1, 2. Nyi ele mɔ mìanya so Legba koɖo gbɔngbɔnvɔnwo nuɔ?

AGBENƆNƆ le Yehowa xexe yoyu lɔ mɛ anyɔ sugbɔ. Le vɔvɔnuɔ, mìavanɔ agbe shigbe lé Mawu ji do nɛ. Vɔ kakacɛ yɛɔ, mìle agbe le xexe ci yí Satana koɖo yi gbɔngbɔnvɔnwo kpa nɔ mɛ. (2 Korɛntitɔwo 4:4) Ci mìdekpɔkpɔ wo can ɔ, woli yí gbeɖo ŋsɛn sugbɔ.

² Le eta cɛ mɛɔ, mìakpɔ lé mìawɛ akpɔtɔ anɔ Yehowa gbɔ yí aglɔn ta nɔ mìwoɖekiwo nɔ Satana ŋgbewa ŋɖe nɔ mì o. Yehowa ɖo gbe mɔ yeakpedo mì nu. Vɔ ele mɔ mìajeshi fɛnca ciwo yí Satana koɖo gbɔngbɔnvɔnwo zannɔ yí sɔ blenɔ mì yí ale mì.

3. Nyi Legba jijiɛ mɔ yeawa koɖo mìɔ?

³ Satana nunuɔ mɔ amɛɖekɛtɔjiji yí na agbetɔwo sɛnsɛn Yehowa, yí nɔ enuwo vatɔ enu gbɔngbɔn nɔ wo sugbɔɔ, woami sinsin. (Hlɛn Job 2:4, 5.) Nɔ mɛɖe jijiɛ mɔ yeakpla nu so Yehowa nuɔ, Satana koɖo gbɔngbɔnvɔnwo kpɔɛni yí tenɔkpɔ mɔ yewoaɖo te yi. Evenɔ wo nu, nɔ mɛɖe sɔ yiɖeki na Yehowa yí wa ʒinʒindoshimɛ. Bibla mɔ Legba le “shigbe janŋtan ɛnɛ, [yí] jijiɛ amɛ a drɛn.” (1 Piɛ 5:8) Satana jijiɛ mɔ yeadahɛn ekacaca ci yí le gblamɛ nɔ mìwo koɖo Yehowa.—Ehajiji Wema 7:1, 2; 2 Timɔte 3:12.

4, 5. (a) Nyi Satana datɛnŋ awaɔ? (b) ‘Woatrɔkpe Satana’ gɔnmɛ ɖe?

 ⁴ Ele ahan gan, dele mɔ mìavɔn nɔ Satana koɖo yi gbɔngbɔnvɔnwo o. Yehowa ɖo sɛnxu nɔ enu ci woatɛnŋ awa koɖo mì. Yehowa ɖo gbe ɖɛ mɔ “agbetɔ sugbɔ sugbɔ” ciwo yí nyi Kristotɔ adodwiwo aci agbe le “efunkpekpe gangan lɔ mɛ.” (Enyɔdasɛ 7:9, 14) Legba datɛnŋ awa ŋɖekpokpui ci yí ana enyɔ cɛ davamɛ o, ɖo Yehowa glɔnkɔ ta nɔ Yi mɛwo.

⁵ Nɔ mìkpɔtɔ le Yehowa gbɔɔ, Satana datɛnŋ aso  ekacaca ci yí le gblamɛ nɔ mìwo koɖo Yehowa o. Mawu Nyɔ lɔ na kankandoji mì mɔ: “Yehowa anɔ koɖo mí le hwenu ciwo pleŋ míanɔ koɖi mɛ.” (2 Kronika 15:2, NWT; hlɛn 1 Korɛntitɔwo 10:13.) Ŋsu koɖo nyɔnu egbejinɔtɔ sugbɔ ciwo yí ni le blema shigbe mɔ Abɛli, Enɔki, Nowe, Sara koɖo Moizi hannɛ kpɔtɔ nɔ Yehowa gbɔ keŋ yí trɔkpe Legba. (Ebretɔwo 11:4-40) Mìwo can mìatɛnŋ awɛ ahan. Mawu Nyɔ lɔ nu mɔ: “Mí trɔkpe Satan nɔ á shi yì azɔge le mí gbɔ.”—Ʒaki 4:7.

