1. Бу јӧрмӧлдӧ нени шӱӱжерис?

 ИАКОВТЫҤ уулдары адазыныҥ јанына јуулыжып, оны јазап угуп јадылар. Ӧткӧн јӧрмӧлдӧ кӧргӧнисле, Рувим, Симеон, Левий ле Иуда адазыныҥ айткан судурына сӱреен кайкаган. Оныҥ учун олор арткан сегис уулдарына Иаков эмди нени айдар деп сакыган болор. Айдарда, Иаковтыҥ Завулонго, Иссахарга, Данга, Гадка, Асирге, Неффалимге, Иосифке ле Вениаминге айткан сӧстӧринеҥ бис неге ӱренедис деп кӧрӱп ийектер a.

ЗАВУЛОН

2. Иаков Завулонго нени айткан? Бу сӧстӧр канайып бӱтти? (Башталганы 49:13). ( Рамканы база кӧрӱгер.)

² Башталганы 49:13 кычырыгар. Иаков Завулонды талайдыҥ јаказында јадар деп айткан. Бу сӧстӧр 200-теҥ кӧп јылдар ӧдӧ берерде бӱткен. Завулонныҥ бала-барказы энчи эдип, Галилей талайдыҥ ла Средиземный талайдыҥ ортозында јерлерди алган. Кийнинде Моисей мынайып айткан: «Завулон, чыгып јада, сӱӱнип тур» (Јаҥ. т. 33:18). Бу сӧстӧрлӧ болзо, Завулонныҥ бала-барказы эки талайлардыҥ ортозында эптӱ јерде јадып турганынаҥ улам, јайым садыжар аргалу болгон болор. Мынайып Завулонныҥ бала-барказында сӱӱнетен шылтактар болгон.

3. Кандый ла айалгада ырысту болуп артарга не болужар?

³ Бис неге ӱренедис? Бис кайда да јадып турган болзоос, кандый да айалгага кирип калган болзоос, сӱӱнетен  шылтак јаантайын табылар. Ырысту артарга, бисте не барын баалап, ого сӱӱнип јӱрер керек (Сар. 16:6; 24:5). Кезикте бисте јок немени ӧйинеҥ ӧткӱре кӧп сананып, бого кунуга берердеҥ айабазыс. Је јӱрӱмисте сӱӱнчилӱ неме тӱҥей ле бар деп ундыбас керек. Оныҥ учун јӱрӱмеерде јакшы немени кӧрӱп, ого ајару эдерге албаданаар (Гал. 6:4).

ИССАХАР

4. Иаков Иссахарга нени айткан? Бу сӧстӧр канайып бӱтти? (Башталганы 49:14, 15). ( Рамканы база кӧрӱгер.)

⁴ Башталганы 49:14, 15 кычырыгар. Иаков Иссахарды иштеҥкей болгоны учун мактап, уур јӱктер апарып турган кӱчтӱ эштекле тӱҥдештирген. Анайда ок Иаков Иссахарга сӱреен јакшы јер келижер деп айткан. Бу сӧстӧр канайып бӱткен? Иссахардыҥ бала-барказы Иорданныҥ јанында тӱжӱмдӱ јер алган (Иис. Н. 19:22). Олор бу јерге кӧп иштенген болор, је бу ла ок ӧйдӧ олор ӧскӧ улуска база болушкан (1 Каан. 4:7, 17). Темдектезе, олорды Варак деп јаргычы ла Девора деп судурчы ӱй кижи Израильге Сисарала јуулажарга болужып ийзин деп сурарда, Иссахардыҥ угы болужарга белен болгон. Анайда ок олор ӧскӧ дӧ јуу-согуштарда турушкан (Јарг. 5:15).

5. Нениҥ учун биске иштеҥкей болор керек?

⁵ Бис неге ӱренедис? Иегова бистиҥ де албаданып иштегенисти баалап јат (Эккл. 2:24). Јуунды кичееп турган акалардыҥ темин кӧрӱп ийектер (1 Тим. 3:1). Олор чын јуу-согушта турушпай да турган болзо, је олорго Кудайдыҥ албатызын кӧгӱс јанынаҥ корулайтан молју берилген (1 Кор. 5:1, 5; Иуда 17—23). А бу јеҥил иш эмес. Анайда ок олор ака-эјелердиҥ кӱӱнин кӧдӱретен ле бӱткенин тыҥыдатан куучын-эрмектер белетеерге, кӧп ийде-кӱчин берет (1 Тим. 5:17).

ДАН

6. Данныҥ угы кандый јакылта бӱдӱрген? (Башталганы 49:17, 18). ( Рамканы база кӧрӱгер.)

