“Ngbâ ti mû peko ti mbi”
Chapitre 18
“Ngbâ ti mû peko ti mbi”
1-3. (a) Fa tongana nyen Jésus azia lani abazengele ti lo ti kiri na yayu. Ngbanga ti nyen a ye ti tene so ye kue ahunzi awe la pëpe? (b) Ngbanga ti nyen a lingbi e hinga tënë na ndo ti gigi ti Jésus ngbene ye so lo kiri na yayu?
AKOLI 11 abungbi na ndo ti mbeni hoto. Bê ti ala anzere mingi na ngoi so ala yeke bâ mbeni koli so ayeke na tere ti ala. Koli ni so ayeke na tere ti mitele, me ti bâ ni nzoni a yeke Jésus so a zingo lo na kuâ awe si lo kiri lo ga mbeni ange so ayeke ngangu ahon tanga ti a-ange kue. Jésus aleke ti sara tanga ti bungbi so na abazengele ti lo na ndo ti Hoto ti akeke ti olive.
2 Hoto so ayeke na popo ti ahoto so popo-hoto ti Cédron akangbi popo ni na Jérusalem; kite ayeke pëpe so na bango hoto so Jésus adabe ti lo na ambeni ye so asi a ninga pëpe na ndo so. A yeke na gbata ti Béthanie, so ayeke na ndo ti ahoto ni so, si Jésus azingo lani Lazare. A sara nga ayenga kete awe, a yeke na Bethphagé, so ayo mingi pëpe na hoto ni so, si Jésus alondo lani ti lï na Jérusalem na azo mingi ayamba lo. Nga, a yeke peut-être na ndo ti Hoto ti akeke ti olive si a yeke wara yaka ti Gethsémané, ndo so Jésus asambela ngangu mingi dä angbonga kete kozoni si a gbu lo. Fadeso na ndo ti oko hoto so, Jésus ayeke leke tere ti lo ti zia ala so ayeke akota kamarade nga adisciple ti lo ti kiri na yayu. Lo sara andangba tënë ti lo na ala. Na pekoni, lo to nda ti montê na nduzu. Abazengele ni ayeke bâ Maître ti ala so ala ye lo mingi na montengo ni na nduzu; ala hinga mbeni ye ti sara pëpe. Na nda ni, mbeni mbinda aga ahonde lo na lê ti ala na ala bâ lo mbeni pëpe.—Kusala 1:6-12.
3 Mo bâ ye ni so tongana mbeni ye so ato nda ni nzoni me ahunzi na mawa nga so afa atene ye kue ahunzi awe? Ên-ën. Biani, tongana ti so a-ange use atene na abazengele ni, kua ti Jésus ahunzi gi ge pëpe (Kusala 1:10, 11). Na alege mingi, guengo ti lo na yayu ayeke gi mbeni tongo nda ti ye. Bible azia e na yâ ti vukongo ndo pëpe na ndo ti ye so Jésus ayeke sara na yayu. Ti manda ye na ndo ti fini ti Jésus ngbene ye so lo zia sese si lo gue na yayu ayeke kota ye mingi. Ngbanga ti nyen? Dabe ti mo na atënë so Jésus atene na Pierre: “Ngbâ ti mû peko ti mbi.” (Jean 21:19, 22). E kue a lingbi e sara ye alingbi na commandement so, gi teti kete ngoi pëpe me na yâ ti gigi ti e kue. Ti sara tongaso, e yeke na bezoin ti hinga kua so Maître ti e ayeke sara na ndembe so nga na akua so a mû na lo ngbene ye so lo kiri na yayu.
Gigi ti Jésus ngbene ye so lo kiri na yayu
4. Tongana nyen si Bible afa kozo awe ye so ayeke si na yayu na ngoi so Jésus ayeke kiri kâ?
4 Bible afa na e pëpe tënë na ndo ti singo ti Jésus na yayu, lege so a yamba na lo nga ngia ti lo tongana lo wara tere na Babâ ti lo. Ye oko, Bible afa kozo awe ye so ayeke si na yayu ni na ngoi so Jésus ayeke kiri kâ. Teti angu 1 500, aJuif ayeke sara lani mbeni matanga ti Nzapa. Fani oko na yâ ti ngu oko, kota prêtre ayeke lï na yâ ti kubu so ayeke nzoni-kue na yâ ti temple ti fi mênë ti asandaga na dawa ti arche ti mbele na Lango ti kangango ndo ti asiokpari. Na lango ni so, kota prêtre ni aduti fä ti Messie. Na ngoi so Jésus akiri na yayu, lo sara gi fani oko awe mara ti ye so kota prêtre ayeke sara ândö na lango ti matanga so. Lo lï na dawa ti Jéhovah na yayu, ndo so ayeke nzoni-kue ahon tanga ti ando kue ti dunia, na lo fa na Lo ngere ti sandaga so lo mû ti zi azo (aHébreu 9:11, 12, 24). Jéhovah ayeda na ni?