6. Lé Satana jenɔ mì ji doɔ?

⁶ Ci Satana nya mɔ Yehowa ɖo sɛnxu nɔ enu ci yeatɛnŋ awa koɖo mì can ɔ, ákpɔtɔ atotoɔ emɔ ɖekpokpui ji koɖo susu mɔ yeadahɛn ekacaca ci yí le gblamɛ nɔ mìwo koɖo Mawu. Le egbɛmɛɔ, Legba totoɔ emɔ vovovowo ji yí jejeɛ mì ji. Ézanzan ayemɔ ciwo yí ezan vayi exwe kotokun nɛniɖewo ke. Ayemɔ lɔwo ɖewo ɖe?

7. Nyi yí taɖo Satana jejeɛ Yehowa mɛwo jiɔ?

⁷ Apotru Ʒan ŋwlɛ mɔ: “xexe keŋkeŋ lɔ le gɔnmɛ nɔ Enuvwinwatɔ lɔ ŋsɛn.” (1 Ʒan 5:19) Satana yí kpakpa nɔ xexe vwin cɛ yí ejijiɛ mɔ yeakpa nɔ Yehowa mɛwo hɛnnɛ. (Mishe 4:1; Ʒan 15:19; Enyɔdasɛ 12:12, 17) Legba nya mɔ hwenu kankin yí kpɔtɔ nɔ ye, eyi taɖo edodoɔ aya nɔ mɛɖekaɖeka le mì mɛ veviɖe nɔ mìŋgbenɔ gbeji nɔ Mawu o. Hweɖewonuɔ, Legba jenɔ mì ji tiin, vɔ gaɖewo mɛɔ, étonɔ ayemɔwo ji yí jenɔ mì ji.

8. Nyi ele mɔ Kristotɔ ɖekaɖeka anyaɔ?

⁸ Mìhlɛn le Efezitɔwo 6:12 mɛ mɔ: “Mì le ahwa wakɔ koɖo gbɔngbɔn vwin ŋsɛn ciwo yí le ejixwewo.” Kristotɔ ɖekaɖeka yí le ahwa wakɔ kpe Legba koɖo yi  gbɔngbɔnvɔnwo. Mìɖo anya mɔ mɛ ciwo pleŋ yí sɔ wowoɖekiwo na Yehowa yí le ahwa cɛ wakɔ. Le wema ci apotru Pɔlu ŋwlɛ nɔ Efezitɔwo mɛɔ, zetɔn yí enu nɔ Kristotɔwo mɔ wo le ‘nɔ̀te goguiɖe.’—Efezitɔwo 6:11, 13, 14.

9. Nyi Satana koɖo gbɔngbɔnvɔnwo tenɔkpɔ mɔ yewoawa nɔ mìɔ?

⁹ Satana koɖo yi gbɔngbɔnvɔwo tekpɔ yí tonɔ emɔ vovovowo ji keŋ gbɔjɔnɔ mì. Nɔ mì vlɛ yí ɖu Satana ji le tetekpɔ ɖe mɛɔ, dedasɛ mɔ mìagbeɖu ji le ebu mɛ o. Legba jinɔ mɔ yeajeshi mìwo gbɔjɔgbɔjɔwo keŋ atɛnŋ akpɔ fɛnca ciwo aɖo yí ale mì. Vɔ deɖo ale mì o, ɖo Bibla kpla nu mì so Legba fɛncawo nu. (2 Korɛntitɔwo 2:11; kpɔ enumɛɖeɖe buwo 31.) Yi fɛnca ɖeka yí nyi gbɔngbɔnyɔyɔ.

