Omapuriro okuza kovalese

Mena romatwako nge ri mOmbeibela ohunga nomuano omusemba wokuungurisa ombinḓu, Ovahongonone va Jehova ve noumune uṋe ohunga nomapangero nge ungurisa ombinḓu yomundu omuini?

Omukriste auhe u sokuripurira ko nawa ku imbi Ombeibela mbi i honga, pendje nokukongorera oumune we omuini, poo ozondyero tjiva zomapangero nge ri po. Ihi otjiṋa pokati ke omuini na Jehova.

Jehova, ngwe tu pa omuinyo, wa rakiza kutja ombinḓu kai sokuriwa. (Genesis 9:3, 4) Momatwako nga yandjerwe kotjiwaṋa tja Israel otjikuru, Mukuru wa tjaerere omaungurisiro wombinḓu, mena rokutja ombinḓu i kuramena po omuinyo. Eye wa rakiza kutja: “Omuinyo worutu u ri mombinḓu. Indji ombinḓu Ami mbe i yandja ku eṋe mu tjitire na yo omiinyo vyeṋu ohanganisiro kotjipunguhiro.” Hapo nu tjike indu omundu tja zepa otjinamuinyo okurya? Mukuru wa tja: “Nga zizisire ombinḓu yatjo pehi, ne i sire nehi.” a (Levitikus 17:11, 13) Jehova wa yarukira po erakiza ndi povikando ovingi. (Deuteronomium 12:16, 24; 15:23) Embo ndi Soncino Chumash ra tja: “Ombinḓu kai sokupwikwa, posi ya ya sokuvarwa otjotjiṋa tji tji ha sokuriwa nu tji tja pwa okutirahirwa pehi.” Kapa ri nOmuisrael ngwa ri nousemba wokupwika, nokuungurisa ombinḓu yotjiutwa tjarwe tjomuinyo mbwa za ku Mukuru.

Oveta yokuṱakamisa omatwako wa Moses ya yanda indu Messias tja ṱa. Posi ya, oumune wa Mukuru ohunga nounanḓengu wombinḓu kau ya runduruka. Kehi yomasa wombepo ondjapuke, ovaapostele va raera Ovakriste kutja ‘ave ri ko ombinḓu,’ pu mape hee kutja ngave kare kokure na yo. Erakiza ndo kaari sokuvarwa otjotjiṋa uriri. Otjo tja ri otjiṋa otjinanḓengu tjimuna okukara kokure noruvakiro poo okurikotamena koomukuru vovisenginina. (Oviungura 15:28, 29; 21:25) Indu omayandjero nomapakerero wombinḓu tji ya uta meserewondo oritja-20, Ovahongonone va Jehova aave tjiwa kutja otjitjitwa ho tji vetasana otjiuru nembo ra Mukuru. b

Povikando tjiva, onganga i raera omuvere okuyandja ombinḓu ye omuini ovivike komurungu ngunda e hi ya taurwa, kutja omuvere ma pakerwe ombinḓu ye omuini tja rire ohepero. Posi yokutja, okunana, okupwika, nokupakera ombinḓu momuano mbwo ku vetasana otjiuru na imbi mbya tjangwa mu Levitikus na Deuteronomium. Ombinḓu kai sokupwikwa, nungwari mai sokutirahirwa pehi okuraisa ondengero ku Mukuru. Otjiperi kutja katu ri kehi yOmatwako wa Moses nai. Posi yokutja Ovahongonone va Jehova ve yandja ondengero komirari vya Mukuru ohunga notjiṋa hi, nowo ve rimanena okukara kokure poo ‘okuhinokurya ombinḓu.’ Ku nao, eṱe katu yandja ombinḓu nu katu pwike ombinḓu yetu oveni kutja tu kapakere kombunda, ndja ‘sokutirahirwa pehi.’ Ondjito ndjo i vetasana otjiuru noveta ya Mukuru.

Pe nomiano vyarwe poo omatarero nge kamburira mo ombinḓu womundu omuini nge ha raisa oukahu kutja maye pirukire omirari vya Mukuru poo indee. Otjotjihorera, Ovakriste ovengi ve riyandjera okunanwa ombinḓu kutja i tarewe, nu okuzambo ombinḓu ndjo i imbirahiwa. Ozonganga mape ya aze ku pe ondunge ndji mai kamburira mo ovingi ohunga nomaungurisiro wombinḓu yoye.

