1. Ambeni tapande ti ndia wa la ayeke na yâ ti Bible? Ye ti nzoni wa la e lingbi ti wara tongana e sara ye alingbi na ni?

 NA YÂ ti Bible, Jéhovah amû na e ambeni commandement polele. Na tapande, lo ke tënë ti lango-sioni, vorongo yanda, nzi nga na nyongo sämba ahon ndo ni (1 aCor. 6:9, 10). Na ndo ni, Jésus Christ, Molenge ti Nzapa amû commandement so polele na adisciple ti lo, lo tene: “Ala gue, ala sara si azo na popo ti amara kue aga adisciple. Ala batize ala na iri ti Babâ, na ti Molenge na ti yingo vulu. Ala fa na ala ti bata aye kue so mbi mû yanga na ala ti sara. Bâ, mbi yeke na tere ti ala juska na lâ ni so aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi.” (Mat. 28:19, 20). Aye kue so Jéhovah na Jésus ahunda na e ti sara ayeke ndali ti nzoni ti e wani. Andia ti Jéhovah afa na e tongana nyen ti bata tere ti e nga na afami ti e nga amû maboko na e ti duti na nzoni seni nga na ngia. Kota ye ni kue ayeke so, tongana e sara ye alingbi na acommandement ti Jéhovah so andu nga fango tënë, e yeke zia ngia na bê ti lo na lo yeke iri tufa na ndo ti e.

2, 3. (a) Ngbanga ti nyen la Bible afa andia pëpe na ndo ti aye kue na yâ ti gigi ti e? (b) Ahundango ndo wa la e yeke kiri tënë na ni na yâ ti article so? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

² Me, gbâ ti aye ayeke dä so Bible asara tënë na ndo ni polele  tongaso ape. Na tapande, Bible amû anzene nzene ndia pëpe na ndo ti mara ti abongo so a lingbi aChrétien ayü. Ye so afa biani so Jéhovah ayeke Nzapa ti ndara. Na yâ ti dunia, alege ti yungo bongo ayeke nde nde nga ayeke changé tongana angu ayeke hon. Tongana fade Bible afa alege so e lingbi ti yü na bongo nga ti leke na kuä ti li ti e, ka l’heure tongaso a ga angbene ye awe. Ndali ti araison tongaso nga la Bible afa pëpe gbâ ti andia ti mû lege na mbeni Chrétien ti soro kua ti nginza, lege so lo lingbi ti kaï kobela ti lo nga ngia wa la lo lingbi ti sara. A yeke na zo oko oko wala ababâ ti sewa ti mû desizion na ndo ti atënë so.

³ So aye ti tene so ngbanga ti Jéhovah ayeke dä ape tongana a yeke ngangu na e ti mû akota desizion, so ambeni na popo ni alingbi ti sara ngangu mingi na ndo ti fini ti e? Même tongana desizion so e mû adoro mbeni ndia ti Bible ape, Babâ ti e so ayeke na yayu ayeke yeda na adesizion kue so e mû ni? Tongana Bible afa ndia polele na ndo ti mbeni ye ape, tongana nyen la e lingbi ti soro aye so ayeke nzere na Jéhovah?

4, 5. Nyen la adesizion ti e alingbi ti sara na e nga na amba ti e?

⁴ Ambeni zo abâ so ala lingbi ti sara ye kue so ala ye ti sara ni. Me ti mû anzoni desizion so anzere na Jéhovah a lingbi e gbu li na ndo ti andia na afango ye so ayeke na yâ ti Bible nga e sara ye alingbi na ni. Na tapande, ti nzere na lê ti Nzapa, a lingbi e sara ye ague oko na ndia so lo mû na ndo ti mênë (Gen. 9:4; Kus. 15:28, 29). Sambela ayeke mû maboko na e ti mû anzoni desizion so ague oko na afango ye nga na andia ti Bible.

