Tower Bridge—Talabukan Pakadto sa London

I-PLAY

Tower Bridge—Talabukan Pakadto sa London

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA BRITANYA

NAHIBALUAN ini sang mga dumuluong nga wala pa makakadto sa Inglaterra. Kada tuig, linibo ka turista ang nagakadto agod makita ini. Adlaw-adlaw, ang mga residente sang London nagatabok sa sini, nga ayhan wala man lang ginatalupangod ukon ginahunahuna kon paano ini gintukod. Ang Tower Bridge isa sa labing kilala nga palatandaan sang London.

Indi ini ang London Bridge nga amo ang masunod nga taytay sa ilaya, ang Tower Bridge malapit sa Tower of London. Sang 1872, ang Parlamento sang Inglaterra nagpasar sing layi nga nagaawtorisar sa pagtukod sing taytay sa Thames. Walay sapayan sang mga pagpamatok sang tagdumalahan sang Tower of London, nagdesisyon ang Parlamento nga dayunon ang plano nga magtukod sing isa pa ka taytay sa sini nga suba, basta ang desinyo sini kaanggid sa estilo sang Tower of London. Natukod ang Tower Bridge karon suno gid sa sining opisyal nga plano.

Sang ika-18 kag ika-19 nga siglo, madamo sing taytay sa Suba Thames, ang labing bantog amo ang Old London Bridge. Pag-abot sang 1750 naghuyang ang pundasyon sini nga taytay kag nagginutok na diri ang mga nagatalabok. Sa idalom sini, ang mga sakayan gikan sa nanuhaytuhay nga bahin sang kalibutan nagapanagil-ot sa gutok nga pantalan. Sadto, madamo gid ang mga sakayan nga nagadungka didto amo nga siling nila ang isa makalakat sing kinilometro nga nagasaylosaylo sa nagainiping nga mga sakayan.

Sa pangabay sang Corporation of London, nagpanugyan ang architect sang siudad nga si Horace Jones sing estilo-Gothic nga taytay nga maalsa-alsa nga pagatukuron sa ilawod sang London Bridge. Makaagi diri ang mga sakayan nga nagapadulong sa katundan sang Thames pakadto sa mga pantalan. Ini nga desinyo isa sa ginakabig sang madamo nga bag-o nga butang.

Pinasahi nga Desinyo

Madamo na nga lugar ang nalakbay ni Jones, kag napensaran niya ang daw siso nga taytay sang makita niya ang magagmay nga mga taytay nga maalsa-alsa sa mga kanal sang Netherlands. Ang bantog karon nga korte sang Tower Bridge, nga gingamitan sang moderno nga mga pamaagi sang pagtukod nga human sa kongkreto nga may balayan nga asero, mga desinyo nga gindrowing sang iya grupo.

Ang Tower Bridge may duha ka mayor nga torre nga sa ibabaw ginaangot sang duha ka separado nga alagyan sang tawo nga nahamtang sing 34 metros sa ibabaw sang alagyan sang mga salakyan kag mga 42 metros naman halin sa promedyo nga kataason sang tubig sa suba. Ang bahin sang taytay nga ginaagyan sang salakyan nagatunga kag nagaalsa-alsa kaangay sang siso. Ining dalagku kaayo nga mga pohas sang taytay may kabug-aton nga mga 1,200 toneladas kag nagabulag samtang nagapaibabaw sa anggulo nga 86 degrees. Ang mga barko nga may kabug-aton nga 10,000 toneladas hilway nga makaagi sa idalom.

Ang Nagapaalsa sa Taytay

Sang una, hydraulic power ang nagapaalsa sa mga taytay, nagapahulag sang pangpasahero nga elebeytor halin sa nibel sang dalan pakadto sa mga alagyan sang tawo sa ibabaw, kag nagapaandar pa gani sa mga sinyales. Huo, tubig ang ginagamit sa pagpaalsa sini nga taytay! Kag nag-aman ini sing bastante gid nga kusog—doble sangsa kinahanglanon.

