Nabuyogan panagdaydayaw a pannakisarita iti pudno a Dios, wenno iti ulbod a didios. Saan nga amin a pannakisao iti Dios ket panagkararag, kas makita iti pannakaukom a naaramid idiay Eden ken iti kaso ni Cain. (Ge 3:8-13; 4:9-14) Ti kararag ramanenna ti debosion, panagtalek, panagraem, ken panagpannuray iti daydiay pagkarkararagan. Ti nadumaduma a Hebreo ken Griego a sasao a nainaig iti panagkararag ipaawatda dagiti kapanunotan a kas iti agdawat, agkiddaw, agpakaasi, umararaw, umarungaing, gumawawa, agdawat iti parabur, agsapul, agimtuod, kasta met ti agdaydayaw, agyaman, ken mangbendito.

 Siempre, dagiti dawat ken araraw ket mabalin a kiddawen kadagiti tattao, ket no dadduma kasta ti pannakaaramat ti sasao iti orihinal a pagsasao (Ge 44:18; 50:17; Ara 25:11), ngem ti “kararag” saan nga agaplikar iti kakasta a kaso no naaramat iti narelihiosuan nga anag. Ti maysa a tao mabalin a “gumawawa” wenno “agpakaasi” iti sabali a tao a mangaramid iti maysa a banag; ngem iti panangaramidna iti kasta, saanna a matmatan daytoy nga indibidual kas Diosna. Kas pagarigan, saanna a siuulimek a pagkiddawan ti kasta a tao, saanna met nga aramiden dayta no awan daytoy nga indibidual iti imatangna, a kasungani iti ar-aramiden ti maysa no agkararag iti Dios.

 Ti “Managdengngeg iti Kararag.” Patalgedan ti intero a rekord ti Kasuratan a ni Jehova isu Daydiay rumbeng a pagkararagan (Sal 5:1, 2; Mt 6:9), ti “Managdengngeg iti kararag” (Sal 65:2;  66:19) ken addaan iti pannakabalin nga agtignay maipaay kadagiti agdawdawat. (Mr 11:24; Efe 3:20) Naibutaktak a kinamaag ti panagkararag kadagiti ulbod a didios ken kadagiti idolo a ladawanda, ta awan pannakabael dagiti idolo a dumngeg wenno uray agtignay, ket dagiti didios nga irepresentarda saan a maikari a maipadis iti pudno a Dios. (Uk 10:11-16; Sal 115:4, 6; Isa 45:20; 46:1, 2, 6, 7) Ti salisal idiay Bantay Carmelo maipapan iti kinadios iti nagbaetan ni Baal ken ni Jehova, imparangarangna ti kinamaag ti panagkararag kadagiti ulbod a didiosen.​—1Ar 18:21-39; idiligyo ti Uk 6:28-32.

 Ti sumagmamano kunaenda a ti kararag mabalin nga umiso nga iturong iti sabsabali, kas iti Anak ti Dios, ngem saan a kasta ti ibatad ti ebidensia. Pudno, adda laeng sumagmamano a gundaway a ti sasao naiturong ken Jesu-Kristo idiay langit. Idi dandanin matay ni Esteban, nagdawat ken Jesus ket kinunana: “Apo Jesus, awatem ti espirituk.” (Ara 7:59) Nupay kasta, mangipalgak ti konteksto iti maysa a kasasaad a nakaigapuan daytoy naisalsalumina nga ebkas. Makitkita idi ni Esteban ti maysa a sirmata maipapan ken “Jesus nga agtaktakder iti makannawan ti Dios,” ket kas reaksionna iti kasla kaaddana iti mismo a sanguanan ni Jesus, nariknana a siwayawaya a mayebkasna daytoy a dawat iti daydiay binigbigna kas ulo ti kongregasion Kristiano. (Ara 7:55, 56; Col 1:18) Umasping iti dayta, kinuna ni apostol Juan iti ngudo ti Apocalipsis: “Amen! Umayka, Apo Jesus.” (Apo 22:20) Ngem ipakita manen ti konteksto nga iti maysa a sirmata (Apo 1:10; 4:1, 2) mangmangngeg ni Juan nga agsasao ni Jesus maipapan iti masanguanan nga iyaayna; ngarud, ti nadakamat a sasao ket insungbat ni Juan kas panangyebkasna iti tarigagayna iti dayta nga iyaay. (Apo 22:16, 20) Kadagitoy dua a kaso, ti kaso ni Esteban ken ni Juan, naiduma bassit ti kasasaad ni Juan yantangay makisarsarita iti maysa a nailangitan a persona iti daytoy a sirmata iti Apocalipsis. (Apo 7:13, 14; idiligyo ti Ara 22:6-22.) Awanen ti sabali pay a salaysay a mangipakita a dagiti Kristiano nga adalan nakisaritada ken Jesus iti kasta met laeng a pamay-an kalpasan ti iyuulina sadi langit. Gapuna, ilanad ni apostol Pablo: “Iti amin a banag babaen iti kararag ken araraw agraman panagyaman maipakaammo koma dagiti dawatyo iti Dios.”​—Fil 4:6.

