1, 2. ¿Toni ika timoixnamikij tiitekitikauan Jiova?

ITECH itonaluan Abel uan hasta axkan, tinochin akin tiktekitiliaj Dios ika nochi toyolo timochikauanij amo tikauaskej Jiova. Tatitanil Pablo kiniluij itatojtokakauan Cristo akin katkaj hebreos ke yejuan kixikojkaj miak tajyouilismej uan mochikaujkaj kipiaskej itatiochiualis Jiova (Heb. 10:32-34). Pablo kiixnextij chikaujkayot tein kichiuaj tokniuan ika chikaujkayot tein kichiuayaj motatalouanij, boxeadores uan luchadores ompa Grecia ne uejkauj (Heb. 12:1, 4). Axkan, akin tikchiuaj kemej Cristo kemej yeskia titsikuintokej porin tiknekij tiajsiskej itech nemilis nochipaya. Sayoj ke tikpiaj miakej taixnamikinij akin kinekij techtapololtiskej uan kichiuaskej maj amo tiyolpakikanok uan maj amo tikpiakanok tein Jiova motenkaua techmakas.

² Yekinika, moajsi Satanás uan nochi tein kiixyekana, tein kemej yeskia iniuan timoteuiaj (Efes. 6:12). Motelneki maj amo tikauakan maj tein onkak nikan taltikpak techijtako ika itanemililuan, tamachtilismej uan amo kuali tachiualismej kemej auilnemilis, tachichinalis, tauanalis oso se kikuis drogas.  No moneki tiksentokaskej timochikauaskej amo tiyolkuetauiskej uan timoijkuaniliskej amo kuali tanemililmej (2 Cor. 10:3-6; Col. 3:5-9).

3. ¿Keniuj Jiova techmachtia maj tiktanikan tein techixnamiki?

³ ¿Yekmelauj uelis tiktaniskej nochi tein techixnamiki? Kemaj, sayoj ke ouij yeski. Pablo kijtoj ke yejua tamatia kemej se boxeador keman kijtoj: “Amo sayo nenka san nimotajyouiltijtiu keme se tagat kuak kineki tateuis uan sayo ejekaixko san panoa nimauan” (1 Cor. 9:26). Ijkon kemej kichiuaskia se boxeador, moneki timochikauaskej tiktaniskej nochi tein techixnamiki, uan Jiova techpaleuia uan techmachtia keniuj tikchiuaskej. ¿Keniuj? Ika Biblia, amaixmej, nechikolmej uan uejueyi nechikolmej. ¿Tikseliaj nochi tein Jiova ika techmachtia? Komo amo tikseliskiaj, amo tikchiujtoskiaj nochi tein moneki tein techpaleuis maj tiktanikan tein techixnamiki. Tiyeskiaj kemej se boxeador akin imauan panouaj “sayo ejekaixko”.

4. ¿Toni techpaleuis maj amo techtani tein amo kuali?

⁴ Nochipa moneki timotachilijtoskej. ¿Keyej? Porin tein techixnamiki uelis techijtakos keman amo tikmattoskej oso keman tikmachiliskej ke amo tichikaujkej. Biblia technejmachtia uan techyolchikaua ika nejin tajtolmej: “Amo ximokaua maj mitsxijxiko tein amo kuali, ta xiksentoka xikchiua tein kuali uan ijkon tikxijxikos tein amo kuali” (Rom. 12:21, TNM). Nejin kijtosneki ke komo tiksentokaj timochikauaj amo tikchiuaskej tein amo kuali, uelis titataniskej. Sayoj ke komo amo timoyekpiaj uan amo timochikauajok, Satanás, nochi tein kiixyekana uan tonepololuan uelis techtaniskej. Yejua ika maj amo timosenkauakan nion maj tiyolkuetauikan (1 Ped. 5:9).

5. 1) ¿Toni moneki tikelnamikiskej komo tiknekij maj Jiova techmaka itatiochiualis? 2) ¿Akonimej akin Biblia ininka tajtoua ika timomachtiskej?