Sa idalom sang bagatnan nga punta sang taytay, may gin-instalar nga apat ka boiler nga ginagatungan sang karbon, nga nagapatubas sang alisngaw sa kabaskugon nga mga lima tubtob anom ka kilo por sentimetro kuadrado, kag nagapahulag sa duha ka dalagku nga mga bomba. Ini naman, nagapatubod sing tubig sa kabaskugon nga 60 ka kilo por sentimetro kuadrado. Para mahuptan ang enerhiya nga kinahanglanon agod maalsa ang mga taytay, anom ka daku nga tangke ang nagasupot sing na-pressurize nga tubig. Nagasuplay ini sing enerhiya sa walo tanan ka makina nga nagaalsa sa taytay. Kon mapaandar na ini, nagaalsa ang taytay halin sa ginaangtan sini nga ehe nga 50 sentimetros ang diametro. Mga isa ka minuto lamang ang kinahanglan agod mapaalsa ini sing bug-os.

Pagduaw sa Tower Bridge Karon

Sa karon, sa baylo sang alisngaw, koryente na ang ginagamit. Apang kaangay sang una, kon magtunga ang Tower Bridge, nagadulog ang mga salakyan. Nagakatingala ang mga tawo nga nagalakat, mga turista, kag mga bisita kon paano nagatunga ang taytay.

Magatunog ang sirbato, magapanaug ang lambay sa alagyan sang salakyan, kag kon makaagi na ang katapusan nga salakyan, ang nagakontrol sang taytay nagasinyas nga puede na. Matinong nga nagabukas ang apat ka trangka sang taytay kag ang taytay nagapaibabaw. Nian, ang igtalupangod nagasaylo sa suba. Ginalantaw sang tanan ang bisan ano man nga nagalabay, isa man ini ka batil, pleasure-cruiser, ukon barko. Pagligad sang pila ka minutos nagabag-o ang sinyales. Nagapanaug ang taytay, kag ginakuha ang mga lambay sa dalan. Ang mga siklista sa atubangan sang nagahulat nga mga salakyan nagasibad agod una nga magtabok. Pila lang ka segundos, ang Tower Bridge nagapahimunong tubtob sa masunod naman nga pagpanirbato.

Ang interesado nga bisita wala lamang nagatan-aw sa sining sulitsulit nga hitabo. Nagasakay sia upod sa iban pa sa elebeytor pasaka sa torre sa aminhan agod magdayaw sa mga detalye sang maragtas sang taytay, nga nakadispley sing maayo sa eksibit nga “Eksperiensia sa Tower Bridge” nga may mga modelo nga nagahulaghulag. Gindrowing sa mga canvas ang makadalayaw nga mga binuhatan sa inhenyeriya kag ang magarbo nga seremonya sa pagbukas sang taytay kag makita sa kambangkambang kag kolor sepia nga mga retrato kag mga displey ang makadalayaw nga istruktura sang Tower Bridge.

Makita sang bisita ang matahom nga mga talan-awon sa skyline sang London sa mataas nga alagyan sang tawo. Sa katundan nayon, lantawon ang St. Paul’s Cathedral kag ang mga bilding sang bangko sa distrito sang mga negosyo, kag sa unhan, ang torre sang Post Office. Sa sidlangan, ginapaabot sang isa nga makita ang pantalan, apang ginsaylo na ini sa ilawod halin sa moderno nga siudad. Sa baylo, makapakibot nga makita diri ang Docklands, gintukod kabaylo sang daan nga bilding sa siudad, nga may mga bilding nga tuhay ang desinyo. Makadalayaw, makagalanyat, makapainteres—huo, tanan ini nga mga termino nagakaigo gid nga nagalaragway sa talan-awon sa sining kilala nga palatandaan sang London.

Kon magpa-London ka, ngaa indi magkadto sa sining maragtason nga tinukod? Kon magkadto ka indi mo gid malipatan ining tumalagsahon nga binuhatan sang inhenyeriya.

[Retrato sa pahina 16]

Ang isa sa duha ka de-alisngaw nga bomba kag amo ang nagapaandar sadto sa mga makina

[Credit Line]

[Retrato sa pahina 16, 17]

Mga isa ka minuto lamang ang kinahanglan agod mapaalsa ang taytay

[Credit Line]

[Credit Line sang retrato sa pahina 15]

MAGMATA!