 Iti artikulo nga IYAADANI ITI DIOS, nailawlawag ti saad ni Kristo Jesus a baeten kenkuana maidatag ti kararag. Babaen iti dara ni Jesus, a naidaton iti Dios kas sakripisio, “addaantayo iti kinatured iti dalan a sumrek iti nasantuan a disso,” awan sabali, kinatured nga umadani iti sanguanan ti Dios iti kararag, nga umadani “buyogen ti napudno a puspuso iti naan-anay a pammasiguro ti pammati.” (Heb 10:19-22) Ni Jesu-Kristo ngarud ti kakaisuna a “dalan” iti pannakikappia iti Dios ken iyaadani iti Dios iti kararag.​—Jn 14:6; 15:16; 16:23, 24; 1Co 1:2; Efe 2:18; kitaenyo ti JESU-KRISTO (Ti Napateg nga Akemna iti Panggep ti Dios).

 Dagidiay Denggen ti Dios. Dagiti tattao “iti isuamin a lasag” mabalinda ti umadani iti “Managdengngeg iti kararag,” ni Jehova a Dios. (Sal 65:2; Ara 15:17) Uray pay bayat a ti Israel ket ‘kabukbukodan a sanikua’ ti Dios, ti ili a nakitulaganna, dagiti ganggannaet mabalinda ti umadani ken Jehova iti kararag babaen ti panangbigbigda iti Israel kas naituding nga aramaten ti Dios kasta met ti panangbigbigda iti templo idiay Jerusalem kas pinilina a lugar a pangipaayan iti sakripisio. (De 9:29; 2Cr 6:32, 33; idiligyo ti Isa 19:22.) Idi agangay, babaen ti ipapatay ni Kristo, agnanayonen a naikkat ti paglasinan ti Judio ken ti Gentil. (Efe 2:11-16) Iti pagtaengan ti Italiano a ni Cornelio, nabigbig ni Pedro a “ti Dios saan a mangidumduma, no di ket iti tunggal nasion anamonganna ti tao nga agbuteng kenkuana ken agaramid iti kinalinteg.” (Ara 10:24, 25) Ngarud, ti banag a maikabilangan isu ti puso ti indibidual ken no ania ti idagdagadag kenkuana ti pusona nga aramidenna. (Sal 119:145; Un 3:41) Dagidiay mangtungpal kadagiti bilin ti Dios ken mangaramid iti “bambanag a makaay-ayo kadagiti matana” masiguradoda a siiimdeng met kadakuada dagiti ‘lapayagna.’​—1Jn 3:22; Sal 10:17; Pr 15:8; 1Pe 3:12.

 Maisupadi iti dayta, dagidiay di mangikankano iti Sao ken linteg ti Dios, nga agibukbokda iti dara ken iyugalida ti dadduma pay a kinadangkes, ket saan nga anamongan ken ipangag ti Dios; “nakarimrimon” kenkuana dagiti kararagda. (Pr 15:29; 28:9; Isa 1:15; Mik 3:4) Ti mismo a kararag dagita a tattao ‘agbalin a basol.’ (Sal 109:3-7) Gapu iti kinadursok ken panagrebelde ni Saul, naipukawna ti anamong ti Dios, ket “nupay ni Saul agimtuod ken Jehova, saan a pulos sinungbatan ni Jehova, uray babaen kadagiti tagtagainep wenno babaen ti Urim wenno babaen kadagiti mammadto.” (1Sm 28:6) Kinuna ni Jesus a dagidiay managinsisingpet a tattao nga agpampammarang a napeklan babaen iti panagkararag inawatdan a “naan-anay ti gunggonada”​—manipud iti tattao, ngem saan a manipud iti Dios. (Mt 6:5) Dagiti napeklan kampay idi a Fariseo nangisawangda iti atiddog a karkararag, impasindayagda ti natan-ok a moralidadda, ngem kaskasdi a kinondenar ida ti Dios gapu iti kinamanaginsisingpetda. (Mr 12:40; Lu 18:10-14) Nupay immadanida babaen kadagiti ngiwatda, ti puspusoda adayo iti Dios ken iti Saona a kinapudno.​—Mt 15:3-9; idiligyo ti Isa 58:1-9.

