1, 2. 1) ¿Chumngelu (chemu) fente falintukefimi ti llellipun? 2) ¿Chumngelu duamfali taiñ llellipuafiel Jewba chumngechi ayükey ta kidu?

WENU mu fentreley ta wangülen. Fey tüfa mu trürümfilmi ti Mapu, ‘müna pichikay’ piafuymi. Chaw Jewba kiñe lüykü ko reke trürümkefi kom pu che mülelu Mapu mu (Isaías 40:⁠15; Apokalipsi 4:⁠11). Welu müna pichingeiñ rume, ngüneduamnge Biblia ñi feypin: “Jewba fülmaniefi kom ñi pu mütrümkeetew, kom pu mütrümkeetew rüf dungu mu. Kidu elukefi ñi ayünieel tañi pu yamnieetew; llellipukelu engün kellun mu, kidu allkütukefi ka montulkefi” (Salmo 145:⁠18, 19). ¡Müna falintufali tüfa! Jewba kom newen niey. Kidu dewmafi itrokom mülelu. Welu küpa weniyeeiñmu, küpa allkütukeeiñmu taiñ llellipun. Feley llemay, müna falintufali tüfa. Kiñe falin yewün reke feley taiñ eluetew Jewba kiduke iñchiñ.

² Welu duamfali taiñ llellipuafiel chumngechi ayükey ta kidu. ¿Chumngelu? Taiñ allkütuaetew Jewba. Fey, ¿chumngechi llellipuaiñ? Inaduamaiñ chem kimeltukey Biblia.

3. ¿Chumngelu llellipuafimi ta Jewba?

³ Chaw Jewba ayükey tami llellipuafiel, tami nütramkayafiel. ¿Chumngechi kimnieiñ tüfa? Papeltunge Filipense 4:⁠6, 7, fey ngüneduamnge tami mangeletew Jewba piwkeyen mu. Kidu müna duamnieeymu. Tati Dewmafilu itrokom mülelu eluwküley tami allkütuaetew, feymu nütramkayafuymi chem  küdawngechi dungu mu ruparupangeymi ka chum duamnagkey tami piwke.

4. Wimtulelmi tami llellipuafiel ta Jewba, ¿chem rupayay? ¿Chumngelu?

⁴ Llellipufiliyiñ ta Jewba, doy fülkonküleaiñ kidu mu. ¿Chumngelu? Rakiduamnge tüfa: epu weniwen rumel nütramkawle, epuñpüle feypiwle chem rakiduamkey, chum duamnagkey ka chem küdawngechi dungu mu rupamekey, fey doy küme weniyewayngu. Ka femngechi, Biblia mu Chaw Jewba feypieymu chem rakiduamkey, chum duamnagkey ka chem femay küpalechi antü mu. Eymi kay, llellipun mu feypiafuymi ta Jewba ñi chumlen tami piwke. Wimtulelmi tami llellipuafiel, doy küme weniyeafimi (Santiaw 4:⁠8).

5. Jewba, ¿allkütukefi kom pu che ñi llellipun? ¿Chumngechi kimnieiñ tüfa?

⁵ Chaw Ngünechen, ¿allkütukefi kom pu che ñi llellipun? Femkelay. Kuyfi mu, kiñe wentru serfikefuy  ta Jewba, Isaia pingefuy. Feychi mu Chaw Dios feypifi pu israelche: “Fentren ngillatulmün rume, allkülayan; tamün kuwü apoley mollfüñ mew [kulpakonimün fentren che ñi lan mu]” (Isaías 1:⁠15). Feymu kuñiwtukuwnoliyiñ, femafuiñ Jewba ñi üdekeel. Fey kidu allkütulayay taiñ llellipun.

6. 1) ¿Chumngelu fente falin-ngey feyentual Jewba mu? 2) Ñi pengelal taiñ feyentulen, ¿chumaiñ?

⁶ Ayüliyiñ taiñ allkütuaetew Jewba, duamfali feyentual kidu mu (Marku 11:⁠24). Ngüneduamnge ñi feypin apostol Pablo: ‘Tutengelayay ta Ngünechen ngenole maneluwün ta kidu mew. Femngechi kiñe che ayüle ñi fülpual ta Ngünechen mew, rüf mew feley ñi feyentual Ngünechen ñi mülen ka ñi fürenekefiel tañi manelkeetew’ (Ebrew 11:⁠6). Welu re  ‘feyentulen’ pilayaiñ. Ñi pengelal taiñ feyentulen, ¿chumaiñ? Fill antü femaiñ Chaw Jewba taiñ feypietew (papeltunge Santiaw 2:⁠17).