Otjotjihorera, momatauriro tjiva ombinḓu yomuvere i isamewa morutu rwe nomuano mbwi u isanewa kutja o-hemodilution. Ombinḓu ndja sewa morutu rwomuvere ku weziwa nomeva kutja ai ha rire onḓiṱi na i hakanda. Kombunda, ombinḓu ndji ri mouyaṱu i kotorwa rukwao momuvere. Omuano warwe womapangero u isanewa o-cell salvage. Omuano womapangero mbwi, ombinḓu yomundu ndja tjaai pandjara pomatauriro i tja kanenwa i yomahina ai kohororwa, nokuzambo ai yarurwa morutu rwomuvere. Momuano warwe womapangero mape ya ombinḓu ai tja kanenwa i yomahina ndji ungura otjiungura tja tja tji ungurwa i yotjiṋepo tjorutu tji tja vera (tjimuna omutima, omapunga, poo ozosyoti). Okuzambo, ombinḓu ndji ri momahina otji kotorwa korutu rwomuvere. Nu momapangero tjiva, ombinḓu i hitisiwa mokamahina ku ke isanewa kutja o-centrifuge, ku ke haṋa ombinḓu, kokutja oviṋa ovinaumba mombinḓu vi yenene okuisamewa. Omuano warwe okamahina nga mu ke ungurisiwa okuwonga oviṋa mombinḓu mbi tjaera kutja ombinḓu ai ha ziza tjinene, nokuviungurisa poruveze rwarwe morutu pu vi hepwa. Nu wina, pe nomapangero tjiva nge nana ombinḓu norutu rwomuvere okurunga mu nomiti nokuyarura morutu rwomuvere rukwao.

Omapangero mape ya aye panguka nu mape ya pe kara omiano omipe vyokupangwa. Ingo kameririzira wetu okukonḓonona ngamwa omiano avihe vyomapangero nokuyandja oumune wetu. Omukriste auhe ma sokuritoororera omuini kutja ombinḓu ye mai ungurisiwa vi tji pe ya komatauriro, komatarero wombinḓu, poo momuano auhe mbu ri po. Eye ma sokupura ondjivisiro aihe konganga komurungu woruveze, kutja ombinḓu ye mai ungurisiwa vi momapangero. Nu okuzambo ma sokutoora omukambo mbu mau hitasana nomeritjiviro we womomutima. (Tara kokawongo.)

Ovakriste mave sokuzemburuka omeriyandjerero wawo ku Mukuru nokuyenenisa erakiza ‘rokusuvera Muhona Ndjambi nomitima vyawo avihe, nomiinyo vyawo avihe, nomasa wawo aehe, nozondunge zawo azehe.’ (Lukas 10:27) Ovahongonone va Jehova kave ri tjimuna ovandu ovengi mouye. Owo ve vara oupanga wawo ku na Mukuru pondondo yokombanda. Omuyandje womuinyo u rakiza ovandu avehe okukara nongamburiro mombinḓu ya Jesus ndja tika. Ombeibela i tja: “Orondu mombinḓu yOmuna we eṱe omu twa kuturwa nu omu twa isirwa omauvi wetu otja kouingi wotjari tjaNdjambi.”—Ovaefese 1:7.

[Omambo wokehi]

 [Okaongo/​Oviperendero]

OMAPURIRO NGU MO YENENE OKURIPURA OMUINI

Indu tjiva yombinḓu yandje tji mai pitisiwa morutu rwandje nu omakayendero wayo aye konderwa pokati oruveze orusupi, hapo omeritjiviro wandje womomutima maye ndji yandjere okuvara ombinḓu ndjo otjombinḓu yandje, nokutja kai nokuhepa ‘okutirahirwa pehi’?

Hapo me hihamisa omeritjiviro wandje womomutima nga zikamena komirari vyOmbeibela indu ombinḓu yandje omuini tji ye isamewa ngunda ame taurwa, nai weziwa oviṋa mbi mavi heperwa po, nokuzambo ai kotorwa morutu rwandje rukwao?