1. Ndi upi n’khaliro ukulu wa Mulungu, mphapo musakhuyiwa tani thangwi yakudziwa pyenepi?

BHIBHLYA isatipanga kuti ‘Mulungu ndi ufuni.’ Iyo nee isalonga basi ene kuti ufuni ndi ubodzi wa makhaliro ace mazinji akudzumisa, mbwenye kuti ‘Mulungu ndi ufuni.’ (1 Jwau 4:8) Iwo ndi n’khaliro wace ukulu kakamwe. Yahova nee ali na ufuni basi, mbwenye iye ndi ufuni. Mphyakutsandzayisa kakamwe kudziwa kuti Nciti wakudzulu na pantsi na wa pinthu pyonsene pya umaso ndi Mulungu waufuni. Pyonsene pinacita iye pisatsogolerwa na n’khaliro unoyu.

2. Kodi ufuni wa Mulungu usatipasa cinyindiro cipi? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)

² Yahova asapangiza udidi na citsalakano ku pinthu pidacita iye. Ufuni wace kwa ife usatipasa cinyindiro cakuti cifuniro cace kuna anthu cinadzakwanirisika munjira yadidi kakamwe. Natenepa, pyenepi pinadzakhala pyakutsandzayisa kakamwe kwa ale anambvera. Mwacitsandzo, kubulukira mu ufuni wace, Yahova ‘asankhula ntsiku ibodzi toera kutonga anthu pa dziko yapantsi,  mukuphatisira munthu adasankhula iye,’ Yezu Kristu. (Mach. 17:31) Tinakwanisa kunyindira kuti kutonga kweneku kunadzacitikadi. Kwa anthu akulungama na akubvera, pyenepi pinadzabweresa tsogolo yakutsandzayisa ya kwenda na kwenda.

3. Kodi umaso mbudakhala tani khala Mulungu nee apangiza ufuni kwa anthu?

³ Nyerezerani kuti umaso mbudakhala tani khala Mulungu nee apangiza ufuni kwa anthu. Tendeni tione mbiri yakutsukwalisa ya dziko na mautongi a anthu anatsogolerwa na mulungu wa dziko ino wakusowa ufuni, Sathani Dyabo. (2 Akor. 4:4; 1 Jwau 5:19; lerini Apokalipse 12:9, 12.) Pyenepi pisatipangiza kuti tsogolo mbidakhala yakutsukwalisa kakamwe khala Mulungu nee apangiza ufuni kudzulu na pantsi.

4. Thangwi yanji Yahova atawirisa kuti utongi wace wakulungama upandukirwe?

⁴ Pidapandukira iye utongi wa Yahova, Dyabo apeusambo Adhamu na Eva toera kucita pibodzi pene. Iye apokanya kuthema kwa utongi ukulu wa Mulungu. Sathani alonga uthambi kuti utongi wace mbudakhala wadidi kakamwe kupiringana wa Mulungu. (Gen. 3:1-5) Mbwenye Yahova atawirisa Sathani toera kuyesera kucita pyenepi mu ndzidzi wakucepa. Na udziwisi wace ukulu, Yahova apereka ndzidzi wakukwana toera kupangiza pakweca kuti anthu nkhabe kwanisa kutonga mwadidi kupiringana iye. Mbwenye pinthu pyakutsukwalisa pinacitika m’mbiri ya anthu pisapangiza kuti nee anthu peno Sathani anakwanisa kubweresa utongi wadidi.

5. Kodi mbiri ya anthu isapangizanji?

⁵ Mu pyaka 100 basi, anthu akupiringana mamiliyau 100 aphiwa mu nkhondo za madzindza. Lero, makhaliro a dziko akutekera kakamwe. Bhibhlya yalonga mwanyapantsi kuti pyenepi mbapidacitika mu “ntsiku zakumalisa” za makhaliro ano a pinthu, mu dzidzi wakuti ‘anthu akuipa na akunyengeza andzawo mbadathimiza kuipisa kwawo.’ (2 Tim. 3:1, 13) Mwakukhonda penula, mbiri ineyi isapangiza undimomwene unalonga Bhibhlya kuti: “Yahova, ine ndisadziwa mwadidi kuti munthu wakubulukira ku pfumbi nkhabe utongi wakutsogolera njira yace. Si munthu tayu asafunika kutsogolera mathanyo ace.” (Yer. 10:23, Tradução do Novo Mundo) Mwandimomwene, Yahova nee acita anthu na maluso akutongeka okhene mwakusowa citsogolero cace.

