1. Με ποια συγκέντρωση του λαού του Θεού θα ασχοληθούμε, και ποια ερωτήματα δημιουργούνται;

«ΣΗΚΩΘΕΙΤΕ, ευλογήστε τον Ιεχωβά τον Θεό σας από τους αιώνες μέχρι τους αιώνες». Με αυτά τα ενθαρρυντικά λόγια, ο αρχαίος λαός του Θεού κλήθηκε να συμμετάσχει σε μια από τις πιο μακροσκελείς προσευχές που υπάρχουν στο Βιβλικό υπόμνημα. (Νεεμ. 9:4, 5) Αυτή η σύναξη έλαβε χώρα στην Ιερουσαλήμ την 24η ημέρα του έβδομου Ιουδαϊκού μήνα, του Τισρί, το 455 Π.Κ.Χ. Καθώς θα εξετάζουμε τα γεγονότα που οδήγησαν σε εκείνη την ξεχωριστή ημέρα, ρωτήστε τον εαυτό σας: “Ποια καλή συνήθεια συνέβαλε στην επιτυχία εκείνης της περίστασης; Ποια άλλα μαθήματα μπορώ να αντλήσω από αυτή την καλά προετοιμασμένη προσευχή;”—Ψαλμ. 141:2.

2. Ποιο υπέροχο παράδειγμα έθεσαν οι Ισραηλίτες για εμάς όταν συγκεντρώθηκαν μετά την ανοικοδόμηση των τειχών της Ιερουσαλήμ;

² Έναν μήνα πριν από την εν λόγω σύναξη, οι Ιουδαίοι είχαν ολοκληρώσει την ανοικοδόμηση των τειχών της Ιερουσαλήμ. (Νεεμ. 6:15) Επιτέλεσαν αυτό το έργο σε 52 μόνο ημέρες και κατόπιν έστρεψαν την προσοχή στις πνευματικές τους ανάγκες. Έτσι λοιπόν, την πρώτη ημέρα του νέου μήνα, του Τισρί, συγκεντρώθηκαν στην πλατεία για να ακούσουν τον Έσδρα και άλλους Λευίτες να διαβάζουν μεγαλόφωνα και να εξηγούν το Νόμο του Θεού. Ολόκληρες οικογένειες, περιλαμβανομένων και «όλων αυτών που είχαν την απαιτούμενη νοημοσύνη για να ακούν», στέκονταν και άκουγαν «από τα χαράματα μέχρι το μεσημέρι». Τι υπέροχο παράδειγμα για όσους από εμάς σήμερα παρακολουθούμε συναθροίσεις σε άνετες Αίθουσες Βασιλείας! Μήπως όμως πιάνετε μερικές φορές τον εαυτό σας να αφαιρείται και να αρχίζει να σκέφτεται λιγότερο σημαντικά πράγματα; Αν ναι, συλλογιστείτε ξανά το παράδειγμα εκείνων των αρχαίων Ισραηλιτών  που όχι μόνο άκουγαν αλλά και επηρεάστηκαν τόσο πολύ ώστε άρχισαν να κλαίνε όταν συνειδητοποίησαν ότι ως έθνος δεν είχαν υπακούσει στο Νόμο του Θεού.—Νεεμ. 8:1-9.

3. Σε ποια οδηγία υπάκουσαν οι Ισραηλίτες;

³ Ωστόσο, δεν ήταν τώρα καιρός για δημόσια εξομολόγηση αμαρτιών. Ήταν ημέρα γιορτής, μια χαρωπή περίσταση στη λατρεία του Ιεχωβά. (Αριθ. 29:1) Γι’ αυτό, ο Νεεμίας είπε στο λαό: «Πηγαίνετε, φάτε παχιά κομμάτια και πιείτε γλυκά ποτά, και στείλτε μερίδες σε εκείνον για τον οποίο δεν έχει ετοιμαστεί τίποτα· διότι αυτή η ημέρα είναι άγια για τον Κύριό μας· και μη λυπάστε, γιατί η χαρά του Ιεχωβά είναι το οχυρό σας». Προς έπαινό τους, ο λαός υπάκουσε, και το αποτέλεσμα ήταν «να χαρεί πολύ» εκείνη την ημέρα.—Νεεμ. 8:10-12.