⁵ Akota desizion so e wani e mû alingbi ti sara kota ye mingi na ndo ti dutingo ti aita ti e na lege ti yingo. Adesizion kue so e yeke mû alingbi ti sara nzoni wala sioni na songo ti e na Jéhovah. Mbeni nzoni desizion ayeke kpengba songo ti e na Nzapa, me mbeni sioni desizion ayeke buba songo ti e na lo. Na ndo ni, mbeni sioni desizion so e mû alingbi ti son bê ti amba ti e, a lingbi ti sara si mabe ti ala awoko wala alingbi ti ga na kangbi na popo ti aita na yâ ti congrégation. Biani, a yeke kota ye ti tene e mû anzoni desizion.—Diko aRomain 14:19; aGalate 6:7.

6. A lingbi nyen la amû maboko na e na yâ ti adesizion ti e?

⁶ Nyen la a lingbi e sara na yâ ti aye so Bible afa na e pëpe mbilimbili ye so a lingbi e sara? Na yâ ti aye tongaso, a yeke na e wani ti bâ anzene nzene tënë na ndo ni nga e yeke soro pëpe gi ye so e ye, me ye so ayeke nzere na Jéhovah si lo iri tënë nzoni na ndo ni.—Diko Psaume 37:5.

7. Tongana Bible afa ndia oko na ndo ti mbeni ye ape, tongana nyen la e lingbi ti hinga ye so Jéhovah aye ti tene e sara?

⁷ Mo lingbi ti hunda tere ti mo, mo tene: ‘E yeke hinga ye so anzere na Jéhovah tongana nyen tongana Bible afa na e pëpe mbeni commandement polele na ndo ti mbeni ye?’ A-Éphésien 5:17 atene: “Ala ngbâ ti gi ti hinga wala ye so bê ti Jéhovah aye ayeke nyen.” Tongana Bible afa mbeni ndia polele na ndo ti mbeni ye ape, tongana nyen la e lingbi ti hinga ye so bê ti Nzapa aye? E yeke hinga ni tongana e sambela lo nga tongana e yeda na afango lege ti yingo vulu ti lo.

8. Tongana nyen la Jésus ahinga lani ye so Jéhovah aye ti tene lo sara? Mû mbeni tapande.

⁸ Bâ tongana nyen Jésus ahinga lani ye so Babâ ti lo aye ti tene lo sara. Fani use, Bible atene so Jésus asambela kozo si lo mû kobe na gbâ ti azo na lege ti miracle (Mat. 14:17-20; 15:34-37). Me, lo ke lani ti sara si atênë  aga mapa na ngoi so nzara asara lo nga Zabolo atara lo na yando. (Diko Matthieu 4:2-4.) Ndali ti so Jésus ahinga pensé ti Babâ ti lo nzoni mingi, lo hinga so a yeke na lege ni pëpe ti sara si atênë aga mapa. Tâ tënë, Jésus ahinga so ti tene lo sara kua na ngangu ti lo tongaso ndali ti nzoni ti lo wani a yeke lani ye so bê ti Nzapa aye pëpe. So lo ke ti sara tongaso, lo fa so lo zia bê ti lo na ndo ti Jéhovah ti fa lege na lo nga ti mû na lo ye so lo bezoin ni.

9, 10. Nyen la ayeke mû maboko na e ti mû anzoni desizion? Mû mbeni tapande.

⁹ Tongana e ye ti mû anzoni desizion, a lingbi e zia bê ti e na Jéhovah ti fa lege na e tongana ti so Jésus asara lani. A lingbi e sara ye alingbi na atënë ti ndara so: “Zia bê ti mo kue na l’Éternel, na zia bê ti mo na hingango ye ti mo mveni pëpe. Mo bi bê ti mo na Lo na lege ti mo kue, na fade Lo sara si lege ti mo aga mbilimbili. Mo bâ mo mveni tongana wandara pëpe, kpe mbeto ti l’Éternel, na mo zia lege ti sioye.” (aProv. 3:5-7). Tongana e gi ti hinga bango ndo ti Jéhovah na lege ti mandango Bible, a yeke mû maboko na e ti hinga ye so lo ye ti tene e sara na yâ ti ambeni ye. Tongana e hinga abango ndo ti Jéhovah nzoni mingi, bê ti e ayeke duti nduru ti yeda na fango lege ti lo.—Ézéch. 11:19.

