Tana yelidaageeti 1940 heeran Yihoowa Markkatuura Geeshsha Maxaafaa xannaꞌidosona. Eti Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyoogaa aggidosona, shin ta aayyiyaa Wochchiyo Keelaanne Beegottite! maxeeteta ekkiyoogaa aggabeykku. Niwu York Sitin 1950n dumma dumma biittaappe yiidaageeti shiiqido gita shiiquwan nu soo asay shiiqiis.

Hegaappe simmin daro takkennan Ishaa Lowerens Jefriizi nuna oychchanawu yiis. Taani tumaa tamaaranaadan maaddanawu I baaxetiis. Yihoowa Markkati polotikaaban oossinne exatennan deꞌiyoogaa aggidi, polotikan gelananne wotaaddara gidana koshshees gaada koyro heeran qoppaas. Amarkkan deꞌiya ubbay olettennan ixxikko, morkketi nu biittaa yiidi nuna haarana gaada taani ayyo yootaas. Ishaa Jefriizi hagaadan giis: “Xoossaa Yihooway Amarkkan deꞌiya ubbay awu haggaazishin morkketi qohanawu yiyaakko waatana gaada qoppay?” Hegaanne hara allaalliyaa xeelliyaagan I tawu yootidobay taani balidoogaa akeekanaadan maaddiis. Hegee taani Geeshsha Maxaafaa tumaa tamaaranawu keehi koyanaadan oottiis.

Ta aayyiyaa keettawu garssa bagga kifiliyan wottido, takkida Wochchiyo Keelaanne Beegottite! maxeeteta daro saatiyawu nabbabays. Guyyeppe, taani tumaa tamaaraydda deꞌiyoogaa erido gishshawu Ishaa Jefriizi Geeshsha Maxaafaa xannaꞌanaadan shoobbin eeno gaas. Qassi taani ubbatoo shiiqota shiiqiyoogaa doommaas. Taani tamaariyoobaa dosido gishshawu mishiraachchuwaa aassiyaagaa gidaas. ‘Yihoowa gita gallassay matidoogaa’ akeekido wode taani ta halchchuwaa laammaas. (Sof. 1:14) Taani yuniversttiyan tamaaranawu koyiyoogaa aggada, harati Geeshsha Maxaafaa tumaa tamaaranaadan maaddanawu koyaas.

Taani Tamme 13, 1956n naaꞌꞌantto xekkaa timirttiyaa wurssaas, qassi heezzu gallassappe simmin woradaa shiiquwan xammaqettaas. Taani Yihoowappe  tamaaranawunne harata tamaarissanawu doorido gishshawu, Yihoowappe daro anjjuwaa demmanaagaa he wode erabeykke.

Taani xammaqettada usuppun aginappe guyyiyan aqinye gidaas. Tisaase 1956 Nu Kawotettaa Haggaazuwan, “Aassiyaageeti Keehi Koshshiyoosan Haggaazana Danddayay?” giya huuphe yohoy kiyiis. Yaatana danddayiyaageetuppe issoy tana. Taani mishiraachuwaa sabbakiya amaridaageetu xallay deꞌiyo sohuwaa baada maaddanawu koyaas.—Maa. 24:14.

Taani Sawuz Karolayinan, Ejfild giyoosaa baas. He gubaaꞌiyan aassiyaageetu qooday oydda xalla. Taani yaa biido gishshawu he gubaaꞌiyan aassiyaageetu qooday ichchasha gidiis. Nuuni issi ishaa keettan wuygen shiiqota shiiqoos. Taani aginan aginan 100 saatiyaa haggaazays. Taani minnada haggaaziyoonne gubaaꞌiyan kifileta shiishshiyo gishshawu tawu oosoy daro. Taani gubaaꞌiyan loytta oottiyoogan Yihoowappe darobaa tamaaraas.

Ta deꞌiyoosaappe amarida kilo meetiriyaa haakkidi deꞌiya, Jonstton giyo kataman, mooganaappe kase anhaa wottiyo keettay deꞌiyo issi maccaasiyo taani Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissays. Taani saaminttaa giddon amarida gallassaa I matan oottays, qassi A bawu deꞌiya issi guutta keettan nuuni shiiqota shiiqanaadan paqqadaasu.

