ЈАЛАКАЙ сӧстӧр лӧ керектер кижиниҥ кӱӱнин кӧдӱрип, оны токунадып салар аргалу. Биске улус јалакай баштанып, болужып турза, кажыбыска ла јарап јат эмей. Мынаҥ улам бистиҥ јӱрегис быйанду болот. Јалакай болорго биске не болужар?

Јалакай кижиниҥ улуска акту кӱӱнинеҥ болушканы эткен керектеринеҥ ле айткан сӧстӧринеҥ кӧрӱнет. Чыннаҥ јалакай кижи јӱк ле ајарыҥкай болбой јат, је улусты акту јӱрегинеҥ сӱӱп, олордыҥ сезимдерин оҥдоорго кӱӱнзейт. Је эҥ учурлузы, јалакай болоры — Кудайдыҥ агару тыныныҥ тӱжӱминиҥ бирӱзи болот. Мындый кылык-јаҥга ончо христиандар ӱренип алар учурлу (Гал. 5:22, 23). Бу кылык-јаҥды Иегова ла оныҥ Уулы канайып кӧргӱзет ле бис олордоҥ кандый тем алар аргалу деп шӱӱжип ийектер.

Иегова ончо улуска, керек дезе «јакшызы јок то, јаман да улуска» ајару эдип, јалакай баштанат (Лука 6:35). Анайып, «Ол Бойыныҥ кӱнин јамандардыҥ да, јакшылардыҥ да ӱстине чыксын дийт; јаҥмырын ак сагыштуга ла кара сагыштуга ийет» (Матф. 5:45). Оныҥ учун ончо немениҥ Јайаачызы Иегова деп бӱтпей де турган улус, Кудайдыҥ сыйларын тузаланып, јӱрӱмге јакшызынар аргалу.

Иегова Адам ла Евага канайып јалакай баштанганын сананып ийектер. Адам ла Ева кинчек эткен кийнинеҥ «смоква агаштыҥ јалбырактарын тизеле, курчанып алгандар». Је Иегова олорго ӧскӧ кийим керек деп кӧргӧн, нениҥ учун дезе, Эдем садтыҥ тыштындагы јерлерди Кудай каргап салганынаҥ улам, ондо јӱк ле тегенек ле барга ӧзӧр болгон. Оныҥ учун Кудай Адам ла Еваны килеп, теренеҥ эдилген узун кийим эдип берген (Баш. 3:7, 17, 18, 21).

Иегова ончо улуска, керек дезе калју да улуска, јалакай баштанып турган да болзо, је ого анчада ла бойыныҥ чындык ишчилерине јалакай болорго јарап јат. Темдектезе, судурчы Захарияныҥ ӧйинде Кудайдыҥ ангели, иудейлердиҥ Иерусалимдеги ӧргӧӧни орныктырбай барганын кӧрӱп, ачынган. Иегова ангелдиҥ санааркаган сӧстӧрин угуп, ого «јакшы ла токуналу сӧстӧр» айткан (Зах. 1:12, 13). Анайып ла Иегова судурчы Ильяга болушкан. Бир катап ол Кудайдыҥ судурчыларынаҥ база кем де артпаган деп бодогонынаҥ улам коркышту тыҥ кунугып, Иегованаҥ ӧлӱм сураган. Је Кудай судурчызыныҥ сезимдерин оҥдоп, оныҥ кӱӱнин кӧдӱрерге ангелин ийген. Анайда ок Ильяны јаҥыскан артпаган деп бӱдӱмјилеген. Иегованыҥ јалакай сӧстӧри ле болужы Ильяга агару ижин оноҥ ло ары бӱдӱретен ийде-кӱч берген (1 Каан. 19:1—18). Иегованыҥ ишчилериниҥ кемизи јалакай болорыныҥ толо кемдӱ темин кӧргӱскен?

Иисус јерде болордо, улуска јалакай болгон ло олордыҥ сезимдерин оҥдогон. Ол качан да кату, бийиркек болбогон. Иисус улустыҥ  кӱчтерин оҥдоп: «Јобоп-чучурап калгандар ла уур-кӱчке бастыргандар, ончогор Меге келигер, слерди токынадып салайын» — деп айткан (Матф. 11:28—30). Улус Иисустыҥ јалакайын кӧрӱп, јаантайын оныҥ кийнинеҥ јӱрер болгон. Ол улусты карамдап, оору улусты јаскан, азыраган ла Адазы керегинде чындыкка ӱреткен (Матф. 14:14; 15:32—38; Марк 6:34).

