Koteā ʼAē Kā Fakahoko Anai ʼi Te Haʼu ʼa Kilisito?

“KUA FAKAMATAKU ʼI SÃO PAULO.” Neʼe ko te kupu tāfito ʼaia ʼo te sulunale Veja moʼo fakahā ia te meʼa ʼaē neʼe hoko ʼi te ʼu ʼaho e fā ʼi te māhina ʼo Maio 2006, ʼaē neʼe liliu ai te kolo lahi ʼo Pelesile pea mo koloaʼia ʼo “vaivai ʼaupitō.” ʼE lagi ko te toko 150 kau polisi, mo te kau fai fakapō, pea mo te hahaʼi ʼo te kolo neʼe mamate “ ʼi te temi fakamataku.”

ʼE fakahā ʼi te ʼu tala logo, ko te agamālohi ʼe hoko pē ʼi te ʼu faʼahi fuli ʼo te kele. Kua hagē ia ʼe mole kei lava ki te kau takitaki ke natou fakagata te faʼahi ʼaia. Kua liliu te kele ʼaē ʼe tou māʼuʼuli ai ko he koga meʼa ʼe fakamataku ʼaupitō. Lagi ʼe kotou lotovaivai heʼe ʼi te ʼu potu fuli pē ʼe kotou logo ki te ʼu logo fakamataku. Kae kua ovi mai te temi ʼaē kā hoko ai te fetogi.

Neʼe akoʼi e Sesu ki tana kau tisipulo ke natou faikole ke hoko mai te Puleʼaga ʼo te ʼAtua pea ke fai te finegalo ʼo te ʼAtua, “ ʼi te kele, ohagē ko selō.” (Mateo 6:9, 10, MN ) Ko te Puleʼaga ʼaia ʼe Hau ai Kilisito Sesu ʼaē neʼe fakanofo e te ʼAtua. ʼE ina fakatokatoka anai te ʼu fihifihia fuli ʼo te mālamanei. Kae ke feala ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ke ina fai he ʼu fetogi ʼi te kele, ʼe tonu muʼa ke fai he fetogi mai te kau takitaki fakatagata ki te takitaki ʼa Kilisito. ʼE ko te meʼa lā ʼaia ʼaē kā fakahoko anai ʼi te haʼu ʼa Kilisito.

Ko He Fetogi ʼe Fai Anai ʼi Te Tokalelei?

ʼE fakalogo anai koa te ʼu puleʼaga ki te takitaki ʼa Kilisito ʼi te tokalelei? ʼE tou maʼu te tali ki te fehuʼi ʼaia, ʼi te meʼa ʼaē neʼe foaki age ke sio kiai te ʼapositolo ko Soane. ʼE ʼui fēnei e Soane: “Neʼe au sio ki te manu fekai [ia te tuʼu faka politike ʼo te mālama ʼaenī] mo te ʼu hau ʼo te kele pea mo tanatou ʼu kautau, kua natou fakatahi ke natou tauʼi ia ia [ia Sesu] ʼaē ʼe heka ʼi te hōsi pea mo tana kautau.” (Apokalipesi 19:19, MN ) Koteā ʼaē kā hoko anai ki te ʼu hau ʼo te kele ʼi te tau ʼaia? ʼE ʼui ʼi te Tohi-Tapu, ko te Hau ʼaē neʼe fakanofo e Sehova ʼe ina “laliki anai ia nātou ʼaki te tokotoko ukamea, ʼe [ina] laliki anai ke natou lailai ohagē ko he ʼipu maka.” (Pesalemo 2:9) ʼE fakaʼauha kātoa anai te tuʼu faka politike. Ko te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼe ina “laliki anai pea mo fakagata anai te ʼu puleʼaga [fakatagata] fuli ʼaia, pea ko ia totonu ʼe tuʼu anai ʼo aʼu ki he ʼu temi ʼe mole ʼiloʼi hona gataʼaga.”—Taniela 2:44.