5, 6. (a) Nyen la afa so Jéhovah ayeda lani na sandaga so Christ amû? (b) Azo wa si abâ nzoni na lege ti sandaga so? Tongana nyen?
5 Ye so asi lango kete na pekoni so Jésus akiri na yayu akiri tënë na hundango ndo so. Mbeni kete wungo ti adisciple (120 tongaso) ayeke sara bungbi na yâ ti kubu ti mbeni da na Jérusalem; mo ye ti bâ, mbeni toto ti ye tongana ti pupu so aya ngangu alondo na yayu amû yâ ti da ni kue. Amenga tongana amenga-wa aga aduti na li ti ala kue, ala kue asi na yingo vulu na ala to nda ti sara tënë na ayanga ti kodoro nde nde (Kusala 2:1-4). A dü mbeni fini mara, Israël ti yingo, so ayeke fini “mara so [Nzapa] [a]soro ni” nga “mbeni bungbi ti aprêtre so ayeke sara kua tongana agbia” ti sara ye so bê ti Nzapa aye na ndo ti sese (1 Pierre 2:9). A yeke polele so Jéhovah Nzapa ayeda na ngere so Christ afuta ti zi azo. Tukungo yingo vulu na ndo ti adisciple so ayeke na popo ti akozo ye ti nzoni so ngere so Christ afuta ti zi azo aga na ni.
6 Ngbene ye na ngoi ni so, ngere so Christ afuta ti zi azo aga na aye ti nzoni na azo so amû peko ti lo na yâ ti dunia kue. Atâa e yeke ti “kete kundu” ti ala so a soro ala ti gue na yayu ti komande na Christ, wala e yeke na popo ti “ambeni ngasangbaga” so ayeke duti ande na fini na ndo ti sese na gbe ti komandema ti lo, e kue e yeke bâ nzoni na lege ti sandaga so (Luc 12:32; Jean 10:16). Sandaga so amû lege na e ti wara beku nga ti tene a pardone asiokpari ti e. Tongana e ngbâ ti “mä na bê” na ngere so Christ afuta ti zi azo si e mû peko ti lo lâ na lâ, e lingbi ti ngbâ ti duti na nzoni yingo-ti-hinga nga na pendere beku ti kekereke.—Jean 3:16.
7. So Jésus akiri na yayu, a mû na lo komandema wa? Tongana nyen si mo lingbi ti fa so mo yeda na komandema ti lo?
7 Nyen la Jésus ayeke sara na yayu ngbene ye so lo kiri kâ? Lo wara kota komandema (Matthieu 28:18). Biani, Jéhovah azia Jésus ti komande na ndo ti congrégation, na a yeke mbeni kua so Jésus asara ni na lege ti ndoye nga na lege ni (aColossien 1:13). Tongana ti so a fa kozo awe, Jésus azia ambeni koli biazo ti bâ lege ti angasangbaga ti lo (aÉphésien 4:8). Na tapande, lo soro bazengele Paul ti duti “bazengele ti amara”, na lo tokua lo ti fa nzoni tënë na akodoro so ayo mingi (aRomain 11:13; 1 Timothée 2:7). Na ngu 96 tongaso, Jésus atokua ambeti na acongrégation mbasambala ti kodoro-komanda ti Asie, so tënë ti gonda, wango nga na gbotongo mê ayeke dä (Apocalypse, chapitre 2 ti si na 3). Mo yeke bâ Jésus tongana Mokonzi ti congrégation? (aÉphésien 5:23). Ti ngbâ ti mû peko ti lo, a yeke nzoni mo duti nduru ti mä yanga, ti sara kua maboko na maboko na aita so ayeke mû li ni na yâ ti congrégation ti mo.
8, 9. A mû komandema wa na Jésus na ngu 1914? Tongana nyen si ye so andu adesizion so e yeke mû?