  Ti indibidual masapul nga addaan pammati iti Dios ken Isu ti “mananggunggona kadagidiay sipapasnek a mangsapsapul kenkuana” (Heb 11:6), nga umadani buyogen ti “naan-anay a pammasiguro ti pammati.” (Heb 10:22, 38, 39) Nasken a bigbigen ti maysa nga isu managbasol, ket no nakaaramid kadagiti nadagsen a basol, masapul a ‘paluknengenna ti rupa ni Jehova’ (1Sm 13:12; Da 9:13) babaen ti panangpaluknengna nga umuna iti mismo a pusona buyogen ti napasnek a panagbabawi ken panagpakumbaba. (2Cr 34:26-28; Sal 51:16, 17; 119:58) Iti kasta, mabalinen ti Dios nga awaten ti panagpakaasi ket mangipaay iti pammakawan ken dumngeg buyogen ti pananganamong (2Ar 13:4; 2Cr 7:13, 14; 33:10-13; San 4:8-10); saanton a pulos marikna ti maysa a ti Dios ‘binangenanna ti iyaasideg kenkuana iti aripuno dagiti ulep, tapno ti kararag saan a makalasat.’ (Un 3:40-44) Nupay ti maysa a tao mabalin a saan a naan-anay a magessat ti iyaadanina iti Dios, dagiti kararagna mabalin a “malappedan” no saanna a suroten ti balakad ti Dios. (1Pe 3:7) Dagidiay dumawdawat iti pannakapakawan masapul a pakawanenda ti sabsabali.​—Mt 6:14, 15; Mr 11:25; Lu 11:4.

Ania dagiti umiso nga ikararag?

 Kangrunaanna a dagiti kararag ramanenda ti panagipudno (2Cr 30:22), dawdawat wenno kiddaw (Heb 5:7), ebkas ti panangidaydayaw ken panagyaman (Sal 34:1; 92:1), ken karkari (1Sm 1:11; Ec 5:2-6). Ti kararag nga impaay ni Jesus kadagiti adalanna ket nabatad a maysa a pagtuladan, wenno pagwadan, agsipud ta kadagiti simmaruno a kararag ni Jesus a mismo, kasta met dagiti adalanna, saan a siiinget a nasurot dagiti espesipiko a sasao iti pagtuladan a kararagna. (Mt 6:9-13) Ti damo a sasao daytoy a kararag naipamaysa iti kangrunaan a pakaseknan, ti pannakasantipikar ti nagan ni Jehova (natabbaawan sipud panagrebelde idiay Eden), kasta met ti pannakatungpal ti nadibinuan a pagayatan babaen ti naikari a Pagarian (ti gobierno nga idauluan ti naipadto a Bin-i, ti Mesias). (Ge 3:15; kitaenyo ti JEHOVA [Maalangon ti Kinasoberano ken Masantipikar ti Naganna].) Iti kasta a kararag, daydiay agkarkararag rumbeng nga adda iti dasig ti Dios iti isyu mainaig iti kinasoberano ni Jehova.

 Ipakita ti pangngarig ni Jesus iti Lucas 19:11-27 no ania ti kaipapanan ti ‘iyaay ti Pagarian’​—ti iyaayna tapno ipakatna ti panangukom, tapno dadaelenna dagiti amin a bumusbusor, ken tapno iyegna ti bang-ar ken gunggona kadagidiay mangin-inanama iti dayta. (Idiligyo ti Apo 16:14-16; 19:11-21.) Ti sumaganad a sasao a, “maaramid koma ti pagayatam, kas sadi langit, kasta met iti daga,” kangrunaanna ngarud a tumukoy iti mismo a panagtignay ti Dios kas panangtungpalna iti pagayatanna maipaay iti daga ken kadagiti agnanaed iti dayta, imbes nga iti panangaramid dagiti tattao iti pagayatanna. Iti dayta a panagtignay ti Dios, iparangarangna ti pannakabalinna tapno maitungpal ti naideklara a panggepna. Siempre, ti tao nga agkarkararag iyebkasna met ti mismo a panangpilina iti dayta a pagayatan ken ti panagpasakupna iti dayta. (Mt 6:10; idiligyo ti Mt 26:39.) Ti panagkiddaw ti maysa a tao iti inaldaw a tinapay, pannakapakawan, pannakasalaknib iti sulisog, ken pannakaispal iti daydiay nadangkes ket nainaig amin iti tarigagayna nga agtultuloy nga agbiag buyogen ti anamong ti Dios. Iyebkasna daytoy a tarigagay maipaay iti amin a sabsabali pay nga addaan iti kasta met laeng a pammati, saan nga agpaay iti bagina laeng.​—Idiligyo ti Col 4:12.