⁵ Komo tiknekij titataniskej, moneki tikelnamikiskej ke titaxikojtokej porin tiknekij maj Dios techmaka itatiochiualis. Hebreos 11:6 kijtoua: “Komo se yejua kineki se motokitiu iuan Dios, ijkuakon moneki ma kiyekneltoka ke ongak se Dios uan no ma kiyekneltoka ke Dios kinpaleuis nekes ten kiyoltemoske”. Kemej tikitaj, komo tiknekij maj Jiova techtatiochiui, moneki tikchiuaskej se ueyi chikaujkayot (Hech. 15:17). Biblia ininka tajtoua seki takamej uan siuamej akin mochikaujkej ika nochi ininyolo kipiaskej itatiochiualis Jiova. Sekin katkaj Jacob, Raquel, José uan Pablo. Nochin kipanokej uejueyi ouijkayomej tein kijtakoj inintanemilil uan ininnakayo. Sayoj ke kemej mochikaujkej, Dios kintatiochiuij. Ininneskayo technextilia ke komo timochikauaj, Jiova no techtatiochiuis. Maj tikitakan keniuj uelis tikchiuaskej kemej yejuan.

6. 1) ¿Keyej Jacob amo mosenkauak? 2) ¿Toni tein kuali kiselij Jacob? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

⁶ Jacob katka se takat akin amo keman kikauak Dios uan amo keman mosenkauak. ¿Keyej? Porin kitasojtaya Jiova uan kipatiuitaya ikuali uikalis iuan. Yejua takuaujtamatia ke Jiova kichiuaskia tein motenkaujka tein ika kintiochiuaskia ikoneuan Jacob (Gén. 28:3, 4). Keman yejua kipiaya kemej 100 xiujmej, mochijchikauak iuan se ángel porin kinekia kipias itatiochiualis Jiova (xikonixtajtolti Génesis 32:24-28). ¿Keniuj uelik kichiuak nejon? Amo porin tel chikauak katka, ta porin senkis kiixtalijka taxikos hasta kiselis  itatiochiualis Jiova. Uan amo nenkajtik. Yejuatsin kitokaytij Israel, tein kijtosneki “Akin mochijchikaua iuan Dios”. Jiova kimakak itatiochiualis porin taxikoj. Yejua nejon tein tejuan no tiknekij tikpiaskej.

7. 1) ¿Toni ouijkayot kipanok Raquel? 2) ¿Toni kichiuak Raquel, uan toni tein kuali kiselij?

⁷ Raquel katka inamik Jacob akin okachi kitasojtaya. Yejua no kinekia kiitas keniuj Jiova kichiuaskia tein yejuatsin kiluijka inamik ke kimakaskia. Sayoj ke onkaya se kuejmol. Raquel amo uelia kinpiaya konemej, uan nejon semi kiyolkokouaya se siuat ne uejkauj. ¿Toni kichiuak Raquel ika nejin ouijkayot tein semi tetayokoltij? Amo keman kipoloj itakuaujtamatilis. Yejua miakpa kitataujtiaya Jiova maj kipaleui maj taxiko. Jiova kikakik inetataujtiluan, uan satepan kitatiochiuij porin uelik kinpiak konemej. Yejua ika se tonal Raquel kijtoj ke senkis mochikaujka. Uan no kijtoj: “Nitatanik” (Gén. 30:8, 20-24).

8. 1) ¿Toni kuejmolmej kipanok José? 2) ¿Toni techmachtia kuali neskayot tein kikauak José?

⁸ Ineskayo Jacob uan Raquel senkis kipaleuij ininkonetsin, José, maj ueli kiixnamiki ouijkayomej tein kipanok. Keman José kipiaya 17 xiujmej, inemilis senkis mopatak. Kemej iikniuan kinexikoluiayaj, kinamakakej kemej se takeual. Satepan, José miak xiujmej tsaktoya ompa Egipto maski amo teyi kichiujka (Gén. 37:23-28; 39:7-9, 20, 21). Sayoj ke amo mosenkauak, nion yolkualanik, nion kitemoj momakepas. ¿Keyej? Porin okachi kitayekanaltij ikuali uikalis iuan Jiova (Lev. 19:18; Rom. 12:17-21). Kuali neskayot tein kikauak José technextilia ke moneki tiksentokaskej titaxikoskej maski titajyouijkej keman timoskaltijkej oso tikmachiliaj ke tokuejmoluan amo moyektaliskej. Sayoj ke uelis tikyekmatiskej ke Jiova techtiochiuas komo amo timosenkauaj (xikonixtajtolti Génesis 39:21-23).

9. ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej Jacob, Raquel uan José?

