“Mi Fanele Mi Va Vanhu Va Muxaka Muni!”
“Mi Fanele Mi Va Vanhu Va Muxaka Muni!”
“Leswi swilo leswi hinkwaswo swi nga ta n’oka, n’wina mi fanele mi va vanhu va muxaka muni hi tlhelo ra swiendlo swo kwetsima swa ku tikhoma ni swiendlo swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu!”—2 PET. 3:11.
1. Ha yini papila ra vumbirhi ra Petro a ri ri xikhutazo lexi fikeke hi nkarhi eka Vakreste va le sikwini rakwe?
LOKO muapostola Petro a tsala papila rakwe ra vumbirhi leri huhuteriweke, vandlha ra Vukreste se a ri tiyisele nxaniso lowukulu kambe leswi a swi endlanga leswaku ri nga ha hiseki kumbe ri nga kuli. Hikwalaho, Diyavulosi u tirhise rhengu rin’wana leri tirheke minkarhi yo tala. Hilaha Petro a vuleke hakona, Sathana u ringete ku thyakisa vanhu va Xikwembu hi ku tirhisa vadyondzisi va mavunwa lava a va ri ni “mahlo lama teleke vuoswi” ni “mbilu leyi leteriweke ku navela.” (2 Pet. 2:1-3, 14; Yudha 4) Hikwalaho, papila ra vumbirhi ra Petro i xikhutazo lexi humaka embilwini xo va vanhu va tshama va tshembekile.
2. Petro wa Vumbirhi ndzima ya Vunharhu yi vulavula hi yini, naswona hi swihi swivutiso leswi hi faneleke hi tivutisa swona?
2 Petro u tsale a ku: “Ndzi swi teka swi lulamile ku mi pfuxa hi ndlela ya ku mi tsundzuxa, ntsena loko ndzi ri etabernakeleni leyi, hilaha ndzi tivaka hakona leswaku tabernakela ya mina yi ta susiwa ku nga ri khale . . . Kutani ndzi ta endla hinkwaswo leswi ndzi nga swi kotaka nkarhi wun’wana ni wun’wana leswaku mi kota ku tivulavulela hi swilo leswi, loko ndzi fambile.” (2 Pet. 1:13-15) Ina, Petro a a swi tiva leswaku u ta fa ku nga ri khale kambe a a navela leswaku switsundzuxo swakwe leswi fikeke hi nkarhi swi nga rivariwi. Hakunene, swi tsariwile eBibeleni naswona hinkwerhu hi nga ti hlayela swona namuntlha. Ndzima ya Vunharhu ya papila ra vumbirhi ra Petro i ya nkoka eka hina hikuva yi vulavula ngopfu hi ‘masiku ya makumu’ ya mafambiselo lawa ya swilo, ni hi ku herisiwa ka matilo ni misava yo fanekisela. (2 Pet. 3:3, 7, 10) Petro u hi khomele ndzayo yihi? Ku tirhisa ndzayo yakwe swi ta hi pfuna njhani leswaku hi amukeleka eka Yehovha?
3, 4. (a) Hi yihi mhaka leyi tlhontlhaka mianakanyo leyi Petro a yi vuleke naswona u nyikele xitsundzuxo xihi? (b) Hi tihi tinhla tinharhu leti hi nga ta ti kambisisa?
3 Endzhaku ka loko Petro a vulavule hi ku lovisiwa ka misava ya Sathana, u te: “Mi fanele mi va vanhu va muxaka muni hi tlhelo ra swiendlo swo kwetsima swa ku tikhoma ni swiendlo swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu!” (2 Pet. 3:11, 12) Swi le rivaleni leswaku a a nga vutisi xivutiso kambe a a vula mhaka leyi tlhontlhaka mianakanyo. Petro a a swi tiva leswaku lava va nga ta pona “siku ra ku rihisela” leri taka hi lava endlaka ku rhandza ka Yehovha ntsena, va tlhela va va ni timfanelo leti n’wi tsakisaka. (Esa. 61:2) Hikwalaho, muapostola loyi u engeterile a ku: “Hikokwalaho, n’wina varhandziwa, leswi mi kumeke vutivi lebyi ka ha ri emahlweni, tivoneleni leswaku mi nga hambukisiwi na vona [vadyondzisi va mavunwa] hi xidyoho xa vanhu lava delelaka nawu kutani mi wa eku tserhameni ka n’wina.”—2 Pet. 3:17.