10. (a) Nyi gbɔngbɔnyɔyɔ nyiɔ? (b) Lé Yehowa kpɔnɔ gbɔngbɔnyɔyɔ doɔ?

¹⁰ Gbɔngbɔnyɔyɔ nyi vinvinmɛ nuwana ciwo yí na amɛ canɔ ka koɖo gbɔngbɔnvɔnwo. Etɛnŋ nyi efankankan, azenuwawa, agbesasa alo atekpɔ mɔ yeaxo nuxu koɖo amɛkukuwo. Bibla nu nɔ mì mɔ gbɔngbɔnyɔyɔ nyi “enunyɔŋ” yí mìdatɛnŋ awawa gbɔngbɔnyɔyɔnu ɖe yí agbesɛnsɛn Yehowa o. (2 Ese Wema 18:10-12, NWT; Enyɔdasɛ 21:8) Kristotɔwo ɖo agbe gbɔngbɔnyɔyɔ nuwana ɖekpokpui.—Rɔmatɔwo 12:9.

11. Nyi mɛ yí tritrikpɔkpɔ nɔ vinvinmɛnuwo atɛnŋ akplɔ mì yiɔ?

¹¹ Satana nya mɔ nɔ tritrikpɔkpɔ na vinvinmɛnuwo jɔnɔ ji nɔ mìɔ, yeatɛnŋ akplɔ mì yi gbɔngbɔnyɔyɔ nuwana mɛ fafɛɖe. Gbɔngbɔnyɔyɔ nuwana ɖekpokpui atɛnŋ adahɛn ekacaca ci yí le gblamɛ nɔ mìwo koɖo Yehowa.

12. Lé Satana jijiɛ mɔ yeacaka mìwo susuwo doɔ?

¹² Satana tenɔkpɔ mɔ yeacaka susu nɔ amɛwo. Viviviɔ, énanɔ amɛwo xonɔ nu kpɔ keke yí vayɔnɔ “enunywi mɔ enuvwin yí yɔnɔ enuvwin mɔ enunywi.” (Ezai 5:20, NWT) Legba na amɛwo buini mɔ Bibla mɛ nukplamuwo desɔgbe o. Égbena wobuini mɔ yewoakpɔ jijɔ sɔwu, nɔ yewodewawa do Mawu sewo ji o.

13. Lé Satana tekpɔ yí na amɛwo xo nu kpɔ doɔ?

¹³ Enu ci Satana wanɔ yí ejenɔ ji ni sɔwu yí nyi mɔ, éna amɛwo xonɔ nu kpɔ. Étɔɛ ji yɛɔ, desɔ o. Le Edɛn kpa lɔ mɛɔ, étekpɔ yí caka susu nɔ Ɛva ci ebiɔɛ se mɔ: “Nyɔnɔnwi yí Mawu nu mɔ míŋgbeɖu aci ciwo pleŋ yí le ekpa lɔ mɛ kusɛnsɛn ɖekpokpuia?” (Gɔnmɛjeje 3:1, NWT) Le Job hwenuɔ, Satana vabiɔ Yehowa se le mawudɔlawo ŋmɛ mɔ: “Gbali yí Job vɔnvɔn nɔ Mawua?” (Job 1:9, NWT) Hwenu Yesu wa ʒinʒindoshimɛ ɖegbɔɔ, Satana ti kpɔ yí nu mɔ: “Nɔ̀ E nyi Mawu Viɛ nyɔnɔnwitɔ ɔ, Nà nu nɔ ekpe cɛwo nɔ wo a trɔsun kpɔnnɔwo.”—Matie 4:3.

