maysar apanukupxi. Ukhamatwa ‘Diosan reinopar’ nayraqat thaqhasax wali kusisit jikxatasipxi.

11. ¿Kunatsa Diosar taqi chuym luqtañax wakisi, kunsa uka tuqit Joasax yatichistu?

¹¹ Kunatsa Diosar taqi chuym luqtañax wakisi uk sumpach amuytʼañatakix Israel marka apnaqir Joás chachat parltʼañäni. Kunapachatï Siria markankir soldadonakax Israel markampi chʼaxwir sarapkäna ukhaxa, wali jachtʼasisaw Joasax Eliseo profetan ukar saräna, yanaptʼita sasaw wal achikasïna. Ukhamax mä flecha katxarusin ventanat Siria tuqir flechtʼam sasaw Eliseox Joasar säna. Ukampixa, kunjamsa Jehová Diosan  yanaptʼatax Siria markar atipjañapäna ukwa uñachtʼayañ munäna. Uk sataxa, ¿kunjamas jikxatasïna? Kunapachatï Eliseox flechanak uraqir liqʼintam säna ukhaxa, pä chuymakiw kimsa kuti liqʼintäna. Ukatwa Eliseo profetax colerasïna. ‘Siria jaqinakar tukjañatakix’ taqi chuymaw phisqa jan ukax suxta kuti liqʼintañapäna. Ukham pä chuymaki liqʼintasax kimsa kutikirakiw Siria markar atipäna, janiw qʼal tukjkänti (2 Rey. 13:12-20). ¿Kunsa jiwasax ukat yatiqsna? Jehová Diosan bendicionanakap katuqañatakix taqi chuymaw Jupar luqtañasa.

12. 1) ¿Llakinakan jan aynachtʼañatakix kun lurañas wakisispa? 2) ¿Diosar taqi chuym luqtasax kuna bendicionanaksa jumax katuqta?

¹² Jan walinakan uñjasisaw Diosar taqi chuym luqtatas uñachtʼayaraktanxa. Yaqhip jilat kullakanakax qullqi tuqit wali llakinakan uñjasipxi. Yaqhipasti, Diosatak jukʼamp irnaqañ munasipki, ukampis usuntatäpxiwa, ukatwa llakisipxaraki. Ukampis sapa mayniw chʼamasarjamax Cristor taqi chuym arksna. Ukatakixa “Akanakaw Cristor jukʼamp sum arkañ yanaptʼistaspa” siski uka recuadron utjki uka jiskʼa tʼaqanakampi ukat iwxtʼanakapampi uñxattʼsna, ukaw wal yanaptʼistani. Ukat ukarjam chʼamachasiñäni ukhaxa, wali sumaw Diosarux luqtaskakiñäni, janiw aynachtʼkañäniti, janirakiw kuns axsarkañäniti; chuymasas chuymäniwa. Ukham suma bendicionanakaw utjani (1 Cor. 15:58). Ukat Diosar taqi chuym luqtasax jachʼa urup wal suytanxa (2 Ped. 3:12).

¿Taqi chuymat luqtaskta?

13. ¿Diosar taqi chuymat luqtasktan janicha ukxa kunjamatsa yatsna?

¹³ Ukat janirakiw sapüru yatiyir sarasakix Diosar taqi chuym luqtatas uñachtʼayksnati. Chiqas sapa mayniw chʼamasarjam luqttanxa, janiw taqinis mä kikpaki luqtksnati. Inas kʼumar jilat kullakanakax walja horanak yatiyapxchispa. Ukampis khitinakatix usutäpki ukanakax inas maya jan ukax pä horaki phaxsin chʼamaparjam taqi chuym yatiyapxchispa, ukham chʼamachasir uñjasax Jehová Diosax wal kusisi (Marcos 12:41-44 uñxattʼarakismawa). Jumasti, ¿chʼamamarjamat Diosar taqi chuym luqtaskta? Ukatakixa, kunanak lurañatakis  chʼamamax utjaski, qhawqsa lurirjamäskta ukanakat juma pachpa amuytʼasiñamawa. Ukat Jesusan arkiripjamax jupat yatiqasiñamarakiwa (Romanos 15:5 liytʼasiñapawa; 1 Cor. 2:16). Amtañäni, ¿Jesusatakix kunas nayrankäna? Capernaum markan yatichkasaxa akham sasaw säna: “Wakisirakiw nayanxa Diosan reinopat yaqha markanakaru yatiyir sarañaxaxa, ukataki khitanitarakïtwa” sasa (Luc. 4:43; Juan 18:37). Ukhamasti, kunjamsa Jesusax Diosar luqtäna uk uñjasinxa, sapa mayni wal amuytʼasiñasawa, ukat chʼamanïkasin Diosar jukʼampi luqtañäni ukhaxa, wali askïniwa (1 Cor. 11:1, MT).

14. ¿Kunjamatsa Diosar jukʼamp luqtsna?