 ⁹ Tejuan xa no tikxikojtokej uejueyi kuejmolmej. Xa titajyouijtokej porin techchiuiliaj tein amo kuali, techchikoitaj, techkejkelouaj oso aksa techtakajkayauilij porin technexikoluia. Sayoj ke maj amo timosenkauakan. Maj tikelnamikikan toni kinpaleuij Jacob, Raquel uan José maj kisentokakan kitekitilijtokan Jiova ika yolpakilis. Yejuan kitelpatiuitayaj ininkuali uikalis iuan Jiova, uan yejua ika yejuatsin kinmakak chikaualis uan kitatiochiuij. Nejin itekitikauan Dios kisentokakej taxikojkej uan monejnemiltijkej ijkon kemej tajtaniaj itech ininnetataujtiluan. Kemej tejuan tinemij itech itamian tonalmej, motelneki maj tiksentokakan titakuaujtamatikan itech tein tikchiaj satepan. ¿Tikixtalijkejya timochikauaskej tikpiaskej itatiochiualis Jiova?

10, 11. 1) ¿Keyej moneki timochikauaskej tikseliskej itatiochiualis Dios? 2) ¿Toni techpaleuis maj kuali titaixpejpenakan?

¹⁰ ¿Keyej moneki timochikauaskej tikseliskej itatiochiualis Dios? Porin onkak miak taman tein uelis techtsakuilis. Kemej neskayot, kemej titajtakouanij seki tokniuan kitemouaj moijkuaniliskej amo kuali tanemililmej. Oksekin mochikauaj maj okachi kinyolpakti tanojnotsaskej, uan oksekin moneki taxikoskej porin mokokouaj oso momachiliaj ininselti. Uan no, sekin kinouijmaka kitapojpoluiskej akin kinyolxokolij. Maski miak xiujmejya tiktekitilijtokej Jiova oso amo, tinochin moneki timochikauaskej timoijkuaniliskej seki taman tein kichiua maj techouijmaka tiktekitiliskej Dios. Maj tikelnamikikan ke yejuatsin kintatiochiuia akin amo kikauaj.

¹¹ Melauak ke se kichiuas kemej Cristo uan kuali se taixpejpenas uelis yeski ouij, okachiok komo timochikaujtokej timoijkuaniliskej amo kuali tanemililmej (Jer. 17:9). Komo techpanoua nejon, maj tiktajtanikan Jiova maj techmaka iyektikatsin espíritu. Netataujtil uan yektikatsin espíritu uelis techmakaskej chikaualis tein techpaleuis maj tikchiuakan tein kuali. Ijkon tikseliskej itatiochiualis Dios. Maj senkis tikixtalikan timonejnemiltiskej ijkon kemej titajtanij itech tonetataujtiluan. Maj timochikauakan tikixtajtoltiskej Biblia mojmostaj uan maj tikixtalikan timomachtiskej Biblia toselti uan titaueyichiuaskej kemej kalyetouanij (xikonixtajtolti Salmo 119:32).

12, 13. ¿Toni kinpaleuij ome tokniuan maj mochikauakan amo kipiaskej amo kuali tanemililmej?

¹² Miakej tokniuan ueli moijkuanilianij tanemililmej tein amo kuali ika inepaleuil Biblia, yektikatsin espíritu uan toamaixuan. Se telpoch kiixtajtoltij tamachtilis “¿Cómo puede usted resistirse a los malos deseos?” itech amaix ¡Despertad! 8 de diciembre de 2003. ¿Keniuj kiitak? Yejua kijtoua: “Nimochikaujtok nimoijkuanilis amo kuali tanemililmej. Keman itech tamachtilis nikixtajtoltij ke ‘miakej semi kinouijmaka moijkuaniliskej amo kuali tanemililmej’, nikmachilij ke amo noselti niyetoya, ke nipouia iniuan nochin tokniuan semanauak taltikpak”. Nejin telpoch no kipaleuij tamachtilis “¿Aprueba Dios los estilos de vida alternativos?”, tein kisak itech ¡Despertad! 8 de octubre de 2003. Itech nejin tamachtilis kiitak ke seki tokniuan kiitaj ke tein kinekij moijkuaniliskej, tamati “keme yeskia se uitsti” tein kipia ininnakayo (2 Cor. 12:7). Sayoj ke no kiitak ke yejuan kisentokaj mochikauaj chipaujkanemiskej uan kichiaskej tein kuali  satepan. Nejin telpoch satepan kijtoj: “Yejua ika, niknemilia ke sejse tonal tein panoua, ueli niknextia ke niktakamati Dios. Semi niktasojkamatilia Jiova porin ika inechikol nechpaleuia maj ueli nitaxiko sejse tonal tein panoua itech nejin taltikpak kampa mochiua tein amo kuali”.

