GU KPIAPAI NGA GA AVUNGURE

Bara ti digido 1950, avungure aguari Itaria yo ki ndu ku Kindersley yo du Saskatchewan yo Kanada yo. Ngbutuko fuo gure, i awiriki rengo na rengo ki da ni nyanyakipa pai rogo gaani raka yo. Mi natingida gupai nga ho mi adu ni ni gude, mi anadia dungu asaa kuti ngba sunge tungusapai na gimi aborokporo na ti kura aregbo, mi kini pe gupai ni wia nga mi “nga moundo abazakigene” ho garãre adu ni muambe!

Marã aadunga be avungure te; ono i amoi wene kpiapai nga ga futise fu Yekova. Ni kpiapai, rogo 1963, i abagi gu kura gayo ahe tipa ka gbia marã ka ndu tipa bakere dunguratise nga ga dungu aringara nga gu namangi Pasadena yo California yo du Amerika yo. Rogo 1972 ani andu nunguro wa akirometere 1,000 (du wa amairo 620) ku British Columbia yo du Kanada yo tipa ka tungusapai fu agu aboro nape pa-Tiriani rogo gu rago re. Buba anaamangasunge girisorago. Ko aká gu kura amamu sunge nga ga bakere marã tipa gupai nga ko du na rengba ka gbeberã ko gbe kuti iriso Yekova.

Mi na bakere tambuahe tipa gu kpiapai avungure gbiati rukutu awirinina biata amoihe fere. Gayo kpiapai angia bambata papara rabahe fere ti ngba ga Yekova sunge. I ayugu gupai fere nga gu mi atingidaha rogo raka re naabaha nga: Ka mi aperesa pa Kindo mbatayo, Yekova nika ngera angerefuore.​—Mt. 6:33.

TONA MANGASUNGE KINDO TI AREGBO DŨ

Rogo 1980, ani amangi rogotise na bawene diare nga Debbie nga gu rii naamaa berãri gbe kuti iriso Yekova. Ani aaida ka mangasunge Kindo ti aregbo dũ, sidu, diare nga Debbie atona mangasunge abazakigene fuo susa adiwi biata fuo ani rogotirani. Fuo garã sa kurogo gaani rogatise yo, ani andu ku rogo tooni dungurati nadu na zingo rogoho na mi ki tona mangasunge ni bazakigene wakina diare.

Fuo bete regbo, rago agberẽ tirani na ani ki idi ka guari yo kusayo. Ono ni bambataha, ani afura na babi adungurati. Ko ape gupai furani gbaiga rogo nyemuse yo nga: “Oni du nasa apai si du ni kere  kpakarakpakaraha furoni. Oni nagbeberã roni kina kuti agu akpakarapai du oni rogoyo. Kuba gure, ka oni angera tipa weneapai, oni abihe abi.” Si angia kina boro gu rugute ani aaidaha. (Tam. 141:5) Ani amangipai kutini nibasa na ki ye ka ino gupai nga dungu weneapai adu kinaho. Dungu aboro rogo gu dungurati re naaida ka manga bakere apai fu Yekova, kodihe na paranga aboro na agu akura aboro gayo abadiarogatise aadunga rogo rengo yo ya. Gure angia nyanyakipa wirikapai furani. Ani awiriki wai ka ngera koyo du Yekova ni na ka sungudo ko tipa ko mangipai kuti gu kpakarapai ani aasusa rogoyo. (Mika 7:7) Ani agbia gaani ngbarago berewe na agu apai nadu tipa rani aima ngba berewe.

Agu abayugupai nadu rogo gaani bambata riko nangia ga abazakigene aima mangasunge mbata kusayo rogo kura aringara. I ayugu asura furani na ki fura tipa akpakarapai gbiati agu amaku nga gu i agbiaha ti gu regbo i aamangasunge rogo kura aringara. Gure afõ ngbadurani yo tipa ani idi ka mangasunge ni amokedi. Sidu, ani adiberã nga si naida ani mangi gu sasa nga ga du ni amokedi.

Tipa gupai nga ka da ti gu sasa re, rogo 1984, ani aga kurogo gu dagbarago naape pa Faransée nga ga Quebec du baturõ ho wa akirometere 4,000 (amairo 2,485) ti British Columbia. Yo du si aaida ani wiriki vovo sino mangapai ni na vovo fugo. Gu kura kpakarapai nga, ani anidu dedede na zingo marã. Tipa bete regbo, si anaaida ani naari kina gu yangara abangbe kura basopobino anaambura rogo gako ati abangbe. Debbie anaara agi abangbe re ngba agene ni bakiakia nga gu naima nzira nikerehe! Rogo agi akpakarapai re, ani amangi gupai nga gu narẽ na omerani tipa ka hipai kidu na ngbarago. Kurigure, ani abi gupai nga Yekova nangera angerafuo rani.​—Tam. 64:10.

