Ua oo nei “i le itula e ono” e tusa o le tā o le 12 i le aoauli. Ua pogisa ʻle nuu atoa seʻia oo i le itula e iva,’ pe tusa lea o le tā o le tolu i le afiafi. (Mareko 15:33) E lē māfua lenei pogisa uigaese ma taufaamataʻu ona o le gasetoto o le lā. E faatoʻā gasetoto le lā i le taimi o le masina faatoʻā vaaia. Peitaʻi, o le vaitaimi lenei o le Paseka ma o loo atoa le masina. Ua sili atu foʻi le umi o lenei pogisa nai lo o le taimi e gasetoto ai le lā. O lea, o le Atua ua faapogaia lenei pogisa.

Seʻi mafaufau i le aafiaga o lenei mea iā i latou o loo taufaifai atu iā Iesu. A o pogisa pea, ua faalatalata atu le tinā o Iesu, Salome, Maria le Makatala, ma Maria le tinā o le aposetolo o Iakopo le Itiiti, i le laau o loo faatautau ai Iesu.

Ua “tutū latalata ane i le laau o loo faapuapuagatia ai” Iesu, le aposetolo o Ioane ma le tinā faavauvau o Iesu. Ua vaavaai atu Maria i le tigāina o lana tama o loo faatautau mai, o lē sa ia fanauina ma tausia aʻe. Ua pei ua tuia ai lona loto i se “pelu.” (Ioane 19:25; Luka 2:35) E ui lava i le matuitui o tigā o Iesu, ae o loo manatu pea o ia mo le lelei o lona tinā. Ua ia faia taumafaiga ina ia lue atu lona ao iā Ioane, ma faapea atu i lona tinā: “Le mafine e, vaai foʻi! O lau tama!” Ona lue atu lea o lona ao i lona tinā ma faapea atu iā Ioane: “Vaai! O lou tinā!”—Ioane 19:26, 27.

Ua tuuina atu e Iesu le tausiga o lona tinā, o lē atonu ua avea nei o se fafine ua oti lana tane, i le aposetolo na ia alofagia. Ua silafia e Iesu e lē o faatuatua lava ona ʻafa uso i lea taimi iā te ia. O lea la ua ia faia ai ni sauniuniga, auā le tausia o lona tinā i le itu faaletino aemaise foʻi i le itu faaleagaga. Maʻeu se faaaʻoaʻoga lelei!

Pe tusa o le ta o le tolu i le afiafi a o amata ona mavae atu lenei pogisa uigaese, ae fetalai atu loa Iesu: “Ua ou fia inu.” O lana fetalaiga lea ua faataunuuina ai tusitusiga paia. (Ioane 19:28; Salamo 22:15) Ua lagona e Iesu ua aveesea e lona Tamā lana puipuiga, atonu ina ia tofotofoina ai pe tumau pea i le faamaoni o ia seʻia oo i le oti. Ua alaga leotele Keriso e faapea: “Eli, Eli, lama sapatani?” o lona uiga: “Loʻu Atua e, loʻu Atua e, aiseā ua e tuulafoaʻiina ai aʻu?” Peitaʻi, ua faauigasesē e nisi o loo tutū latalata ane lenā faamatalaga ma faapea atu: “Seʻi vaai! O loo valaau atu o ia iā Elia.” Ua tamoʻe atu se tasi o i latou, ma fufui se omomi i le uaina oona ma tuu i le pito o le ū, ma avatu e inu ai Iesu. Ae ua faapea atu nisi: “Tuu ai pea o ia! Seʻi o tatou vāai pe sau Elia e ave ifo iā te ia i lalo.”—Mareko 15:34-36.

Ua alaga atu Iesu: “Ua taunuu!” (Ioane 19:30) O le mea moni, ua faataunuuina e Iesu mea uma na auina mai o ia e lona Tamā i le lalolagi e fai. Mulimuli ane, ona faapea atu lea o Iesu: “Loʻu Tamā e, ou te tuuina atu loʻu agaga i ou aao.” (Luka 23:46) Ua tuuina atu e Iesu iā Ieova lona malosi ola, ma le mautinoa o le a toe faafoʻisia e le Atua iā te ia. Ua tumau pea le faatuatuaina e Keriso o le Atua, seʻia oo lava ina faagaugau ifo lona ao ma maliu ai.

O le taimi lava lea ua lūlū ai se mafuiʻe matuā malosi, ma ua māvaevae ai papa. O le malosi tele o lenei mafuiʻe, ua matalatala ai tuugamau i fafo atu o Ierusalema ma lafoaʻi mai i fafo tino oti. O i latou ua ui ane ma iloa atu nei tino oti, ua latou ulu atu i “le aai paia” ma faamatala atu mea na latou molimauina.—Mataio 12:11; 27:51-53.

Ina ua maliu Iesu, ona saeluaina ai lea o le ʻie puipui o loo i le malumalu o le Atua mai lava i le pito i luga seʻia oo i le pito i lalo. O lenei ʻie e umī toe mamafa, ma e vaeluaina ai le Mea Paia ma le Mea e Sili Ona Paia. O lenei mea mataʻina, o se faailoaga lea o le toʻasā o le Atua iā i latou na fasiotia lona Alo. Ua faaatagia atu ai foʻi, ua mafai nei ona ulu atu i le Mea e Sili Ona Paia, o le lagi lea.—Eperu 9:2, 3; 10:19, 20.

Ua matuā fefefe tagata. Ua faapea atu le taʻitaʻiʻau na iai i le taimi na faia ai le faasalaga: “E moni, o le Alo lava lenei o le Atua.” (Mareko 15:39) Atonu sa iai o ia i le taimi na faamasinoina ai Iesu i luma o Pilato, ina ua talanoaina ai le mataupu po o ia o le Alo o le Atua pe leai. Ae o lea ua ia talitonu nei, e amiotonu Iesu ma e moni lava o ia o le Alo o le Atua.

Peitaʻi, ua meia isi i nei mea uigaese ua tutupu. Ua latou toe foʻi i o latou aiga ma “pōpō i o latou fatafata,” o se faailoga o lo latou matuā faanoanoa ma le māsiasi. (Luka 23:48) Sa iai foʻi fafine sa avea ma soo o Iesu, ma i nisi taimi sa latou malaga faatasi ai ma ia. O loo aofia ai nisi o na fafine, i ē o loo vaavaai atu i mea o loo tutupu mai i se mea mamao. Ua ootia foʻi o latou faalogona ona o nei mea iloga ua tutupu.