4. Τι έκαναν οι κεφαλές των οικογενειών, και ποιο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό αυτής της Γιορτής των Σκηνών εντόπισαν;

⁴ Την επόμενη κιόλας ημέρα, συγκεντρώθηκαν οι κεφαλές των οικογενειών για να δουν πώς θα μπορούσε το έθνος να συμμορφωθεί πληρέστερα με το Νόμο του Θεού. Μελετώντας τις Γραφές, διαπίστωσαν ότι από τις 15 ως τις 22 του έβδομου μήνα, του Τισρί, έπρεπε να τελείται η Γιορτή των Σκηνών, καθώς και μια επίσημη σύναξη την τελευταία ημέρα, γι’ αυτό άρχισαν να κάνουν προετοιμασίες. Όπως αποδείχτηκε, ήταν η πιο επιτυχημένη Γιορτή των Σκηνών από τον καιρό του Ιησού του Ναυή και έφερε «πολύ μεγάλη χαρά». Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της ήταν η δημόσια ανάγνωση του Νόμου του Θεού «κάθε ημέρα, από την πρώτη ημέρα μέχρι την τελευταία».—Νεεμ. 8:13-18.

5. Τι έκανε ο λαός του Θεού λίγο πριν αναπέμψουν οι Λευίτες μια προσευχή στον Ιεχωβά;

⁵ Δύο ημέρες αργότερα, είχε έρθει ο κατάλληλος καιρός για να κάνει ο Ισραήλ δημόσια εξομολόγηση επειδή δεν είχε τηρήσει το Νόμο του Θεού. Αυτή δεν ήταν μια γιορταστική ημέρα συμποσίου. Αντίθετα, ο λαός του Θεού νήστεψε και ντύθηκε με σάκο σε ένδειξη πένθους. Για άλλη μια φορά, διαβάστηκε στο λαό ο Νόμος του Θεού επί τρεις ώρες στη διάρκεια του πρωινού. Το απόγευμα «εξομολογούνταν και προσκυνούσαν τον Ιεχωβά τον Θεό τους». Έπειτα οι Λευίτες τούς εκπροσώπησαν αναπέμποντας την καλά προετοιμασμένη προσευχή τους. —Νεεμ. 9:1-4.

6. Τι βοήθησε τους Λευίτες να αναπέμψουν μια ουσιαστική προσευχή, και τι μας διδάσκει αυτό;

⁶ Αναμφίβολα, η συχνή ανάγνωση του Νόμου του Θεού βοήθησε τους Λευίτες να προετοιμάσουν αυτή την ουσιαστική προσευχή. Τα πρώτα δέκα εδάφια ασχολούνται αποκλειστικά με τα έργα και τις ιδιότητες του Ιεχωβά. Στην υπόλοιπη προσευχή, τονίζεται επανειλημμένα το «άφθονο έλεος» του Θεού και δηλώνεται ξεκάθαρα ότι οι Ισραηλίτες δεν άξιζαν τέτοια καλοσυνάτη μεταχείριση. (Νεεμ. 9:19, 27, 28, 31) Και οι δικές μας προσευχές θα είναι ουσιαστικές και όχι στερεότυπες αν, όπως εκείνοι οι Λευίτες, στοχαζόμαστε καθημερινά  το Λόγο του Θεού, δίνοντας στον Ιεχωβά την ευκαιρία να μας μιλήσει πριν αρχίσουμε να ξεδιπλώνουμε τις δικές μας σκέψεις.—Ψαλμ. 1:1, 2.