14. Lé Satana atɛnŋ awɛ yí amɛwo abu mɔ afɔku dele gbɔngbɔnyɔyɔ mɛɔ?

¹⁴ Egbɛɔ, Legba kpɔtɔ cakakɔ susu nɔ amɛwo. Étekpɔ yí na gbɔngbɔnyɔyɔ nuwana ɖewo zenɔ shigbe mɔ ŋɖe dedɔn le wo nu hannɛ. Ecɛ na amɛwo biɔnɔ se mɔ gbɔngbɔnyɔyɔ nyi enudɔndɔn teŋ ma. Kristotɔ ɖewo degbevakpɔkɔ afɔku ciwo yí le mɛ hɛnnɛ o. (2 Korɛntitɔwo 11:3) Ci ele ahan ɖe, nyi mìatɛnŋ awa asɔ glɔn ta nɔ mìwoɖekiwoɔ? Lé mìawɛ akando ji mɔ Satana fɛncawo dale mìɔ? Mìakpɔ enu amɛve ciwo mɛ mìatɛnŋ aje Satana fɛnca mɛ le: ayeɖedaɖɛ koɖo edɔ̀dadamɔnuwo.

15. Lé mìatɛnŋ aca ka koɖo gbɔngbɔnvɔnwo le ayeɖedaɖɛ mìwo tɔwo mɛ doɔ?

¹⁵ Egbɛɔ, fimu, video, televiʒiɔn ji wanawo, munumumu le ɔdinatɛɛ ji koɖo siti sugbɔ vaɖɔ koɖo, maʒiki, vinvinmɛŋsɛn alo gbɔngbɔnvɔnwo nuwanawo. Amɛ sugbɔ kpɔnɔ enu ŋtɔ́wo mɔ wonyi ayeɖedaɖɛnu ciwo mɛ afɔku dele o yí wodenya hɛnnɛ mɔ, nɔ yewoca ka koɖo gbɔngbɔnvɔnwoɔ, afɔku enyi nɔ yewo le agbemɛ o. Mɛɖe agbetɛnŋ aca ka koɖo gbɔngbɔnvɔnwo to nubuwo wawa ji. Eɖewo yí nyi wlecivimɛfankankan, alɔxomɛ teshiwo kpɔkpɔ, efankankan wemaviwo zanzan koɖo wenimɛ fankankan. Legba na enu cɛwo zenɔ shigbe enujiŋ ciwo yí donɔ jijɔ nɔ amɛ alo ayeɖedaɖɛnuwo hannɛ yí sɔ bunɔ ŋmɛ nɔ afɔku ciwo yí le gbɔngbɔnyɔyɔ mɛ. Mɛɖe atɛnŋ abui mɔ ci yede vlɛ yí wa gbɔngbɔnyɔyɔnu ɖe ŋtɔŋtɔɔ, ŋɖe dawa ye nɔ yekpɔkpɔ gbɔngbɔnvɔn alo vinvinmɛ nuwo o. Nyi yí taɖo afɔku le susu cɛ mɛɔ?—1 Korɛntitɔwo 10:12.

16. Nyi yí taɖo ele mɔ mìagbe ayeɖedaɖɛ ciwo mɛ vinvinmɛŋsɛn nuwanawo leɔ?

¹⁶ Satana koɖo gbɔngbɔnvɔnwo datɛnŋ akpɔ enu ci yí le mìwo susumɛ o. Vɔ woatɛnŋ ato gbeta ciwo mìsɔnɔ nɔ mìwoŋtɔwo, mìwo xomu alo enu ciwo mìsɔ ɖenɔ aye daɖɛ ji keŋ ajeshi mìwo drowo koɖo lé mìbunɔ tamɛ kpɔ do. Nɔ mìsɔ fimu, eha alo wema ciwo yí ca ka koɖo gbɔngbɔnyɔyɔ, maʒiki, gbɔngbɔnvɔnwo, azetɔnɔwo, amɛkuku ciwo yí womɔ wogbɔnnɔ hun nɔ amɛ (Vampires) alo nɛnɛ han nuwo munɔ munuɔ, Satana koɖo gbɔngbɔnvɔnwo anya mɔ wodonɔ jijɔ nɔ mì. Woatɛnŋ avana mìaca ka koɖo gbɔngbɔnvɔnwo doji.—Hlɛn Galatitɔwo 6:7.