Koteā ʼaē kā hoko anai ki te hahaʼi ʼaē ʼe fakafeagai ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua? “Moka ha anai mai Selo te Aliki Sesu fakatahi mo te kau aselo o tona Mafimafi, i he afi ulo” ko Sesu ʼe hā ohagē ko he tahi ʼe ina “fakahoko te lagavaka kia natou e mole natou iloi te Atua, pea mo natou e mole fakalogo ki te Evaselio.” (2 Tesalonika 1:7, 8) “ ʼO ʼuhiga mo te hahaʼi agakovi” ʼe ʼui iā Tāʼaga Lea 2:22, “ ʼe toʼo anai ia nātou ʼi te kele; pea ki te hahaʼi kākā ʼe taʼaki anai ia nātou mai ai.”

ʼO ʼuhiga mo te haʼu ʼa Kilisito, ʼe ʼui fēnei ʼi te Tohi-Tapu: “Koʼenī! ʼE haʼele mai mo te ʼu ʼao, pea ʼe sio anai te mata fuli pē kiā te ia.” (Apokalipesi 1:7, MN ) ʼE mole sio anai te hahaʼi ʼaki tonatou ʼu mata moʼoni. Heʼe talu tana hake ki te lagi, kua liliu ia Sesu ko he laumālie “ ʼe nofo ʼi he mālama ʼe mole tou kākusia kiai, ʼe mole feala ki he tagata ke sio pea ʼe mole lava sio kiai.”—1 Timoteo 6:16, MN.

ʼE mole tonu ia ke kofuʼi e Sesu he sinoʼi tagata ke feala ke ‘sisio’ kiai te hahaʼi ʼo te kele, ohagē pē ko Sehova ʼe mole he ʼuhiga ʼo tana hā ʼi te temi ʼaē neʼe ina tuku ifo ai te ʼu Tautea e Hogofulu ki Esipito ʼi te temi ʼo Moisese. Ko te hahaʼi ʼo te temi  ʼaia neʼe mole natou lotolotolua ki te fakahoko e Sehova ia te ʼu tautea, pea neʼe tonu ia ke natou fakamoʼoni ki tona mālohi. (Ekesote 12:31) ʼO toe fēia mo Kilisito ʼi te temi ʼaē kā ina fakahoko ai anai ia te Tautea ʼa te ʼAtua, ʼe tonu anai ki te kau agakovi ke natou ‘sisio,’ pea ke natou mahino ʼe fakaʼaogaʼi e te ʼAtua ia Sesu moʼo fakahoko tana tautea kiā nātou. ʼE natou fakamoʼoni anai ki te faʼahi ʼaia heʼe kua fai te fakatokaga fakatomuʼa ki te mālamanei. ʼEī, “ ʼe sio anai te mata fuli pē kiā [Sesu], . . . pea ko te ʼu telepī fuli ʼo te kele ʼe natou tuki fatafata anai ʼi te lotomamahi ʼuhi ko ia.”—Apokalipesi 1:7, MN.

ʼE tonu ke fakaʼauha te kau agakovi pea mo toʼo te takitaki agakovi ʼi muʼa ʼo te fakatuʼu ʼo te tokalelei moʼoni pea mo te ʼu tapuakina ki te kele. ʼE fakahoko anai e Kilisito ia te faʼahi ʼaia. ʼOsi ʼaia, ʼe ina puleʼi kātoa anai te ʼu meʼa fuli ʼi te kele, pea ʼe ʼi ai anai te ʼu fetogi lalahi kā hoko.

Ko He Fakafoʼou Kā Ina ʼAumai Te ʼu Tapuakina

Neʼe talanoa te ʼapositolo ko Petelo ʼo ʼuhiga mo te “fakafoʼou ʼo te ʼu meʼa fuapē ʼaē neʼe palalau kiai te ʼAtua ʼaki tana kau polofetā māʼoniʼoni ʼo te ʼu temi ʼāfea.” (Gaue 3:21, MN ) Ko te fakafoʼou ʼaia ʼe kau kiai te fetogi ʼo te kele ʼaē kā fai lolotoga te ʼafio ʼa Kilisito. ʼI te ʼu polofetā ʼaē neʼe palalau kiai te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te “fakafoʼou ʼo te ʼu meʼa fuapē” ʼi te kele, ʼe kau ai te polofetā ko Isaia, ʼo te valu sēkulō ʼi muʼa ʼo totatou temi. Neʼe ina fakakikite ko Sesu Kilisito, te “Tama ʼAliki ʼo Te Tokalelei,” ʼe ina toe fakatuʼu anai te tokalelei ki te kele. ʼO ʼuhiga mo te takitaki ʼa Kilisito, ʼe ʼui fēnei ʼi te lea faka polofetā ʼa Isaia: “Ki te mahu ʼo te pule fakaʼaliki pea mo te tokalelei ʼe mole ʼi ai anai hona gataʼaga.” (Isaia 9:6, 7) ʼE akoako anai e Sesu ia te hahaʼi ʼo te kele ke natou maʼuli ʼi te tokalelei. Ko te hahaʼi ʼaia ʼo te kele ʼe natou “fiafia moʼoni anai ʼi te mahu ʼo te tokalelei.”—Pesalemo 37:11.

