‘Wiye Unonde’
‘Wiye Unonde’
“Shi kudi muntu usaka kunonda nankyo ēkale kwipeleja aye mwine, ebiya atekune [mutyi wandi wa masusu], dyuba, ku dyuba, ēkale kunonda.”—LUKA 9:23.
1, 2. (a) Lelo Yesu witanga lwito lwa muswelo’ka? (b) Le nobe wi mwitabe ku lwito lwa Yesu namani?
KUBWIPI na ku mfulo ya mwingilo wandi, Yesu wādi usapula mu Pelea, ntanda idi bukila bwa Yodano, mu bwikike bwa kungala ne kutunduka kwa Yudea. Penepa kwāmufwena nsongwalume mpeta mwendeji, wāmwipangula byafwaninwe kulonga mwanda wa akamone būmi bwa nyeke. Yesu, pa kupwa kujingulula amba nkasampe’wa wādi ulamine Bijila bya Mosesa, wāmwita lwito lwa kamweno. Amba: “Enda ukapote byonso bintu byobe, wenda upana ku balanda, nankyo ukamona ne bupeta mūlu, ebiya waluke . . . kōunonda.” (Mako 10:21) Langa’po bidi—lwito lwa kulonda Yesu, Mwana umo enka wa Leza Mwine Mukatakata Mwine!
2 Uno nkasampe wāpelele lwito, ino bakwabo bāitabije’lo. Mafuku kunyuma, Yesu wānene Fidipa amba: “Nondepo.” (Yoa. 1:43) Fidipa wāitabije, kupwa wāikala mutumibwa. Kadi Yesu wāityile Mateo luno lwito lumo lonka, nandi wāitabija’lo. (Mat. 9:9; 10:2-4) Bine, Yesu wita bonso baswele boloke luno lwito amba: “Shi kudi muntu usaka kunonda nankyo ēkale kwipeleja aye mwine, ebiya atekune [mutyi wandi wa masusu], dyuba, ku dyuba, ēkale kunonda.” (Luka 9:23) Nanshi muntu yense, shi bine usakile, ukokeja kwikala mulondi wa Yesu. Lelo nobe usakile? Bavule basakanga, kadi i betabije na nsangaji lwito lwa Yesu, kadi twitanga’lo bakwetu mu mwingilo wa busapudi.
3. Le i muswelo’ka otukepuka kweja potulonda Yesu?
3 Ino yo! bamo basangelanga bubinebine bwa mu Bible ino kwendelela kwifunda’bo mpika. Abo balekanga’byo, ne kweja ‘baēja.’ (Bah. 2:1) I muswelo’ka otukepuka kuponena mu dino dikinga? Kintu kiketukwasha i kwiipangula’mba: ‘Mwanda waka natongele bidi kulonda Yesu? Lelo kumulonda kushintulula bika?’ Malondololo a bino bipangujo bibidi aketukwasha twende nyeke mu kashinda kalumbuluke kotutongele. Kadi aketukwasha tukankamike bakwetu nabo balonde Yesu.
Mwanda Waka Ulonde Yesu?
4, 5. Mwanda waka Yesu i mufwaninwe kwituludika?
4 Mupolofeto Yelemia wānene amba: “A Yehova ngyukile’mba dishinda dya muntu kedidipo kwadi aye mwine, ehe; kekidipo mu muntu unañanga kolola matabula andi.” (Yel. 10:23) Mānga ya muzo wa muntu i mibingije binenwa bya Yelemia. Pano po pene pobyenda bimweka patōkelela amba bantu bakubulwa kubwaninina kebakokejapo kwiludika senene. Tutongele kulonda Yesu mwanda tuyukile amba aye ye ufwaninwe kwikala Kilongoji wetu kutabuka muntu ye-yense. Tala bidi ngikadilo imoimo ya Yesu.