4 Leswi Petro a a ri exikarhi ka lava a va ri ni ‘vutivi ka ha ri emahlweni,’ a a swi tiva leswaku emasikwini yo hetelela, Vakreste a va ta boheka ku tivonela swinene leswaku va tshama va tshembekile. Endzhakunyana, muapostola Yohane u xi veke erivaleni xivangelo xa kona. U ku vone ka ha ri emahlweni ku hlongoriwa ka Sathana etilweni a tlhela a vona ndlela leyi a a va ‘hlundzukele swinene’ ha yona lava “hlayisaka swileriso swa Xikwembu naswona va nga ni ntirho wa ku nyikela vumbhoni mayelana na Yesu.” (Nhlav. 12:9, 12, 17) Malandza ya Xikwembu yo tshembeka lama totiweke ni vanghana va wona va “tinyimpfu tin’wana” leti tshembekaka va ta hlula. (Yoh. 10:16) Kambe ku vuriwa yini hi un’wana ni un’wana wa hina? Xana hi ta tshama hi tshembekile? Lexi nga ta hi pfuna ku endla tano i ku tikarhatela ku (1) hlakulela timfanelo leti tsakisaka Xikwembu, (2) ku tshama hi pfumala xivati naswona hi ri lava nga solekiki emahanyelweni ni hi tlhelo ra moya ni (3) ku va ni langutelo lerinene hi miringo. A hi kambisiseni tinhla leti.
Hlakulela Timfanelo Leti Tsakisaka Xikwembu
5, 6. Hi tihi timfanelo leti hi faneleke hi tikarhatela ku ti hlakulela naswona ha yini leswi swi lava “matshalatshala hinkwawo”?
5 Eku sunguleni ka papila rakwe ra vumbirhi, Petro u tsale a ku: “Leswi mi angulaka hi ku endla matshalatshala hinkwawo ya ku gingiriteka, eripfumelweni ra n’wina engetelani vunene, evuneneni bya n’wina vutivi, evutivini bya n’wina ku tikhoma, eku tikhomeni ka n’wina ku tiyisela, eku tiyiseleni ka n’wina ku tinyiketela loku nga ni vukwembu, eku tinyiketeleni ka n’wina loku nga ni vukwembu xinakulobye xa vumakwenu, eka xinakulobye xa n’wina xa vumakwenu rirhandzu. Hikuva loko swilo leswi swi va kona eka n’wina swi tlhela swi khapakhapa, swi ta endla leswaku mi nga vi lava tsaneke kumbe lava nga vekiki mihandzu malunghana ni vutivi lebyi kongomeke lebyi khumbaka Hosi ya hina Yesu Kreste.”—2 Pet. 1:5-8.
6 I ntiyiso leswaku swi lava “matshalatshala hinkwawo” ku va hi hlanganyela eka mintirho leyi nga ta hi pfuna ku hlakulela timfanelo leti tsakisaka Xikwembu. Hi xikombiso, hi fanele hi endla matshalatshala leswaku hi va kona eka minhlangano hinkwayo ya Vukreste, hi hlaya Bibele siku ni siku ni ku tshama hi ri ni xiyimiso lexinene xa dyondzo ya munhu hi yexe. Naswona swi nga ha lava hi tirha hi matimba hi tlhela hi hlela kahle leswaku hi ta va ni Dyondzo ya Ndyangu ya nimadyambu ya nkarhi ni nkarhi, leyi tsakisaka ni leyi vuyerisaka. Kambe loko hi kala hi tolovela xiyimiso lexi lexinene, swi ta hi olovela ku va ni mikhuva leyinene—ngopfu-ngopfu loko hi vona vuyelo bya kona.
