Tasarım Ürünü Mü?

Güvenin Gözü

● Güveler genellikle geceleri uçar. Geceleri aktif durumda olan bazı canlılar, gözleri ufacık bir ışıkta parladığı için varlığını belli eder; oysa güvenin kendini gizlemesini sağlayan bir özelliği vardır: korneası ışığı çok daha az yansıtır.

Şunu düşünün: Güvenin gözündeki korneanın yapısı çok değişiktir; altıgenler şeklindeki mikroskobik yumru dizilerinden oluşur. ABD Florida Üniversitesi’nde kimya mühendisliği dalında başasistan olan Peng Jiang bu yumruların “görünür ışığın dalgaboyundan daha küçük” olduğunu söylüyor. Güvenin gözündeki yumru dizilerinin şekli ve boyutları, ışığın farklı dalgaboyları ve açılardan yakalanıp emilmesini sağlar. Bu ufak yumrular sadece 200 ila 300 nanometre yüksekliğindedir. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse, ortalama bir insan saçının kalınlığı yaklaşık 80.000 nanometredir!

Mühendisler güvenin kornea yapısını daha iyi anlamanın, çoğunlukla elektronik aletlerde kullanılan, ışık yayan diyot (LED) ve sıvı kristal ekran (LCD) tasarımlarında gelişme sağlayacağını ümit ediyor. Güvenin gözündeki tasarım güneş enerjisinden yararlanırken de kullanılabilir. Silikon güneş panelleri gelen ışığın yüzde 35 kadarını yansıtarak büyük bir enerji kaybına yol açabiliyor. Oysa Jiang ve arkadaşları güvenin gözündeki yumruların düzenini örnek alarak, ışığın yüzde 3’ten azını yansıtan bir silikon ürettiler. Jiang şu sonuca vardığını söylüyor: “Doğadaki bu yapılardan pek çok şey öğrenebiliriz.”

Ne Dersiniz? Güvenin gözündeki ışığı yansıtmayan mikroskobik yapı bir rastlantı sonucu mu oluştu? Yoksa bir tasarım ürünü mü?

[Sayfa 30’daki resim]

Güvenin gözündeki kornea, altıgenler şeklinde mikroskobik yumru dizilerinden oluşur

[Sayfa 30’daki resimler]

Güneş enerji panellerinde kullanılan, ışığı yansıtmayan bir silikon plaka

[Sayfa 30’daki resim tanıtım notları]

Güve gözü, büyütülmüş resim: Courtesy of Dartmouth Electron Microscope Facility; silikon, büyütülmüş resim: Courtesy Peng Jiang