5 Dibajinji, Yesu ye utongelwe na Yehova Leza amba ekale Meshiasa Kilongoji. Le kudi’po ungi upityile Umpangi ku kuyuka mwendeji ufwaninwe kwituludika? Kya bubidi, Yesu i mwitushile ngikadila ya kutendelwa ne yotufwaninwe kwiula. (Tanga Isaya 11:2, 3.) I kimfwa kibwaninine. (1 Pet. 2:21) Kya busatu, Yesu wādi uta mutyima bininge ku boba bamulonda, ke-muntu wēbelēle būmi bwandi. (Tanga Yoano 10:14, 15.) Kadi i mukumbi wa kilelo wituludikila ku būmi bwa nsangaji dyalelo kadi uketutwala ku būmi bwa nyeke mu mafuku āya kumeso. (Yoa. 10:10, 11; Kus. 7:16, 17) Pa buno buluji, twi batonge butongi buyampe pa kumulonda. Ino kumulonda kulomba bika ne bika?
6. Kulonda Yesu kulomba bika ne bika?
6 Kwikala mulondi wa Kidishitu ke mwandapo wa kwitemba mu kanwa bitupu. Ke-pantu kintu kya midiyala ibidi ya bantu pano pa ntanda betelanga amba i balondi ba Kidishitu, ino bilongwa byabo bilombola amba i “bakulonga bubi.” (Tanga Mateo 7:21-23.) O mwanda shi boba basangela musapu abaitabija lwito lwa kulonda Yesu, twibalombolanga amba Bene Kidishitu ba bine balondanga bufundiji ne kimfwa kyandi mu būmi bwabo bonso—kadi balondanga’byo difuku ne difuku. Pa kwivwanija kino senene, tubandaulei bintu bimo byotuyukile padi Yesu.
Iula Tunangu twa Yesu
7, 8. (a) Lelo tunangu i bika, ne mwanda waka Yesu wādi na tunangu tuvule? (b) Yesu wālombwele tunangu muswelo’ka, ne tukokeja kumwiula namani?
7 Yesu wādi na ngikadila mivule ya kutendelwa, ino tusa kwisambila pa ngikadila iná kete: tunangu, kwityepeja, bupyasakane, ne buswe bwandi. Dibajinji bidi, tala tunangu twandi—bukomo bwa kwingidija senene buyuki ne kwivwanija. Mutumibwa Polo ulemba’mba: “Monka [mudi Yesu ye] mo byafīdilwe byonso byabuleme bya ñeni, ne bya kuyūkibwa.” (Kol. 2:3) Le i kwepi kwāmwene Yesu ino ñeni nansha tunangu? Aye mwine wānene amba: “Byonka binombola Tata byo byonka byo nēsamba.” (Yoa. 8:28) Tunangu twandi i tutambe kudi Yehova, o mwanda ketutulumukapo butyibi bujalale bwādi na Yesu.
8 Kimfwa, Yesu wātyibile na tunangu butyibi bwa mwa kuludikila būmi bwandi. Wātongele kwikala na būmi bupēla, bwimanine enka pa kitungo kimo kete: kulonga kiswa-mutyima kya Leza. Wāingidije kitatyi ne bukomo bwandi na tunangu pangala pa kwendeleja kumeso tumweno twa Bulopwe. Netu tulondanga kimfwa kya Yesu potulonga bukomo bwa kwikala na ‘diso ditūkanye’ ne kwepuka kutyintyidilwa na bintu byampikwa mvubu bitudya kavudi ne kwitupwa bukomo. (Mat. 6:22) Bene Kidishitu bavule i batabule matabula a kupēleja būmi bwabo mwa kwipānina nsaa mivule mu mwingilo. Bamo bengilanga mwingilo wa bupania. Shi nobe wi pania, nabya tubakufwija’ko. Kubadikila “bidi kusaka bulopwe bwa Leza,” kyo kintu kileta katōkwe ne kuloelelwa kukatampe.—Mat. 6:33.
Wityepeje Pamo bwa Yesu
9, 10. Le Yesu wētyepeje muswelo’ka?