6. Thangwi yanji Mulungu asatawirisa uipi mpaka lero?

⁶ Mulungu asatawirisambo uipi mpaka lero toera kupangiza kuti ndiye basi anakwanisa kutonga mwadidi. Ntsogolo Yahova anadzafudza anyakuipa onsene. Buluka penepo, angaoneka pontho munthu anafuna kupingiza utongi waufuni wa Yahova, iye anadzanfudza mwakucimbiza, mbakhonda kutawirisa kuti pinthu pyakuipa pioneke pontho, thangwi anthu aona kale kuti kukhonda kubvera Mulungu kusabweresa nyatwa.

7, 8. Ndi njira zipi zingasi mwa zizinji zakuti Yahova asapangiza ufuni wace ukulu?

⁷ Ufuni ukulu wa Yahova usapangizwa munjira zizinji. Mwacitsandzo, onani kukula na kubalika kwa kudzulu na pantsi. Kuli na pikwi na pikwi pya magalaxia, pontho mu galaxia ibodzi na ibodzi muli na mabiliyau mazinji a nyenyezi na maplaneta. Mu galaxia yathu inacemerwa ViaLáctea, dzuwa ndi ibodzi mwa nyenyezi zenezi yakuti isacitisa kuti pa dziko yapantsi pakhale pinthu pyaumaso. Pinthu pyenepi pyonsene pisapangiza kuti Yahova ndi Nciti wathu, pontho pisapangizambo kuti iye ndi wamphambvu,  waudziwisi na waufuni. Inde ‘kutomera pa kucitwa kwa dziko, makhaliro akukhonda kuoneka a Mulungu, mphambvu zace zakukhonda kumala na Umulungu wace pisaoneka pakweca kubulukira mu pinthu pidacita iye.’​—Arom. 1:20.

⁸ Yahova acita pinthu pyonsene piri pa dziko yapantsi toera kuphindulisa anthu na pinyama. Iye acita munda wakubalika wa paradizu mbaupasa anthu, pontho aapasa manyerezero na manungo aungwiro toera kukhala kwenda na kwenda. (Lerini Apokalipse 4:11.) Kusiyapo pyenepi, ‘Iye asapasa cakudya pinthu pyonsene pyaumaso, thangwi udidi wace ngwakukhonda kumala.’​—Sal. 136:25.

9. Kodi ndi mabvero api asakhala na Yahova midzidzi inango? Mphapo thangwi yanji?

⁹ Maseze Yahova asapangizika kuti ndi Mulungu waufuni, iye asapangizambo kuti asaida pyakuipa. Mwacitsandzo, lemba ya Masalmo 5:4-6 isalonga thangwi ya Yahova kuti: ‘Imwe ndimwe Mulungu anakhonda pyakuipa . . . Musaida onsene anacita pyakuipa.’ Iyo isathimiza: ‘Musapwaza munthu anathedzesa ciropa na wakulonga uthambi.’

10, 11. (a) Kodi Yahova anadzacitanji na anthu akuipa? (b) Kodi Yahova anadzapasa tani nkhombo anthu akulungama?

¹⁰ Nakuti Yahova ndi Mulungu waufuni na asaida uipi, pa ndzidzi wakuthema iye anadzamalisa uipi pa dziko yapantsi. Bhibhlya isapikira: ‘Anyakudawa anadzafudzwa, mbwenye anakhulupira Yahova anadzatambira dziko. Thimize pang’ono anyakuipa anadzafudzwa, ungaasaka kunakhala iwo nkhabe kudzaaonabve . . . Anyamalwa onsene a Yahova anadzafa ninga maluwa a ntsanga, mbagububzwa na mphepo ninga utci.’​—Sal. 37:9, 10, 20.