Иисустыҥ сӱрекей јалакай болгоны улусты оҥдоп турганынаҥ кӧрӱнген. Ол болуш сураган улустыҥ ончозына кӱчсинбей болушкан (Лука 9:10, 11). Темдектезе, канча јылдарга кан келип, јобоп јӱрген ӱй кижи, Моисейдиҥ јасагыла ару эмес те болзо, јазыларга иженип, Иисустыҥ тыш кийимине тийип ийерде, ол оны арбанбаган (Лев. 15:25—28). Иисус 12 јыл ооруп јӱрген бу ӱй кижиге буурзап, ого мынайып айткан: «Кызым, бӱдӱп турганыҥ сени аргадап алды. Амырыҥ алып, јӱре бер, оору-јоболго бастырба» (Марк 5:25—34). Иисус чыннаҥ ла јалакай болгон!

Ӧрӧги темдерле болзо, кижиниҥ чыннаҥ јалакай болгоны керектеринеҥ кӧрӱнет. Иисус улуска јалакай баштанар керек деп кӧргӱзерге, јалакай самар кижи керегинде укаа сӧс куучындаган. Самар кижи соктыртып, тонодып јолдо ӧлӱп јаткан иудей кижини кӧрӱп, карамдай берген. Оныҥ учун ол иудей кижиниҥ шырказын таҥып, айылчы конор турага экелген. Анайда ок бу тураныҥ ээзине оны кичеезин деп, акча берип: «Артык акча коротсоҥ, бурылзам, тӧлӧп берерим» — деп, сӧзин берген. Бу јалакай самар кижи иудей кижиге, олордыҥ албатылары ӧштӧжип турган да болзо, болушкан (Лука 10:29—37).

Анайда ок јалакай кижи улусты сананып, олордыҥ кӱӱнин кӧдӱретен сӧстӧр айдат. Агару Бичикте: «Санааркаш јӱректи сыстадат, је јакшы сӧс јӱректи сӱӱндирет» — деп айдылган (Укаа 12:25). Јалакай ла буурзак * кижи улуска кӱӱн кӧдӱретен ле ийде-кӱч беретен сӧстӧр айдат. Анайып, оныҥ акту кӱӱнинеҥ улус керегинде сананып турганы кӧрӱнет. Бистиҥ јалакай сӧстӧрис улуска уур-кӱчтерди ӧдӧргӧ болужар (Укаа 16:24).

Улус Кудайга «кеберлеш» эдип јайалган, оныҥ учун олор Кудайдый кылык-јаҥду, ол тоодо јалакай болор аргалу (Баш. 1:27). Темдектезе, Павелди Римдӧӧн каруулда апарып јаткан Римниҥ јӱс бажы Юлийдиҥ ого јалакай баштанганы Павелди Сидон деген каладагы «нӧкӧрлӧрине ийип, олордоҥ болуш алар јӧбин» бергенинеҥ кӧрӱнген (Ап. ижи 27:3). Соондо Мальтаныҥ јарадына Павел ле оныҥ јолдошторыныҥ кереби оодыларда, јербойыныҥ улузы олорго сӱрекей јалакай баштанган. Керек дезе олор кереби оодылган улусты јылынып алзын деп, от то салган (Ап. ижи 28:1, 2). Мындый болуш улустыҥ јалакайын кӧргӱскен. Је Кудайды сӱӱндирерге, јаҥыс катап эмес, јаантайын јалакай болор керек.

Кудайды јаантайын сӱӱндирерге турган болзоос, биске јаантайын јалакай болор керек. Иегова бисти јалакай болорын «кийимди чилеп кийип» алзын деп кычырат (Кол. 3:12). Је јаантайын јалакай болорго јеҥил эмес, не дезе, уйалчаҥ болгоныс, бойыска бӱдӱнбей турганыс ла бир эмеш чыгып келип турган јаҥыс бойысты сӱӱп турганыс эмезе улустыҥ удурлажузы бистерге чаптык эдердеҥ айабас. Је андый да болзо, агару тынныҥ ийдезине иженип, јалакай болорында Иегованаҥ тем алып турзаас, мындый буудактарды ӧдӱп чыгарыс (1 Кор. 2:12).