9 Ngikadila mikwabo ya bumuntu bwa Yesu yotusa kubandaula i kwityepeja kwandi. Shi bantu bakubulwa kubwaninina abapebwa lupusa, bekalanga divule betatula ne kwimona bu balēme mpata. Bine, Yesu aye i mwishile nabo kulampe! Nansha byadi na kitenta kya pa bula mu kufikidija mpango ya Yehova, aye kadipo nansha na kavumba ka kwitatula kene. Kadi twi bakankamikwe kumwiula mu uno mwanda. Mutumibwa Polo wāsonekele amba: “Mwikale ne uno mutyima uno mwenu munda wadi ne Kidishitu Yesu; aye pa kwikala mu ludingo lumo lonka na Leza, kafwatakenyepo’mba: Kudingakana pamo ponka na Leza kuno i kintu kya kusompola, mhm, nanshi wēbudija aye mwine, pa kwalamuka mu ludingo lwa bupika, ne kwa kifwa kya bu-bantu.” (Fid. 2:5-7) Le ko kunena namani?
10 Yesu wādi na dyese dikata dya kwikala pamo na Shandi momwa mūlu, ino ‘wēbudije aye mwine’ na mutyima tō. Būmi bwa Yesu bwātundulwidilwe mu ndá ya Muyuda mujike, wālāla’mo myeji kitema kufika ne pa kubutulwa bu mwana wampikwa bukomo mu njibo ya sendwe wa mbao mulanda. Mu njibo ya Yosefa, Yesu wātama ke kibudye kya mwana, ebiya ke nkasampe, ku mfulo ke nsongwalume. Kādipo na bubi. Ino mu busongwalume bwandi bonso wādi mukōkele bambutwile, bantu babipya-mambo. (Luka 2:51, 52) Shako, kuno ko kwityepeja kukatampe’po kashā!
11. Tukokeja kwiula kwityepeja kwa Yesu mu miswelo’ka imo?
11 Tukeula kwityepeja kwa Yesu shi twitabija na mutyima tō mingilo imweka bu ya panshi. Kimfwa, tala mwingilo wetu wa kusapula myanda miyampe. Uno mwingilo umweka bu wa panshi, kutabukidila shi botusapwila i bañumauma, ba kibengo, nansha betudibulula. Ino shi tūminina mu mwingilo wa kusapula ketukabulwepo kukwasha boba betabija lwito lwa Yesu amba bamulonde. Namino tukapandija bantu. (Tanga 2 Temote 4:1-5.) Kimfwa kikwabo i kukundula Njibo yetu ya Bulopwe. Kukokeja kwikala pamo bwa kutalula busala ne kukolopa nansha kukomba—mingilo imweka bu ya panshi! Inoko, tujingulwile amba kukundula Njibo yetu ya Bulopwe—kité kya mutōtelo utōka mu kibundi—kubadilwa mu mingilo yetu ikola. Nanshi shi twingila, nabya twityepejanga ne kulombola amba tulondanga mayo a Kidishitu.
Ikala Mupyasakane Pamo bwa Yesu
12, 13. (a) Le Yesu wālombwele namani bupyasakane, ne i kika kyādi kimutonona? (b) Lelo i bika biketutonona twikale na bupyasakane mu mwingilo?
12 Pano twisambilei pa bupyasakane bwa Yesu mu mwingilo. Yesu wālongele bintu bivule paādi pano panshi. Mu kutama kwandi, wāingile bu sendwe wa mbao pamo na Yosefa, shandi wa bulelwa. Mu mwingilo wandi namo, wālongele bingelengele, pamo bwa kubelula babela ne kusangula bafwe. Ino mwingilo wandi mwinemwine wādi wa kusapula myanda miyampe ne kufundija boba bādi betabija kumwivwana. (Mat. 4:23) Batwe balondi bandi, twingilanga uno mwingilo umo onka. Le tukalonda kimfwa kyandi namani? Tukokeja padi kutamija mutyima na owa wādi na Yesu.