⁶ Башталганы 49:17, 18 кычырыгар. Иаков Данды јыланла тӱҥдештирген. Јылан бойынаҥ јаан тындуны, темдектезе атты, чагып ийер аргалу. Данныҥ угы Израильдиҥ ӧштӱлериле јуулажарга јаантайын белен болгон. Ханаан јерге барып јадала, олор Кудайдыҥ албатызын «кийни јанынаҥ корулаган» (Тоол. 10:25). Олордыҥ ижи кӧскӧ тыҥ илинбей де турган болзо, олор јаан јакылта бӱдӱрген.

7. Иегованыҥ организациязыныҥ јакылталарын бӱдӱрип тура, нени ундыбас керек?

⁷ Бис неге ӱренедис? Слерде качан бирде андый болгон бо: слер та нени де эткенеер, је оны кем де кӧрбӧгӧн? Темдектезе слер Каандыктыҥ Туразын арутап кичееринде турушканаар, курултайларда болушканаар эмезе кандый бир ӧскӧ јакылталар бӱдӱргенеер. Бу эткен ижеер учун слерди мактаарга јараар! Иегова эткенеерди кӧрӱп, баалап турган деп бир де ундыбагар. Анайда ок качан бис улуска болуп эмес, је Иегованы акту јӱрегистеҥ сӱӱп турганыстаҥ улам иштеп турзаас, бу Иеговага анчада ла тыҥ јарап јат (Матф. 6:1—4).

ГАД

8. Нениҥ учун Гадтыҥ угы ӧштӱлерге табартардаҥ айабас болгон? (Башталганы 49:19). ( Рамканы база кӧрӱгер.)

⁸ Башталганы 49:19 кычырыгар. Иаковтыҥ судурлаганыла, Гадка тонокчылар табарар. Бу судур 200-теҥ кӧп јылдар ӧдӧ берерде бӱткен. Гадтыҥ  бала-барказы Иордан сууныҥ кӱнчыгыш јанында, ӧштӱлердиҥ јерлерине коштой јерлер алган. Оныҥ учун ӧштӱлер олорго сакыбаган јанынаҥ табарардаҥ айабас болгон. Андый да болзо, анда мал-аш тударга јакшы јерлер болгоны учун, Гадтыҥ угы анда јадарга тӱҥей ле кӱӱнзеген (Тоол. 32:1, 5). Олор јалтанбас болгон до болзо, је олорды тонокчылардыҥ табарузынаҥ Иегова корулаар деп бӱткилеген. Анайда ок кӧп јылдардыҥ туркунына Гадтыҥ угы ака-карындаштарына Иорданныҥ кӱнбадыш јанында арткан јерлерди јуулап аларга болушкан (Тоол. 32:16—19). Ыраакта јуулажып јаткан ӧйдӧ Иегова олордыҥ бала-барказын корулаар деп олор алаҥзыбаган. Иегова Гадтыҥ угын олордыҥ јалтанбас болгоны ла ака-карындаштарына болушканы учун алкаган (Иис. Н. 22:1—4).

9. Иеговага иженип турганысты канайып кӧргӱзер?

⁹ Бис неге ӱренедис? Јеҥил эмес айалгаларда Иеговага иштеерге, биске ого иженер керек (Сар. 37:3). Бӱгӱнги ӧйдӧ кӧп ака-эјелер строительный проекттерде туружат, јарчылар јетпей турган јерге кӧчӱп баргылайт, анайда ок организацияныҥ ӧскӧ дӧ иштеринде туружат. Олор бойын килебей, та нени де артыргызарга белен болот. Не дезе олорды Иегова кичеер деп алаҥзыбай јат (Сар. 23:1).

 АСИР

10. Иаковтыҥ Асир керегинде судуры канайып бӱтти? Асирдиҥ угы нени этпеген? (Башталганы 49:20). ( Рамканы база кӧрӱгер.)

¹⁰ Башталганы 49:20 кычырыгар. Иаков Асирдиҥ угы бай болуп калар деп судурлаган. Бу анайып ла бӱдӱп калды. Асирге сӱреен тӱжӱмдӱ јер келишкен (Јаҥ. т. 33:24). Бу јер Средиземный талайдыҥ јаказыла чӧйилген. Анайда ок олордыҥ јерлерине Финикияныҥ бай Сидон деп калазы кирген. Је Асир хананейлерди бойыныҥ јеринеҥ сӱрбеген (Јарг. 1:31, 32). Олордыҥ байыганынаҥ улам ла хананейлердиҥ јаман камаанынаҥ улам Асирдиҥ угы Иеговага јазап иштебей барган. Темдектезе, качан Варак деп јаргычы хананейлерле јуулажарга Израиль албатынаҥ болуш сураарда, Асир болушпаган. Оныҥ учун олор Иегованыҥ кайкал эдип, «Мегиддо сууныҥ јанында» албатызына канайып јеҥӱ бергенин кӧрбӧгӧн (Јарг. 5:19—21). Варак ла Девора: «Асир талайдыҥ јарадында нени де этпей отурган» — деп, јеҥӱниҥ кожоҥын кожоҥдоордо, Асирге уйатту болгон болор (Јарг. 5:17).

