1, 2. Τι βοήθησε 230 Μάρτυρες του Ιεχωβά να επιζήσουν από την πορεία θανάτου στο τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου;

ΚΑΘΩΣ το ναζιστικό καθεστώς κατέρρεε στο τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, δόθηκε εντολή να εξοντωθούν χιλιάδες άνθρωποι που βρίσκονταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι κρατούμενοι από το στρατόπεδο του Σαξενχάουζεν έπρεπε να οδηγηθούν σε λιμάνια και να επιβιβαστούν σε πλοία που κατόπιν θα βυθίζονταν στη θάλασσα. Αυτό το σχέδιο αποτελούσε μέρος μιας επιχείρησης που αργότερα έγινε γνωστή ως πορείες θανάτου.

² Τριάντα τρεις χιλιάδες φυλακισμένοι από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Σαξενχάουζεν επρόκειτο να πεζοπορήσουν 250 χιλιόμετρα ως το Λίμπεκ, ένα λιμάνι της Γερμανίας. Ανάμεσά τους υπήρχαν 230 Μάρτυρες του Ιεχωβά από έξι χώρες, οι οποίοι διατάχθηκαν να βαδίζουν μαζί. Όλοι τους ήταν εξασθενημένοι από την πείνα και τις αρρώστιες. Πώς κατόρθωσαν οι αδελφοί μας να επιζήσουν; «Ενθαρρύναμε διαρκώς ο ένας τον άλλον να συνεχίσουμε», ανέφερε ένας από αυτούς. Μπόρεσαν να επιζήσουν από αυτή τη δοκιμασία χάρη στη θεόδοτη «δύναμη που ξεπερνάει το φυσιολογικό» αλλά και στην αγάπη που έδειξαν ο ένας προς τον άλλον.—2 Κορ. 4:7.

3. Γιατί χρειάζεται να ενθαρρύνουμε ο ένας τον άλλον;

³ Σήμερα, αν και δεν βρισκόμαστε σε κάποια πορεία θανάτου, αντιμετωπίζουμε πολλές δυσκολίες. Μετά την εγκαθίδρυση της Βασιλείας του Θεού το 1914, ο Σατανάς εκδιώχθηκε από τον ουρανό και περιορίστηκε στη γη, έχοντας «μεγάλο θυμό, καθώς γνωρίζει ότι έχει μικρό χρονικό διάστημα». (Αποκ. 12:7-9, 12) Εφόσον αυτός ο κόσμος πλησιάζει στον Αρμαγεδδώνα, ο Σατανάς προσπαθεί να μας εξασθενίσει πνευματικά με διάφορες δοκιμασίες και πιέσεις. Επιπλέον, έχουμε και τα προβλήματα της καθημερινότητας. (Ιώβ 14:1· Εκκλ. 2:23) Μερικές φορές, η συσσωρευμένη πίεση από όλες αυτές τις δυσκολίες μπορεί να μας εξασθενίσει τόσο πολύ ώστε, όση συναισθηματική και πνευματική δύναμη και αν επιστρατεύσουμε,  δεν αρκεί για να αντιμετωπίσουμε την αποθάρρυνση. Σκεφτείτε την περίπτωση ενός αδελφού ο οποίος επί δεκαετίες είχε βοηθήσει πολλούς ανθρώπους πνευματικά. Όταν πέρασαν τα χρόνια, αυτός και η γυναίκα του αντιμετώπισαν προβλήματα υγείας, τα οποία του έφεραν μεγάλη αποθάρρυνση. Σαν αυτόν τον αδελφό, όλοι χρειαζόμαστε τη «δύναμη που ξεπερνάει το φυσιολογικό» την οποία δίνει ο Ιεχωβά, καθώς και ενθάρρυνση ο ένας από τον άλλον.

4. Αν θέλουμε να ενθαρρύνουμε άλλους, σε ποια συμβουλή του αποστόλου Παύλου πρέπει να δώσουμε προσοχή;

⁴ Αν θέλουμε να είμαστε πηγή ενθάρρυνσης, πρέπει να δώσουμε προσοχή στην εξής προτροπή του αποστόλου Παύλου προς τους Εβραίους Χριστιανούς: «Ας σκεφτόμαστε ο ένας τον άλλον ώστε να παρακινούμε σε αγάπη και καλά έργα, μη παύοντας να συναθροιζόμαστε, όπως έχουν συνήθεια μερικοί, αλλά ενθαρρύνοντας ο ένας τον άλλον, και τόσο περισσότερο όσο βλέπετε την ημέρα να πλησιάζει». (Εβρ. 10:24, 25) Πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε τη συμβουλή που περιέχουν αυτά τα σημαντικά λόγια;

5. Τι σημαίνει το να «σκεφτόμαστε ο ένας τον άλλον», και ποια προσπάθεια προϋποθέτει αυτό;