8 A kiri a mû komandema mingi na Jésus na ngu 1914. Na ngu ni so, a zia lo Gbia ti Royaume ti Jéhovah. Tongana Jésus ato nda ti komande, “bira alondo na yayu”. Ye ti pekoni ayeke nyen? A bi Satan na asioni yingo ti lo na sese, na sese alï na yâ ti mbeni ngoi ti vundu. Abira, kpengo-ndia pëpe, aye so ayeke mû mbeto na zo, akobela, yengingo ti sese nga na kota nzara so amû ndo laso nga so ayeke mû vundu na azo adabe ti e so Jésus ayeke komande fadeso na yayu awe. Satan ayeke lakue “mokonzi ti dunia so” na “lo yeke na ngoi mingi pëpe.” (Apocalypse 12:7-12; Jean 12:31; Matthieu 24:3-7; Luc 21:11). Ye oko, Jésus angbâ ti mû lege na azo ti sese kue ti yeda na komandema ti lo.
9 A yeke kota ye mingi ti mû mbage ti komandema ti Gbia ti Royaume ti Jéhovah. Na yâ ti adesizion so e yeke mû lâ na lâ, a lingbi e gi ti nzere na lê ti gbia ni, me na lê ti sioni dunia so pëpe. Na ngoi so “Gbia ti agbia na Seigneur ti aseigneur” ayeke bâ sarango ye ti azo ti sese, na ambeni ngoi bê ti lo ason nga na ambeni ngoi bê ti lo ayeke na ngia (Apocalypse 19:16). Ngbanga ti nyen?
Ngonzo nga ngia ti bê ti Gbia ni
10. Jésus ayeke zo so ayeke ka tongana nyen? Me ngbanga ti nyen bê ti Maître ti e ason?
10 Legeoko tongana Babâ ti lo, Maître ti e ayeke zo so ayeke ka gi na ngia (1 Timothée 1:11). So Jésus ade lani na sese, lo yeke pëpe zo ti kasango aye kue wala so ye ayeke nzere na lo pëpe. Ye oko, aye mingi so ayeke si na sese laso ayeke sara si bê ti lo ason, na a son na lege ni. Biani bê ti lo ason na tere ti abungbi ti vorongo nzapa kue so atene ala yeke sara kua na iri ti lo, me so ayeke fa atënë ti mvene. Lo tene kozoni awe, lo tene: “A yeke pëpe zo kue so atene na mbi, ‘Seigneur, Seigneur,’ si ayeke lï ande na yâ ti royaume ti yayu. Me zo so asara ye so bê ti Babâ ti mbi so ayeke na yayu aye si ayeke lï ande. Na lâ ni kâ, fade azo mingi ayeke tene na mbi, ‘Seigneur, Seigneur, e . . . sara akusala ti ngangu mingi na iri ti mo pëpe?’ Me fade mbi yeke tene na ala: Mbi hinga ala lâ oko pëpe! Ala hon yongoro kâ na tere ti mbi, ala azo so akpe ndia pëpe.”—Matthieu 7:21-23.
11-13. Ngbanga ti nyen ambeni zo agi li ti ala gbä na tënë so Jésus atene na ala so asara “akusala ti ngangu mingi” na iri ti lo? Ngbanga ti nyen bê ti lo ason na tere ti a-eglize? Mû mbeni tapande.
11 Azo mingi so laso atene ani yeke aChrétien alingbi ti gi li ti ala gbä na tënë so. Ngbanga ti nyen Jésus asara mara ti tënë tongaso na tere ti azo so, atâa so ala sara “akusala ti ngangu mingi” na iri ti lo? A-eglize amû anginza ti sara na aye ti nzoni na azo, ala mû maboko na awayere, ala leke ahôpital na a-ekole nga ala sara ambeni ye mingi. Me ti hinga ndani so bê ti Jésus ason na tere ti ala, zia e bâ mbeni tapande.