7. Τι ζήτησαν οι Λευίτες από τον Θεό, και τι μαθαίνουμε από αυτό;

⁷ Αυτή η προσευχή περιέχει μόνο ένα ταπεινό αίτημα. Εμφανίζεται στο δεύτερο μέρος του εδαφίου 32, το οποίο λέει: «Τώρα, Θεέ μας, ο Θεός ο μεγάλος, ο κραταιός και φοβερός, που τηρεί διαθήκη και στοργική καλοσύνη, ας μη φανούν μικρά ενώπιόν σου όλα τα δεινά που βρήκαν εμάς, τους βασιλιάδες μας, τους άρχοντές μας και τους ιερείς μας και τους προφήτες μας και τους προπάτορές μας και όλο το λαό σου, από τις ημέρες των βασιλιάδων της Ασσυρίας μέχρι αυτή την ημέρα». Το παράδειγμα, λοιπόν, των Λευιτών είναι καλό για εμάς διότι μας διδάσκει να αινούμε και να ευχαριστούμε τον Ιεχωβά πριν υποβάλουμε προσωπικά αιτήματα στις προσευχές μας.

8, 9. (α) Με ποιον ταπεινό τρόπο ξεκίνησαν την προσευχή τους οι Λευίτες; (β) Σε ποια δύο ουράνια στρατεύματα αναφέρονται προφανώς οι Λευίτες;

⁸ Μολονότι εκείνοι οι Λευίτες είχαν προετοιμάσει καλά την προσευχή τους, ήταν ταπεινοί και ένιωθαν ότι τα λόγια τους ήταν φτωχά για να εκφράσουν πλήρως τον αίνο που αξίζει ο Ιεχωβά. Γι’ αυτό, η προσευχή ξεκινάει με την εξής ταπεινή έκκληση αναφορικά με το λαό του Θεού: «Ας ευλογήσουν το ένδοξο όνομά σου, το οποίο είναι εξυψωμένο πάνω από κάθε ευλογία και αίνο».—Νεεμ. 9:5.

⁹ «Εσύ είσαι ο μόνος Ιεχωβά», συνεχίζει η προσευχή, «εσύ έκανες τους ουρανούς, τον ουρανό των ουρανών, και όλο το στράτευμά τους, τη γη και όλα όσα είναι πάνω σε αυτήν, τις θάλασσες και όλα όσα είναι σε αυτές· και εσύ τα διατηρείς όλα αυτά στη ζωή· και το στράτευμα των ουρανών σε προσκυνάει». (Νεεμ. 9:6) Ναι, ο Ιεχωβά Θεός δημιούργησε ολόκληρο το σύμπαν με τους αμέτρητους γαλαξίες του. Με εξίσου θαυμαστό τρόπο, δημιούργησε τα πάντα στον πανέμορφο πλανήτη μας που έχει την εκπληκτική ικανότητα να συντηρεί απίστευτη ποικιλία ζωής—η οποία μάλιστα συνεχίζει να αναπαράγεται κατά το είδος της. Όλα αυτά τα παρατηρούσαν οι άγιοι άγγελοι του Θεού, που και αυτοί περιγράφονται ως «το στράτευμα των ουρανών». (1 Βασ. 22:19· Ιώβ 38:4, 7) Επιπλέον, οι άγγελοι εκτελούν ταπεινά το θέλημα του Θεού διακονώντας αμαρτωλούς ανθρώπους «που πρόκειται να κληρονομήσουν σωτηρία». (Εβρ. 1:14) Τι εξαίσιο παράδειγμα θέτουν για εμάς καθώς υπηρετούμε τον Ιεχωβά ενωμένα σαν ένα καλά εκπαιδευμένο στράτευμα!—1 Κορ. 14:33, 40.

