1. Mbela oshi na ngaa mbudhi kutya aantu otatu ungaunga nayo ngiini sho tu li muukalele? Gandja oshiholelwa. (Tala kethano lyopetameko.)

OMIMVO dha zi ko, aaihokani Aakriste moFiji oya li taya hiya aantu kEdhimbuluko lyeso lyaJesus. Manga taya popi nomukiintu gumwe pondje, okwa tameke taku lokwa. Omumwatate okwa pe omukiintu nguka okandunda, ye nomukadhi taya isiikile mukamwe. Aaihokani sho ya mono omukiintu nguka pEdhimbuluko, oya li ya nyanyukwa shili. Omukiintu okwa ti ita dhimbulukwa naanaa shoka ya kundathanene, ihe okwa li a kuminwa shoka ye mu ningile e ta tokola e ye kEdhimbuluko. Aaihokani mbaka oya vulika kekotampango ndyoka lya tseyika nawa, naashoka osho sha gumu omukiintu nguka.

2. Ekotampango lini lya tseyika nawa, nongiini tatu vulu oku li tula miilonga?

² Ekotampango ndyoka lya tseyika nawa olini? Oondyoka Jesus a popi a ti: “Shaa shoka mwa hala aantu ye mú ningile, osho ya ningileni wo.” (Mat. 7:12) Ongiini tatu vulu oku shi ninga? Tango, otu na okwiipula ngeyi: ‘Ando ongame, mbela ando onda kala nda hala aantu yu ungaunge nangame ngiini?’ Oshitiyali, ungaunga nomuntu momukalo moka wa hala wu ungaungiwe nangoye. —  1 Kor. 10:24.

3, 4. (a) Popya kutya omolwashike kaatu na owala okuningila ooitaali ooyakwetu uuwanawa. (b) Otatu ka kundathana shike moshileshwa shika?

 ³ Olundji ohatu ningile ooitaali ooyakwetu uuwanawa. Ihe Jesus ina tya oyo owala tu na oku wu ningila. Okwa popi oshinima shika sho a li ta popi kombinga yankene tu na okuungaunga naantu ayehe, mwa kwatelwa naatondi yetu. (Lesha Lukas 6:27, 28, 31, 35.) Ngele naatondi yetu otu na oku ya ningila uuwanawa, nena naamboka tatu uvithile otu na oku ya ningila uuwanawa, unene tuu sho oyendji yomuyo tashi vulika “ya hala oku ka mona omwenyo gwaaluhe!” —  Iil. 13:48, NW.

⁴ Ngashingeyi natu kundathaneni omapulo gane ngoka tu na okukaleka momadhiladhilo sho tatu uvitha: Oolye tandi ka popya nayo? Otandi ke ya adha pehala lini? Ethimbo lini ewanawa oku ya talela po? Ondi na okutameka nayo ngiini oonkundathana? Omapulo ngaka otage ke tu kwathela tu kale tu na ko nasha naamboka tatu uvithile nankene tu na oku ye enda. —  1 Kor. 9:19-23.

5. Omapulo geni tatu vulu okwiipula?

⁵ Olundji momapya ohatu kundathana noohandimwe. Omuntu kehe okwa putuka pamukalo gwi ili noku na omaupyakadhi ge. (2 Ondjal. 6:29) Uuna tu uvithile omuntu onkundana ombwanawa, ipula to ti: ‘Ando okwa li ongame tandi uvithilwa, ando onda hala omuntu a tale ndje ko ngiini? Mbela otandi ka kala ngaa ndu uvite ombili ngele omuntu ota fekele kutya ngame omuntu ndi li ngiini? Nenge otandi ka kala nda hala a tseye ndje nawa?’ Ngele otwi ipula omapulo ngoka otashi ke tu kwathela tu kale twa simaneka omunegumbo kehe.

6, 7. Ongiini ngele owa adha omuntu momapya ta monika a fa a geya?