Koteā anai kā hoko ʼo ʼuhiga mo te masiva pea mo te pakupaku ʼi te takitaki ʼa Kilisito? Neʼe ʼui fēnei e Isaia: “ ʼE fai anai e Sehova ʼo te ʼatu kautau maʼa te hahaʼi fuli, ʼi te moʼuga ʼaia, he kātoaga meʼa kai neʼe loloʼi lelei, he kātoaga ʼo he ʼu vino kua tuku ke toka tona veveli, he ʼu meʼa kai neʼe loloʼi lelei pea ʼe fonu ʼi te gako, mo te vino kua tuku ke toka tona veveli pea neʼe fakaoʼo.” (Isaia 25:6) Neʼe hiva fēnei te tagata fai pesalemo: “ ʼE mahu anai te pulapula ʼi te kele; ʼe tapuke anai ʼi te tumutumu ʼo te ʼu moʼuga.” (Pesalemo 72:16) Tahi ʼaē, ʼo ʼuhiga mo te hahaʼi ʼo te kele, ʼe tou lau fēnei: “ ʼE mahino papau ia, ʼe natou laga anai ni ʼu fale pea ʼe natou nofoʼi anai; pea ʼe mahino papau ia ʼe natou tō anai he ʼu fuʼu vite pea mo natou kai anai tonatou ʼu fua. ʼE mole natou laga anai ke nofoʼi e he tahi kehe; pea ʼe mole natou tō anai ke kai e he tahi kehe. Heʼe hagē anai te ʼu ʼaho ʼo taku hahaʼi ko te ʼu ʼaho ʼo he fuʼu ʼakau; pea ko taku hahaʼi ʼaē neʼe au fili, ʼe natou fakaʼaogaʼi kātoa anai te gāue ʼo tonatou ʼu nima.”—Isaia 65:21, 22.

Neʼe toe fakakikite e Isaia te pulihi ʼo te mahaki pea mo te mate. ʼAki ia Isaia, neʼe palalau te ʼAtua, ʼo ʼui māʼana: “ ʼI te temi ʼaia ʼe ava ai anai te ʼu mata ʼo te kau kivi, pea ʼe ava ai anai te ʼu taliga ʼo te kau tuli. ʼI te temi ʼaia ko te ketu ʼe kake anai ohagē he tia pea ko te ʼalelo ʼo te tagata ʼaē ʼe gutu mate ʼe kalaga fakafiafia anai.” (Isaia 35:5, 6) ʼOsi ʼaia “ ʼe mole he tahi ʼe ina ʼui anai: ‘ ʼE au mahaki.’ ” (Isaia 33:24) Ko te ʼAtua ʼe ina “fakaʼauha moʼoni anai te mate ʼo talu ai, pea ʼe mahino papau ia, ko te Tuʼi ʼAliki ko Sehova ʼe ina holoholoʼi anai te ʼu loʼimata ʼi te ʼu fofoga fuli pē.”—Isaia 25:8.

Koteā ʼaē kā hoko anai ki te kau mate fuli ʼaē ʼe tākokoto “ ʼi te ʼu falemaka fakamanatu”? (Soane 5:28, 29, MN ) Neʼe fakakikite fēnei e Isaia: “ ʼE māʼuʼuli anai tau kau mate. . . . ʼE natou tutuʼuake anai.” (Isaia 26:19) ʼEī ko nātou ʼaē ʼe tākokoto ʼi te mate ʼe fakatuʼuake anai nātou ki te maʼuli!

