TEVI UN ALGEN KI FAZE-L?
Modi ki denti di lapa é fetu
Lapa é un animal ki ten korpu móli i ki ta vive na mar. El ten un kónxa ki ten fórma di kóni i el ten denti fórti ti dimás. Se denti ten uns kamada txeu finu i ben koladu na kunpanheru, ki é fetu di un mineral ki ta txomadu goethita i ki ta sta déntu di un bazi di proteína ki é más móli.
Pensa na kel-li: Lapa ten un kuza ki ta txomadu rádula, ki ta parse ku língua i el sta xeiu di denti inklinadu i na fila. Kada denti ten ménus di un milímitru. Kada un di es ten ki ser txeu fórti i riju asi pa lapa pode konsigi raspa kes alga ki el ta kume i ki ta sta pegadu na rótxa.
Alguns algen ki ta faze piskiza, uza un mikroskópiu, ki ten txeu forsa, pa es pode midi kantu forsa ki denti di lapa ta aguenta sen kebra. Es diskubri ma denti di lapa é más fórti di ki kalker otu material di kuzas bibu ki dja es analizaba antis, ti el é más fórti ki teia di aranha. Kel responsável di kel piskiza li fla: “Nu devia pensaba na modi ki nu pode kôpia manera ki denti di lapa é fetu na kes kuza ki nu ta kria.”
Kes algen ki ta faze piskiza ta kridita ma si es kria material ki é kuazi sima kes kuza ki ten na denti di lapa, es ta pode uza-l pa faze karu, barku, avion i ti pa faze denti ki ta podu na algen.
Kuzê ki bu ta atxa? Manera ki denti di lapa é fetu ben di ivoluson? Ô tevi un algen ki faze-l?