⁶ Kape na ngoka a hala a kale a talika ko nayi. Pashiholelwa, tu li Aakriste ohatu kambadhala okutula omayele gOmbiimbeli miilonga ngoka taga ti: “Oohapu dheni nadhi kale aluhe oombwanawa.” (Kol. 4:6) Ihe molwashoka inatu gwanenena, omathimbo gamwe ohashi vulika tu popye oshinima, konima e tatu ki ipa uusama. (Jak. 3:2) Ngele otu ula omuntu nayi molwashoka inaatu lala po, ihatu kala twa hala e tu tale ko kutya otu na “omikalo omiwinayi” nenge kutya ‘katu li nawa.’ Otatu ka kala twa hala omuntu e tu uve ko. Mbela natse katu na wo okuuva ko ooyakwetu?

⁷ Ngele owa adha omuntu momapya ta monika a fa a geya, mbela itashi ka kala nawa wu dhiladhile kutya pamwe ina lala po nawa? Tashi vulika a lulilwa kiilonga nenge kosikola, nenge pamwe e niwe kuuvu. Iikando oyindji aantu mboka petameko haya kala ya geya sho tatu yu uvithile ohaya ka taamba ko etumwalaka lyetu, molwashoka tu ungaungile nayo nombili nonesimaneko. —  Omayel. 15:1; 1 Pet. 3:15, 16.

8. Omolwashike tu na okuuvithila ‘aantu ayehe’ etumwalaka lyUukwaniilwa?

⁸ Ohatu uvithile aantu yomomaputuko gi ili nogi ili. Pashiholelwa, muule owala woomvula dhontumba dha piti, mOshungolangelo omwa holokele omahokololo ge vulithe 60 kohi yoshipalanyolo “Ombiimbeli ohayi lundulula onkalamwenyo yaantu.” Yamwe yomaantu mboka ya popiwa momahokololo ngoka, oya li aafuthi, oonkolwi, iilyo yoongundu dhaalongi yiimbuluma nenge ya pikwa kiingangamithi. Yo yalwe oya li aanapolotika, aawiliki yomalongelokalunga nenge ya li taya lalakanene oondondo dhopombanda. Omanga yalwe ya li ye na omikalo dha nyata. Ihe ayehe sho yu uvu onkundana ombwanawa, oya konakona Ombiimbeli, noya lundulula oonkalamwenyo dhawo e taye ya moshili. Onkee ano katu na okudhiladhila kutya  aantu yontumba kaye na siku ya taambe ko etumwalaka lyUukwaniilwa. (Lesha 1 Aakorinto 6:9-11.) Pehala lyaashoka, natu tseye kutya ‘aantu ayehe’ otaya vulu oku li taamba ko. —  1 Kor. 9:22.

9. Omolwashike tu na okukala twa simaneka omagumbo gayalwe?

⁹ Aantu ohatu ya adha pomahala geni sho tatu uvitha? Olundji opomagumbo gawo. (Mat. 10:11-13) Molwashoka omagumbo getu nomaliko getu galwe oga simana kutse, ohatu kala twa hala yalwe ye ga simaneke wo. Otwa hala ga kale ehala lyeimweneneno nolyegameno. Onkee ano otu na wo okusimaneka omahala gayalwe. Sho tatu longo egumbo negumbo otu na okutala nkene tu na okusimaneka omagumbo gaantu. —  Iil. 5:42.

10. Otu na okwiihumbata ngiini muukalele, opo kaatu limbilike aantu?

¹⁰ Omolwuukolokoshi mboka wa vuka, aantu oyendji ohaya kala ya limbililwa aantu kaaye ya shi. (2 Tim. 3:1-5) Onawa ngele otwa yanda oku ya ningitha ya kale ye tu limbililwa. Pashiholelwa, natu tye nduno otwe ya pegumbo lyomuntu e tatu popitha mo nenge twa konkola mo. Ngele inatu yamukulwa, nena otashi vulika tu dhiladhile okwoontamena momakende nenge tu dhingoloke egumbo, tu ye mo tu tale ngele omu na aantu nenge tu tale ngele momweelo omu na oshipatululo. Mbela shoka osha talika ko ngaa nawa moshitopolwa sheni? Aashiinda otaye ke shi tila ngiini? Oshoshili kutya otwa hala okuuvithila aantu ayehe. (Iil. 10:42) Notu na omainyengotompelo omawanawa oku shi ninga. (Rom. 1:14, 15) Ihe otu na okutakamitha, opo kaatu ninge sha tashi limbilike aantu. Omuyapostoli Paulus okwa nyola a ti: “Tse itatu agulitha omuntu nando omoshinima shimwe, oshilonga shetu opo shaa shekwe.” (2 Kor. 6:3) Ngele otwa kala twa simaneka omagumbo gaantu moshitopolwa shetu niinima yawo, otashi vulika shi ya inyengithe ya taambe ko oshili. —  Lesha 1 Petrus 2:12.