13 Kutabukidila, kuswa Leza ko kwādi kutonona Yesu asapule ne kufundija. Kadi Yesu wādi uswele bubinebine bwaādi ufundija. Wādi wibumwene bu byabulēme, kadi wādi na kipyupyu kya kusapwila’bo bakwabo. Nanshi batwe bonso bafundija, ko kunena’mba ‘bana ba bwanga,’ tufwaninwe kwikala na uno mumweno. Fwatakanya bidi bubinebine bumobumo bulēme botwifundile mu Kinenwa kya Leza! Tuyukile mwanda utala bubikadi bwa diulu ne ntanda ne muswelo oukapwa. Ne kadi twivwanije senene byobya bifundija Bisonekwa pa mwikadile bafwe ne byabuyabuya bikekala mu ntanda impya ya Leza. Ekale twafundile buno bubinebine panopano nansha kepadi myaka, na bubine bukidi enka na mvubu. Buno bubinebine, bwikale bwa pa kala nansha bupya, i bwa bulēme kutabuka. (Tanga Mateo 13:52.) Potusapula na buzanzamuke ku mutyima, tusambwilanga bakwetu buswe botuswele Yehova pangala pa byaetufundije.
14. Le tukeula namani muswelo wādi ufundija Yesu?
14 Kadi tala mwādi mufundijija Yesu. Wādi ukokela milangwe ya bemvwaniki bandi ku Bisonekwa. Divule dine wādi ushilula mwanda mukatampe na kunena’mba: “Kisonekelwe’mba.” (Mat. 4:4; 21:13) Mu binenwa byandi, wādi upituluka nansha ku kumuna kubwipi kwa mikanda yonso ya Bisonekwa bya Kihebelu. Netu pamo bwa Yesu, twimaninanga bininge pa Bible mu mwingilo wetu, tuloñanga buninge bwa kulombola myanda ya mu Bisonekwa ponso potumona mukenga. Namino, tupanga bantu ba mityima miyampe mukenga wa kwimwena abo bene amba byotufundija i milangwe ya Leza, ke yetupo, mhm. Bine, tuloelelwanga potumona muntu witabija kutanga mu Bible ne kwisambila pa kamweno ne nshintulwilo ya Kinenwa kya Leza! Kadi nsangaji yetu ivulanga mpata potumona bano bantu betabija lwito lwa kulonda Yesu.
Kulonda Yesu I ne Kuswa Bakwetu
15. I ngikadilo’ka ya Yesu mikatampe kutabuka, ne kulangulukila pa ayo kuketutonona tulonge bika?
15 Ngikadila ya mfulo ya bumuntu bwa Yesu yotusa kwisambila’po i kintu kitenga mityima kupita byonso—buswe bwandi bwaswele bantu. Mutumibwa Polo wāsonekele amba: ‘Buswe bwa Kidishitu bwituningilanga.’ (2 Kod. 5:14) Shi tulangulukile pa buswe bwa Yesu bwaswele bantu bonso, umo ne umo, mityima yetu iteñwanga ne kadi iketutonona tulonde kimfwa kyandi.
16, 17. Lelo Yesu wālombwele buswe ku bakwabo mu mashinda’ka?
16 Yesu wālombwele namani buswe ku bakwabo? Mutyima wandi wa kusaka kwitwelela muya wandi i kilomboji kikatampe kya buswe bwaituswele. (Yoa. 15:13) Ino Yesu wālombwele kadi buswe mu miswelo mikwabo mu mwingilo wandi. Kimfwa, wētūdile pa kyaba kya boba bādi basusuka. Yesu paāmwene Madia ne bakwabo badila lufu lwa Lazalasa, wēbakwatyilwe bulanda. Shako wādi wa kusangula Lazalasa, ino kinku pa kumukwata, “impolo yamusuma.”—Yoa. 11:32-35.