Tana xannaꞌissida Ishaa Jefriiza naꞌaa Jooli, Niwu Yorken, Birukiliineppe yiidi aqinyetettan issippe tanaara haggaaziyaagaa gidiis. Nuuni issi ishay immido, kaamee goochchiyo issi guutta keettan issippe deꞌida.

Amarkkan Tohossa baggan oosanchchatussi qanxxettiya miishshay keehi guutta. Issi gallassaa oosuwawu nuussi naaꞌꞌu woy heezzu doolaaree qanxxettees. Issi wode, tawu deꞌiya guutta miishshaa wurssa immada quma keettaappe qumaa shammaas. Taani yaappe yiyo wode issi bitanee taakko shiiqidi hagaadan oychchiis: “Ooso koyay? Taani neeyyo issi saatiyan issi doolaariyaa qanxxana” yaagiis. Keexxiyo sohuwan heezzu gallassawu geeshshiyo oosuwaa oottanaadan I tawu yootiis. Taani Ejfilden takkanaadan Yihooway tana maaddiiddi deꞌiyoogee qoncce. Tawu deꞌiya miishshay guutta gidikkonne, Niwu York Sitin 1958n dumma dumma biittaappe yiidaageeti shiiqido gita shiiquwaa shiiqaas.

He gita shiiquwan naaꞌꞌantto gallassi issi dummabay ta deꞌuwan haniis. Teenisen, Galaatine giyoosan ubba wode aqinye gidada haggaaziya Ruubi Wadilingiten giyo michcheera gayttaas. Nuuni naaꞌꞌaykka misoonaawe gidanawu koyido gishshawu, he gita shiiquwan Giiliyaaden tamaaranawu koyiyaageetuura shiiqida. Guyyeppe, issoy issuwawu dabddaabbiyaa xaafiyoogaa doommida. Hegaappe simmin taani dere haasayaa haasayanawu Galaatine shoobettaas. Taani ha injjiyan A tana gelanaadan oychchaas. Taani Ruuba deꞌiyo gubaaꞌiyaa baas, qassi 1959n aqo oyqqida.

Tawu layttay 23 gidido wode, taani Galaatinen gubaaꞌiyawu haggaaziyaagaa (ha wodiyan cimata  shiishshiyaagaa geetettees) gidada sunttettaas. CHarles Tomppiseni woradaa xomoosiyaagaa gidi simmidi koyro nu gubaaꞌiyaa xomoosiis. Awu daro meezee deꞌiyaaba gidikkonne, ishanttussi koshshiyaabaa xeelliyaagan, qassi woradaa xomoosiya harati gubaaꞌiyawu qoppiyoogaa waati bessiyaakko I tana oychchiis. Issibaa kuuyanaappe kase oyshaa oychchiyoogeenne hegaabaa eriyoogee loꞌꞌo gidiyoogaa taani appe tamaaraas.

Uddufune 1964n taani Kawotettaa Haggaazuwaa Timirtte Keettan issi aginawu Niwu Yorken, Sawuz Lansinggen tamaaranaadan shoobettaas. He timirtte keettan tamaarissiya ishantti taani Yihoowaabaa loytta tamaaranawunne akko kaseegaappe aaruwan shiiqanawu koyanaadan oottidosona.

Ichchashe 1965n woradaa xomoosiyaagaa gidada Ruubiira gubaaꞌeta xomoosanaadan macara biiroy tana oychchiis. Nuuni koyro maddabettido woraday keehi aaho. Hegee Tenneesen, Nekisoviile katamaappe Verjjiiniyan, Richchimondde katamaa gakkanawu deꞌiyaagaa. Hegee Norzzi Karolayinan, Kenttakiininne Westti Verjjiniyan deꞌiya gubaaꞌeta xaaxi waaxees. Amarkkan tohossa baggan karettati boottatuura shiiqennaadan diggiya higgee deꞌiyo gishshawu, taani karetta ishantti deꞌiyo gubaaꞌetu xallaa xomoosaas. Ishantti hiyyeesa gidiyo gishshawu, nuussi deꞌiyaabaappe etassi immana koshshiyoogaa akeekida. Daro wodiyawu woradaa xomoosiyaagaa gididi oottida issi ishay keehi maaddiyaabaa tana tamaarissiis. “Isha gida. Halaqa milatada gubaaꞌiyaa booppa. Eti nena bantta ishadan xeellikko neeni eta maaddana danddayaasa.”