7, 8. (a) I yini leswi van’wana va swi vuleke hi Dyondzo ya Ndyangu ya nimadyambu? (b) Mi vuyeriwa njhani eka dyondzo ya n’wina ya ndyangu?
7 Makwerhu un’wana wa xisati u tsarile malunghana ni lunghiselelo ra dyondzo ya ndyangu, a ku: “Yi endla leswaku hi dyondza hi timhaka to tala swinene.” Un’wana u te: “Ku vula ntiyiso, a ndzi nga swi lavi leswaku dyondzo ya buku ya vandlha yi herisiwa. A ndzi yi rhandza swinene. Kambe sweswi, tanihi leswi hi nga ni Dyondzo ya Ndyangu ya nimadyambu, ndza swi xiya leswaku Yehovha u tiva leswi hi swi lavaka ni nkarhi lowu hi swi lavaka ha wona.” Nhloko yin’wana ya ndyangu yi ri: “Dyondzo ya ndyangu ya hi pfuna swinene. Ku va ni dyondzo leyi fambisanaka ni swilaveko swa hina tanihi mpatswa swa tsakisa swinene! Havumbirhi bya hina ha swi xiya leswaku ha yi antswisa ndlela leyi hi kombisaka timfanelo ta moya lowo kwetsima ha yona naswona hi ya hi wu tsakela swinene ntirho wa nsimu ku tlula eku sunguleni.” Nhloko yin’wana ya ndyangu yi ri: “Vana va tiendlela ndzavisiso naswona va dyondza swo tala—naswona va yi tsakela. Lunghiselelo leri ri hi endla hi tiyiseka swinene leswaku Yehovha wa swi tiva leswi hi karhataka naswona u hlamula swikhongelo swa hina.” Xana u titwa hi ndlela leyi fanaka malunghana ni lunghiselelo leri leri humaka eka Xikwembu?
8 Mi nga pfumeleli swilo leswi nga pfuniki nchumu swi mi sivela ku va ni dyondzo ya ndyangu. Mpatswa wun’wana wu te: “Eka mavhiki ya mune lama hundzeke hi madyambu man’wana ni man’wana ya Ravumune, a ku endleka swilo swo karhi endyangwini wa hina leswi laveke ku endla leswaku hi nga vi na yona dyondzo ya hina, kambe hi ve na yona.” Entiyisweni, minkarhi yin’wana mi nga ha boheka ku cinca xiyimiso xa n’wina. Hambiswiritano, tiyimiseleni ku va ni Dyondzo ya n’wina ya Ndyangu ya nimadyambu—vhiki rin’wana ni rin’wana!
9. Yehovha u n’wi tiyise njhani Yeremiya, naswona hi nga dyondza yini eka xikombiso xakwe?
9 Muprofeta Yeremiya i xikombiso lexinene eka hina. A a swi lava swakudya swa moya leswi a swi kumeke eka Yehovha naswona u swi tlangerile swinene. Swakudya sweswo swi endle leswaku a tiyiselela ku chumayela vanhu lava a va nga ri tsakeli rungula rakwe. U te: “Rito ra Yehovha ri . . . fane ni ndzilo lowu hisaka lowu pfaleriweke emarhambyini ya mina.” (Yer. 20:8, 9) Swi tlhele swi n’wi pfuna leswaku a tiyisela minkarhi yo tika leyi heleke loko ku lovisiwa muti wa Yerusalema. Namuntlha, hi ni Rito ra Xikwembu leri heleleke. Loko hi ri dyondza hi ku hiseka ivi hi languta timhaka hi ndlela leyi Xikwembu xi ti langutaka ha yona, na hina ku fana na Yeremiya hi ta swi kota ku tiyisela entirhweni wa nsimu hi tsakile, hi tshama hi tshembekile loko hi ringiwa ni ku tshama hi basile emahanyelweni ni hi tlhelo ra moya.—Yak. 5:10.
Tshama ‘U Pfumala Xivati Naswona U Ri La Nga Solekiki’
10, 11. Ha yini hi fanele hi tikarhatela ku tshama hi ri “lava pfumalaka xivati [ni] lava nga solekiki,” naswona sweswo swi lava leswaku hi endla yini?
