Be komɛ ɔ, wa deɔ ní komɛ nɛ tsɔɔ jã. E ngɛ kaa nɔ́ nɛ e kɛ ngmami nɛ ngɛ Hebri Bi 12:16 kpaa gbi. Jamɛ a ngmami ɔ tsɔɔ kaa Esau “bua jɔɛ ní klɔuklɔuhi a he,” nɛ ‘e ngɔ e blɔ nya kaa kekleekle bi ɔ [kɛ ha Yakɔb] kɛ tsake niye ní kake pɛ.’ Enɛ ɔ ma nyɛ maa tsɔɔ kaa benɛ Yakɔb nine su “blɔ nya kaa kekleekle bi” ɔ nɔ ɔ, lɛ hu e ba plɛ pee Mesia a nɛnɛkasowa.​—Mat. 1:2, 16; Luka 3:23, 34.

Se ngɛ anɔkuale mi ɔ, Baiblo mi sane komɛ nɛ wa kane ekohu ɔ ha nɛ wa naa kaa e he hia we nɛ nɔ ko nɛ pee bitɛte loko e ma nyɛ maa pee Mesia a nɛnɛkasowa. Ha nɛ wa susu odase komɛ nɛ tsɔɔ jã a he nɛ waa hyɛ:

Yakɔb (Israel) kekleekle binyumu nɛ e kɛ Lea fɔ ji Ruben. Pee se ɔ, Yakɔb kɛ e yo nɛ e suɔ lɛ wawɛɛ nɛ ji Rahɛl ɔ hu fɔ a kekleekle binyumu nɛ ji Yosɛf. Benɛ Ruben kɛ e he wo je mi bami yaya mi ɔ, bitɛte blɔ nya a ya je Yosɛf dɛ. (1 Mose 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Kron. 5:1, 2) Se kɛ̃ ɔ, tsa pi Ruben loo Yosɛf weku ɔmɛ a mi nɛ Mesia a je kɛ ba. Mesia a je Yuda nɛ ji Yakɔb  binyumu eywiɛne nɛ e kɛ Lea fɔ ɔ weku ɔ mi kɛ ba.​—1 Mose 49:10.

Pee se ɔ, Luka 3:32 ɔ tsɔɔ ni enuɔ komɛ nɛ Mesia a gu a nɔ kɛ ba. E ngɛ kaa nɔ́ nɛ nimli nɛ ɔmɛ a kpɛti nɔ tsuaa nɔ ji bitɛte. Boaz fɔ Obɛd, nɛ Obɛd hu fɔ Jɛse.​—Rut 4:17, 20-22; 1 Kron. 2:10-12.

Se ngɛ anɔkuale mi ɔ, Jɛse bi David ɔ, tsa pi bitɛte ji lɛ. Lɛ ji nyagbe nɔ nɛ a fɔ ngɛ binyumu kpaanyɔ a kpɛti. Se Mesia a gu David nɔ kɛ ba. (1 Sam. 16:10, 11; 17:12; Mat. 1:5, 6) Jã nɔuu kɛ̃ nɛ Mesia a gu David bi Solomon nɔ kɛ ba, be mi nɛ tsa pi David bitɛte ji lɛ.​—2 Sam. 3:2-5.

Enɛ ɔ tsɔɔ we kaa bitɛte ɔmɛ a he hia we. Ke nɔ ko ji bitɛte ɔ, e ji he blɔ ko nɛ hɛ mi ngɛ nyami, nɛ ke weku yi nɛ ji tsɛ ɔ be ɔ, bitɛte ɔ ji nɔ nɛ ngɛ. Jehanɛ hu ɔ, ke a ngɛ weto ní gbae ɔ, bitɛte ɔ náa nɔ́ nɛ bɔ he enyɔ.​—1 Mose 43:33; 5 Mose 21:17; Yosh. 17:1.