“Ko Te ʼAtua ʼe Ko Tou Hekaʼaga Hau ʼo Heʼegata”

Ko te haʼu ʼa Kilisito ʼe ina fakahoko anai te fakafoʼou ki te Kele kātoa. ʼE liliu anai te kele ko he palatiso faka kolōlia, pea ko te mālamanei ʼe natou logo tahi anai ʼi te tauhi ki te ʼAtua moʼoni. ʼE feala koa hatatou tui papau ko Sesu Kilisito ʼe ina fakahoko moʼoni anai te faʼahi ʼaia, ʼo ina toʼo anai te agakovi ʼi te kele pea mo ina foaki anai te ʼu ʼaluʼaga tokalelei?

Kotou fakatokagaʼi te mālohi pea mo te pule ʼaē neʼe foaki age kiā Sesu. ʼO ʼuhiga mo te ʼAlo, ʼe ʼui fēnei ʼi te Tohi-Tapu: “Ko te ʼAtua ʼe ko tou  hekaʼaga hau ʼo heʼegata; pea ko te tokotoko ʼo tau pule, ʼe ko te tokotoko ia ʼo te faitotonu. Neʼe ke manako ki te faitotonu kae neʼe ke fehiʼa ki te meʼa noaʼi ʼo te lao.” (Hepeleo 1:8, 9, MN ) Ko te hekaʼaga hau ʼo Sesu, ʼaē ko tona pule, ʼe haʼu mai ia Sehova. Ko te ʼAtua ʼe ko te Tupuʼaga pea ko Ia ʼaē neʼe ina foaki age te hekaʼaga hau ʼaia. ʼE mole he fihifihia ʼe lahi fau ke mole lava fakatokatoka e Sesu.

ʼI tona ʼosi fakatuʼuake, neʼe ʼui age e Sesu ki tana ʼu tisipulo: “Ko te pule katoa i Selo mo te kelekele kua foaki mai kia te au.” (Mateo 28:18) ʼE ʼui fēnei iā 1 Petelo 3:22: “Kua tuku o fakalogo kia te ia te kau aselo, mo te u pule pea mo te u malohi.” ʼE mole he mālohi peʼe ko he pule ʼe fua anai hana fakafeagai kiā Sesu. ʼE mole he meʼa ʼe ina lava tāʼofi te ʼu tapuakina heʼegata ʼaē kā ina foaki ki te mālamanei.

ʼE Malave Feafeaʼi Ki Te Hahaʼi Ia Te Haʼu ʼa Kilisito?

ʼI tana tohi ki te kau Tesalonika, neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “ ʼE matou manatuʼi tuʼumaʼu takotou gāue agatonu pea mo takotou gāue ʼi te ʼofa pea mo takotou faʼa kātaki ʼaki takotou ʼamanaki ki totatou ʼAliki ko Sesu Kilisito, iā muʼa o totatou ʼAtua pea mo Tamai.” (1 Tesalonika 1:3, MN ) Maʼa Paulo, neʼe fua lelei te gāue kinakina pea mo te faʼa kātaki ʼuhi ko te ʼamanaki ʼaē kiā Sesu Kilisito. ʼE pipiki te ʼamanaki ʼaia ki te tui ki te haʼu ʼa Kilisito pea mo te toe fakafoʼou ʼaē kā fai anai e tana haʼu ʼaia. ʼE feala ki te taʼi ʼamanaki ʼaia logolā te ʼu fihifihia kehekehe ʼaē ʼe tau mo nātou, ke tokoni ki te kau Kilisitiano moʼoni pea mo natou haga kātaki.