¹⁰ Zia e mû mbeni tapande: tara ti bâ so mbeni wali ague ti vo ye. Lo bâ mbeni poro so lo ye ti wara ni, me ngere ni ayeke ngangu mingi. Tongaso lo hunda tere ti lo: ‘Koli ti mbi ayeke tene ande nyen tongana mbi buba gbâ ti nginza tongaso?’ Kite ayeke dä ape so lo hinga kiringo tënë ni awe atâa so koli ti lo ayeke na tere ti lo ape. Ngbanga ti nyen la lo hinga ni? Lo hinga ni ngbanga ti so ala sara mariage aninga awe, a sara si lo hinga pensé ti koli ti lo nzoni mingi tongana lo buba gbâ ti nginza. Legeoko nga, tongana e hinga lege so Jéhovah ayeke pensé na ni nga e hinga lege so lo sara na ye ândö, e yeke hinga ye so lo ye ti tene e sara na yâ ti aye nde nde.

11. Atënë wa la e lingbi ti hunda tere ti e na ni na ngoi so e yeke diko Bible wala e yeke manda ye e wani? (Bâ encadré “Na ngoi so mo yeke manda Bible, hunda tere ti mo.”)

¹¹ Ti hinga pensé ti Jéhovah, a lingbi e zia mandango ye e wani na kozo ndo. Na ngoi so e yeke diko Bible wala e yeke manda ni, e lingbi ti hunda tere ti e, ‘Nyen la ye so afa na mbi na ndo ti Jéhovah? Lo sara ye tongaso ngbanga ti nyen?’ A yeke nzoni e duti na mara bibe ti David, wasungo psaume so ahe bia, lo tene “O l’Éternel, fa na mbi lege ti Mo; fa nda ti lege ti Mo na mbi. Fa lege ti tene-biani ti Mo na mbi, fa nda ti tënë na mbi, teti Mo yeke Nzapa ti salut ti mbi; mbi yeke ku Mo lakue.” (Ps. 25:4, 5). Na ngoi so mo yeke gbu li na ndo ti mbeni versê ti Bible, mo lingbi ti hunda atënë tongaso: ‘Tongana nyen la mbi lingbi ti sara ye alingbi na ye so na yâ ti gigi ti mbi? Na ndo wa la mbi lingbi ti sara ye alingbi na ni? Na yanga-da? Na place ti kua? Na ekole? Na fango tënë?’ Tongana e hinga ndo so alingbi e sara ye alingbi ye so e manda so dä, a lingbi ti duti ngangu na e pëpe ti hinga tongana nyen ti sara ye alingbi na ni.

12. Tongana nyen la ambeti nga na abungbi ti e ayeke mû maboko na e ti hinga pensé ti Jéhovah nzoni na ndo ti aye nde nde?

¹² Mbeni ye so e lingbi ti sara ti hinga pensé ti Jéhovah ayeke ti dengi mê nzoni na ye so bungbi ti lo ayeke fa na e na lege ti Bible. Na tapande, a sigigi na Index des publications des Témoins de Jéhovah nga na Mbeti ti sarango na recherche ndali ti aTémoin ti Jéhovah ti mû maboko na e ti hinga pensé ti Jéhovah na ndo ti aye nde nde so a hunda ti tene e mû adesizion e wani. E yeke wara  nga aye ti nzoni mingi tongana e dengi mê nzoni na ngoi ti abungbi ti e nga tongana e mû mbage dä. Tongana e gbu li na ndo ti aye so a yeke fa, a yeke mû maboko na e ti hinga apensé ti Jéhovah nzoni mingi nga e yeke sara ye alingbi na ni. Tongana e sara kua nzoni na aye so Jéhovah amû na e ti mû kobe na e na lege ti yingo so, yeke yeke e yeke hinga alege ti lo nzoni mingi. Na nda ni, e wani e yeke mû adesizion so Nzapa ti e ti ndoye ayeke iri tufa na ndo ni.