7. 1) ¿Chumngelu duamfali taiñ llellipuafiel ta Jewba ñom piwke mu ka yamün mew? 2) Piwke mu ñi entual taiñ llellipun, ¿chumaiñ?

⁷ Kafey, duamfali taiñ llellipuafiel ta Jewba ñom piwke mu ka yamün mew. ¿Chumngelu? Rakiduamnge: pemefilmi kiñe fütra longkolelu, yamün mew dunguafimi, ¿felelay? Taiñ Chaw Jewba fütra newen niey, feymu doyelchi may dunguafiyiñ ñom piwke mu ka yamün mew, ¿felelay no am? (Génesis 17:⁠1; Salmo 138:⁠6; Santiaw 4:⁠6). Kafey piwke mu entuaiñ taiñ llellipun. Feymu wiño feypilayaiñ taiñ dew ngillatuelchi dungu (Matew 6:⁠7, 8).

8. Llellipufiliyiñ ta Jewba taiñ eluaetew kiñe dungu, ¿chumaiñ?

⁸ Kafey, llellipufiliyiñ Jewba taiñ kelluaetew, re anükünuwlayaiñ. Feymu llellipufiliyiñ ta Jewba taiñ eluaetew taiñ duamnieel, rakiduamlayaiñ: ‘Küdawnoli rume, Jewba eluaenew kom ñi duamnieel’. Chofüngelayaiñ, doy may yafüluwaiñ ka llowaiñ chem küdaw rume taiñ elungeal (Matew 6:⁠11; 2 Tesalonisense  3:⁠10). Kafey llellipufiliyiñ ta Jewba taiñ elkünual kiñe weda wimtun, duamfali taiñ famentual chem rume taiñ welulkayafetew (Kolosense 3:⁠5). Pu che fillke dungu ramtuwkey llellipun mu. Fewla inaduamaiñ kiñeke.

9. 1) ¿Iney llellipuafiyiñ? 2) Juan 14:⁠6 ñi feypin mew, ¿chumaiñ?

⁹ ¿Iney llellipuafiyiñ? Jesus kimeltufi tañi pu inanieetew ñi famngechi llellipual: “Taiñ Chaw Ngünechen wenu mapu mülelu” (Matew 6:⁠9). ¿Chem kimeltueiñmu tüfa? Llellipuafiyiñ ta Jewba müten. Fey wüla Jesus ka feypi: “Iñche ta rüpü reke felen, ka rüfngechi dungu ka mongen [...]. Iñche mew müten feyentulu amuay ta Chaw mew” (Juan 14:⁠6). Feymu, ¿chumaiñ? Llellipuaiñ Jesus ñi üy mu. ¿Chem pin tüfa? Dew kimnieiñ Jesus taiñ montulpaetew kulpan ka lan mew (Juan 3:⁠16; Romanu 5:⁠12). Kafey Jewba elfalkünufi ta Jesus ñi Jues ngeal. Ka dullifi ñi Longko Saserdote ngeal, tüfa ñi femün mu perdonangekeiñ taiñ kulpan mu (Juan 5:⁠22; Ebrew 6:⁠20). Feymu ñi llowngeal taiñ llellipun, duamfali taiñ yamnieafiel tüfachi falinke küdaw ñi nieel Jesus.

10. Taiñ llellipuafiel Jewba, ¿duamfali taiñ lukutuleal? ¿Chumngechi kimnieiñ tüfa?

¹⁰ Taiñ llellipuafiel Jewba, ¿duamfali taiñ lukutuleal? Femlay, Jewba feypikelaeiñmu taiñ femal tüfa. Kidu doy falintukey taiñ llellipual piwke mu ka yamün mew. Feymu anüleliyiñ, witraleliyiñ, lukutuleliyiñ kam pochongnagliyiñ rume, dunguafiyiñ Jewba yamün mu. Femngechi kimeltukey Biblia (1 Crónicas 17:⁠16; Nehemías 8:⁠6; Daniel 6:⁠10). Llellipuafuiñ chew rume ka chumül rume, antü ka pun mu. Kafey llellipuafuiñ Jewba ñüküfkülen mu. Chem che allkütunoeliyiñmu rume, taiñ Fütra Chaw allkütukeeiñmu. Rüf maneluwkeiñ tüfa mu (Nehemías 2:⁠1-6).

11. ¿Chem dungu mew llellipuafuiñ?