¹⁴ Ukhamasti, kunsa lurirjamäsktan uka tuqinakat sapa maynis sumpach amuykipasiñasawa, jukʼamp luqtañatakix inas tiempos chʼamas utjaskchi (Mat. 9:37, 38). Yatiqañ utat mistusinxa ukhamaw walja wayn tawaqunakas amuykipasipxaraki, ukatsti wali kusisitaw precursorjam luqtasipki. ¿Jumax ukham luqtañ munarakismati? Kawkintix Diosan arunakapat yatiyirinakax wal munaski ukar yanaptʼiriw yaqhipax sarapxi, yaqha markanakar kunaw sarapxi. Ukat yaqhipasti, yaqha arunak parlañ yatiqapxaraki, ukhamatwa uka aru parlir jaqinakar yatiyapxi. Chiqas taqi ukanak lurañax chʼamäspawa, ukampis walja bendicionanakaw utjani. Ukat “kunatix chiqäki uk uñtʼapxañapa[takis]” yaqhanakar yanaptʼaraksnawa (1 Tim. 2:3, 4; 2 Cor. 9:6).

Jupanakat yatiqasipxañäni

15, 16. ¿Khitinakas Jesusar taqi chuym arkapxäna?

¹⁵ Jesusan mä qhawqha apostolanakapat amuytʼañäni. ¿Kunapachatï Jesusax “nayar arkita” sasin jawsäna ukhax kamachapxänsa? Mateox “sartasin, taqi kun apanukusaw Jesusamp chik sarawayxäna” (Luc. 5:27, 28). Chawlla katuri Pedrompi Andresumpisti, ‘qänanak jaytarpawayasax’ “ukspachaw Jesusarux arkapxäna”. Ukat Juanampi Santiagompisti (Jacobo), tatapan qänapwa askichasipkäna, ukampis Jesusar “istʼasinxa, ukspachaw arkxaruwayapxäna [ukat] awkiparu, ukhamarak boterus jaytanukuwa[pxänwa]” (Mat. 4:18-22).

¹⁶ Saulot amtarakiñäni, qhipatxa apóstol Pablo satäxänwa. Janïr cristianükasax Jesusan arkirinakaparuw wal arknaqiritayna. Ukampis qhipatxa suma jaqïxänwa, “nayaw juparux ajllista nayxat parlañapataki” sasaw Jesusax säna. Bibliax jupat akham sarakiwa: “Sinagoganakanxa Cristotwa [jankʼaki] parlañ qalltäna: ‘Jesusax Diosan Yuqapaw’ sasa” (Hech. 9:3-22). Ukat arknaqatasa, jan walinakan uñjaskasas wali kusisitaw Diosar luqtäna (2 Cor. 11:23-29; 12:15).

17. 1) ¿Jesusar jukʼamp sum arkañatakix kunsa jumax luräta? 2) ¿Diosar taqi chuym luqtasax kuna bendicionanaksa katuqañäni?

¹⁷ Jiwasax uka nayra cristianonakjamarakiw Jesusar taqi chuym arkañ muntanxa (Heb. 6:11, 12). Ukat jupar arkasin Diosar jukʼampi luqtañataki chʼamachasiñäni ukhaxa, ¿kuna bendicionanaksa katuqañäni? Diosan mayitanakap phuqasinsa, jukʼampi luqtasinsa ukat tama taypin wal yanaptʼasasa wali kusisitaw jikxatasiñäni (Sal. 40:8; 1 Tesalonicenses 4:1 liytʼasiñapawa). Ukat Jesucristor arkañataki taqi chuym chʼamachasiñäni ukhaxa, wali sumaw chuymasan jikxatasiñäni, Diosas sum uñjarakistani, ukatxa wiñay jakañ katuqañäni (1 Tim. 4:10).

¿Amttati?

• ¿Kun lurañsa cristianonakax katuqtanxa, ukat kunjamsa uk uñjañasa?

• ¿Lurañanak jan phuqañ laykux kunsa jaqinakax parlapxi, ukat kunatsa jan walïki?

• ¿Kuna tuqitsa sapa maynis amuykipasiñasa?

• ¿Kunanakas Jesusar taqi chuym arkañ yanaptʼistaspa?

[Jisktʼanaka]

[27 janan recuadropa/fotopa]

Akanakaw Cristor jukʼamp sum arkañ yanaptʼistaspa

▪ Biblia sapür liyiña ukat uka tuqit lupʼiña (Sal. 1:1-3; 1 Tim. 4:15).

▪ Qullan ajayumpi yanaptʼita sasin Diosar sapür mayisiña (Zac. 4:6; Luc. 11:9, 13).

▪ Diosar taqi chuym luqtapki ukanakar jakʼachasiña (Pro. 13:20; Heb. 10:24, 25).

▪ Jan wali urunakan jakatas amuyasiña (Efe. 5:15, 16).

▪ Jan phuqañ laykux may maya parlañax jan walïtap amuyasiña (Luc. 9:59-62).

▪ Bautisasiñatakix kunsa Diosar arsuwaytan ukanakat amtasiña ukat Diosar jukʼamp luqtasasa Jesusar taqi chuym arkasas kuna bendicionanaksa katuqtan ukanakat lupʼiña (Sal. 116:12-14; 133:3; Pro. 10:22).