Исайя 60:1-де мынайда айдылат: «Тур, ӱй кижи, јаркындал, нениҥ учун дезе сениҥ јаркыныҥ јаркындала берди. Иегованыҥ магы сени јарыдат». Бу сӧстӧрдиҥ контекстин кӧрзӧӧс, «ӱй кижи» — Сионды эмезе Иерусалимди темдектейт (Иса. 60:14; 62:1, 2) a. Иерусалим калага баштанганы бастыра албатыга баштанганын кӧргӱзет. Айдарда, эки сурак чыгат. Баштапкызы, Иерусалим качан ла канайып «туруп келген» ле «јаркындалып» баштаган? Экинчизи, бу судур база канайып бӱдер?

Иерусалим качан ла канайып «туруп келген» ле «јаркындалып» баштаган? Иудей албаты 70 јылдыҥ туркунына Вавилонныҥ олјозында болгон. Бу ӧйдӧ Иерусалим ле ондогы ӧргӧӧ јемирилип калган јаткан. Је мидяндар ла перстер Вавилонды јуулап аларда, иудейлерде тӧрӧл јерине јанала, чындык бажырышты орныктыратан арга боло берген (Езд. 1:1—4). Анайып, б. э. озо 537 јылда 12 ӱйениҥ кажызынаҥ ла Иегованыҥ чындык ишчилери јанып барган (Иса. 60:4). Јанып барала, олор Иеговага тайылгалар эдип баштаган, байрамдар ӧткӱрип баштаган ла ӧргӧӧни орныктырып баштаган (Езд. 3:1—4, 7—11; 6:16—22). Мынайып, Иегова Иерусалимди, ӧскӧртӧ айтса бойыныҥ албатызын, јарыдып баштаган. А бу албаты дезе айландыра јаткан Иегованы билбес албатыларга кӧгӱс јаркын болгон.

Је Исайяныҥ судурлары јебрен Иерусалимге бӱдӱнге бӱтпеген. Кийнинде, бу албатыныҥ кӧп сабазы Кудайды укпай барган (Неем. 13:27; Мал. 1:6—8; 2:13, 14; Матф. 15:7—9). Керек дезе олор Иисус Христосты, Мессияны да јуутпаган (Матф. 27:1, 2). Учы-учында б. э. 70-чи јылында Иерусалим ле ондогы ӧргӧӧ экинчи катап јемирилип калды.

Иегова шак ла мынайып болорын озодоҥ айдып салган (Дан. 9:24—27). Айдарда, Исайя деп бичиктиҥ 60-чы бажалыгындагы орныктырылары керегинде судурлар јердеги Иерусалимге бӱдӱп калар деп, Иегова амадабаган болгон.

Бу судур база канайып бӱдер? Бу судур сӱрлеп айдылган база бир ӱй кижиле — «Теҥериниҥ Иерусалимиле» колбулу. Оны Павел: «Ол бистиҥ энебис» — деп айткан (Гал. 4:26). Теҥеридеги Иерусалим — ол Иегованыҥ организациязыныҥ теҥеридеги бӧлӱги, анда кӧскӧ кӧрӱнбей турган Кудайдыҥ чындык јайаандары иштейт. А оныҥ балдары — Иисус ла агару тынла майлаткан 144000 христиандар. Олор Павел ле чилеп теҥериде јадар. А майлаткандар дезе «агару улус» ла «Кудайдыҥ Израили» (1 Пётр 2:9; Гал. 6:16).

Теҥеридеги Иерусалим канайып «туруп келген» ле «јаркындалып» баштаган? Оныҥ балдары — јердеги майлаткандар — «туруп келген» ле «јаркындалып» баштаган. Исайя деп бичикте 60-чы бажалыкта айдылганын ла бу майлаткандарла не болгонын тӱҥдештирип ийектер.

Майлаткандарга нениҥ учун «туруп алар» керек болгон? Б. э. II чагында јана баскан улус коркышту тыҥ таркап баштаарда, майлаткандар кӧгӱс карачкыда боло берген (Матф. 13:37—43). Мынаҥ улам олор Улу Вавилонныҥ — тӧгӱн кудай јаҥныҥ телекейлик империязыныҥ — олјозына кирип калган. Олор бу олјодо Агару Бичикте бу телекейдиҥ калганчы кӱндери деп адалып турган ӧйгӧ јетире болгон  (Матф. 13:39, 40). А калганчы кӱндер 1914 јылдаҥ ала башталган. 1919 јылда майлаткандар јайымдала береле, капшай ла «јаркындалып» баштаган — Каандык керегинде сӱӱнчилӱ јарды эрчимдӱ јарлап баштаган b. Ол ло ӧйдӧҥ ала бу кӧгӱс јаркынга башка-башка албатылардаҥ улус јуулат. Олордыҥ тоозында Кудайдыҥ Израилине кирип турган Исайяныҥ 60 бажалыгыныҥ 3 ӱлгеринде айдылган «каандар» бар (Ачыл. 5:9, 10).

Удабас майлаткандар Кудайдыҥ јаркынын оноҥ тыҥ јаркындалтар. Нениҥ учун дезе олор јердеги јӱрӱмин божодоло, теҥеридеги јӱрӱмге тирилер. Анайып олор «Јаҥы Иерусалим», ӧскӧртӧ айтса Христостыҥ 144000 каандардаҥ ла абыстардаҥ турган сыргалјызы, болуп калар (Ачыл. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3—5).

Јаҥы Иерусалим Исайя 60:1-де айдылган судурды бӱдӱрип салар. (Исайя 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 ле Ачылта 21:2, 9—11, 22—26 тӱҥдештиригер.) Канайып јердеги Иерусалим јебрен Израильдиҥ кааны башкарып турган калазы болгон, анайып ла Јаҥы Иерусалим јаҥы телекейле башкаратан Христостыҥ башкарузы болор. Јаҥы Иерусалим «Кудайдаҥ тӱжӱп јаткан» дегенин канайып оҥдоор? Бу дезе майлаткандар јердеги улусты кичеер ле корулаар дегени. Кудайды акту јӱрегинеҥ тооп турган улус Јаҥы Иерусалимниҥ «јарыгында... јӱрер». Олор керек дезе кинчектеҥ ле ӧлӱмнеҥ јайымдалар (Ачыл. 21:3, 4, 24). Учы-учында Исайя судурчыныҥ да, ӧскӧ дӧ судурчылардыҥ судурлаганыла, «ончо неме орныг[ып калар]» (Ап. ижи 3:21). Бу улу орныктырылыш Иисус Каан болуп отурарда башталган, а Христостыҥ бир муҥ јыл башкарган ӧйиниҥ учында токтоп калар.