10 Tanihi Vakreste ha swi tiva leswaku hi hanya enkarhini wa makumu. Hikwalaho, a hi hlamali leswi vanhu lava nga riki Vakreste va ngheneke hi nhloko eka swilo leswi Yehovha a swi nyenyaka, swo tanihi makwanga, rimbewu leri thyakeke ni madzolonga. Rhengu ra Sathana ri nga ha katsakanyiwa hi ndlela leyi: ‘Loko swi nga koteki ku chavisa malandza ya Xikwembu, kumbexana ma nga thyakisiwa.’ (Nhlav. 2:13, 14) Hikwalaho, hi fanele hi yingisa xitsundzuxo xa Petro lexi kombisaka rirhandzu lexi nge: “Endlani hinkwaswo leswi mi nga swi kotaka leswaku emakumu [Xikwembu xi] mi kuma mi ri lava pfumalaka xivati, lava nga solekiki ni lava nga ni ku rhula.”—2 Pet. 3:14.
11 Xiga lexi nge “endlani hinkwaswo leswi mi nga swi kotaka” xi yelana ni xikhutazo lexi Petro a xi vuleke emahlweni ka kwalaho xa leswaku hi endla “matshalatshala hinkwawo ya ku gingiriteka.” Swi le rivaleni leswaku Yehovha—loyi a huhuteleke Petro ku vula marito wolawo—wa swi tiva leswaku hi fanele hi tikarhata swinene leswaku hi tshama hi ri lava “pfumalaka xivati [ni] lava nga solekiki,” hi nga thyakisiwi hi misava ya Sathana. Ku tikarhata swi katsa ku sirhelela mbilu ya hina leswaku yi nga hluriwi hi ku navela ko biha. (Hlaya Swivuriso 4:23; Yakobo 1:14, 15.) Nakambe swi katsa ku tiyisela swilo leswi vuriwaka hi vanhu lava hlamarisiwaka hi mahanyelo ya hina ya Vukreste ni lava ‘tshamelaka ku hi tseketsela.’—1 Pet. 4:4.
12. Hi xihi xitiyisekiso lexi hi xi kumaka eka Luka 11:13?
12 Leswi hi nga hetisekangiki, a swi olovi ku endla swilo leswi lulameke. (Rhom. 7:21-25) Hi nga va ni ntshembo wo endla leswi lulameke loko ntsena hi kombela mpfuno eka Yehovha, loyi a nyikaka moya lowo kwetsima eka vanhu lava n’wi kombelaka hi mbilu hinkwayo. (Luka 11:13) Moya wolowo wu endla leswaku hi va ni timfanelo leti amukelekaka eka Xikwembu ni leti hi pfunaka ku langutana ni miringo evuton’wini, leyi nga ha yaka yi tika leswi siku ra Yehovha ri tshinelaka.
Pfumelela Miringo Leswaku Yi Ku Tiyisa
13. Loko hi ringiwa, i yini leswi nga ta hi pfuna leswaku hi tiyisela?
13 Loko ha ha hanya emafambiselweni lawa ya khale ya swilo, minkarhi hinkwayo hi ta langutana ni miringo yo hambana-hambana. Kambe ematshan’weni yo hela matimba, ha yini u nga teki miringo tanihi nkarhi wo tiyisekisa leswaku u rhandza Xikwembu ni wo tiyisa ripfumelo ra wena eka xona ni le Ritweni ra xona? Mudyondzisiwa Yakobo u tsale a ku: “Swi tekeni hinkwaswo swi ri ntsako, vamakwerhu, loko mi langutana ni miringo yo hambana-hambana, hilaha mi tivaka hakona leswaku mfanelo leyi yi ringiweke ya ripfumelo ra n’wina yi vanga ku tiyisela.” (Yak. 1:2-4) Nakambe tsundzuka leswaku “Yehovha wa yi tiva ndlela yo va kutsula endzingweni vanhu lava nga ni ku tinyiketela loku nga ni vukwembu.”—2 Pet. 2:9.