11. Omolwashike hatu kala twa hala yalwe kaaya hepithe ethimbo lyetu?

¹¹ Aakriste oyendji oyi ipyakidhila noonkondo. Opo tu gwanithe po iinakugwanithwa yetu, ohatu tala kutya oyini ya simana e tatu tula po elandulathano. (Ef. 5:16; Fil. 1:10) Ngele elandulathano lyetu olya yiwa moshipala, otapeya tu uve nayi. Nomolwashono hatu kala twa hala yalwe kaaya hepithe ethimbo lyetu noye tu uve ko ngele katu na naanaa ethimbo lya gwana okukala nayo. Metsokumwe nekotampango lyaJesus, ongiini nduno tatu vulu okusimaneka aantu mboka tatu uvithile?

12. Oto ka mona ngiini kutya ethimbo lini ewanawa nokutalela po aantu moshitopolwa sheni?

¹² Otu na okutala kutya ethimbo lini tu na okutalela po aantu. Aantu moshitopolwa shetu ohaya kala pegumbo ethimbo lini? Uunake ye hole okutalelwa po? Otashi ka kala pandunge tu talulule elandulathano lyetu lyiilonga yomomapya, opo tu ya talele po pethimbo ndyoka. Miilongo yimwe, aauvithi yamwe oya mona kutya okulonga egumbo negumbo komatango nenge kongulohi ohaku eta iizemo iiwanawa. Ngele osho shi li ngawo nomoshitopolwa sheni, mbela ito vulu okuuvitha pethimbo ndyoka? (Lesha 1 Aakorinto 10:24.) Jehova ote ke ku yambeka ngele owi iyamba wu uvithe pethimbo ndyoka tali opalele aantu moshitopolwa sheni.

13. Ongiini tatu vulu okuulika kutya otwa simaneka omunegumbo?

¹³ Ongiini ishewe tatu vulu okusimaneka ngoka tatu uvithile? Ngele otwa adha omunegumbo ta pulakene nawa, otu na oku mu  uvithila nawa, ihe katu na okumenekela. Oshoka otashi vulika a hala okuninga sha shilwe shoka sha simana kuye. Ngele okwa ti okwi ipyakidhila, otatu vulu oku mu lombwela kutya itatu kala po, e tatu popi owala naye paufupi. (Mat. 5:37) Pehulilo onawa ngele otwe mu pula kutya ethimbo lini ewanawa kuye tatu vulu oku mu talela po ishewe. Aauvithi yamwe oya mona kutya aantu ohayi inyenge nawa ngele owa ti: “Onda hala oku ku talela po ishewe. Ongiini ngele onde ku dhengele tango nenge ndi ku tumine etumwalaka manga inaandi ya?” Ngele ohatu talele po aantu pethimbo ndyoka tali ya opalele, nena otatu holele Paulus ngoka a li ‘ihaa landula nando shoka she mu opalela, ihe ooshoka sho opalela aantu ayehe, opo ya hupithwe.’ —  1 Kor. 10:33.

14-16. (a) Omolwashike tu na okuyelithila omunegumbo kutya otwe endela shike? Gandja oshiholelwa. (b) Omutonateli omuyendi gumwe oha longitha omukalo guni hagu pondola?

¹⁴ Natu tye ando esiku limwe owa dhengelwa ongodhi komuntu waahe mu shi te ku pula kombinga yiikulya mbyoka wu hole. Osha yela kutya oto ki ipula kutya nakudhenga oye lye nokwa hala shike. Shaashi ino hala oku mu uvitha nayi, otapeya wu popye naye paufupi. Ihe otashi vulika wu ulike kutya ino hala naanaa okupopya naye. Mepingathano naashoka, natu tye nduno nakudhenga okwe ku lombwele edhina lye e ta ti kutya oha longo moshikondo shuundjolowele nokwa hala oku ku pa uuyelele wa simana.  Osha yela kutya oto ka kala we mu mangulukila. Nokuli otu hole omuntu ngoka ha popi ta fatula, te shi ningi nonge. Ongiini nduno tatu vulu oku shi ningila mboka tatu uvithile?      