12 Mbeni babâ na mama aye ti sara mbeni voyage. Ala lingbi ti mû amolenge ti ala ti gue na ni pëpe, tongaso ala mû mbeni zo ti kua ti bâ ndo na ndo ti amolenge ni. Ala mû yanga so na lo: “Mo bâ ndo na ndo ti amolenge ni nzoni. Mû kobe na ala, bâ si ala duti na saleté pëpe nga bâ ndo na tere ti ala nzoni.” Ala hon, me na kiringo ti ala, ala wara amolenge ni na nzara, tere ti ala saleté nga na kobela. Ala ngbâ adekongo ala iri zo ti kua ni, me lo yeda pëpe. Ngbanga ti nyen? Ala ye ti bâ so, lo yeke na ndo ti mbeni échelle lo ngbâ ti sukula avitre ti fenêtre. Ngonzo agbu ala na ala hunda na lo ngbanga ti nyen si lo bâ lege ti amolenge ni pëpe so. Lo ngbâ lo tene: “Ka ala bâ ye so kue mbi sara so ma. Mbi sukula vitre ti afenêtre kue, mbi leke aye na yâ ti da ni, mbi sara aye so kue ngbanga ti ala la, patron!” Mo pensé so tënë ti lo so ayeke zia ngia na bê ti ala? A yeke ngangu. Ala hunda na lo lâ oko pëpe ti sara aye so; ye so ala hunda na lo fade ayeke gi ti bâ lege ti amolenge ni nzoni. Bê ti ala ason na tere ti lo ndali ti so lo ke ti sara ye so ala fa na lo.
13 A-eglize asara ye gi tongana ti zo ti kua so. Jésus amû yanga na azo so asara kua na iri ti lo ti mû kobe ti yingo na azo ti lo na fango tâ tënë ti Bible na ala nga na mungo maboko na ala ti duti na nzoni seni na lege ti yingo (Jean 21:15-17). Me mawa ni ayeke so a-eglize asara ye alingbi na yanga so lo mû so pëpe. Ala zia si azo akui nzara na lege ti yingo na fango na ala atënë ti wataka so abi tomboka na li ti ala me atâ tënë ti Bible pëpe (Ésaïe 65:13; Amos 8:11). Même aye so ala sara ti tene gigi ti zo aga nzoni alingbi pëpe ti kanga lê ti kengo yanga so ala ke na mbana so. Biani, nyen la ala yeke na bezoin ti leke nyen na yâ ti dunia so, so akpa gi mbeni da so ayeke gue ti tï tingo so? Bible afa polele so Nzapa ayeke nduru ti futi aye ti dunia ti Satan so.—1 Jean 2:15-17.
14. Kusala wa ayeke mû ngia na Jésus laso? Ngbanga ti nyen?
14 Na mbeni mbage, kite ayeke pëpe so bê ti Jésus ayeke na ngia tongana na yayu kâ lo bi lê ti lo na sese na lo bâ azo kutu na kutu so angbâ ti sara kusala ti sarango adisciple so lo mû na adisciple ti lo kozoni si lo kiri na yayu (Matthieu 28:19, 20). So tâ kota pasa si e yeke na ni ti sara mbeni kua so ayeke mû ngia na Gbia ti Royaume ti Nzapa! Zia e leke na bê ti e ti ngbâ lakue ti mû maboko na “ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara”. (Matthieu 24:45). Nde na ti amokonzi-nzapa ti a-eglize, bungbi ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu amû li ni na yâ ti kusala ti fango tënë nga ala ngbâ ti mû kobe ti yingo na angasangbaga ti Christ.
15, 16. (a) Bê ti Jésus ayeke tongana nyen na ndo ti azo mingi laso so aye amba ti ala pëpe? E hinga ni tongana nyen? (b) Nyen la a-eglize asara si Jésus asara ngonzo na tere ti ala so?
15 E lingbi ti duti na kite pëpe so ngonzo asara Gbia ni tongana lo yeke bâ azo mingi mingi so ayeke fa ndoye na amba ti ala pëpe na ndo ti sese laso. E lingbi ti dabe ti e na lege so aFarizien akasa na Jésus ndali ti so lo yeke sava lani azo na lango ti Sabbat. Bê ti ala so avuko tâ ngangu nga li ti ala so akpengba asara si ala lingbi ti bâ ndo ayo pëpe, me ala luti gi na ndo ti lege so ala wani ayeke fa peko ti Ndia ti Moïse nga na atënë ti yanga ti akota mokonzi-nzapa ti ala so a sû ni ândö na mbeti. Amiracle so Jésus asara aga na aye ti nzoni mingi na azo; a zia ngia na bê ti ala, a dë bê nga a sara si mabe ti ala akpengba. Me a sara ti lo mbeni ye na aFarizien so pëpe. Bê ti Jésus ayeke tongana nyen na ndo ti ala? Mbeni lâ, a tene so “lo bâ ala kue, bê ti lo ason mingi. Vundu asara lo mingi teti so bê ti ala akpengba.”—Marc 3:5.