14. Xikombiso xa Yosefa xi ku khutaza njhani?
14 Anakanya hi xikombiso xa Yosefa n’wana wa Yakobe, loyi vamakwavo va n’wi xaviseke leswaku a ya va hlonga. (Gen. 37:23-28; 42:21) Xana Yosefa u heleriwe hi ripfumelo hi leswi a khomiweke hi tihanyi? Xana u hlundzukele Xikwembu hi leswi xi pfumeleke leswaku a khomiwa hi tihanyi? Rito ra Xikwembu ri vula leswaku a nga swi endlanga sweswo! Kambe, miringo ya Yosefa a yi nga si hela. Endzhakunyana ka sweswo, u hehliwe hi leswaku a a lava ku pfinya naswona u pfaleriwe ekhotsweni. Kambe, ni hi nkarhi wolowo, u hambete a tirhela Xikwembu. (Gen. 39:9-21) Ku ri na sweswo, u pfumelele miringo yi n’wi tiyisa naswona u katekisiwe ngopfu hikwalaho ka sweswo.
15. Hi nga dyondza yini eka xikombiso xa Nawomi?
15 Entiyisweni miringo yi nga hi hlunamisa kumbe yi hi tshikilela. Kumbexana minkarhi yin’wana Yosefa a a titwa tano. Malandza man’wana yo tshembeka ya Xikwembu ma titwe tano. Anakanya hi Nawomi loyi a feriweke hi nuna ni hi vana vambirhi va majaha. U te: “Mi nga ndzi vitani Nawomi. Ndzi vitaneni Marha [leswi vulaka “Ku Bava”], hikuva Lowa Matimba Hinkwawo u ndzi endlele swo vava ngopfu.” (Rhu. 1:20, 21) Ndlela leyi Nawomi a anguleke ha yona a yi ri ya ntumbuluko naswona a yi twisiseka. Ku fana na Yosefa, u hambete a va ni ripfumelo eka Xikwembu ni ku va ni vuxaka lebyinene na xona kumbe ku tshama a tshembekile eka xona. Hikwalaho, Yehovha u n’wi katekisile wansati yoloye wa risima. (Rhu. 4:13-17, 22) Ku engetela kwalaho, emisaveni leyi nga Paradeyisi leyi nga ta ta, u ta herisa ku onhaka hinkwako loku vangiweke hi Sathana ni misava yakwe yo homboloka. “Swilo swo sungula a swi nge tsundzukiwi, hambi embilwini a swi nge ti.”—Esa. 65:17.
16. Hi fanele hi va ni langutelo rihi hi xikhongelo naswona ha yini?
16 Ku nga khathariseki miringo leyi hi langutanaka na yona, rirhandzu ra Xikwembu ri ta hi tiyisa. (Hlaya Varhoma 8:35-39.) Hambileswi Sathana a nga ta ka a nga tshiki ku ringeta ku hi heta matimba, u ta tsandzeka loko hi tshama hi ‘hlutekile emianakanyweni’ naswona hi ‘xalamukile eswikhongelweni.’ (1 Pet. 4:7) Yesu u te: “Kutani, hitekani nkarhi hinkwawo mi endla xikombelo leswaku mi ta humelela loko mi balekela swilo leswi hinkwaswo leswi nga ta humelela, ni ku yima emahlweni ka N’wana wa munhu.” (Luka 21:36) Xiya ndlela leyi Yesu a ri tirhiseke ha yona rito leri nge “xikombelo,” ku nga xikhongelo lexi humaka embilwini. Loko a hi khutaza ku endla xikombelo, Yesu a a kandziyisa leswaku lowu i nkarhi wa ku khathala hi xiyimo lexi hi nga na xona emahlweni kakwe ni Tata wakwe. Lava amukelekaka, hi vona ntsena va nga ta va ni ntshembo wo pona siku ra Yehovha.
Tshama U Ri Karhi U Gingiriteka eNtirhweni Wa Yehovha
17. Loko nsimu leyi u chumayelaka eka yona yi nonon’hwa, u nga vuyeriwa njhani eka xikombiso lexinene xa vaprofeta va khale?