Rogo kura uru sa, ani agbia gu yambahe ani ainongo pai tipaha ya. Si angia yambahe tipa ka mangasunge rogo gu Betere nga ga Kanada. Sidu, wa vura duhe nga i ayambu rani, ani aduadu a na gberãrago bambiko ani aima hiso fuomu tipa gu sukuru nga ga Girada. Ono ani aima dia gu yambahe re kugume. Ho ani ada ni yo, ani asana Wiriba Kenneth Little nga boro sa rogo gu Rondo nga ga Be Basunge na gu sanahe nga, “Ginipai nika manga awere tipa gaani fuomu nga ga Girada?” Ko akaragapai furani nga, “Ani amangapai kutini kusa ka i yambu roni ku Girada yo.”

Fuo poso sa kusa, i ayambu rani tipa gu sukuru nga ga Girada. Sidu, si aaida ani mangi diaberã.  Wiriba Little ape gupai furani nga: “Ka si vura du nga ginipai oni nika siaha, rogo gu kura auru, oni ima rengbe ka bihe nga ka oni ainingo ho wo ki sia gu kurapai kia. Anga siapai nyakipaha te; Yekova ima rengba ka fu maku kurii sunge Betere watadu nduge tipa Girada.” Ani adi gu yambahe nga ga Girada kugume na vuru agu agarã yo susi, ani ima bi gupai nga gu rugute Wiriba Little afuhe re angia rengo. Ani ima pe agi afugoko re dedede fu gu kura aboro naida ka sia gini ngbatunga sunge i aida ka mangaha fu Yekova.

RAKA NI AMOKEDI

Rago aima ngba tirani kadu dagba agu agude sukuru nga ga Girada yo bangeyo adu nga 24 rogo gu riko nga namba 83 nga gu namangi Brooklyn yo nga gu ba du New York yo rogo Zerekpe 1987. Awiriba Ulysses Glass na Jack Redford nangia gaani abayugupai. Agu adiwi bisue re anyasi ni ipiipihe na i akusi rani rogo Mbirinvuo 6, 1987. I akedi rani ani ndu ka mangasunge Haiti yo na wiriba John gbiati Marie Goode.

Natona rogo 1962 i aakedanga agu amokedi i akusiyo rogo gu sukuru nga ga Girada berewe ku Haiti yo te, ho i ado gu yangada yo re ni kusayo vuru gu ringara re. Fuo aposo biata tingbafuo i kusi rani rogo gu sukuru re, ani atona ka mangasunge Haiti yo rogo gu tooni dungurati nadu gbaria yo rii abaagangara yo nga gu bange atungusipai adu rogoho nga 35. Ani adu kindi nga paranga aboro na si aaida ani wiriki dungu apai na ani aaraka rogo gu kporo nga ga amokedi. Rungo aamanga agu aboro nadu rogo gu rago re nikerehe na dunguyo aadunga na rengba ka gedapai te. Ho ani aaraka ni rogo gu rago re, agu aboro nadu yo ada ni kere aboro zuu bambiko gu kpakarapai nangia ga birĩ-zogarago, na kura  aboro amangi asadatise ka dia zogarago be airangbii, kura ku bangiri agene ka yugo gberãrago, gbiati kere bavugumo.

Ono ani aima du na rengba ka wirika dungu apai be gu ngangarã awirina nadu na ngbarago Haiti yo. Badunguyo aima du na badungu akpakarapai, ono i aima kpinyemu Yekova na sunge tungusapai. Sosono wirina sa ni dee ainongo wai ka gedapai te; ono ri aima du na rengba ka tingidapa averesi ngbariri naima mbeda kuti 150. Agu akpakarapai nadu rogo gu rago re na aˈuru dunduko anyakasi rani tipa ani naatungusa gu wene pangbanga nga ga Kindo ni gu yangara ziga du tipa ga aboro akpakarapai. Si nafu kina ngbarago furani nga bete agu aboro ani atona wisigo Baibiri na yo aima ye ki da ni abazakigene, kparakpara abazakigene, na ni abaakumba.

Ho mi adu ni Haiti yo, mi abi Trevor nga paranga mokedi rogo gu pambori nga ga Mormon, na mi agbia momu tipa ka sakapai na ko bara dunguhe rogo Baibiri yo. Fuo agarã kusa, mi agbia waraga beko ni tunguotunguoho. Ko akepai rogoho yo ki ya: “Mi nika zio bapatiza ti regbo gu bakere dunguratise naye kumbatayo! Mi naida ka karagatire ku Haiti yo ka mangasunge ni kparakpara bazakigene rogo gu ba mi adu ni mokedi rogoho rogo gu pambori nga ga Mormon.” Na gere nga gupai ko gbiati diako amangihe tipa dungu agarã.

