НЕНИҤ УЧУН канча кире улус јӱрӱмниҥ учурын табып болбойдылар? Агару Бичикте: «Ӱй кижинеҥ туулган кижиниҥ јӱрӱми кыска, санааркаштарла толо. Ол чечектий ӧзӱп чыгат ла ӱстиртип ташталат, кӧлӧткӧдий качып, јоголып калат» — деп айдылган (Иов 14:1, 2). Райда та не де болуп калганынаҥ улам, баштапкы эки кижи сӱреен јараш јӱрӱм јӱретен арганы јылыйткан болор.

² Биле ырысту болзын деп, Кудайла бек колбуларлу болор керек. Мындый колбулар молјулу болгонынаҥ улам эмес, је акту кӱӱннеҥ болор учурлу (Јаҥды такыганы 30:15—20; Иисус Навин 24:15). Иегованыҥ сӧзин угуп, Ого акту јӱректеҥ сӱӱштӱ бажырар керек (Јаҥды такыганы 6:5). Оныҥ учун Иегова Эдем садта Адамныҥ акту кӱӱнинеҥ беринип Кудайга иштегенин кӧргӱзетен јарт токтоду берген. Мынаҥ улам баштапкы кижиге: «Садта бар агаштардыҥ јиилегин ји... јакшыны ла јаманды билип алар агаштыйын јибе. Јизеҥ, ол ло кӱн ӧлӱп каларыҥ» — деп айткан (Башталганы 2:16, 17, ЭК). Бу кӱч ченелте болбогон. Иегова Адамга садтагы ӧскӧн агаштардыҥ јӱк ле бирӱзиниҥ јиилегин јибезин деп айткан. Бу агаш јаманды ла јакшыны јаҥыс ла ойгор Јайаачы билер јаҥду болгонын темдектейт. Адам «болушчы» эдип берилген ӱйине Кудайдыҥ јакылтазын айткан (Башталганы 2:18). Адам ла Евага Кудайдыҥ башкарузыла јӱрерге јараган болгон. Олор быйанду болгонынаҥ улам Кудайга багынып, Јайаачыга ла Јӱрӱм Береечиге сӱӱжин кӧргӱскен.

³ Је бир катап јылан Еванаҥ: «Садтагы агаштардыҥ бирӱзиниҥ де јиилегин Кудай слерге јидиртпей турганы чын эмеш пе?» — деп сураган. Ева «ӧлӱп» калбаска  јаманды ла јакшыны билетен јӱк ле «садтыҥ ортозындагы агаштыҥ јиилектерин» јиирге јарабас деп айткан (Башталганы 3:1—3, ЭК).

⁴ Бу јылан кем болгон? Агару Бичиктиҥ Ачылта деп бичигинде «јебрен јылан» — ол «Сатана... бастыра телекейди мекелеечи» деп айдылат (Ачылта 12:9). Је Сатана Дьяволды Кудай јайаган ба? Јок, Иегованыҥ јайагандары толо кеминде болот (Јаҥды такыганы 32:4). Бу кӧскӧ кӧрӱнбес тын бойы Дьявол «Јабарлаачы» ла Сатана «Удурлажаачы» болуп калган. Ол Кудайдыҥ јаҥын аларга «бойыныҥ кычазына» јилбиркеп јайылган, мынайып Јайаачыга удура тӱймеп чыккан (Иаковтыҥ самаразы 1:14).

⁵ Сатана оноҥ ары Евага: «Ӧлбӧзигер. Кудай билер: слер олорды јизегер, кӧстӧригер ачылып, јакшыны ла јаманды билер [Кудайдый, ЈТ] боло береригер» — деп айткан (Башталганы 3:4, 5, ЭК). Сатана Еваны јакшыны ла јаманды билип алар агаштыҥ јиилегин јиирге санаа берип, јилбиркедип кӱӱнзеткен. Ӧскӧртӧ айтса: «Кудай слердеҥ јакшыны јажырып турган. Бу агаштыҥ јиилегин јиип ийзегер Кудай ошкош болуп каларар, слер бойыгар јакшыны ла јаманды ылгаштырарар» — деп, Сатана бӱдӱмјилеп айткан. Ол бӱгӱнги кӱнде кӧп улусты Кудайга иштебезин деп, мындый санаалар берет: «Нени кӱӱнзейдиҥ оны эт. Сеге јӱрӱм берген Кудай керегинде сананарга бош јок» (Ачылта 4:11).