13. Mû mbeni tapande so afa tongana nyen ti hinga pensé ti Jéhovah alingbi ti mû maboko na e ti mû anzoni desizion.

¹³ Bâ mbeni tapande so afa tongana nyen la ti hinga pensé ti Jéhovah alingbi ti mû maboko na e ti mû anzoni desizion. So e yeke awafango tënë ti Royaume, peut-être e yeke na nzara ti ga apionnier permanent. Ti wara lege ti sara ni, e changé ambeni ye na yâ ti gigi ti e tongaso si e lingbi ti mû ngoi mingi ti fa na tënë. Na oko ngoi ni, e lingbi ti gi bê ti e wala e yeke duti biani na ngia tongana e yeke na aye ti sese mingi ape. Tâ tënë, a yeke wara pëpe na yâ ti Bible mbeni commandement so ahunda ti tene e mû kua ti pionnier. E lingbi ti ngbâ ti sara na Jéhovah tongana awafango tënë so ayeke be-ta-zo. Me Jésus atene so azo so asara asacrifice ndali ti Royaume ayeke wara gbâ ti aye ti nzoni. (Diko Luc 18:29, 30.) Na ndo ni, Bible afa so a yeke nzere na Jéhovah tongana e sara ye kue so e lingbi ti sara ti mû gonda na lo, nga lo ye ti tene e sara na lo na ngia (Ps. 119:108; 2 aCor. 9:7). Na lege ti aversê so, nga na asambela so e sara ti tene Jéhovah afa lege na e, e lingbi ti hinga apensé ti lo. Tongana e gbu li na ndo ti apensé ti lo ni, a lingbi ti mû maboko na e ti mû mbeni nzoni desizion nga e yeke wara tufa ti babâ ti e ti yayu.

14. Tongana nyen la e lingbi ti hinga wala mbeni fason ti yungo bongo anzere na Jéhovah?

¹⁴ Bâ mbeni tapande nde: A lingbi ti si so mo ye mbeni fason ti yungo bongo so alingbi ti son bê ti ambeni ita na yâ ti congrégation. Me peut-être mo hinga so mbeni ndia ti Bible polele ake na mo ti yü ni ape. Bango ndo ti Jéhovah na ndo ni ayeke so wa? Na lege ti yingo vulu, bazengele Paul amû wango so: “Mbi ye si awali asara pendere ti ala na yungo bongo so ayeke nzoni, na sarango ye ahon ndo ni pëpe nga na hange; ala sara pendere ni na sarango li ti ala na kode ahon ndo ni pëpe, na yungo lor wala aperle wala abongo ti kota nginza pëpe, me na mbeni lege so alingbi na awali so atene ala yeke voro Nzapa, so ti tene na lege ti  anzoni kusala.” (1 Tim. 2:9, 10). Wango so abâ nga aita-koli. E so e yeke atâ wakua ti Jéhovah, e yeke pensé pëpe gi na aye so e wani e ye, me e yeke pensé nga na aye so amba ti e ayeke tene wala ala yeke pensé na ndo ti yungo bongo nga na lekengo kuä ti li ti e. Tongana e sara tere ti e kete nga e ye amba ti e ayeke pusu e ti bâ atënë ti bê ti ala na nene ni tongaso si e sara pëpe mbeni ye so agboto lê ti ala na ndo ti e wala ason bê ti ala (1 aCor. 10:23, 24; aPhil. 3:17). Ti dabe ti e na aye so Bible atene alingbi ti mû maboko na e ti hinga pensé ti Jéhovah na ndo ti tënë so nga alingbi ti mû maboko na e ti mû adesizion so azia ngia na bê ti lo.