PUTU YO KU UROYO​—KU VURU AFIRIKA

Sunge Kindo atona ka kio Putu yo ku uroyo na i akedi rani koyo tipa ani ndu ka mangasunge yo. Rogo 1992 ani andu ku Ljubljana, Slovenia yo nga gu ba nadu mbembedi kuti gu ba avungure asono rogoho mbata fu gupai nga i ga ku Itaria yo. Vura aamanga kindi rogo gu aba nga ga Yugoslavia. Gu be-basunge nadu Vienna yo, Austria yo kodihe na agu abasunge nadu Zagreb yo, Croatia yo, na Belgrade, Serbia yo naangera kurii sunge tungusapai rogo gu rago re. Aringara ni basasa si aaida i du na gayo Betere ti ni.

Sidu, si aaida gupai nga ani wiriki kura vovo fugo na sino mangapai. Agu avuru ringara re anaape gupai nga, “Ježik težek,” du rogoyo nga “Gu fugo re ima kpakara.” Na si aima kpakara nirengo! Ani aima kpinyemu gu du ni ruruse nangia ga agu awirina nadi ariapai kugume nga ga riigbu, na ani abi wai Yekova afu maku fuyo. Berewe a, ani abi wai Yekova  ambakada apai rogo nyemuse yo ti kina genehe na wai ko amanga gipai re kina ti wene regboho. Ani awiriki dungu apai ti gu regbo ani adu Slovenia yo na gupai ani awirikihe aundo rani tipa ani hi dungu agu akpakarapai ani aagbia tirani na ni.

Ono badungu aˈariapai adu kumbatayo kindi. I akedi rani ku Côte d’Ivoire West Africa yo rogo 2000 tipa ani ndu ka mangasunge yo. Rogo Ngbangba 2002, ani akuru kusayo vuru gu ringara re na ki ga ku Sierra Leone yo. Gu vura nadi agarã 11 re aye kuti digidoho. Si aima kpakara ka mbu Côte d’Ivoire ni kina tunguotunguoho. Ono tie, agu apai ani awirikihe aima undo rani ani banda gaani ngbarago.

Ani agbe berãrani kuti gu dungu aboro naaida ka wirika rengo rogo gu rago re na agu awirinarani, naahipai rogo gu vura nadi dungu agarã re. Aũborose adunga beyo te, ono i aaida ka fu guhe nadu beyo fu akura yo. Gu kura wirina sa ni dee afu kura aroko fu Debbie. Debbie aaidanga ka diaha ti tonatonaha te, ono gu wirina ni dee re ape gupai fu rii nga: “Awirinarani aima songoda rani ti regbo vura. Gere awere nga regbo furani ani undo.” Na ani amoihe ni gaani sasa ka wirika gayo kpiapai.

Ani akaraga tirani berewe ku Côte d’Ivoire yo, ono kpakarapai nga ga birĩ-zogarago asa gupai nga vura tona berewe. Rogo Ngbanga 2004, i adi rani kusayo rogo gu rago re na gu tiyara (avion) du rimoho nga helicopter, na guhe boro anirengbe ka diaha nga kina mangu sa gbua. Ani api sande yuru rogo gu ba nga ga agu abanzengere nga ga French na i agu na ani ku Switzerland yo rogo gu kura uru. Ho ani ada ni be-basunge yo bebere yuru, aboro Rondo Be-basunge na abayugupai rogo gu Sukuru Du Tipa Yugopai fu Amoyambu kodihe na adiayo adi rani kugume, ki dungo rani, ki fu wene riahe furani, na kura nzinziri he nga chocolate. Gipai re aima zio ngbadurani yo.

I akedi rani tipa bete regbo ku Ghana yo na fuo gure i karaga rani ku Côte d’Ivoire yo ho gu vura nadu dagba aboro ringara azeredi ni. Gu wene sino nga ga awirinarani aundo rani ani hi agu akpakarapai nga ga otoka re na agu asunge i aafuhe furani tipa bete regbo re. Mi na Debbie aidi kuti gupai nga wa vura duhe nga ngbatunga gi nyemuse re ima nge dagba ga Yekova aboro, ani abingo ho taata gbua te. Ni rengo, ani aye ka bi gupai nga agu apai dunduko naamanga re angia nyanyaki papara rabahe furani.