Ohagē lā, tou toʼo te faʼifaʼitaki ʼa Carlos ʼaē neʼe maʼuli ʼi Pelesile ʼi te kolo ko São Paulo. ʼI te māhina ʼo ʼAukusitō 2003, neʼe ʼiloʼi e Carlos ʼe ina maʼu te kōsea. Mai te māhina ʼaia, neʼe kua tafa tuʼa valu, pea neʼe ʼi ai tona ʼu fua kovi ki ai. Kae neʼe hoko atu pē tana fakaloto mālohiʼi ʼo ʼihi. Ohagē lā, ʼi tana lolotoga fai faka mafola ʼi te ala ʼi muʼa ʼo te lōpitali lahi, neʼe felāveʼi mo te tahi Fakamoʼoni ʼa Sehova, ko tona ʼohoana neʼe fai ki ai te chimiothérapie. ʼI tana ʼiloʼi te ʼu fua kovi ʼo te kōsea, neʼe feala kiā Carlos ke ina fakaloto mālohiʼi pea mo fakafīmālieʼi te taumātuʼa. Ki muli age, neʼe nā ʼui neʼe nā lotomālohi ʼi tanatou fai palalau. Koia neʼe mahino ai kiā Carlos te moʼoni ʼo te ʼu palalau ʼaenī ʼa Paulo: “[Ko te ʼAtua] e ina fakafimalieʼi tatou i otatou mamahi fuape, ke tou mafai te fakafimalie o natou e mamahi aki te fakafimalie e tou tali mai te Atua.”—2 Kolonito 1:4.

Koteā ʼaē neʼe tokoni kiā Carlos ke ina maʼu te mālohi moʼo hoko atu tana fakaloto mālohiʼi ʼihi, logolā tona mahaki? Ko te ʼamanaki ki te haʼu ʼa Kilisito pea mo te ʼu gāue fuli ʼaē kā ina fakahoko anai, neʼe ina uga ia Carlos ke ina haga “fai te meʼa ʼaē ʼe lelei.”—Kalate 6:9, MN.

Tou toʼo mo te faʼifaʼitaki ʼa Samuel, ʼaē ko tona kiʼi tehina neʼe matehi iā meta e 50 mai te ʼapi ʼo tanā tamai. Ko foʼi pulu e hogofulu neʼe fana ki te sino ʼo tona tehina. Neʼe tuku te sino ʼo tona tehina iā hola e valu ʼi te ala kae fai te ʼu kumi ʼa te kau polisi. ʼE mole galo iā Samuel te meʼa ʼaē neʼe hoko ʼi te ʼaho ʼaia. Kae ko te meʼa ʼaē neʼe tokoni kiā ia, ko te falala ʼaē ko Kilisito ʼe ina fakamaʼa anai te kele ʼi te kau agakovi fuli pea ko te takitaki pule faitotonu ʼe ina foaki anai te ʼu tapuakina ki te mālamanei. ʼI ʼihi temi, ʼe fakakaukauʼi pē e Samuel te temi ʼaē kā fakatuʼuake ai tona tehina ʼi te Palatiso ʼi te kele.—Gaue 24:15.

Koteā ʼAē ʼe Tonu Ke Kotou Fai?

ʼE kotou maʼu anai te fakaloto fīmālie lahi ʼi te falala ʼaē ki te haʼu ʼa Kilisito pea mo te ʼu gāue ʼaē kā ina fakahoko anai. Ko Sesu Kilisito ʼe ina fakatokatoka moʼoni anai te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe natou fakatupu kovi ki te mālamanei pea mo te ʼu kovi ʼaē ʼe malave kiā tātou.

Koteā ʼaē ʼe tonu ke kotou fai moʼo maʼu te ʼu tapuakina ʼaē kā foaki anai e te takitaki ʼa Kilisito ki te mālamanei? Kotou ako fakalelei ia te Folafola ʼa te ʼAtua, te Tohi-Tapu. ʼI tana faikole ki tana Tamai, neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Ko te faka ʼuhiga ʼaenī ʼo te maʼuli heʼegata, ke natou ako ke natou ʼiloʼi ia koe, te ʼAtua moʼoni e tahi, pea mo ia ʼaē neʼe ke fekauʼi mai, ia Sesu Kilisito.” (Soane 17:3, MN ) Kotou fakatuʼutuʼu ke kotou vakaʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe akoʼi mai ʼi te Tohi-Tapu. Ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼo tokotou kolo ʼe natou fiafia anai ʼi te tokoni atu. ʼE matou fakaafe atu koutou ke kotou felāveʼi mo nātou peʼe ke kotou faitohi kiā nātou ʼaē ʼe natou tā te nusipepa ʼaenī.