15, 16. (a) Bango ndo ti Jéhovah ayeke so wa tongana e ngbâ ti gbu li na ndo ti lango-sioni? (b) Tongana e yeke soro mbeni ngia, tongana nyen la e lingbi ti hinga ye so anzere na Jéhovah? (c) Tongana nyen la e lingbi ti mû akpengba desizion?

¹⁵ Bible afa so vundu ayeke sara Jéhovah tongana azo ayeke sara asioni ye nga ala yeke pensé na ndo ti asioni ye. (Diko Genèse 6:5, 6.) Na lege ti tënë so, e hinga so a yeke sioni mingi tongana e bâ na yâ ti li ti e so e yeke sara lango-sioni, ndali ti so a lingbi ti gue na e ti sara kota siokpari so Bible ake ni nga sarango ye tongaso ague oko pëpe na fason so Jéhovah ayeke pensé na ni. Disciple Jacques atene: “Kozoni kue, ndara so alondo na nduzu ayeke nzoni-kue; nga a yeke sara ye na siriri, a yeke sara ye na lege ni, a yeke nduru ti mä tënë, a hinga ti sara nzoni bê mingi na zo nga a si singo na anzoni lengo, a yeke sara kangbi na popo ti azo pëpe, a yeke handa lê ti zo pëpe.” (Jacq. 3:17). Nda ni la, a lingbi e ke angia kue so alingbi ti pusu e ti bâ asioni ye na yâ ti li ti e wala ti sara nzara ti asioni ye. Nga, tongana e hinga polele ye so Jéhovah aye na ye so lo ke, a yeke duti ngangu na e ape ti hinga abuku, afilm wala angia wa la Jéhovah ake ni. E yeke na bezoin oko ape ti hunda na amba ti e ye so a lingbi e sara.

¹⁶ Tongana e ye ti mû desizion na ndo ti mbeni ye, alege ayeke mingi ti sara ni na so amû ngia na Jéhovah. Me tongana e ye ti mû mbeni kota desizion, a yeke peut-être nzoni ti hunda mungo maboko ti mbeni ancien, wala ti mbeni ita so akpengba na lege ti yingo (Tite 2:3-5; Jacq. 5:13-15). Tâ tënë, a yeke na lege ni ape ti hunda na amba ti e ti mû desizion na place ti e. Me a lingbi e gbu li ti e nzoni na ndo ti aye so e hinga na yâ Bible nga e mû desizion e wani (aHéb. 5:14). A lingbi e kue e sara ye alingbi na tënë ti Paul, so lo tene: “Fade zo oko oko ayô kungba ti lo wani.”—aGal. 6:5.

17. Tongana nyen la e yeke wara ye ti nzoni tongana e mû adesizion so anzere na Jéhovah?

¹⁷ Tongana adesizion ti e ague oko na apensé ti Jéhovah, e yeke ga nduru mingi na lo (Jacq. 4:8). E yeke nzere na lê ti lo nga lo yeke iri tënë nzoni na ndo ti e. A yeke sara si mabe so e yeke na ni na Babâ ti e ti yayu akpengba. Ndani la, a yeke nzoni e zia si andia nga na afango ye ti Bible afa lege na e ndali ti so aye so la ayeke fa na e pensé ti Nzapa na ndo ti aye so e ye ti sara. Tâ tënë, e yeke ngbâ ande lakue ti manda afini ye na ndo ti Jéhovah (Job 26:14). Laso, tongana e sara ngangu, e yeke wara ndara, hingango ye, e yeke bâ yâ ti aye nzoni na ayeke sara si e mû anzoni desizion (aProv. 2:1-5). Pensé ti azo nga na ye so ala leke ti sara ayeke changé changengo me Jéhovah achangé ti lo lâ oko ape. Mbeni zo ti sungo Psaume atene: “Wango tene ti [Jéhovah] angbâ lakue. Na bibe ti Lo angbâ juska na awagame kue.” (Ps. 33:11). A yeke polele so e lingbi ti mû anzoni desizion e wani tongana apensé ti e nga na asarango ye ti e ague oko na apensé ti Jéhovah, Nzapa ti e so ayeke na ndara mingi.