 Dagitoy a banag iti daytoy a pagtuladan a kararag ket nakapatpateg iti amin a tattao nga addaan iti pammati; ipakita met dagitoy no ania ti padapada a kasapulan dagita nga indibidual. Iti sabali a bangir, ipakita ti salaysay ti Kasuratan nga adda pay dadduma a banag nga umiso nga ikararag​—ti adu a sabsabali pay a banag a mabalin nga addaan iti dakkel wenno bassit nga epekto kadagiti indibidual, wenno mabalin a dagita ket resulta dagiti espesipiko a kasasaad wenno pasamak. Nupay saan nga espesipiko a nadakamat dagitoy iti pagtuladan a kararag ni Jesus, kaskasdi a nainaigda iti bambanag a naidatag sadiay. No kasta, dagiti personal a kararag mabalin a ramanenda ti gistay isuamin nga aspeto ti panagbiag.​—Jn 16:23, 24; Fil 4:6; 1Pe 5:7.

 Gapuna, umiso laeng a ti isuamin agtarigagay iti ad-adu pay a pannakaammo, pannakaawat, ken sirib (Sal 119:33, 34; San 1:5); ngem ti sumagmamano mabalin a kasapulanda unay dagita iti espesipiko a pamay-an. Mabalin nga agpaiwanwanda iti Dios mainaig kadagiti hudisial a pangngeddeng, kas inaramid ni Moises (Ex 18:19, 26; idiligyo ti Nu 9:6-9; 27:1-11; De 17:8-13), wenno iti panangdutok kadagiti tattao iti naisangsangayan a pagrebbengan iti tengnga ti ili ti Dios. (Nu 27:15-18; Lu 6:12, 13; Ara 1:24, 25; 6:5, 6) Mabalin nga agkiddawda iti bileg ken sirib tapno maitungpalda ti sumagmamano nga annongen wenno tapno masarangetda dagiti espesipiko a pakasuotan wenno peggad. (Ge 32:9-12; Lu 3:21; Mt 26:36-44) Bendituen ken pagyamananda ti Dios maigapu iti nadumaduma a rason sigun iti bukodda a kapadasan.​—1Co 7:7; 12:6, 7; 1Te 5:18.

  Iti 1 Timoteo 2:1, 2, ti apostol dakamatenna dagiti mayeb-ebkas a kararag maipapan kadagiti amin a kita ti tattao, maipapan iti ar-ari ken kadagidiay amin nga adda iti nangato a saad. Iti maudi a rabiina a kaduana dagiti adalanna, kinuna ni Jesus iti kararagna a saan a nagkiddaw maipapan iti lubong, no di ket maipapan kadagidiay inted kenkuana ti Dios, ket dagitoy saanda a paset ti lubong no di ket gurguraen ida ti lubong. (Jn 17:9, 14) Agparang ngarud nga adda limitasion ti karkararag dagiti Kristiano mainaig kadagiti opisial ti lubong. Ipatuldo ti kanayonan a sasao ti apostol a ti kasta a karkararag ket pagimbaganto ti ili ti Dios, “tapno maitultuloytayo ti agbiag a natalinaay ken naulimek buyogen ti naan-anay a nadiosan a debosion ken kinaserioso.” (1Ti 2:2) Makita daytoy kadagiti immun-una a pagarigan: Inkararag ni Nehemias nga ‘isu kaasian’ ti Dios iti sanguanan ni Ari Artaxerxes (Ne 1:11; idiligyo ti Ge 43:14), ken binilin ni Jehova dagiti Israelita a ‘sapulenda ti talna ti siudad [ti Babilonia]’ a pakaidestieruanda, nga agkararagda maigapu iti dayta, yantangay babaen “iti talnana maaddanto ti talna maipaay kadakayo.” (Jer 29:7) Umasping iti dayta, nagkararag dagiti Kristiano maipapan kadagiti pangta dagiti agtuturay idi kaaldawanda (Ara 4:23-30), ket di pagduaduaan a dagiti kararagda maigapu ken sibabalud a Pedro inramanna met dagiti opisial nga addaan autoridad a mangluk-at kenkuana. (Ara 12:5) Maitunos iti balakad ni Kristo, inkararaganda dagidiay mangidaddadanes kadakuada.​—Mt 5:44; idiligyo ti Ara 26:28, 29; Ro 10:1-3.