¹¹ Munjira inango, Mafala a Mulungu asapikira: ‘Anyakulungama anadzatambira dziko yapantsi, mbakhala mwenemo kwenda na kwenda.’ (Sal. 37:29) Anyakulungama anewa ‘anadzakomerwa na ntendere ukulu kakamwe.’ (Sal. 37:10) Pyenepi pinadzakwanirisika thangwi Mulungu waufuni ndzidzi onsene asacita pinthu pyadidi kakamwe kuna atumiki ace akukhulupirika. Bhibhlya isatipanga: ‘Iye anadzapukuta misozi yonsene m’maso mwawo. Kufa nee kunadzaoneka pontho, nee kutsukwala, nee kulira, nee nyatwa, thangwi pya kale pyamala.’ (Apok. 21:4) Tisadikhira tsogolo yakutsandzayisa kakamwe kwa onsene akuti mwandimomwene asapasa ntengo ufuni wa Yahova na kubvera utongi wace.

12. Mbani anafuna kuoniwa ninga “munthu wadidi”?

¹² Mafala a Yahova asatipanga: ‘Yang’ana munthu wadidi, tsalakana nyakulungama; thangwi tsogolo ya munthu unoyu inadzakhala yantendere. Mbwenye anyakudawa anafudzwa, tsogolo ya anthu akuipa ndi kufudzwa.’ (Sal. 37:37, 38) “Munthu wadidi” asadziwa Yahova pabodzi na Mwanace, pontho asabvera mbacita cifuno ca Mulungu. (Lerini Jwau 17:3.) Munthu unoyu asabvera na ntima onsene mafala a lemba ya 1 Jwau 2:17: ‘Dziko ikumala pabodzi na pifuno pyayo, mbwenye munthu onsene anacita pinafuna Mulungu anadzakhala kwenda na kwenda.’ Nakuti kumala kwa makhaliro akuipa kuli cifupi kakamwe, tisafunika ‘kudikhira Yahova mbatitoweza njira zace.’​—Sal. 37:34.

13. Ndi ufuni upi ukulu udapangiza Yahova kwa anyakudawa?

¹³ Maseze ndife anthu akusowa ungwiro, ife tinakwanisa ‘kutowezera njira za Yahova.’ Thangwi ya cipangizo cikulu ca ufuni wace tinakwanisambo kukhala na uxamwali  wakuwanga na Yahova. Iye apereka ciomboli ca ntsembe ya Yezu Kristu toera anthu anabvera akwanise kuombolwa m’madawo na kufa kudatambira iwo kubulukira kwa Adhamu. (Lerini Aroma 5:12; 6:23.) Yezu akhala wakukhulupirika mu ndzidzi uzinji kudzulu, natenepa, Yahova akhanyindira kuti Mwanace mbadapitiriza kukhala wakukhulupirika pa dziko yapantsi. Ninga Baba waufuni, Yahova abva kupha kakamwe pidaona iye Mwanace mbakathabuswa pa dziko yapantsi. Mbwenye mwakukhulupirika, Yezu aphedzera utongi ukulu wa Mulungu, mbapangiza kuti munthu waungwiro anakwanisa kukoya umumphu kuna Yahova pantsi pa mayesero makulu kakamwe.

14, 15. Kodi kufa kwa Yezu kwakwanirisanji?

¹⁴ Yezu akoya umumphu wace, aphedzera utongi ukulu wa Yahova pantsi pa mayesero makulu kakamwe, mbafa ninga ntumiki wakukhulupirika wa Babace. Kufa kwa Yezu kwalipambo ntengo ukhafunika toera kuombola anthu na kufungula njira ya umaso wakukhonda mala mu dziko ipswa ya Mulungu. Natenepa tisafunika kupereka takhuta thangwi ya pyenepi! Mpostolo Paulu apangiza masasanyiro anewa aufuni pakati pa Yahova na Yezu mukulonga kuti: ‘Thangwi ndzidzi ukhali ife akufewa, Kristu afera anthu akudawa pa ndzidzi wakuthema. Pisanentsa kugumana munthu anafera munthu ndzace wadidi. Thangwi ya munthu wadidi, panango anaoneka  munthu wacipapo toera kunfera. Mbwenye Mulungu apangiza ufuni wace kwa ife, thangwi pa ndzidzi ukhali ife anyakudawa Kristu atifera.’ (Arom. 5:6-8) Mpostolo Jwau alemba: ‘Mulungu apangiza ufuni wace kwa ife mu kutuma Mwanace wautombo toera tikwanise kuwina umaso. Natenepa, iye apangiza ufuni wace kwa ife, sife tayu adafuna Mulungu, mbwenye ndiye adatifuna mbatitumira Mwanace ninga ntsembe yakuthema thangwi ya madawo athu.’​—1 Jwau 4:9, 10.