Бис улуска оноҥ јалакай эдип канайып баштанар аргалу? Бойыстаҥ сураарга  јараар: «Мен улусты угуп, олордыҥ сезимдерин оҥдоорго албаданадым ба? Олордыҥ керексиништерин ајаруга аладым ба? Мениҥ најым эмезе тӧрӧӧним болбой турган кижиге калганчы катап качан јалакай баштангам?» Бу сурактарга каруу берип, улусла, анчада ла христиан јуундагы ака-эјелерле јууктада таныжып алатан амаду тургузып аларга јараар. Анайып улустыҥ айалгазын оҥдоп, олордыҥ керексиништерин билип аларыс. Оныҥ кийнинде биске улус мындый айалгада канайып баштанарын кӱӱнзеп турганысты сананып ийеле, олорго анайып ла јалакай баштанарга албаданзаас, Кудай алкыжын берер (Матф. 7:12). Је мындый алкышты аларга, Иегованаҥ болуш сураар керек (Лука 11:13).

Элчи Павел бойыныҥ кандый кылык-јаҥыла Кудайдыҥ ишчизи деп аҥыланып турганын куучындаарда, јалакай болоры керегинде база айткан (2 Кор. 6:3—6). Улус Павелдиҥ акту кӱӱнинеҥ болужарга турганын сӧстӧринеҥ ле керектеринеҥ кӧрӱп, ого тартылар болгон (Ап. ижи 28:30, 31). Оныҥ учун улус бистиҥ де јалакайысты кӧрӱп, чындыкка јилбиркеер болор. Ончо улуска, ол тоодо биске удурлажып та турган улуска, јалакай баштанзаас, олордыҥ јӱреги кайылып, биске чугулданбай барардаҥ айабас (Рим. 12:20). Соондо олордыҥ бир-бирӱзи сӱӱнчилӱ јарды угарга кӱӱнзеер болор.

Јердиҥ ӱстинде рай болзо, сӱрекей кӧп тирилген улус чыннаҥ ла Кудайдыҥ јалакайын сезер, керек дезе кем де баштапкы катап сезер болор. Анайып олордыҥ быйанла толгон јӱреги улуска база јалакай баштанарга кӱӱнзедер. Је јалакай болорго ло улуска болужарга кӱӱнзебегендер, Кудайдыҥ Каандыгында ӱргӱлјиге јӱретен аргазын јылыйтып салар. А Кудайдаҥ ӱргӱлји јӱрӱмди сый эдип алатан улус, бой-бойын сӱӱп, бой-бойына јалакай баштанар (Сар. 37:9—11). Ол тушта кайдаҥ да јеткер јок, чыннаҥ ла амыр јӱрӱм болор! Је јалакай болгоныс бӱгӱнги кӱнде кандый туза экелет?

Агару Бичикте мынайып айдылат: «Јалакай кижи бойына јакшы эдет» (Укаа 11:17). Јалакай кижиге тартылган улус, бойлоры да јалакай болорго албаданат. Иисус: «Кандый кемјӱле кемјииригер, анайып ла бойыгарга кемјилер» — деп айткан (Лука 6:38). Айдарда, јалакай кижиге најылар табарга ла најылыкты кичеерге јеҥил болот.

Павел Эфестеги христиандарды: «Бой-бойыгарга быйанзак [јалакай, ЈТ], буурзак болыгар. Кудай Христостыҥ Бойында јаманыгарды таштаганы чылап, слер де бой-бойыгардыҥ јаманыгарды [акту јӱрегердеҥ] таштагар» — деп кӱӱнзеткен (Еф. 4:32). Ака-эјелер бой-бойына килеҥкей, јалакай болзо, бой-бойына болужып турза, јуунныҥ кӧгӱзи ле бирлиги бек болор. Андый христиандар кату, коронду ла јӱрек ооруткадый сӧстӧр айтпай јат. Бой-бойы керегинде коп јайбай јат, карын бой-бойына кӱӱн кӧдӱрер сӧстӧр айдат (Укаа 12:18). Анайып јуун кӧгӱс јанынаҥ ӧзӱп, јаранып јат.

Айдарда, јалакай болгоны сӧстӧрдӧҥ лӧ керектердеҥ кӧрӱнет. Јалакай болорго албаданып турзаас, сезимдеристи оҥдоп турган кысканбас Иегова Кудайыстаҥ тем аладыс (Еф. 5:1). Мынаҥ улам јуундарыстыҥ бирлиги тыҥыйт ла улус чындыкка јилбиркейт. Оныҥ учун јаантайын јалакай болуп јӱректер!