 Sipud pay idi nagkauna a tiempo, nayeb-ebkasen ti panagyaman kadagiti sagana ti Dios, kas iti taraon. (De 8:10-18; imutektekanyo met ti Mt 14:19; Ara 27:35; 1Co 10:30, 31.) Nupay kasta, ti panangtagipateg iti kinaimbag ti Dios rumbeng a maipakita iti “isuamin” a banag, saan laeng a gapu kadagiti namaterialan a bendision.​—1Te 5:17, 18; Efe 5:19, 20.

 Ngarud, ti linaon ti karkararag ti maysa a tao agpannurayto met laeng iti pannakaammona iti pagayatan ti Dios, agsipud ta ti umar-araraw masapul a bigbigenna a, tapno mapatgan ti kiddawna, masapul a pakaay-aywan dayta ti Dios. Yantangay ammona a di umanamong ti Dios kadagiti nadangkes ken kadagidiay di mangikankano iti Saona, ti umar-araraw nabatad a saanna a mabalin a kiddawen daydiay maisalungasing iti kinalinteg ken iti naipalgak a pagayatan ti Dios, pakairamanan dagiti sursuro ti Anak ti Dios ken dagiti napaltiingan nga adalanna. (Jn 15:7, 16) Gapuna, ti sasao a panagdawat iti “aniaman a banag” (Jn 16:23) saan koma nga itarusan a sabali ti kaipapananna. Nalawag a ti “aniaman a banag” saanna a saklawen ti bambanag nga ammo ti indibidual, wenno adda pamatianna, a saan a makaay-ayo iti Dios. Kuna ni Juan: “Daytoy ti adda kadatayo a panagtalek kenkuana, nga, uray ania ti dawatentayo maitunos iti pagayatanna, denggennatayo.” (1Jn 5:14; idiligyo ti San 4:15.) Imbaga ni Jesus kadagiti adalanna: “No dua kadakayo ditoy daga umanamong maipapan iti aniaman a nasken a banag a masapul a kiddawenda, maaramidto kadakuada gapu ken Amak sadi langit.” (Mt 18:19) Nupay umiso nga ikararag dagiti namaterialan a banag, kas iti taraon, saan nga umiso nga ikararag dagiti materialistiko a tarigagay ken ambision, kas ipakita dagiti teksto a kas iti Mateo 6:19-34 ken 1 Juan 2:15-17. Saan met nga umiso nga ikararagan dagidiay kondenaren ti Dios.​—Jer 7:16; 11:14.

 Ipakita ti Roma 8:26, 27 nga adda dagiti kasasaad a ti maysa a Kristiano saanna nga ammo no ania ti ikararagna; ngem dagiti di mayebkas nga ‘asugna’ matarusan latta ti Dios. Ipakita ti apostol a daytoy ket babaen iti espiritu, wenno aktibo a puersa, ti Dios. Laglagipen koma a ti Dios impaltiingna ti Kasuratan babaen iti espirituna. (2Ti 3:16, 17; 2Pe 1:21) Karaman ditoy dagiti pasamak ken kasasaad nga umasping kadagiti mapadasan dagiti adipenna kadagiti maud-udi a tiempo. Kasta met a naipakita iti dayta ti dalan nga aramaten ti Dios iti panangibagnosna kadagiti adipenna ket ipaayanna ida iti tulong a kasapulanda. (Ro 15:4; 1Pe 1:6-12) Kalpasan a maawat ti maysa a Kristiano ti kasapulanna a tulong, mabalin nga iti dayta laeng a gundaway a mabigbigna a ti inkararagna koma (ngem saanna nga ammo no kasano) ket nailanaden iti Sao ti Dios a naipaltiing babaen iti espiritu.​—Idiligyo ti 1Co 2:9, 10.