11. Нениҥ учун акча-манат јӱрӱмисте баштапкы јерге турбас керек?

¹¹ Бис неге ӱренедис? Бис Иеговага эҥ артыгын берерге кӱӱнзейдис. Оныҥ учун бу телекейдиҥ улузы чылап  јӱрбектер. Олордыҥ кӧрӱмиле, акча-јӧӧжӧ — јӱрӱмде эҥ ле керектӱ неме (Укаа 18:11). Эйе, акча керектӱ. Је олор Иеговага иштееринде буудак болбос керек (Эккл. 7:12; Евр. 13:5). Бис ӧйисти баалап јадыс. Оныҥ учун бастыра ийде-кӱчисти ле ӧйисти кереги јок немелерге эмес, карын Иеговага иштеерине берип јадыс. Иеговага чындык болуп артсаас, бӱгӱнги де ӧйдӧ, келер де ӧйдӧ Иегованыҥ корузында болуп, ырысту јӱрӱм јӱрерис (Сар. 4:8).

НЕФФАЛИМ

12. Иаковтыҥ Неффалим керегинде айткан сӧстӧри нени кӧргӱскен болор? (Башталганы 49:21). ( Рамканы база кӧрӱгер.)

¹² Башталганы 49:21 кычырыгар. Иаков Неффалимди: «Јараш, эптӱ сӧстӧр айдат» — деп айткан. Бу сӧстӧр Иисус канайып айдар деп кӧргӱскен болор. Иисус јерде болордо, Неффалимниҥ јеринде турган «бойыныҥ калазында», Капернаумда, кӧп иштеген (Матф. 4:13; 9:1). Анайда ок Исайя Мессия керегинде судурлап тура, Завулон ло Неффалим «улу јаркын» кӧрӧр деп айткан (Иса. 9:1, 2). Эйе, Иисус улусты ӱредип, «кажы ла кижини јарыдар чын јаркын» болгон (Иоанн 1:9; 7:46).

13. Иегованы сӧстӧрисле канайып сӱӱндирер?

¹³ Бис неге ӱренедис? Иегова бистиҥ нени, канайып айдып турганыска ајару эдет. Иеговага јарагадый «јараш, эптӱ сӧстӧр» айдарга не болужар? Баштапкызында, чынды айдыгар (Сар. 15:1, 2). Экинчизинде, улустыҥ кӱӱнин кӧдӱретен сӧстӧр айдыгар. Темдектезе, улусты кӧптӧдӧ мактагар, јастыразын чоттобогор, комудабагар (Эф. 4:29). Анайда ок амаду тургузарга јараар: Иегова керегинде куучындайтан арга болзын деп, улусла куучын баштаарга ӱренип алыгар.

ИОСИФ

14. Иаковтыҥ Иосиф керегинде судуры канайып бӱтти? (Башталганы 49:22, 26). ( Рамканы база кӧрӱгер.)

¹⁴ Башталганы 49:22, 26 кычырыгар. Иосиф Иаковтыҥ сӱӱген ӱйиниҥ, Рахильдиҥ, јаан уулы болгон. Иаков оны «тӱжӱмдӱ агаштыҥ будагы» деп адаган. «Агаш» — Иаков бойы болгон, Иосиф дезе оныҥ «будагы» болгон. Адазы Иосифле, «ака-карындаштары ортодо талдалган» уулыла, тыҥ оморкогон болор. Иаковтыҥ судурлалганыла, Иосиф Рувимниҥ ордына, баштапкы уулы чылап, ака-карындаштарына кӧрӧ, эки катапка кӧп алар (Баш. 48:5, 6; 1 Лет. 5:1, 2). Бу судур канайып бӱткен? Иосифтиҥ уулдарынаҥ, Ефрем ле Манассиянаҥ, Израильдиҥ эки угы таркап барган. Олордыҥ кажызы ла Ханаан јердеҥ энчи алган (Баш. 49:25; Иис. Н. 14:4).

15. Иосиф јаманды канайып јеҥген?