17. Lé Satana atɛnŋ ato edro ci yí le mì mɛ mɔ mìanɔ lanmɛsɛn mɛ ji asɔ wa enu ci ejijiɛ doɔ?

 ¹⁷ Satana agbetɛnŋ ato edro ci yí le mì mɛ mɔ mìanɔ lanmɛsɛn mɛ ji yí awa enu ci ejijiɛ. Egbɛɔ, amɛ sugbɔ blenɔ veviɖe. Dɔ̀nɔ ɖe atɛnŋ azan edɔ̀dadamɔnu vovovowo mɔ edɔ̀ lɔ akandomɛ nɔ ye, gan yí aglo. (Maki 5:25, 26) Ci evanyi ahan ɔ, étɛnŋ vakpɔɛ mɔ ci ɖewaxu degbeliɔ, yeazan edɔ̀dadamɔnu ɖekpokpui ci ye vlɛ yí kpɔ. Vɔ ci mìnyi Kristotɔwoɔ, ele mɔ mìanɔ zanŋte nɔ mìŋgbevazan edɔ̀dadamɔnu ɖe ci yí ca ka koɖo gbɔngbɔnyɔyɔnu ɖekpokpui o.—1 Ese Wema 19: 31.

18. Edɔ̀dadamɔnu ci hanciwo Kristotɔ ɖo agbeɔ?

 ¹⁸ Le blema Izraɛliɔ, mɛɖewo ‘kannɔ nu’ alo zannɔ vinvinmɛŋsɛnwo. Yehowa nu nɔ wo mɔ: “[Míakɔ] alɔ̀wo yì eji yí a fankwi nɔ Ŋ—vɔ Na gbé mí gloglo kpɔ. [Míawa] kwifanwo sugbɔ sugbɔ—vɔ Na gbé eto ɖoɖo mí.” (Ezai 1:15) Èkpɔa, Yehowa deɖonɔ to wowo gbedodoɖawo kpeti o! Mìdeji mɔ mìawa ŋɖekpokpui ci yí adahɛn ekacaca ci yí le gblamɛ nɔ mìwo koɖo Yehowa o. Mìji mɔ le kpenɔdo mì nu, vevitɔ nɔ mìble. (Ehajiji Wema 41:3) Eyi taɖo nɔ mìjikɔ azan edɔ̀dadamɔnu ɖeɔ, mìɖo aji gɔnmɛ kpɔ ni nywiɖe yí akpɔ mɔ gbɔngbɔnyɔyɔ alo vinvinmɛŋsɛn nu ɖe be do gɔnmɛ ni ma. (Matie 6:13) Nɔ mìvakpɔ mɔ nɛnɛ nu ɖewo abe do gɔnmɛ ni druɔ, ele mɔ mìagbi!—Kpɔ enumɛɖeɖe buwo 32.

19. Lé Legba dɔ yí amɛ sugbɔ vɔnnɔ doɔ?

¹⁹ Ci mɛɖewo buini mɔ Legba koɖo gbɔngbɔnvɔnwo deli ŋtɔŋtɔ can ɔ, mɛbuwo nya mɔ woli nyao, ɖo Legba koɖo gbɔngbɔnvɔnwo nuwana tɔxu ci wowoŋtɔwo kpɔ na wonya ahan. Gbɔngbɔnvɔnwo nu donɔ vɔnvɔn nɔ amɛ sugbɔ keke wovatrɔ hwashi nɔ ŋsukankan jixɔse kɔnuwo. Mɛɖewo dɔ yí vɔnvɔn nɔ gbɔngbɔnvɔnwo gbevawugan doji, ɖo woxonɔ nuxu so enubaɖabaɖa ciwo yí wowanɔ koɖo amɛwo nu nɔ mɛbuwo. Enyɔ ŋtɔ́ hanwo sese jɔnɔ ji nɔ amɛwo yí nuxuxoxo so wo nu nɔ mɛbuwo fyonɔ lanmɛ nɔ wo. Exolɔlɔ cɛ hanwo dɔ amɛwo vɔnnɔ nɔ Legba.