10. Τι μαθαίνουμε από την πολιτεία του Θεού με τον Αβραάμ;

¹⁰ Κατόπιν, οι Λευίτες έστρεψαν την προσοχή στην πολιτεία του Θεού με τον Άβραμ, που μέχρι τα 99 του χρόνια δεν είχε αποκτήσει κανένα παιδί από τη στείρα σύζυγό του, τη Σαραΐ. Τότε ήταν που ο Ιεχωβά άλλαξε  το όνομά του σε Αβραάμ, το οποίο σημαίνει «πατέρας πλήθους». (Γέν. 17:1-6, 15, 16) Ο Θεός τού υποσχέθηκε επίσης ότι το σπέρμα του θα κληρονομούσε τη γη Χαναάν. Οι άνθρωποι πολλές φορές ξεχνούν τις υποσχέσεις τους—όχι όμως και ο Ιεχωβά. Όπως συνεχίζει η προσευχή των Λευιτών: «Εσύ είσαι ο Ιεχωβά, ο αληθινός Θεός, ο οποίος εξέλεξες τον Άβραμ και τον έβγαλες από την Ουρ των Χαλδαίων και έκανες το όνομά του Αβραάμ. Και βρήκες την καρδιά του πιστή ενώπιόν σου· και έτσι σύναψες με αυτόν διαθήκη να του δώσεις τη γη των Χαναναίων, . . . να τη δώσεις στο σπέρμα του· και εκπλήρωσες τα λόγια σου, επειδή είσαι δίκαιος». (Νεεμ. 9:7, 8) Ας μιμούμαστε και εμείς τον δίκαιο Θεό μας πασχίζοντας πάντα να τηρούμε το λόγο μας.—Ματθ. 5:37.

11, 12. Εξηγήστε τη σημασία του ονόματος του Ιεχωβά και πώς καταδεικνύεται αυτή από την πολιτεία του με τους απογόνους του Αβραάμ.

¹¹ Το όνομα Ιεχωβά σημαίνει «Αυτός Κάνει να Γίνεται», υποδηλώνοντας ότι ο Θεός, με προοδευτικές ενέργειες, κάνει τις υποσχέσεις του να βγουν αληθινές. Αυτό καταδεικνύεται με ωραίο τρόπο από την πολιτεία του Θεού με τους απογόνους του Αβραάμ όταν ήταν δούλοι των Αιγυπτίων. Εκείνον τον καιρό, η απελευθέρωση ολόκληρου του έθνους και η εγκατάστασή του στην Υποσχεμένη Γη φάνταζε αδύνατη. Ωστόσο, με μια σειρά προοδευτικών ενεργειών, ο Θεός έκανε τις υποσχέσεις του να βγουν αληθινές, αποδεικνύοντας έτσι ότι φέρει επάξια το μοναδικό και περίλαμπρο όνομα Ιεχωβά.

¹² Η προσευχή που κατέγραψε ο Νεεμίας λέει για τον Ιεχωβά: «Είδες την ταλαιπωρία των προπατόρων μας στην Αίγυπτο και άκουσες την κραυγή τους στην Ερυθρά Θάλασσα. Τότε έδωσες σημεία και θαύματα εναντίον του Φαραώ και όλων των υπηρετών του και όλου του λαού της γης του, γιατί ήξερες ότι ενήργησαν με αυθάδεια εναντίον εκείνων· και έκανες όνομα για τον εαυτό σου, όπως συμβαίνει αυτή την ημέρα. Και τη θάλασσα τη χώρισες στα δύο μπροστά τους, ώστε πέρασαν από τη μέση της θάλασσας πάνω σε ξηρά· και αυτούς που τους καταδίωκαν τους έριξες στα βάθη σαν πέτρα στα ισχυρά νερά». Κατόπιν, η προσευχή αναφέρει τι άλλο έκανε ο Ιεχωβά για το λαό του: «Καθυπέταξες μπροστά τους τούς κατοίκους του τόπου, τους Χαναναίους . . . Και κατέλαβαν οχυρωμένες πόλεις και παχύ χώμα και πήραν στην κατοχή τους σπίτια γεμάτα με όλα τα αγαθά, στέρνες λαξευτές, αμπέλια και ελαιώνες και δέντρα για τροφή σε αφθονία· και άρχισαν να τρώνε και να χορταίνουν και να παχαίνουν και να ευημερούν μέσα στη μεγάλη σου αγαθότητα».—Νεεμ. 9:9-11, 24, 25.