 Ti Pannakasungbat Dagiti Kararag. Idi un-unana, direkta a nakikomunikar ti Dios iti sumagmamano laeng nga indibidual. Ti laeng direkta a nakikomunikaranna ket dagidiay naisangsangayan a pannakabagina, kas kada Abraham ken Moises. (Ge 15:1-5; Ex 3:11-15; idiligyo ti Ex 20:19.) Uray pay kasta, malaksid idi nagsao iti Anakna wenno nagsao maipapan kenkuana bayat nga adda ditoy daga, nabatad a ti sasao ti Dios nayallatiw baeten kadagiti anghel. (Idiligyo ti Ex 3:2, 4; Ga 3:19.) Kasta met, saan a kadawyan a dagiti naglasag nga anghel ti mangidanon a mismo kadagiti mensahe, nabatad a kasta agsipud ta nariribukan dagidiay tattao a nakaipaayan iti mensahe. (Uk 6:22; Lu 1:11, 12, 26-30) Ngarud, iti kaaduan a kaso, ti sungbat kadagiti kararag maited babaen kadagiti mammadto, kasta met no ti kiddaw ket naanamongan wenno saan. Masansan a nabatad a makita dagiti sungbat ni Jehova iti karkararag, kas idi inispalna  dagiti adipenna manipud kadagiti kabusorda (2Cr 20:1-12, 21-24) wenno idi impaayna dagiti namaterialan a kasapulanda kadagiti tiempo ti nakaro a kinakirang. (Ex 15:22-25) Ngem masansan unay a di madmadlaw ti sungbat iti kararag, yantangay nainaig dayta iti pannakaipaay ti bileg ken pannakalawlawag, a tumulong iti maysa a tao nga agtalinaed iti maysa a nalinteg a dana ket itungpalna ti trabaho nga intuding ti Dios. (2Ti 4:17) Nangnangruna iti maysa a Kristiano, ti sungbat iti karkararag ket kaaduanna a mainaig iti naespirituan, saan a naisangsangayan a sungbat no idilig iti sumagmamano a mannakabalin nga aramid ti Dios idi nagkauna a tiempo, ngem agpada a napateg dagita.​—Mt 9:36-38; Col 1:9; Heb 13:18; San 5:13.

 Tapno maawat ti kararag, masapul a maiturong iti umiso a persona, ni Jehova a Dios; masapul a mainaig iti umiso a bambanag, dagidiay maitunos iti naideklara a pangpanggep ti Dios; masapul nga iti umiso a pamay-an, babaen iti dalan nga intuding ti Dios, ni Kristo Jesus; ken masapul a buyogen ti umiso a motibo ken nadalus a puso. (Idiligyo ti San 4:3-6.) Amin dagitoy a bambanag ket kasapulan met a nabuyogan iti kinapinget. Kinuna ni Jesus nga ‘itultuloyyo ti agdawat, agsapul, ken agtuktok,’ ket saankayo a sumuko. (Lu 11:5-10; 18:1-7) Maipapan iti masanguanan nga ‘idadatengna,’ imbangonna ti saludsod nga addanto ngata masarakanna ditoy daga nga addaan iti pammati iti bileg ti kararag. (Lu 18:8) Ti kasla panagtaktak ti Dios a mangsungbat iti sumagmamano a kararag ket saan a gapu ta nakapuy wenno saanna a kayat ti agtignay, kas ibatad ti Kasuratan. (Mt 7:9-11; San 1:5, 17) Iti sumagmamano a kaso, ti sungbat masapul nga aguray iti tiempo nga inkeddeng ti Dios. (Lu 18:7; 1Pe 5:6; 2Pe 3:9; Apo 6:9-11) Ngem kangrunaan iti amin, nabatad nga ipalubos ti Dios a dagidiay agdawdawat kenkuana iparangarangda ti kauneg ti pannakaseknanda, ti kinanasged ti tarigagayda, ti kinapudno ti motiboda. (Sal 55:17; 88:1, 13; Ro 1:9-11) No dadduma masapul a kaslada ken Jacob iti napaut a pannakigabbona tapno makagun-od iti bendision.​—Ge 32:24-26.