17 Ku endla mintirho leyi fambisanaka ni vugandzeri bya hina swa hi phyuphyisa. Leswi swi hi tsundzuxa marito ya Petro lama nge: “Mi fanele mi va vanhu va muxaka muni hi tlhelo ra swiendlo swo kwetsima swa ku tikhoma ni swiendlo swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu!” (2 Pet. 3:11) Nchumu wa risima eka swiendlo sweswo i ku chumayela mahungu lamanene. (Mat. 24:14) I ntiyiso leswaku etindhawini tin’wana swi nga ha tika ku chumayela, kumbexana hi leswi vanhu va nga ri tsakeliki rungula ra hina kumbe hikwalaho ka nkaneto kumbe hi leswi vanhu va khomekeke hi mintirho ya siku ni siku. Malandza ya Yehovha ya le minkarhini ya khale ma langutane ni swiyimo leswi fanaka. Kambe a ma tshikanga, ma tlhelele hi ku “phindha-phindha” ma ya chumayela rungula ra Xikwembu. (Hlaya 2 Tikronika 36:15, 16; Yer. 7:24-26) I yini lexi ma pfuneke ku tiyisela? A ma teka ntirho wa wona hilaha Yehovha a a wu teka hakona, ku nga ri hilaha misava a yi wu teka hakona. Nakambe a ma swi teka ku ri lunghelo lerikulu ku byarha vito ra Xikwembu.—Yer. 15:16.
18. Ntirho wo chumayela hi Mfumo wu ta va ni vuyelo byihi enkarhini lowu taka malunghana ni ku twarisiwa ka vito ra Xikwembu?
18 Na hina hi ni lunghelo ro twarisa vito ra Yehovha ni xikongomelo xakwe. Anakanya hi mhaka leyi: Vuyelo lebyi kongomeke bya ntirho wa hina wo chumayela hileswaku valala va Xikwembu a va nge vuli leswaku a va byeriwanga nchumu malunghana na xona ni swikongomelo swa xona loko xi tisa siku ra xona lerikulu ehenhla ka vona. Hakunene, ku fana na Faro wa khale va ta swi tiva leswaku i Yehovha a lwaka na vona. (Eks. 8:1, 20; 14:25) Hi nkarhi lowu fanaka, Yehovha u ta xixima malandza yakwe yo tshembeka hi ku swi veka erivaleni leswaku a ma ri vayimeri vakwe hakunene.—Hlaya Ezekiyele 2:5; 33:33.
19. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi navela ku tirhisa ku lehisa mbilu ka Yehovha hi ndlela leyinene?
19 Loko Petro a ri kusuhi ni ku heta ku tsala papila ra yena ra vumbirhi, u tsalele vapfumeri-kulobye a ku: “Tekani ku lehisa mbilu ka Hosi ya hina ku ri ku mi ponisa.” (2 Pet. 3:15) Ina, a hi hambeteni hi ku tirhisa hi ndlela leyinene ku lehisa mbilu ka Yehovha. Njhani? Hi ku va ni timfanelo leti n’wi tsakisaka, hi ku tshama hi ri lava “pfumalaka xivati [ni] lava nga solekiki,” hi ku va ni langutelo lerinene hi miringo ni hi ku tshama hi khomekile entirhweni wa Mfumo. Loko hi endla tano hi ta kuma mikateko leyi nga heriki leyi fambisanaka ni “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa.”—2 Pet. 3:13.
Wa Tsundzuka Xana?
• Hi nga ti hlakulela njhani timfanelo leti tsakisaka Xikwembu?
• Hi nga endla njhani leswaku hi tshama hi ri lava “pfumalaka xivati [ni] lava nga solekiki”?
• Hi nga dyondza yini eka Yosefa na Nawomi?
• Ha yini ku hlanganyela entirhweni wo chumayela ku ri lunghelo lerikulu?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]
I yini leswi nga ta pfuna n’wina vavanuna ni mindyangu ya n’wina leswaku mi hlakulela timfanelo leti tsakisaka Xikwembu?
[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]
Hi nga dyondza yini eka ndlela leyi Yosefa a langutaneke ni miringo ha yona?