¹⁵ Miitopolwa oyindji, otu na okulombwela omunegumbo shoka twe endela. Oshoshili kutya otu na etumwalaka lya simana ndyoka kaali shiwike komunegumbo. Ihe ongiini ngele inatu mu lombwela kutya otse oolye, e tatu tameke owala tatu mu pula tatu ti: “Ngele ando owa li wu na oonkondo dhokukandula po uupyakadhi, ando owuni to ka kandula po?” Otu shi shi kutya elalakano lyetu lyokupula epulo ndyoka okuuva shoka omuntu ta dhiladhila, opo tu kundathane naye kombinga yOmbiimbeli. Ihe omunegumbo otashi vulika a kale ti ipula kutya otse oolye, otwa hala shike notatu mu pulile shike omapulo. Onkee ano otwa pumbwa tango okukwathela omunegumbo a kale e tu mangulukila. (Fil. 2:3, 4) Otatu shi ende ngiini?

¹⁶ Omutonateli omuyendi gumwe oha longitha omukalo nguka hagu pondola. Konima ngele a popitha omunegumbo, ohe mu ulukile okafo Mbela owa hala okutseya oshili? e ta ti: “Otatu pe aantu ayehe moshitopolwa sheni okafo haka. Oke na omapulo gahamano ngoka oyendji hayi ipula nago. Koye oko haka.” Ota ti kutya aantu oyendji ohaya kala ya manguluka shampa ya tseya kutya okwe endela shike. Okuza mpoka ohashi kala oshipu okupopya nayo. Nohe ya pula nduno epulo tali landula: “Mbela opu na limwe lyomomapulo ngaka wi ipula nale nalyo?” Ngele omunegumbo okwa hogolola po limwe, omutonateli oha pandja okafo e taya kundathana shoka Ombiimbeli tayi ti. Ngele ina hogolola, omutonateli oha hogolola po limwe e taye li kundathana. Opu na omikalo odhindji dhokutameka oonkundathana. Miitopolwa yimwe, omunegumbo oha kala a tegelela tu popye kutya otse oolye, manga inaatu popya shoka twe endela. Shoka sha simana okulundulula efalomo lyetu shi ikolelela kwaashoka hashi ningwa moshitopolwa shetu.

17. Ngaashi twa zi nokukundathana, ongiini tatu vulu okuningila yalwe uuwanawa?

¹⁷ Ohatu ningile ngiini yalwe uuwanawa sho tu li muukalele? Ohatu simaneke omunegumbo kehe. Ohatu simaneke omagumbo gawo nomaliko gawo galwe. Ohatu kambadhala tu yu uvithile pethimbo ndyoka ye li pomagumbo noye na ehalo lyokupulakena. Nohatu tameke nayo oonkundathana momukalo ngoka gwa taambiwa ko moshitopolwa shetu.

18. Uuwanawa wuni hatu mono muukalele, uuna tatu ningile aantu shoka twa hala ye tu ningile?

¹⁸ Okuningila yalwe shoka twa hala aantu ye tu ningile ohaku tu etele uuwanawa. Sho tatu ulukile yalwe olukeno nosho wo kutya otu na ko nasha nayo, uuyelele wetu otawu yele montaneho yaantu. Otatu ulike wo kutya okutula miilonga omakotampango gOmbiimbeli ohaku eta uuwanawa notatu hambelelitha Tate yetu gwomegulu. (Mat. 5:16) Otashi vulika tu ka nanene aantu oyendji koshili, ngele otwa kala hatu ye ende nawa. (1 Tim. 4:16) Kutya nduno mboka tatu uvithile oya taamba ko etumwalaka lyUukwaniilwa nenge inaye li taamba ko, otatu ka kala twa nyanyukwa, oshoka otu shi shi kutya otwa gwanitha po oshilonga shetu. (2 Tim. 4:5) Atuheni natu holeleni omuyapostoli Paulus ngoka a nyola a ti: “Ayihe mbika otandi yi ningi omolwevaangeli, opo nangame wo ndi mone omayambeko ngoka taga zi mulyo.” (1 Kor. 9:23) Onkee ano shaa shoka twa hala aantu ye tu ningile, osho natu ya ningileni wo, sho tatu uvitha.