Nuuni issi guutta gubaaꞌiyaa xomoosiyo wode, issi laytta naꞌiya deꞌiyo maccaasiyo Ruuba Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyoogaa doommaasu. He maccaasiyo xannaꞌissana danddayiya hara uri he gubaaꞌiyan baynna gishshawu, Ruuba dabddaabbiyan xannaꞌissawusu. Nuuni naaꞌꞌantto xomoosana biyo wode he maccaasiyaa ubba shiiqotakka shiiqawusu. Dumma aqinye gidida naaꞌꞌu michchontti he gubaaꞌiyan maddabettin, A etaara Geeshsha Maxaafaa xannaꞌada daro takkennan xammaqettaasu. Patersene Beeteelen 30 gidiya layttaappe guyyiyan 1995n issi yelaga michchiyaa Ruubiira haasayanawu yaasu. A Ruuba xannaꞌissido maccaasee naꞌiyo. He naꞌiyaanne I azinay Giiliyaade Timirtte Keettan 100ntta kayan tamaaridosona.

Nu naaꞌꞌantto woraday giddo bagga Filoorida. He wode nuussi kaamee koshshido gishshawu, loꞌꞌo waagan issi kaamiyaa shammida. SHin koyro saaminttan motoriyan issibay moorettiis. Hegaa giigissanawu nuussi ayba miishshikka baawa. Nuna maaddana danddayees gaada qoppido issi ishaa xeesaas. He ishay ba oosanchchatuppe issoy kaamiyaa giigissanaadan yootiis; kaamiyaa giigissido gishshawu he ishay miishsha ekkanawu koyibeenna. I, “Taani aybanne koyikke” yaagiis. Ubba qassi, I miishshaa nuussi imotadan immiis. Hagee Yihooway ba ashkkaratussi ay keena qoppiyaakko bessiya keehi loꞌꞌo leemiso. Qassi nuunikka haratussi kehana bessiyoogaa nuna hassayissiis.

Nuuni gubaaꞌiyaa xomoosiyo wode ubban ishanttu son shemppoos. Hegaappe denddidaagan loꞌꞌo lagge gidida daroti nuussi deꞌoosona. Issi gallassi, xaafiyo ta maashiniyaa goꞌettada gubaaꞌiyaara gayttidabaa xaafaydda wurssennan aggabayaas. He galla omarssi taani soo simmiyo wode, nuuni shemppido keettan deꞌiya heezzu laytta naꞌay ta xaafiyo maashiniyaa goꞌettidi xaafiyoogan taani xaafidobaa mooriis. Taani daro layttawu hegaabaa A bolli qilliiccaas.

Niwu York Sitin awuraajjaa xomoosiyaagaa gidada oottanaadan yootiya dabddaabbee 1971n taayyo yiis. Nuuni keehi dagammida! Nuuni yaa biyo wode taayyo mexi 34 laytta. Eta awuraajjaa xomoosiya, koyro karetta ishaa tana ishantti loytti mokkidosona.

Taani awuraajjaa xomoosiyaagaa gidiyoogaadan, saaminttan saaminttan woradaa shiiquwan Yihoowaabaa tamaarissiyoogan ufayttays. Woradaa xomoosiya darotussi taagaappe aadhdhiya meezee deꞌees. Etappe issoy ta xinqqatiyaa haasayaa haasayidaagaa. Hara ishay guyyeppe Oosuwaa Kaalettiya Citaa yara gidida, Tewodor Jaraaza. Qassi Birukiliine Beeteelen haggaaziya meezee deꞌiyo daro ishantti deꞌoosona. Woradaa xomoosiyaageetinne Beeteele soo asaa yarati Xoossaa Qaalan ammanettiyaanne Yihoowa dirijjitiyawu ammanettidi exatiya siiquwan minttettiyaageeta gidiyoogaa taani akeekaas. Eti banttana ziqqi oottiyoogee taani awuraajjaa oosuwaa metootennan oottanaadan maaddiis.