17 Yesu pa kushilula mwingilo wandi, muntu umo wa makopo wāmufwenene kamunena’mba: “Shi uswile nankyo uyūke kuñundapapo.” Le Yesu wālongele’po namani? Lusango lunena’mba: ‘Wamukwatyilwa lusa.’ Kupwa wālonga kintu kitulumukwa. “Waolola kuboko wamutenga kamunena’mba: Nswile ukome. Ebiya pa kunena nabya, kala ne makopo amupwa ne kukoma wakoma.” Mu bijila bya Mosesa, bamakopo bādi bantu ba disubi, kadi Yesu wādi ubwanya kumubelula pampikwa kumutenga. Ino, Yesu pa kundapa wa makopo, wāmukweshe emvwane mutengelwanga muntu na mukwabo, padi o wādi musunsa wandi umbajinji umbula bwa myaka. Bine, kino i kilongwa kya lusa’po kashā!—Mako 1:40-42.
18. I muswelo’ka otukekala na “mutyima wa lusalusa.”?
18 Batwe balondi ba Kidishitu tunenwe kulombola buswe na kwikala na “mutyima wa lusalusa.” (1 Pet. 3:8) Eyo, padi i bikomo kulangila mwanetu mwitabije ususuka na misongo ne njia ku mutyima—nakampata shi ketwabelele ino misongo. Inoko, Yesu wākwatyilwe babela lusa nansha aye mwine byakādipo ubela. I muswelo’ka otukatamija netu uno mutyima wa lusa? Na kuteja na kitūkijetyima popa petushintulwila boba basusuka mobeivwanina. Tubwanya ne kwiipangula amba, ‘Shi byadi’mba i ami ususuka, lelo nadi wa kwiivwana namani?’ Wivwane twitūle pa kyaba kya bakwetu ne kwivwana mobeivwanina, nabya tukakankamika “bampungiji ya ku mutyima.” (1 Tes. 5:14) Namino tukalonda Yesu.
19. Lelo kimfwa kya Yesu kitutala namani?
19 Bine, buya’byopo kuboila ñeni ku byobya byānene ne byālongele Yesu Kidishitu! Mu kwenda tuyuka bivule bimutala, mo mu kwenda twikala na mutyima wa kumwiula—kadi mo mu kwenda twikala na mutyima wa kukwasha bakwetu nabo bamwiule. Bine ne bine ponka, tuloelelwei kulonda kotulonda Mulopwe Meshiasa—dyalelo ne nyeke ne nyekeke!
Le Ukokeja Kushintulula?
• I muswelo’ka otukalombola tunangu pamo bwa Yesu?
• Tukokeja kulombola kwityepeja mu miswelo’ka imoimo?
• Le i muswelo’ka otukekala bapyasakane mu mwingilo?
• I mu mashinda’ka motukeula Yesu pa mwanda utala kuswa bakwetu?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kapango/Kifwatulo pa paje 11]
DIBUKU DITUKWASHA TWIULE KIDISHITU
Ku Kitango kya Distrike kya mu 2007, kwālupwilwe dibuku dipya dya mapaje 192, dinena’mba “ Viens, suis-moi ” (Iya Unonde)! Dino dibuku i dilupulwe mwanda wa kukwasha Bene Kidishitu babambile meso padi Yesu, pa ngikadilo yandi ne bilongwa byandi. Kupwa’tu mashapita abidi a ntwelelo, kipindi kibanjiji kishintululanga mu kīpi ngikadila ya kutendelwa ya Yesu—kwityepeja, bukankamane, tunangu, kikōkeji, ne kūminina.
Kupwa palonda bipindi bīsambila pa mingilo ya Yesu ya kufundija ne kusapula myanda miyampe, ne muswelo waālombwele buswe bukatampe. Mu dibuku dyonso, mudi myanda ikwasha Bene Kidishitu beule Yesu.
Tukulupile amba dino dibuku diketutonona twibandaule ne kwiipangula’mba: ‘Lelo bine ami uno nondanga Yesu? I muswelo’ka onkamulonda mu ditabula ne ditabula?’ Kadi disa kukwasha bonso “batongelwemo kala umbūmi bwa nyeke na nyeke” bekale balondi ba Kidishitu.—Bil. 13:48.