20. Lé atɛnŋ ajɔ do yí mìakakanɔ Satana ŋsukankannyɔwoɔ?

²⁰ Bui kpɔ, Satana jijiɛ mɔ amɛwo le vɔnnɔ nɔ ye. (2 Tɛsalonikitɔwo 2:9, 10) Satana nyi ŋsukantɔ ci yí  nya lé acaka susu nɔ mɛ ciwo yí tritrikpɔkpɔ nɔ gbɔngbɔnyɔyɔ jɔnɔ ji nɔ. Éna mɛ ciwo ecaka susu nɔ kannɔdo ŋsukankannyɔwo ji. Mɛ lɔwo nunɔ enyɔ ciwo yí wobunɔ mɔ yewose koɖo enu ciwo yí wobunɔ mɔ yewokpɔ. Lé amɛwo trɔtrɔ to enyɔ cɛ hanwo ji yí nunuɔ doɔ, ahanke wogbevagangannɔ wo doji nɛ. Mìdeji mɔ mìakpedo Satana nu yí alɔnɔ xo cɛ hanwo keŋ ana amɛ sugbɔ avɔnnɔ ni doji o.—Ʒan 8:44; 2 Timɔte 2:16.

21. Ci mìdaxoxoɔ nuxu so gbɔngbɔnvɔnwo nu ɖe, nyi nu mìatɛnŋ axo nuxu soɔ?

²¹ Nɔ mɛɖe le Yehowa mɛwo mɛ yí kpɔ enu ci gbɔngbɔnvɔnwo dre tɔxu kpɔ can ɔ, deɖo akannɔ seŋ so nu nɔ mɛbuwo o. Yehowa mɛwo deɖo avɔn nɔ ŋɖekpokpui ci Legba koɖo yi gbɔngbɔnvɔnwo atɛnŋ awa o. Enu ci mìɖo awa yí nyi mɔ mìasɔ susu ɖo Yesu koɖo ŋsɛn ci Yehowa ni ji. (Ebretɔwo 12:2) Yesu delɔ xo so gbɔngbɔnvɔnwo nu nɔ yi dokplɔtɔwo keŋ asɔ na woaɖe aye daɖɛ o. Enu ci ji esɔ susu ɖo yí nyi Fyɔɖuxu ŋɛnywi lɔ koɖo ‘enyɔ gangan ciwo yí kudo Mawu nu.’—Edɔwawawo 2:11; Luiki 8:1; Rɔmatɔwo 1:11, 12.

22. Nyi èɖo gligaan mɔ yeawaɔ?

²² Mìdeɖo aŋlɔbe gbeɖe mɔ, Satana tajinu yí nyi mɔ yeadahɛn ekacaca ci yí le gblamɛ nɔ mìwo koɖo Yehowa o. Ádo gblawo pleŋ keŋ adɔ ecɛ anyi wawa. Vɔ wokanxle mì kudo ayemɔ Legba tɔwo nu, yí mìɖui gligaan mɔ mìagbe gbɔngbɔnyɔyɔ nuwana ɖekpokpui. “[Mì]ŋgbe lɔn Satan enudahɛnnɔamutɔ a kpɔ emɔ a ɖu [mì] ji” yí adahɛn gbeta ci mìsɔ o. (Hlɛn Efezitɔwo 4:27.) Ɛɛ, nɔ mìtrɔkpe Legbaɔ, mìdaje yi fɛncawo mɛ o yí mìakpɔtɔ ale kɛɖɛɛ le etaglɔnnamɛ Yehowa tɔ gɔnmɛ.—Efezitɔwo 6:11.