▪ Yihowa Israeele qullaawa manna ikkitanno gede kulinonsa. Isi tennera kaaˈlannonsare kulanni togo yiinonsa: “Mannu suˈma hunate mannu mereero doyitooti. Olliichikki heeshsho hunate kaˈooti. Ani Yihowaati.”—Lew. 19:2, 16.

“Hunate kaˈooti” yitanno yaatto, hundita Ibiraawootu Afii hedo dancha gede assite xawissanno; kayinni hatto yaa mayyaate? Leewaawootu maxaafa xawisannohu mittu Ayihudete maxaafi togo yiino: “Ibiraawootu Afii yaatto tiro anfoonnikki daafira konni qummeeshshi gafira noo yaatto xawisa qarrissanno; tenne yaatto noo gedeenni tirriro, ‘aana kaˈooti woy mule uurritooti’ yaate.”

Mitu egennaammi tini yaatto kiiro 15 noote, “Halaale dawissinoonte; buxichoho godowa hossinoonte; dureessa waajjitinoonte; manna taashshitine laˈe” yitanno hedo ledo xaadooshshe afidhinote yite heddanno. (Lew. 19:15) Hatto ikkiro, kiiro 16te nooti “hunate kaˈooti” yitanno yaatto, Maganu manni yoote hajo, daddalu woy maatete ledo xaadooshshe afiˈrino coye lainohunni olliichonsa gawajja hasiissannonsakkita kultannote; qoleno uminsa horora yee ammanama xeinore assa dihasiissannonsa yaate. Ninke togoo coye assa hasiissannonkekkiti egennantinote; ikkirono kiiro 16 noo yaatto roore huwanteemmo gede assitannonketi wole hedono no.

Hanni kiiro 16te noota hanafote hedo laˈno. Maganu, mannisi mannu suˈma hunate mannu mereero doyannokki gede hajajino. Heme gawajjitannoha ikkirono, konni garinni suˈma huna heme calla ikkitinokkita qaango. (Law. 10:19; Ros. 10:12-14; 1 Xim. 5:11-15; Yai. 3:6) Suˈma hunanno manchi duucha woyite wolu manniha suˈnaado suˈma hunate afanni heeˈrenni kapho coyiˈranno. Suˈma hunanno manchi wolu manchi heeshsho gawajjannore ikkinota afiro nafa hakko manchi daafira kapho farciˈrara dandaanno. Kapho farcidhannori, Naabute daafira kapho farcidhinotanna tini iso beebbate kinnatenni awwaalle shinanni gede assitinota gaango. (1 Mot. 21:8-13) Ee, suˈma hunanno manchi, Leewaawoota 19:16 nooti layinki hedo yitannonte gede wolu manchi heeshsho hunate kainoho.

Qoleno mittu manchi, wolu manchi suˈma hunannohu iso giwanno daafira ikkara dandaanno. Umi Yohaannisi 3:15 togo yitanno: “Rodoosi giwannohu baalu manna shiinoho; manna shiinohura hegere heeshsho noosikkita egentinoonni.” Hakko daafira Maganu Leewaawoota 19:16 noo hajajo kulihu gedensaanni kiiro 17, “Wodanikkinni rodookki gibbooti” yee hajajasi garankolla.—Lew. 19:17, NW.

Hakko daafira, tini Leewaawoota fooliishsho 19:16 nooti rosantinokki hajajo Kiristaanaho kaajjado amaale amaddino. Konnira wolu manchi daafira gara ikkinokkire hendeemmokki gedenna suˈmasi hunneemmokki gede qoropha hasiissannonke. Wole yaattonni, mitto mancho banxeemmokki daafira woy hinaanse suˈmasi hunne iso ‘hunate kaˈneemmoha’ ikkiro tini iso gimbeemmota leellishshannote. Kiristaanu horo togoore assannokki gede qoropha hasiissannonsa.—Mat. 12:36, 37.