¹⁵ Анайда ок Иаков ок-јаачылар керегинде айдат. Олор «[Иосифти] кӧрӧр кӱӱндери јок болгон, ого ок-јаала аткандар» (Баш. 49:23). Бу ок-јаачылар — Иосифтиҥ кӱйӱнип турган акалары болгон. Акалары Иосифке јаман баштанганынаҥ улам, ол кӧп кыйын-шыра кӧргӧн. Је Иосиф акаларына да ачынбаган, Иегованы да кӱчтеринде бурулабаган. Иаковтыҥ айтканыла, «[Иосифтиҥ] ок-јаазы бек, колдоры ийде-кӱчтӱ арткан» (Баш. 49:24). Ончо ченелтелерде Иосиф Иеговага иженген. Ол акаларыныҥ јаманын таштап, олорго јалакай баштанган (Баш. 47:11, 12). Сӱрлеп айтса, ол акаларыныҥ јаман баштанганын килемкейиниҥ ле чындык сӱӱштиҥ «ок-јааларыла» јеҥип алган. Кӱчтердиҥ ӧйинде Иосиф јакшы кылык-јаҥдарын ӧскӱрген (Сар. 105:17—19). Мынайып Иегова оны бойыныҥ  табын бӱдӱрерге тузаланар аргалу болгон.

16. Иосифтиҥ теми ченелтелерди ӧдӧргӧ канайып болужар?

¹⁶ Бис неге ӱренедис? Кӱчтердеҥ улам Иегованаҥ ла ака-эјелердеҥ ыраап калбагар. Ченелтелер тушта Иегова бисти та неге де ӱредип салар аргалу (Евр. 12:7). Анайда ок кӱчтердиҥ ӧйинде бис јакшы кылык-јаҥдарысты, темдектезе, килемкей болорын ла улустыҥ јаманын таштап турарын ӧскӱрип, тыҥыдып јадыс (Евр. 12:11). Канайып Иегова Иосифти алкаган, анайып ла бисти турумкайыс учун алкаар деп алаҥзыбайдыс.

ВЕНИАМИН

17. Вениамин керегинде судур канайып бӱтти? (Башталганы 49:27). ( Рамканы база кӧрӱгер.)

¹⁷ Башталганы 49:27 кычырыгар. Иаков Вениаминди бӧрӱле тӱҥдештирген. Анайып ол Вениаминниҥ угы јакшы јуучылдар болор деп судурлаган (Јарг. 20:15, 16; 1 Лет. 12:2). «Эртен тура», ӧскӧртӧ айтса, Израильдиҥ Каандыгы јаҥы ла тӧзӧлип турарда, баштапкы каан болуп Вениамин укту Саул тургузылган. Ол филистимляндарла јалтанбай јуулашкан (1 Сам. 9:15—17, 21). А канча јылдар ӧдӧ берерде, сӱрлеп айтса, «эҥирде», Вениамин укту Эсфирь деп каан ӱй кижи ле Мардохей Израиль албатыны аргадап алган (Эсф. 2:5—7; 8:3; 10:3).

18. Вениамин угынаҥ чындык болорында неге ӱренедис?

¹⁸ Бис неге ӱренедис? Израильдиҥ баштапкы кааны эдип Вениамин укту кижи тургузыларда, вениамитяндар тыҥ сӱӱнген болор. Кийнинде Иегова башкарар јаҥды Иуда укту Давидке берип ийерде, олор баштап тарый јӧпсинбеген де болзо, је кийнинде јаҥы каанга јӧмӧшкӧн (2 Сам. 3:17—19). Канча јылдар ӧдӧрдӧ, Израильдиҥ он угы тӱймеен кӧдӱрерде, вениамитяндар Иуданыҥ угына ла Иегованыҥ тургускан каанына чындык арткылаган. (1 Каан. 11:31, 32; 12:19, 21). Бӱгӱнги кӱнде бис те Иегованыҥ албатызын кичеезин деп тургузылган улуска база сӧсуккур болуп јӱректер (1 Фес. 5:12).

19. Иаковтыҥ божоор алдында айткан сӧстӧрин шиҥдегени нениҥ учун тузалу болот?

¹⁹ Иаковтыҥ божоор алдында айткан сӧстӧринеҥ бис кӧп тузалу немеге ӱренип алдыс. Темдектезе, бу сӧстӧрдиҥ канайып бӱдӱп калганын шӱӱжип, бистиҥ Иеговага бӱткенис тыҥыды. Анайда ок Израильдиҥ кажы ла угы кандый алкыш алганын шӱӱжип ийеле, бис Иегованы канайып сӱӱндирер аргалу деп оноҥ јакшы оҥдоп алдыс.