⁶ Ева кенете агаштыҥ јиилегин јиирге тыҥ кӱӱнзеп баштаган. Ол агаштыҥ јиилегин алып јийле, эр кижизине берген. Јиилекти јизе не болорын Адам сӱреен јакшы билер де болгон болзо, ӱйиниҥ сӧзин угуп, ол агаштаҥ база јиген. Оноҥ ары не болгон? Иегова ӱй кижиге јаргы чыгарган: «Барланып, шыралап јӱрериҥ, балдарыҥды кыйналып табарыҥ. Ӧбӧӧниҥе тартылып јӱрериҥ, оныҥ дезе сениҥ бийиҥ болор». Эр кижиге: «Сениҥ учун јер каргышка калды: кажы ла кӱн, бастыра јӱрӱмиҥе јердеҥ бӱткен не-немени кӱчиҥ салып, шыралап табарыҥ. Ол сеге тегенектӱ јыраалар ӧскӱрер, јалаҥныҥ ӧлӧҥиле азыранарыҥ, кара терге тӱжӱп, калажыҥа јединериҥ. Оноҥ туулган јериҥе бурыларыҥ: тоозыннаҥ бӱткен бойыҥ ойто  тоозын болуп каларыҥ» — деп айткан. Бу ӧйдӧҥ ала Адам ла Ева ырысты ла јакшызынарын бойлоры Кудай јогынаҥ бедиреп баштаган. Улус Кудайдыҥ амадаганыла јӱрбей, ырысты бойлоры таап алар ба? Райды јакшызынып кичеердиҥ ле оны бастыра јердиҥ ӱстине јайылзын деп иштеердиҥ ордына, јӱрӱм јӱрери шыралгалу болуп калган. Макты Јайаачыга экелери керегинде куучын да јок болгон (Башталганы 3:6—19, ЭК).

⁷ Баштапкы эки кижи јакшыны ла јаманды билетен агаштыҥ јиилегинеҥ јиип ийген кӱнде Кудайдыҥ кӧзинде божоп калган. Бу ӧйдӧҥ ала олордыҥ јӱрӱми кыскарып баштаган. Олор чыннаҥ божоп каларда олорло не болуп калган? Агару Бичик кижи божоп калза не болуп турганын јартап јат. «Тирӱлер ӧлӱп каларын билер, божогондор нени де билбес, олорго кандый да кайрал берилбес, нениҥ учун дезе олор ундылып калат» (Јарлыкчы 9:5; Сарын 146:4). Бу сӧстӧрдӧҥ кижи божогон кийнинде јӱрӱп турган сӱне јок деп, јарт кӧрӱнет. Кижи божогон кийнинде отту таамыда кыйналбай јат, кинчеги учун ол ӧлӱп калат. Анайда ок кижи божогон кийнинде теҥеридӧӧн барбай јат *.

⁸ Кабырылган казанга быжырган калаш канайып кабырылыкту болот, анайып ла толо кеминде эмес эр ле ӱй кижиниҥ балдары да толо кеминде эмес болуп чыгат. Нениҥ учун мынайып болуп турганын Агару Бичик јартайт: «Кинчек телекейге бир кижи ажыра келген, кинчек ажыра ӧлӱм келген. Анайып ончо улус ӧлӱмдӱ боло берген, нениҥ учун дезе ончозы кинчек эткен» (Римдегилерге 5:12). Бу сӧстӧр бис ончобыс кинчектӱ чыгып турганысты јарт кӧргӱзет. Јӱрӱм Адам ла Еваныҥ калдыктарына сӱӱнчи јок кыйналышту болуп калган. Је мындый айалганаҥ чыгар арга бар ба?