 ¹¹ ¿Chem dungu mew llellipuafuiñ? Chem rume Jewba ñi ayükeel. Feymu Biblia feypiley: “Ngillatufiliyiñ chem rume taiñ duamtuel kisu ñi piel mew, fey allküñmayaeiñmew taiñ ngillatukefiel” (1 Juan 5:⁠14). ¿Llellipuafuiñ iñchiñ taiñ chem duamtulen? Femafuiñ llemay. Rakiduamnge tüfa, nielmi kiñe küme weni, nütramkayafuymi tami chem rakiduamkülen ka chum duamkülen. Ka femngechi nütramkayafuymi ta Chaw Jewba (Salmo 62:⁠8). Kafey ngillatuafuiñ taiñ eluaetew ñi newen, tüfa kelluafeiñmu taiñ femal kümeke dungu (Luka 11:⁠13). Küme dullial taiñ chumal, llellipuafuiñ taiñ eluaetew kimün. Ka rupaliyiñ wedake dungu mu, ngillatuafuiñ taiñ yafültukuaetew (Santiaw 1:⁠5). Kafey, llellipuafuiñ ta Chaw Jewba taiñ perdonayaetew (Efesio 1:⁠3, 7). Ka llellipuafuiñ ñi kümelkaleal taiñ pu che, pu peñi, pu lamngen ka kakelu che (Hecho 12:⁠5; Kolosense 4:⁠12).

12. Llellipuliyiñ, ¿chem doyümafiyiñ?

¹² Llellipuliyiñ, ¿chem doyümafiyiñ? Doy falin-ngepe Jewba tañi ayükeel. Fillke dungu mu Jewba kümelkakeeiñmu, feymu kom piwke mu mañumtuafiyiñ (1 Crónicas 29:⁠10-13). Jesus kimeltufi tañi pu disipulu chumngechi ngillatual. Kidu feypi: “Eymün ta femngechi ngillatuaymün: ‘Taiñ Chaw Ngünechen wenu mapu mülelu, yamniengepe tami üy. Küpape tami Ngünenien. Femngepe tami feypin wenu mapu mew, ka femngechi Mapu mu. Elumuiñ taiñ duamnieelchi kofke fachantü, ka wiñoduamtumuiñ taiñ weda femkeelchi dungu mew chumngechi iñchiñ wiñoduamtukefiyiñ taiñ weda femkeetew. Elkünumulayaiñ taiñ welulkangeal, welu may montulmuiñ tati Weküfü mew’” (Matew 6:⁠9-13, TNM). Jesus ñi feypin mu, ¿chem dungu mu wüne ngillatuaiñ? Ñi yamniengetual Jewba ñi üy. Fey wüla llellipuaiñ tañi  küpayal ñi gobierno, ka ñi femngeal tañi ayükeel kom Mapu mu. Ngillatuliyiñ wüla tüfachi falinke dungu mu, fey feypiafuiñ taiñ duamnieel. Wüne dunguliyiñ Jewba tañi ayükeel, fey pengelaiñ chem doyümkeiñ.

13. ¿Tunteñmayafuy taiñ llellipun?

¹³ ¿Tunteñmayafuy taiñ llellipun? Biblia feypilay. Welu duamnieliyiñ, alüñmayafuy kam pichiñmayafuy. Llellipuliyiñ petu taiñ inon, pichiñmayafuy taiñ llellipun.  Welu mañumtufiliyiñ ta Jewba kam feypifiliyiñ taiñ weda rupameken, doy alüñmayafuy taiñ llellipun (1 Samuel 1:⁠12, 15). Jesus ñi antü mu, kiñeke che fentreñma ngillatukefuy, femngechi ñi afmatungeal (Luka 20:⁠46, 47). Welu iñchiñ femlayaiñ feychi pu che reke. Jewba afmatukelafi femngechi llellipun. Piwke mu tripape taiñ feypin, tüfa doy falin-ngey.

14. 1) ¿Tunten rupa ngillatuaiñ? 2) Tüfa, ¿chem kimeltukeeiñmu Jewba mu?

¹⁴ ¿Tunten rupa ngillatuaiñ? Jewba mangelkeeiñmu taiñ rumel nütramkayafiel. Biblia feypi: “Ngillatulemün”, “rumel yafüluwkülemün tamün ngillatuleael” ka “rumel ngillatulekeaymün” (Matew 26:⁠41; Romanu 12:⁠12; 1 Tesalonisense 5:⁠17). Taiñ Wenu Chaw eluwkülekey taiñ allkütuaetew. Fill antü mañumtuafuiñ taiñ piwkeyeetew  ka fürenekeetew. Kafey ngillatuafuiñ taiñ adnieaetew, yafültukuaetew ka newentukuaetew. Wimtuleaiñ taiñ llellipuafiel ta Jewba. Femngechi pengelaiñ taiñ falintukefiel tüfachi yewün.