13. Πώς μερίμνησε ο Ιεχωβά για τις πνευματικές ανάγκες του Ισραήλ, αλλά πώς αντέδρασαν εκείνοι;

¹³ Ο Θεός έκανε όμως και πολλές άλλες προοδευτικές ενέργειες για να εκπληρώσει το σκοπό του. Για παράδειγμα, λίγο μετά την αναχώρηση του Ισραήλ από την Αίγυπτο, ο Ιεχωβά μερίμνησε για τις πνευματικές τους ανάγκες. Οι Λευίτες αναφέρουν στην προσευχή τους: «Πάνω στο Όρος Σινά κατέβηκες και μίλησες μαζί τους από τον ουρανό και τους έδωσες ευθείες δικαστικές αποφάσεις και νόμους αλήθειας, καλές διατάξεις και εντολές». (Νεεμ. 9:13) Ο Ιεχωβά προσπάθησε να διδάξει το λαό του ώστε να είναι κατάλληλοι φορείς του αγίου ονόματός του ως κληρονόμοι της Υποσχεμένης Γης, αλλά εκείνοι εγκατέλειψαν τα καλά πράγματα που έμαθαν.—Διαβάστε Νεεμίας 9:16-18.

14, 15. (α) Πώς φρόντιζε ο Ιεχωβά τον αμαρτωλό λαό του δείχνοντας έλεος; (β) Τι μαθαίνουμε από την πολιτεία του Θεού με το εκλεκτό του έθνος;

¹⁴ Η προσευχή των Λευιτών μνημονεύει δύο συγκεκριμένες αμαρτίες τις οποίες διέπραξε ο Ισραήλ λίγο μετά την υπόσχεση που έδωσε στο Όρος Σινά να τηρεί το Νόμο του Θεού. Στην ουσία, τους άξιζε να αφεθούν αβοήθητοι για να πεθάνουν. Αλλά η προσευχή αινεί τον Ιεχωβά: «Με  το άφθονο έλεός σου δεν τους εγκατέλειψες στην έρημο. . . . Επί σαράντα χρόνια τους προμήθευες τροφή . . . Δεν τους έλειψε τίποτα. Τα ενδύματά τους δεν φθάρηκαν και τα πόδια τους δεν πρήστηκαν». (Νεεμ. 9:19, 21) Και σήμερα ο Ιεχωβά μάς προμηθεύει οτιδήποτε χρειαζόμαστε για να τον υπηρετούμε πιστά. Ας μη γίνουμε ποτέ σαν τους χιλιάδες Ισραηλίτες που πέθαναν στην έρημο εξαιτίας της ανυπακοής και της απιστίας τους. Στην πραγματικότητα, αυτά «γράφτηκαν για προειδοποίηση δική μας, στους οποίους έχουν φτάσει τα τέλη των συστημάτων πραγμάτων».—1 Κορ. 10:1-11.

¹⁵ Δυστυχώς, αφότου κληρονόμησαν την Υποσχεμένη Γη, οι Ισραηλίτες υιοθέτησαν την αισθησιακή, αιμοσταγή λατρεία των χαναανιτικών θεών. Γι’ αυτό, ο Ιεχωβά επέτρεψε σε γειτονικά έθνη να καταδυναστεύουν το εκλεκτό του έθνος. Όταν εκείνοι μετανοούσαν, ο Ιεχωβά τούς συγχωρούσε και τους έσωζε από τους εχθρούς τους, δείχνοντας έλεος. Αυτό συνέβη «επανειλημμένα». (Διαβάστε Νεεμίας 9:26-28, 31) «Εσύ», ομολόγησαν οι Λευίτες, «τους ανεχόσουν πολλά χρόνια και έδινες μαρτυρία εναντίον τους με το πνεύμα σου μέσω των προφητών σου, αλλά εκείνοι δεν έδωσαν ακρόαση. Τελικά, τους έδωσες στο χέρι των λαών των τόπων».—Νεεμ. 9:30.

