Inyanak ak ed Székesfehérvár, Hungary, sakey ya syudad ya napnoy history ed masulok lan 1,000 taon. Makapaermen ta nanononotan ko ni ray aliwliwan epekto na World War II.

Nen ugaw ak ni, pinabaleg ak na laki tan baik. Makakaliket ak no nanononotan ko ra—lalo lay baik ya Elisabeth. Impurek tod siak so mabiskeg ya pananisia ed Dios. Manlapu nen taloy taon ko, kada labi et dadasalen mi so “Ama Mi.” Balet ta atalosan ko labat so labay ya ibaga na satan nen man-30 ak la.

Say laki tan baik so angasikasod siak ta mantratrabaho ray ateng ko anggad labi pian makatipon iray isaliw na marakep ya abung. Balet kada komaduan Sabado na bulan, saniiban mangan so interon pamilya mi. Labalabay ko iraman a panaon ya mankakaiba kami.

Nen 1958, agawa so pirawat na atateng ko; akasaliw iray abung ya panayaman min talo. Akaibak iran siansia—agaylay liket ko! Balet kayari anem bulan, biglan anampot itan ya liket. Inatey si tatay ko lapud cancer.

Maer-ermen ak ed saman. Nanonotan ko ni ya ipipikasik: “Dios ko, akikasi ak ed sika ya paabigen moy tatay ko. Kaukolan koy Tatay. Akin et agmo inebatay pikakasik?” Pirpirawat kon naamtaan no iner lay kulaan nen tatay ko. Naisip ko: ‘Linma kasid tawen? O talagan anggapo la anggad angga?’ Makakaibeg ak ed ugugaw ya wala ni tatay da.

Pigay taon ya inagew-agew ak lawarin oonlad sementeryo. Ontatalimukor ak ed ponponan nen tatay ko tan ipipikasik ya: “Katawan, iner so kulaan nen Tatay?” Ipipikasik met ya tulongan to ak ya natalosan no akin et manbibilay tayo.

Nen 13 años ko, nanaral ak na German. Inisip ko ya  diad karakel na literaturan German, naanap koy ebat ed saray tepet ko. Nen 1967, nanaral ak ed syudad na Jena, ya kabiangan ni nensaman na East Germany. Labalabay kon basaen iray libro na saray German philosopher, lalo la ramay nipaakar ed kabaliksan na bilay. Wala ray aromog kon balibalin ideya, balet agak akontentod saratan. Intultuloy koy nampikasi ya naromog ko komon iray ebat.

Nen 1970, pinmawil ak ed Hungary, tan diman ko akabat so nagmaliw ya asawak, si Rose. Diad saman a panaon, say gobierno na Hungary et komunista. Kayari min nankasal, inmalis kami nen Rose ed Austria. Say plano mi et onalis kami lanlamang ed Sydney, Australia, ya diman manaayam so pangamaen ko.

Akalmo ak na trabaho ed Austria. Sakey agew, imbagad siak na katrabahok ya naalmok so ebat ed amin ya tepet ko diad Biblia. Inikdan to ak na pigaran libro ya mangipapaliwawad Biblia. Binasak iraman ya tampol tan labay ko ni makaaral ya maong. Kanian sinmulat ak ed Saray Tasi nen Jehova, say publisher na saraman ya libro, tan kinmerew ak na arum nin literatura.

Diad unonan anibersaryo na impankasal mi nen Rose, binisita kami na sakey ya kalangweran ya Tasin Austrian. Awit toy literaturan kekerewen ko tan tinepetan to ak no labay koy manaral na Biblia, tan inawat ko itan. Lapud labalabay koy makaaral, mamiduad sakey simba kamin manaaral—mabetbet ya nasasabi mi anggad apatiran oras!

Labalabay ko ray ibabangat ed siak na saray Tasi. Nen impanengneng dad siak ed Bibliak ya Hungarian ya say ngaran na Dios et Jehova, singa agak makapanisia. Diad 27 taon ko lan pimimisa, agko nin balot arengel ya abitlay ngaran na Dios. Panbiliban koy malinew tan makatunongan ya ebat na Biblia ed saray tepet ko. Singa bilang, naaralan kon anggapo lay amta na inaatey, singa labat ira naugip. (Eclesiastes 9:5, 10; Juan 11:11-15) Naaralan ko met so pormisa na Biblia ya walay balon mundo ya “anggapo lay ipapatey.” (Apocalipsis 21:3, 4) Labay kon nanengneng lamet so tatay ko, ta diad balon mundo, “wala so kioli.”—Gawa 24:15.

Maliket si Rose ya nanaral na Biblia ya kaibak. Mapmaples so inyaligwas mi, asumpal min inaral imay publikasyon ya duay bulan labat! Aatendian min amin iray pantitipon na saray Tasi diad Kingdom Hall. Manbilib kami ed panangaro, pantutulongan, tan pankakasakey na saray Tasi nen Jehova.—Juan 13:34, 35.

Nen 1976, naaprobaan kami nen Rose ya onlad Australia. Nalmo min tampol iray Tasi nen Jehova diman. Impalikna dan welcome kami. Tan nen 1978, nagmaliw kami met lan Tasi.

Nalmok ya siansia iray ebat ed saray tepet ya abayag ko lan nononoten. Diad inyapit kod si Jehova ya Dios, nalmok met so sankamaongan ya Ama. (Santiago 4:8) Tan papablien kon maong so ilalok ya nanengneng lamet so tatay ko diad balon mundo.—Juan 5: 28, 29.

Nen 1989, nandesisyon kami nen Rose ya ompawil ed Hungary pian nainabang so pananisia mi ed saray kakaaro, kakanayon, tan ed saray nakabat mi ni. Naikdan kami pribilehyon ibangat so Biblia ed nilasus ya totoo. Masulok ya 70 ed sikara so nagmaliw ya kaiba min manlilingkor ed si Jehova, pati say inad-arok ya ina.

Impikasik ed loob na 17 taon ya naalmok komon so ebat ed saray tepet ko. Linmabas lay 39 taon, tan manpipikasi ak nin siansia—balet natan et nibagak lan, “Salamat inad-aron Ama ed tawen, ta dinengel mo ray pikakasik nen ugaw ak ni.”