ANI ANDU KU MIDDLE EAST YO

Rogo 2006, ani agbia waraga be rii-basunge nga gu naape gupai furani nga ani ima gbia vovo sunge Middle East yo. Yo du ani agbia gu kura akpakarapai ni berewe wa gu nga wirika vovo fugo na vovo sino mangapai. Ani awiriki dungu vovo apai bambiko gu kpakarapai nangia ga birĩ-zogarago na pambori. Ani aima kpinyemu agu afugo nadu rogo agu adungurati re na ani ki bi gupai nga ani ima rengba kadu na kodatise ka ani apekafuo gu rugaapai naye be ga Yekova riigbu. Ani aima kpinyemu agi awirina re bambiko dunguyo adu na wingbaduse tipa ka hi sogote be gayo aborokporo, gayo agude sukuru, gayo aboro basunge, na gayo amurakporo.

Ani andu tipa kparakpara bakere dunguratise rogo 2012 ku Tel Aviv, du Yisaraere yo. Gi bakere dunguratise re angia bambata regbo fu ga Yekova aboro i dunguratiyo ku rogo ba sa fuo gu namangi rago Pendekote 33 Fuo Batikayo Kristo. Si nga gupai ka bangirise agonga ti ni berewe ya!

Rogo agu agarã yo re, i akedi rani ani ndu ka bi gu ringara irangbii arugusi gaani sunge rogoho. Ani  andu koyo na bete gaani awaraga, ki tungusipai yo na ki ndu kupati bakere adunguratise nga gu aboro adu patihe ni kina umbayo. Abanzengere adu na abundu beyo, na gu ba abanzengere arugusa aboro rogoho kidu rogo arago dũ, ono ani adu ni bandabanda rani bambiko ani adu na rubangirise wa ani aata na bete abatungusipai.

ANI AKARAGA TIRANI KU VURU AFIRIKA

Rogo 2013, ani agbia gu kura sunge kia​—nga ka ndu ka mangasunge rogo gu be-basunge nga ga Kinshasa du Congo yo, nga gu bakiki ringara du ni bawenehe gbe ono ki du na rungo rogoho na dungu avura. Ni bambataha, ani aya, “Ani ima ino Afirika; ani regerege ka ndu koyo.” Ono dungu apai kinaho nga gu si aaida ani wirikihe, gu susi asusa gbe nga ho ani aandu ni rogo agu aba adunga na agene na apaga ti ni ya. Ani agbeberã rani kuti dungu wene apai nga gu naakoda gu hipai na ngbarago nga ga agu awirinarani nadu yo i ki vura du rogo kere kpakarapai, gayo nyemuse tipa tungusapai, gu ome i aamangaha ka ndu tipa adunguratise, na bakere adunguratise. Ani abi gupai nga dungu aboro nawirika rengo bambiko ga Yekova songodahe na gako amaku. Mangasunge Kindo ti aregbo dũ Congo yo ayugu nyanyakipa awirikapai fu rani na ani agbia agu abakure nadu furani wakina gaani aborokporo.

Ti digido 2017, i afu gu kura sunge berewe furani​—South Africa yo. Gere nga gu bakere be-basunge kisusi agu akuraha ani amangisunge rogoho, na i afu gu sunge furani yo Betere yo ani aamanganga ha mbata ya. Berewe a, dungu apai kinaho si aaida ani wirikihe. Ani amangipai kuti agu apai ani awirikihe kusayo nga gu naundo rani. Ani ima kpinyemu agi awirina naima hipai tipa dungu agarã ni ruruyo re. Na si ima iriwo ka bi avuru Betere ni kodikodi yo si ki vura du vurũ nga arangi kpotoyo ni bakiakia na gayo asino mangapai ki du ni bakiakia. Si taata ka bi Yekova ko nifu maku fu gako aboro tipa i du na zereda bambiko i naukadi vovo borose na kini mangipai kuti gu bangua arengo nga ga Baibiri.

Vuru gu dungu agarã yo susi, mi na Debbie agbia dungu wene asunge, ki wiriki asino mangapai ni bakiakia, na ki wiriki vovo afugo. Si anaadunga ti aregbo dũ furani taata te, ono ani ima bi ga Yekova bangabanga nyemuse ti aregbo dũ vurube gako riigbu na awirinarani. (Tam. 144:2) Gu dungu weneapai ani nawirikihe ti ngba mangasunge ti aregbo dũ ima sarani ani du ni ga Yekova wene amoyambu.

Mi na bakere tambuahe tipa gupai avungure ayuguhe fere; gu songodahe nga ga diare; kodihe na gu bawene kpiapai nga ga awirina rogo zegino dũ. Wa ani nikaa berãpa gupai du kumbatayo na diare, ani ima diaberã kaa ndu kumbatayo kindi kaa wirikapai be gaani bakere bayugupai nga Yekova.