16, 17. (α) Μετά την εξορία, πώς διέφερε η κατάσταση των Ισραηλιτών από αυτή των προπατόρων τους που είχαν κληρονομήσει την Υποσχεμένη Γη; (β) Τι ομολόγησαν οι Ισραηλίτες, και τι υποσχέθηκαν;

¹⁶ Ακόμη και μετά την επιστροφή τους από την εξορία, οι Ισραηλίτες ακολούθησαν ξανά πορεία ανυπακοής. Ποια ήταν τώρα η διαφορά; Οι Λευίτες συνέχισαν: «Ορίστε! Σήμερα είμαστε δούλοι· και όσο για τη γη που έδωσες στους προπάτορές μας για να τρώνε τους καρπούς της και τα αγαθά της, δούλοι είμαστε πάνω σε αυτήν, ενώ τα προϊόντα της είναι άφθονα για τους βασιλιάδες που έβαλες να μας κυβερνούν εξαιτίας των αμαρτιών μας· και . . . είμαστε σε μεγάλη στενοχώρια».—Νεεμ. 9:36, 37.

¹⁷ Μήπως οι Λευίτες υπονοούσαν ότι ήταν άδικο να επιτρέψει ο Θεός αυτή τη στενοχώρια; Όχι βέβαια! «Εσύ είσαι δίκαιος», ομολόγησαν, «σε ό,τι αφορά όλα αυτά που μας βρήκαν, γιατί εσύ ενήργησες πιστά, ενώ εμείς ενεργήσαμε με πονηρία». (Νεεμ. 9:33) Κατόπιν, αυτή η ανιδιοτελής προσευχή ολοκληρώνεται με την επίσημη υπόσχεση ότι στο εξής το έθνος θα υπακούει στο Νόμο του Θεού. (Διαβάστε Νεεμίας 9:38· 10:29) Ως εκ τούτου, συντάσσεται ένα έγγραφο και επικυρώνεται με τις σφραγίδες 84 Ιουδαίων ηγετών.—Νεεμ. 10:1-27.

18, 19. (α) Τι χρειαζόμαστε για να εισέλθουμε στο νέο κόσμο του Θεού; (β) Για ποιο πράγμα δεν πρέπει να σταματήσουμε να προσευχόμαστε, και γιατί;

¹⁸ Για να κριθούμε κατάλληλοι να εισέλθουμε στο δίκαιο νέο κόσμο του Ιεχωβά, χρειαζόμαστε τη διαπαιδαγώγησή του. «Ποιος γιος είναι αυτός τον οποίο δεν διαπαιδαγωγεί ο πατέρας του;» ρώτησε ο απόστολος Παύλος. (Εβρ. 12:7) Δείχνουμε ότι δεχόμαστε την κατεύθυνση του Θεού στη ζωή μας όταν υπομένουμε πιστά στην υπηρεσία του και αφήνουμε το πνεύμα του να μας εκλεπτύνει. Και αν διαπράξουμε σοβαρή αμαρτία, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι ο Ιεχωβά θα μας συγχωρήσει εφόσον μετανοήσουμε γνήσια και δεχτούμε τη διαπαιδαγώγηση ταπεινά.

¹⁹ Σε λίγο, ο Ιεχωβά θα κάνει ακόμη πιο μεγαλειώδες όνομα για τον εαυτό του από ό,τι τότε που ελευθέρωσε τους Ισραηλίτες από την Αίγυπτο. (Ιεζ. 38:23) Και όπως ο αρχαίος λαός του κληρονόμησε όντως την Υποσχεμένη Γη, έτσι και όλοι οι Χριστιανοί που υπομένουν ως πιστοί λάτρεις του Ιεχωβά είναι βέβαιο ότι θα κληρονομήσουν ζωή στο δίκαιο νέο κόσμο του Θεού. (2 Πέτρ. 3:13) Εφόσον έχουμε τόσο υπέροχες προοπτικές, ας μη σταματήσουμε ποτέ να προσευχόμαστε για τον αγιασμό του ένδοξου ονόματος του Θεού. Το επόμενο άρθρο θα εξετάσει άλλη μια προσευχή σε αρμονία με την οποία πρέπει να ενεργούμε ώστε να λάβουμε την ευλογία του Θεού τώρα και για πάντα.