 Umasping iti dayta, nupay ni Jehova a Dios saan a mapilit nga agtignay gapu laeng iti kaadu dagiti agkararag, nabatad nga ikabilanganna ti kinanasged ti pannakaseknan nga ipakita dagiti adipenna kas maymaysa a bunggoy, ket agtignay no sangsangkamaysada a mangipakita iti nauneg a pannakaseknan ken interes. (Idiligyo ti Ex 2:23-25.) No adda aniaman a kinaaleng-aleng, mabalin nga agkitakit nga agtignay ti Dios. Mainaig iti pannakaibangon manen ti templo ti Jerusalem, saan unay a nasuportaran dayta iti sumagmamano a tiempo (Esd 4:4-7, 23, 24; Hag 1:2-12) yantangay adda dagiti pannakasinga ken pannakaitantan. Nupay kasta, iti panangibangon manen ni Nehemias kadagiti pader ti siudad idi agangay, a naibanag buyogen ti kararag ken nasayaat a panangsuporta, nairingpas ti trabaho iti 52 nga aldaw laeng. (Ne 2:17-20; 4:4-23; 6:15) Iti panagsuratna iti kongregasion idiay Corinto, agsao ni Pablo maipapan iti panangispal kenkuana ti Dios manipud peggad nga ipapatay, ket kunana: “Makatulongkayo met babaen kadagiti ararawyo a maipaay kadakami, tapno dagiti panagyaman ipaay koma dagiti adu maigapu kadakami iti siaayat a naited kadakami gapu iti adu a napnuan-panagkararag a rupa.” (2Co 1:8-11; idiligyo ti Fil 1:12-20.) Kanayon a naigunamgunam ti bileg ti kararag maigapu iti sabsabali, babaen iti maysa nga indibidual wenno babaen iti nagkaykaysa a grupo. Maipapan iti ‘panangikararag iti maysa ken maysa,’ kinuna ni Santiago: “Ti araraw ti nalinteg a tao, no agtigtignay dayta, aduan iti puersa.”​—San 5:14-20; idiligyo ti Ge 20:7, 17; 2Te 3:1, 2; Heb 13:18, 19.

 Nabatad met ti masansan a ‘panagpakaasi’ ti maysa mainaig iti kasasaadna iti sanguanan ni Jehova, ti Soberano nga Agturay. Ti agdawdawat idatagna dagiti rason no apay a patienna nga umiso ti kiddawna, ebidensia nga adda umiso ken di agimbubukodan a motibona; mangidatag met iti argumento tapno ipakitana nga adda sabali pay a bambanag a mangringbaw kadagiti bukodna nga interes wenno pakaseknan. Nalabit nairaman kadagitoy ti dayaw ti mismo a nagan ti Dios wenno ti pagimbagan ti ilina, wenno mabalin a ramanenda ti epekto iti sabsabali ti panagtignay ti Dios wenno ti panagkedkedna nga agtignay. Mabalin nga idawat ti kinahustisia ti Dios, ti naayat a kinamanangngaasina, ken ti kualidadna kas Dios ti asi. (Idiligyo ti Ge 18:22-33; 19:18-20; Ex 32:11-14; 2Ar 20:1-5; Esd 8:21-23.) “Agdawat” met ni Kristo Jesus maipaay kadagiti matalek a pasurotna.​—Ro 8:33, 34.

 Ti intero a libro ti Salmo ket buklen dagiti kararag ken kankanta ti daydayaw iti Dios, ket ipakita dagiti linaonna no ania ti rumbeng nga ikararag. Karaman kadagiti naisangsangayan a kararag isu ti karkararag da Jacob (Ge 32:9-12), Moises (De 9:25-29), Job (Job 1:21), Anna (1Sm 2:1-10), David (2Sm 7:18-29; 1Cr 29:10-19), Solomon (1Ar 3:6-9; 8:22-61), Asa (2Cr 14:11), Jehosafat (2Cr 20:5-12), Elias (1Ar 18:36, 37), Jonas (Jon 2:1-9), Ezekias (2Ar 19:15-19), Jeremias (Jer 20:7-12; ti libro ti Un-unnoy), Daniel (Da 9:3-21), Esdras (Esd 9:6-15), Nehemias (Ne 1:4-11), sumagmamano a Levita (Ne 9:5-38), Habakuk (Hab 3:1-19), Jesus (Jn 17:1-26; Mr 14:36), ken dagiti adalan ni Jesus (Ara 4:24-30).​—Kitaenyo ti INSIENSO (Kaipapananna); POSTURA KEN TIGTIGNAY.