15. Dewle kiñe llellipun, ¿chumngelu “felepe may” piaiñ?

¹⁵ Dewle kiñe llellipun, ¿chumngelu “felepe may” piaiñ? Femngechi pengelaiñ piwke mu ñi tripan taiñ llellipun (Salmo 41:⁠13). Kafey kiñe che llellipule kakelu che ñi allkütual, taiñ rakiduam mu kam dungun mew feypiafuiñ “felepe may”. Femngechi pengelaiñ taiñ ayükefiel chem ñi ngillatungeel. Biblia kimeltukey tüfa (1 Crónicas 16:⁠36; 1 Korintio 14:⁠16).

16. Llellipufiel mu Jewba, ¿rüf elukeeiñmu taiñ duamnieel? ¿Chumngechi kimnieiñ tüfa?

¹⁶ Llellipufiel mu Jewba, ¿rüf elukeeiñmu taiñ duamnieel? May, femkey llemay. Biblia feypi Chaw Jewba ‘allkütukefi taiñ llellipun’ ka ‘elukeeiñmew taiñ ngillatuelchi dungu’ (Salmo 65:⁠2; Juan 15:⁠7). Fentren che llellipukefi Jewba rüf piwke mu. Fey Chaw Jewba allkütukeeyew engün ka elukeeyew ñi duamnieel. Fillke dungu mu femkey tüfa.

17. Jewba taiñ eluaetew ñi duamnieel, ¿chumngechi adniekefi tañi pu che ka pu kümeke püllü?

¹⁷ Llellipufiliyiñ ta Jewba, kidu adnieafuy tañi pu che ka pu kümeke püllü taiñ eluaetew taiñ duamnieel (Ebrew 1:⁠13, 14). Rakiduamnge tüfa: fentren che küpa adümkefi Biblia, feymu ngillatukefingün ta Chaw Dios ñi kelluaetew. Fey pichi rupalu, kiñe Dungukelu Iney Ngen Jewba akukey ñi ruka mu. ¿Chem pengelkey tüfa? Pu kümeke püllü kelluntukukeyngün ñi kimelngeal kümeke dungu, ka adniekefingün pu amuldungupelu, fey  ñi peafiel pu küme piwkengelu (papeltunge Apokalipsi 14:⁠6). Kafey duamlu iñchiñ kellu, ngillatukefiyiñ ta Chaw Jewba. Fey kiñe peñi kam lamngen trawünche mu kelluafeiñmew (Proverbios 12:⁠25; Santiaw 2:⁠16).

18. Chaw Jewba tañi newen ka ti Biblia, ¿chumngechi kelluafeiñmu?

¹⁸ Kafey, ngillatufiliyiñ ta Jewba taiñ kelluaetew, kidu eluafeiñmu tañi newen. Femngechi adnieafeiñmu ka newentukuafeiñmu rupan mu wedake dungu (2 Korintio 4:⁠7). Ka ngillatufiliyiñ taiñ küme dullial chem taiñ femal, Chaw Jewba kelluafeiñmu Biblia mu. ¿Chumngechi? Papeltufiliyiñ Biblia peafuiñ kiñeke trokiñ taiñ kelluaetew. Kam kiñe peñi kam lamngen entuafuy ñi feypin trawün mu, fey tüfa kelluafeiñmu. Kam kiñe longkolelu ngülamtuafeiñmu Biblia mu. Kom tüfa rupayafuy Jewba ñi duam mu (Galata 6:⁠1).

19. ¿Chumngelu rakiduamafuiñ Chaw Ngünechen taiñ elunoetew taiñ llellipuel?

¹⁹ Kiñeke mu rakiduamafuiñ Chaw Ngünechen taiñ elunoetew taiñ llellipuel. Welu Jewba kimniey chem taiñ eluaetew ka chumül femal tüfa. Kidu küme kimniey chem taiñ rüf duamnieel. Kiñeke mu duamfali taiñ ngillatuleal. Femngechi pengelelafiyiñ ta Jewba taiñ rüf duamniefiel tüfa ka taiñ maneluwkülen kidu mu (Luka 11:⁠5-10). Kafey Jewba femafuy kiñeke dungu taiñ feypinofiel, feymu rakiduamafuiñ kidu taiñ allkütunoetew. Rupayafuy tüfa: ngillatuafuiñ ta Jewba taiñ kelluaetew rupan mu wedake dungu. Welu kidu müntuñmalayafeiñmu feychi weda dungu. Doy may kelluafeiñmu taiñ newentuleal (papeltunge 2 Korintio 4:⁠7).

20. ¿Chumngelu doy llellipuaiñ?

²⁰ Feley llemay, ¡müna falintufali taiñ llellipukefiel Jewba! Maneluwküleiñ taiñ allkütukeetew (Salmo 145:⁠18). Kom piwke mu doy llellipuaiñ, femngechi doy weniyeafiyiñ taiñ Wenu Chaw Jewba.