¹³ Maj no tikitakan tein kipanok se tokniuj siuat akin nemi Estados Unidos. Yejua kijkuiloj: “Nikneki namechtasojkamatilis porin nochipa nantechmakaj tamachtilis tein techpoloua keman okachi moneki. Miakpa nikmachilia ke nejin tamachtilismej nejua nechijkuilouilijkej. Miak xiujmejya nimochikauani amo niknekis nikchiuas se taman tein Jiova kitauelita. Kemansa, nikneki nimosenkauas uan amo niksentokas. Nikmati ke Jiova teiknelia uan tetapojpoluia, sayoj ke nikmachilia ke amo nechnamiki maj yejuatsin nechpaleui porin nikpia nejin amo kuali tanemilil uan amo nikneki nimoijkuanilis ika nochi noyolo. Nejin kijtakouani nochi nonemilis”. Satepan kiixtajtoltij tamachtilis “¿Kineki moyolo kiixmatis Jiova?”, tein moajsi itech amaix Tanejmachtijkej 1 metsti marzo, 2013. ¿Keniuj momachilij satepan? Yejua kijtoua: “Yekmelauj nikitak ke Jiova kineki nechpaleuis”.

14. 1) ¿Toni kimatia Pablo? 2) ¿Keniuj uelis timoijkuaniliskej amo kuali tanemililmej?

¹⁴ (Xikonixtajtolti Romanos 7:21-25.) Ika tein kipanoka itech inemilis, Pablo kimatia ke semi ouij katka se moijkuanilis amo kuali tanemililmej uan nepololmej. Sayoj ke senkis kimatia ke ueliskia taxikos komo kitataujtiaya Jiova, takuaujtamatia ke kipaleuiskia uan komo takuaujtamatia itech inemilis Jesús tein kitemakak. ¿Uan tejuan? ¿Uelis no timoijkuaniliskej amo kuali tanemililmej? Kemaj, komo tikchiuaj kemej Pablo, titakuaujtamatij itech inemilis Jesús tein kitemakak uan komo titakuaujtamatij ika nochi toyolo ke Jiova techpaleuis uan amo itech tochikaualis.

15. ¿Keniuj techpaleuia Jiova maj amo tikauakan uan maj titaxikokan?

¹⁵ Kemansa, uelis yeski ke Jiova kikauas maj tiknextilikan ox semi ika timotekipachouaj se taman. Kemej neskayot, ¿toni tikchiuaskej komo se tochankauj ueyi kokolispeua oso kichiuiliaj tein amo kuali? ¿Uan toni tikchiuaskej komo nejon tejuan techpanoua? Komo senkis titakuaujtamatij iuan Jiova, tiktataujtiskej maj techmaka chikaualis tein techpaleuis maj amo tikauakan uan maj tiksentokakan tikpiakan yolpakilis uan maj kuali iuan timouikakan (Filip. 4:13, TNM). Ininneskayo miakej itatojtokakauan Cristo akin nenkej ne uejkauj uan akin nemij axkan kinextia ke keman tiktataujtiaj Jiova, yejuatsin techmaka chikaualis tein techpaleuis maj tiksentokakan titaxikokan.

16, 17. ¿Toni moneki tikixtaliskej tikchiuaskej?

¹⁶ Satanás kiteluelitaskia kiitas ke titayokoyaj uan timosenkauaj. Yejua ika, maj senkis tikixtalikan tiksentokaskej tikchiuaskej “ten kuali san” (1 Tes. 5:21). Uelis tiktaniskej neteuilis tein tikpiaj iuan Satanás, nochi tein kiixyekana uan tein yeski tanemilil tein amo kuali. Titataniskej komo senkis titakuaujtamatij ke Jiova techyolchikauas uan techpaleuis (2 Cor. 4:7-9; Gál. 6:9).

¹⁷ Yejua ika maj tiksentokakan timochikaujtokan uan maj amo keman timosenkauakan. Uelis tikyekmatiskej ke Jiova techmakas “se tatiochiualis hasta maj amo onkaok tatasojtilis” (Mal. 3:10).