16 Aye so Jésus ayeke bâ fadeso ahon ti so lo bâ lani na sese, ye so asara si “vundu asara lo mingi”. Amokonzi-nzapa ti a- eglize azia si angobo ti akotara nga na afango ye ti wataka so ayeke na yâ ti Bible pëpe avuko lê ti ala. Nga, bê ti ala ason ti bâ so a yeke fa nzoni tënë ti Royaume. Na yâ ti akodoro mingi, amokonzi-nzapa apusu azo ti sara ye ti ngangu na aChrétien so ayeke fa na bê ti ala kue nzoni tënë so Jésus afa ni ândö (Jean 16:2; Apocalypse 18:4, 24). Na oko ngoi ni, fani mingi amokonzi-nzapa ni ayeke wa azo ti eglize ti ala ti gue ti sara bira na ti fâ azo mo bâ mo tene sarango tongaso ayeke nzere na Jésus Christ!
17. Atâ disciple ti Jésus ayeke zia ngia na bê ti lo tongana nyen?
17 Ahon ti sara ye tongana amokonzi-nzapa so, atâ disciple ti Jésus ayeke sara kue ti ye amba ti ala zo. Ala yeke fa nzoni tënë na “mara ti azo nde nde kue” tongana ti Jésus, atâa so a yeke kanga lege na ala (1 Timothée 2:4). Nga, ndoye so ayeke na popo ti ala apika bê ti zo biani; a yeke kozo ye so amû lege ti hinga na ala (Jean 13:34, 35). Na ngoi so ala yeke sara ye na amba ti ala Chrétien na ndoye nga na nengo zo, ala yeke fa so biani ala yeke mû peko ti Jésus, na ala yeke zia ngia na bê ti lo.
18. Nyen la ayeke zia vundu na bê ti Maître ti e? Tongana nyen si e lingbi ti zia ngia na bê ti lo?
18 Zia e girisa nga pëpe so Maître ti e ayeke na vundu tongana adisciple ti lo azia ti gbu ngangu, ala zia si ndoye ti ala na mbage ti Jéhovah adë na ala dö kua ti Lo azia (Apocalypse 2:4, 5). Me bê ti Jésus ayeke na ngia na ala so agbu ngangu juska na nda ni (Matthieu 24:13). Ni la, zia e bata lakue na li ti e commandement ti Christ so: “Ngbâ ti mû peko ti mbi.” (Jean 21:19). Fadeso zia e bâ ambeni ye ti nzoni so Gbia ni ayeke ga na ni na ala so agbu ngangu juska na nda ni.
Aye ti nzoni so awakua be-ta-zo ti Gbia ni ayeke wara
19, 20. (a) Tongana e mû peko ti Jésus, aye ti nzoni wa e yeke wara laso? (b) Tongana nyen mungo peko ti Jésus akanga lê ti nzara so e yeke na ni ti wara mbeni babâ?
19 Ti mû peko ti Jésus ayeke lege ti wara tâ nzoni gigi laso. Tongana e yeda ti tene Christ aduti Maître ti e si e mä yanga ti lo nga e mû tapande ti lo so lo yeke mokonzi ti e, fade e yeke wara amosoro so azo ti dunia so agi ni gbä. E yeke wara mbeni kua so sarango ni ayeke sara si nda ti gigi ti e ayeke duti dä, e yeke duti na popo ti mbeni sewa ti aita so ndoye si abungbi ala oko, nga e yeke duti na nzoni yingo-ti-hinga na siriri ti bê. Na nduru tënë, gigi ti e ayeke nzere na e mingi. Nga fade e wara ambeni ye ti nzoni ahon so.
20 Jéhovah asara si Jésus aga “Babâ Ti Lakue Lakue” teti ala so ayeke na beku ti wara fini ti lakue lakue na ndo ti sese. Jésus amû place ti Adam, so azia amolenge ti lo na yâ ti pasi (Ésaïe 9:5, 6). Tongana e mû Jésus tongana “Babâ [ti e] Ti Lakue Lakue,” e mä na bê na lo, e yeke biani na beku ti wara fini ti lakue lakue. Na ndo ni, e yeke ga nduru na Jéhovah Nzapa ahon ti kozo. Tongana ti so e manda na yâ ti achapitre so ahon, ti sara kue ti mû tapande ti Jésus lâ na lâ ayeke tâ nzoni lege ti sara ye alingbi na commandement so: “Ala ga azo so asara ye tongana ti Nzapa, teti ala yeke amolenge so lo ndoye ala mingi.”—aÉphésien 5:1.