¹⁵ Thangwi ya ufuni udapangiza Mulungu kuna anthu, Yezu alonga: ‘Mulungu afuna kakamwe anthu pa dziko yapantsi, mbapereka Mwanace m’bodzi ekha toera munthu onsene anankhulupira, aleke kufudzwa, mbwenye akhale na umaso wakukhonda mala.’ (Jwau 3:16) Ufuni udapangiza Mulungu kwa anthu ndi ukulu kakamwe mbapereka Mwace ninga ciomboli, maseze iye abva kupha kakamwe thangwi ya pyenepi. Ufuni wace ndi wakukhonda mala, pontho ndzidzi onsene ife tinapitiriza kunyindira ufuni unoyu. Paulu alemba: ‘Nee kufa, nee moyo, nee aanju, nee upfumi, nee anyamphambvu, nee pya cincino, nee pinafuna kudza, nee mphambvu, nee pyakudzulu, nee pya pantsi, nee cinthu cibodzi cidacitwa cinaticimwanisa kufuniwa na Mulungu, mwa Kristu Yezu Mbuyathu.’​—Arom. 8:38, 39.

16. Ninji Umambo Waumesiya? Mbani adakhazikiswa na Yahova toera kutonga?

¹⁶ Masasanyiro a Umambo Waumesiya ndi cipangizo ca ufuni wa Mulungu kwa anthu. Munjira ipi? Yahova apereka utongi unoyu kuna Mwanace wakuti asafuna anthu pontho ndi wakuthema kakamwe toera kutonga. (Mis. 8:31) Mulungu asankhula anthu akukwana 144.000 toera kutonga pabodzi na Yezu kudzulu. Mu ndzidzi unalamuswa iwo muli akufa toera kuenda kudzulu asakhala na maluso akudziwa mwadidi makhaliro a anthu. (Apok. 14:1) Umambo ikhali ntsonga ikulu ya cipfundziso ca Yezu, pontho apfundzisa anyakupfundzace toera kucita phembero mukulonga kuti: ‘Baba wathu muli kudzulu, dzina yanu iceneswe. Umambo wanu mbudze. Pinafuna imwe mbapicitwe pantsi pano ninga kudzulu.’ (Mat. 6:9, 10) Kukwanirisika kwa phembero ineyi kunabweresa nkhombo zakutsandzayisa kakamwe kwa anthu akubvera!

17. Fokotozani kusiyana kwa utongi wa Yezu na wa anthu.

¹⁷ Utongi wa Yezu wasiyana kakamwe na utongi wa anthu. Utongi wa anthu wacitisa kuti mamiliyau mazinji a anthu aphiwe mu nkhondo. Mwandimomwene Yezu asatsalakana anthu ace, pontho asapangiza makhaliro akudzumisa a Mulungu, makamaka ufuni. (Apok. 7:10, 16, 17) Iye alonga: ‘Bwerani kuna ine, imwe monsene adaneta na adalemerwa, inembo ndinadzakupumisani. Kwatani ntolo wanga, mbamupfundza kwa ine thangwi ndiri na ntima wadidi na wakukhurudzika, munadzagumana ntendere m’mitima mwanu, thangwi goli yanga ndi yakululupa, ntolo wanga ndi wakukhonda lemera.’ (Mat. 11:28-30) Ineyi ndi pikiro yakutsandzayisa kakamwe!

18. (a) Ninji pinacita Umambo wa Mulungu kutomera pa ndzidzi udakhazikiswa iwo? (b) Tinadzadinganji mu nsolo unatowera?

¹⁸ Bhibhlya isapangiza kuti Umambo wa Mulungu wakhazikiswa mu caka 1914. Kutomera pa ndzidzi unoyu, Akristu akudzodzwa akusalikira asagumanywa toera kutonga pabodzi na Yezu kudzulu, kusiyapo anthu anewa, ukugumanywambo “mwinji ukulu” wa anthu anafuna kudzapulumuka pa kumala kwa makhaliro ano a pinthu mbapita mu dziko ipswa. (Apok. 7:9, 13, 14) Lero, mwinji unoyu wa anthu ndi ukulu kakamwe. Ninji pinaphembwa kwa ale anacita khundu mu nsoka unoyu? Nsolo unatowera unadzadinga mbvundzo unoyu.