Oosuwaa Kaalettiya Citay 1974n awuraajjaa oosuwawu hara woradaa xomoosiya ishantta sunttiis; qassi taani zaarettada Sawuz Karolaynan woradaa xomoosiyaagaa gidaas. Amarkkan tohossa baggan karettatunne boottatu gubaaꞌee issippe walahettido gishshawu, ishantti hegan keehi ufayttidosona.

Taani Jorjjiyaa woradan Atilanttappe Kolombbosa gakkanawu deꞌiyaasan haggaazanawu 1976 wurssettan maddabettaas. Issi uri eta keettan tamaa yeddin ichchashu karetta naati hayqqido wode, baliyaa haasayaa haasayidoogaa taani loytta hassayays. Eta aayyiyaa keehi qohettido gishshawu, hosppitaaliyan zinꞌꞌana koshshiis. Yihoowa Markka gidida karettatinne boottati he yelidaageeta minttettanawu hosppitaaliyaa aggennan boosona. Ishantti wozanappe siiqettiyoogaa taani beꞌaas. Xoossaa ashkkarati hegaadan issoy issuwawu qarettiyoogee eti metiya hanotaa genccanaadan maaddees.

Nuuni Birukiliine Beeteelen amarida aginawu issi oosuwan maaddanaadan 1977n nuna oychchidosona. He oosoy wurana haniyo wode Oosuwaa Kaalettiya Citaa yaratuppe naaꞌꞌu ishantti tanaara gayttidi taaninne Ruuba ubba wode Beeteelen haggaazanawu koyiyaakkonne oychchidosona. Yaatin nuuni eeno giida.

Ishantti darotoo oychchiyo deexo oyshata zaarana koshshiyo Haggaazo Kifiliyan 24 layttawu oottaas. Daro layttawu Oosuwaa Kaalettiya Citay Geeshsha Maxaafay yootiyo maaraara maayettiya kaaletota giigissiis. Hegee Haggaazo Kifilee oyshata zaaranaadan, qassi woradaa xomoosiyaageeta, cimatanne aqinyeta loohissanaadan maaddiis. Ha loohissanawu giigissidobati ayyaanaaban diccanaadan darota maaddidosona. Qassi Yihoowa dirijjitee minnanaadankka maaddiis.

Taani 1995ppe 2018 gakkanaashin waanna biiruwaappe kiitettidaagaa (kase zooniyaa xomoosiyaagaa geettees) gidada daro macara biirota xomoosaas. Taani Macara Biiruwaa Kontteta, Beeteele So Asaa Yaratanne misoonaaweta minttettanawunne eta metiya aybiininne maaddanawu etaara gayttaas. Qassi ishanttinne michchontti bantta deꞌuwan hanidabaa nuussi yootido gishshawu taaninne Ruuba keehi minettida. Leemisuwawu, nuuni 2000n Ruwandda xomoosida. Zariyan dummatiyaageeta 1994n buttiyo wodiyaa nu ishanttinne Beeteele soo asay waani kanttidaakko siyidoogee nuna keehi minttettiis. Darotussi eti siiqiyo uri hayqqiis. He ishantta gakkidabay ayba gidikkonne eti ammanuwan mino, hidootay deꞌiyoogeetanne ufayttiyaageeta gidiyoogaa bessidosona.

Haꞌꞌi nuuyyo layttay 80ppe aadhdhiis. Aadhdhida 20 layttawu taani Amarkkaa Macara Biiruwaa Kontte gidada oottaas. Taani yuniversttiyan mule tamaarana xayikkonne, ubbaappe aadhdhiyaabaa Yihoowappenne A dirijjitiyaappe tamaaraas. Hegee harata merinawu maaddana danddayiya Geeshsha Maxaafaa tumaa taani eta tamaarissanaadan maaddiis. (2 Qor. 3:5; 2 Xim. 2:2) Geeshsha Maxaafay asaa deꞌoy giiga gidanaadan maaddidoogaanne eti banttana medhdhidaagaara dabbotaa minttanaadan oottidoogaa akeekaas. (Yaaq. 4:8) Ruubanne taani nuussi danddayettida wode ubban harati Yihoowaabaa tamaariyoonne Geeshsha Maxaafaa tumaa tamaarissiyo maataa nashshanaadan ubbatoo minttettoos. Hegee Yihoowa ashkkaratussi deꞌiya aybippenne aadhdhiya maata!