21. Tongana nyen si adisciple ti Christ ayeke fa na gigi lumière na yâ ti dunia ti bingo so?
21 Tongana e yeke mû tapande ti Jésus na ti Babâ ti lo Jéhovah, e yeke duti na pasa ti fa na gigi mbeni lumière so aza pendere. Na yâ ti dunia ti fadeso so bingo amû ni kue, na so Satan ahanda azo mingi mingi si ala yeke sara gi ye tongana ti lo, e so e mû peko ti Christ e yeke fa na gigi mbeni lumière so aza tâ ngangu mingi: lumière ti atâ tënë ti Bible, lumière ti anzoni sarango ye ti e ti aChrétien nga lumière ti tâ ngia, ti tâ siriri na ti tâ ndoye. Na oko ngoi ni, e yeke ga nduru na Jéhovah ahon ti kozo; mbeni ye ti hon so ayeke dä?
22, 23. (a) Aye ti nzoni wa ala so angbâ ti mû peko ti Jésus ayeke wara ande? (b) Nyen la a lingbi e leke na bê ti e ti sara?
22 Pensé nga na aye so Jéhovah aye ti sara ande ndali ti mo na lege ti Gbia ti Royaume ti lo. Na yâ ti kete ngoi, fade Gbia ni ayeke sara bira ti zi asioni ye ti ngoi ti Satan so. Nyen na nyen kue Jésus ayeke sö benda (Apocalypse 19:11-15). Na pekoni, fade Christ ayeke to nda ti Komandema ti lo ti Ngu Saki Oko na ndo ti sese. Fade ngorogbia so lo yeke na ndo ni na yayu ayeke ga na aye ti nzoni ti peko ti ngere so lo futa ti zi azo na abe-ta-zo kue, na lo yeke sara si ala ga azo so alingbi kue. Tara ti bâ tere ti mo so mo yeke tâ na nzoni seni, lakue mo yeke gi maseka, mo yeke na ngangu mingi nga mo yeke sara kua legeoko na tanga ti azo kue ti sara si sese kue aga paradis. Na nda ti ngu saki oko ni, Jésus ayeke kiri na komandema ni na Babâ ti lo (1 aCorinthien 15:24). Tongana mo ngbâ lakue ti mû peko ti Christ, mo yeke wara ande mbeni pendere futa so mara ni ayeke use pëpe, so ti tene “liberté ti gloire ti amolenge ti Nzapa.” (aRomain 8:21). Biani, e yeke wara ande aye ti nzoni kue so Adam na Ève ayeke na ni lani si ala girisa ni. Teti so e yeke duti ande amolenge ti Jéhovah na sese ge, a yeke zi e biani biani na yâ ti aye so siokpari ti Adam asara na tere ti e. Ti tâ tënë ni, “kuâ ayeke duti ande dä mbeni pëpe”.—Apocalypse 21:4.
23 Dabe ti mo na maseka zo ti mosoro so e sara tënë ti lo na Chapitre 1. Lo ke tisango ndo ti Jésus so: “Ga mo mû peko ti mbi.” (Marc 10:17-22). Zia mo sara mara ti ye so lo sara so lâ oko pëpe! Yeda na tisango ndo ti Jésus so tâ na ngia na bê. Zia mo leke na bê ti mo ti gbu ngangu, ti ngbâ ti mû peko ti Berger so ayeke nzoni mingi lâ na lâ, ngu na ngu, na ngbâ na fini ti bâ lo na sarango si aye kue so Jéhovah aleke na bê ti lo ti sara aga tâ tënë na mbeni lege so ayeke tâ pendere mingi.
Mo lingbi ti mû tapande ti Jésus tongana nyen?
● Nyen la alingbi ti mû maboko na mo ti leke bibe ti mo si ague oko na ti Christ?—1 aCorinthien 2:13-16.
● Tongana nyen mo leke na bê ti mo ti mû tâ gi peko ti Christ mbilimbili?—1 Pierre 2:21.
● Mo lingbi ti sara nyen ti tene ndoye ti mo na mbage ti Jésus adë pëpe?—Apocalypse 3:14-18.
● Nyen la mo lingbi ti sara ti fa so mo ye si gi Christ la akomande ande sese?—Apocalypse 22:17, 20.
[Ahundango tënë ti manda na ye]