Se a nyɛɔ ngɔɔ bitɛte blɔ nya a kɛ haa nɔ kpa. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Abraham ngɔ bitɛte blɔ nya a ngɛ Ishmael dɛ kɛ ha Isak. (1 Mose 21:14-21; 22:2) Nɛ kaa bɔ nɛ wa na kɛ sɛ hlami ɔ, a ngɔ bitɛte blɔ nya a ngɛ Ruben dɛ kɛ ha Yosɛf.

Amlɔ nɛ ɔ, nyɛ ha nɛ wa susu Hebri Bi 12:16 he ekohu. E kaneɔ ke: “Nyɛɛ hyɛ nɛ hi konɛ ngɛ nyɛ kpɛti ɔ, nɔ ko nɛ e ko pee e he ajuama bɔlɔ, aloo nɔ ko nɛ e bua jɔɛ ní klɔuklɔuhi a he kaa bɔ nɛ Esau pee ɔ, nɔ nɛ e ngɔ e blɔ nya kaa kekleekle bi ɔ kɛ tsake si kake niye ní ɔ.” Mɛni ngmami ɔ ngɛ hlae maa tsɔɔ?

Pi nɛ bɔfo Paulo ngɛ weku nɛ Mesia a je mi ɔ mi tsɔɔe. Mohu ɔ, e ngɛ Kristofohi he wami woe kaa ‘a nyɛɛ blɔ nɛ da nɔ.’ Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ a hyɛ a he nɔ saminya ngɛ ajuama bɔmi he ‘konɛ Mawu dloomi ɔ nɛ ko bɔ mɛ.’ (Heb. 12:12-16) Ke pi jã a, a maa pee kaa Esau. Esau “bua jɔɛ ní klɔuklɔuhi a he,” nɛ e kplɛɛ nɔ́ nɛ he tsɔ we nɔ.

Ngɛ Esau be ɔ mi ɔ, weku yihi lɛ a sãa afɔle kɛ haa a weku mi bimɛ, enɛ ɔ he ɔ, e ma nyɛ maa ba kaa e ná he blɔ kɛ sã afɔle be komɛ. (1 Mose 8:20, 21; 12:7, 8; Hiob 1:4, 5) Se akɛnɛ Esau susuɔ he lo nya níhi a he wawɛɛ he je ɔ, e ngɔ he blɔ nɛ ɔmɛ tsuo kɛ tsake flɔɔ. Eko ɔ, e ngɛ hlae nɛ e tu fo ngɛ haomi nɛ a gba kɛ fɔ si kaa e maa ba Abraham nina a nɔ ɔ nya. (1 Mose 15:13) Jehanɛ hu ɔ, Esau tsɔɔ kaa e bua jɔ níhi nɛ a he tsɔ we ɔ he. Akɛnɛ e bua jɔɛ ní klɔuklɔuhi a he he je ɔ, e kɛ yihi enyɔ nɛ a ja we Mawu sɛ gba si himi mi, nɛ enɛ ɔ ha nɛ e fɔli ɔmɛ ye aywilɛho wawɛɛ. (1 Mose 26:34, 35) E be kaa Yakɔb, ejakaa Yakɔb lɛɛ e bɔ mɔde kaa e kɛ nɔ ko nɛ e jaa anɔkuale Mawu ɔ pɛ nɛ maa sɛ gba si himi mi!​—1 Mose 28:6, 7; 29:10-12, 18.

Lɔ ɔ, mɛni wa ma nyɛ ma de ngɛ weku nɛ Mesia a je mi kɛ ba a he? Be komɛ ɔ, Mesia a gu nihi nɛ a hɛɛ bitɛte blɔ nya a nɔ kɛ ba, se tsa pi be fɛɛ be. Yuda bi ɔmɛ yɔse nɔ́ nɛ ɔ, nɛ a kplɛɛ nɔ. A kplɛɛ nɔ po kaa e sa kaa Kristo ɔ nɛ e gu David nɛ ji Jɛse nakutso ɔ nɔ kɛ ba.​—Mat. 22:42.