⁵ Το να «σκεφτόμαστε ο ένας τον άλλον» σημαίνει «να λαβαίνουμε υπόψη τις ανάγκες των άλλων, να ενδιαφερόμαστε για αυτούς». Είναι δυνατόν να σκεφτούμε προσεκτικά τις ανάγκες των άλλων αν αρκούμαστε σε έναν βιαστικό χαιρετισμό στην Αίθουσα Βασιλείας ή σε μια συνομιλία γύρω από τετριμμένα ζητήματα; Προφανώς όχι. Πρέπει βέβαια να προσέχουμε ώστε να “κοιτάζουμε τη δουλειά μας” και να μην “ανακατευόμαστε στις υποθέσεις των άλλων”. (1 Θεσ. 4:11· 1 Τιμ. 5:13) Εντούτοις, αν θέλουμε να ενθαρρύνουμε τους αδελφούς μας, χρειάζεται να τους γνωρίσουμε πραγματικά—τις περιστάσεις, τις ιδιότητες, την πνευματικότητα, τα προτερήματα και τις αδυναμίες τους. Χρειάζεται να μας θεωρούν φίλους και να γνωρίζουν ότι τους αγαπάμε. Αυτό προϋποθέτει να δαπανούμε χρόνο μαζί τους—όχι μόνο όταν έχουν προβλήματα και είναι αποθαρρυμένοι, αλλά και σε άλλες στιγμές.—Ρωμ. 12:13.

6. Τι θα βοηθήσει έναν πρεσβύτερο να “σκέφτεται” εκείνους που είναι στη φροντίδα του;

⁶ Οι πρεσβύτεροι στην εκκλησία προτρέπονται να “ποιμαίνουν το ποίμνιο του Θεού που είναι στη φροντίδα τους” πρόθυμα, με τη θέλησή τους. (1 Πέτρ. 5:1-3) Αλλά πώς μπορούν να κάνουν αποτελεσματικά το ποιμαντικό έργο αν δεν γνωρίζουν πραγματικά τα πρόβατα που είναι στη φροντίδα τους; (Διαβάστε Παροιμίες 27:23) Αν οι πρεσβύτεροι είναι στη διάθεση των ομοπίστων τους και απολαμβάνουν την παρέα τους, τα πρόβατα θα νιώθουν πιο άνετα να ζητήσουν βοήθεια όταν τη χρειάζονται. Θα εκφράζουν επίσης πιο ελεύθερα τα πραγματικά τους αισθήματα και ανησυχίες, διευκολύνοντας έτσι τους πρεσβυτέρους να “σκέφτονται” εκείνους που είναι στη φροντίδα τους και να προσφέρουν την αναγκαία βοήθεια.

7. Πώς πρέπει να βλέπουμε τα “αχαλίνωτα λόγια” των αποθαρρυμένων ατόμων;

⁷ Απευθυνόμενος στην εκκλησία της Θεσσαλονίκης, ο Παύλος είπε: «Να υποστηρίζετε τους αδύναμους». (Διαβάστε 1 Θεσσαλονικείς 5:14) Οι «καταθλιμμένες ψυχές» συγκαταλέγονται στους αδύναμους, όπως και τα αποθαρρυμένα άτομα. Το εδάφιο Παροιμίες 24:10 δηλώνει: «Αποθαρρύνθηκες την ημέρα της στενοχώριας; Η δύναμή σου θα είναι λιγοστή». Τα λόγια ενός πολύ αποθαρρυμένου ατόμου μπορεί να γίνουν «αχαλίνωτα». (Ιώβ 6:2, 3) Καθώς «σκεφτόμαστε» τέτοια άτομα, χρειάζεται να έχουμε κατά νου ότι τα όσα λένε μπορεί να μην αντιπροσωπεύουν πάντα αυτό που είναι πραγματικά μέσα τους. Η Ρασέλ, της οποίας η μητέρα έπαθε βαριά κατάθλιψη, το διαπίστωσε αυτό προσωπικά. «Πολλές φορές η μητέρα μου έκανε κακεντρεχή σχόλια», λέει. «Στις περισσότερες από τις περιπτώσεις αυτές, προσπαθούσα να θυμίσω στον εαυτό μου τι είδους άτομο είναι πραγματικά—στοργική, καλοσυνάτη και γενναιόδωρη. Έμαθα ότι τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη λένε πολλά πράγματα που δεν τα εννοούν. Το χειρότερο που μπορεί να κάνει κάποιος είναι να ανταποδώσει  με άσχημες λέξεις ή ενέργειες». Το εδάφιο Παροιμίες 19:11 αναφέρει: «Η ενόραση του ανθρώπου ασφαλώς καταστέλλει το θυμό του, και είναι ωραίο το να παραβλέπει την παράβαση».

8. Ποιοι ιδιαίτερα χρειάζονται την “επιβεβαίωση” της αγάπης μας, και γιατί;

⁸ Πώς μπορούμε να «σκεφτόμαστε» όσους είναι αποκαρδιωμένοι λόγω της ντροπής και της απελπισίας που εξακολουθούν να νιώθουν επειδή διέπραξαν κάποια παράβαση στο παρελθόν, παρότι έχουν κάνει βήματα για να επανορθώσουν; Σχετικά με έναν μετανοημένο αμαρτωλό στην Κόρινθο, ο Παύλος έγραψε: «Να τον συγχωρήσετε με καλοσύνη και να τον παρηγορήσετε, μήπως έναν τέτοιον άνθρωπο τον καταπιεί η υπερβολική λύπη. Γι’ αυτό, σας προτρέπω να επιβεβαιώσετε την αγάπη σας για αυτόν». (2 Κορ. 2:7, 8) Σύμφωνα με ένα λεξικό, η λέξη του πρωτότυπου κειμένου που αποδίδεται με το ρήμα «επιβεβαιώνω» σημαίνει «επικυρώνω, καθιστώ κάτι νομικά έγκυρο». Δεν πρέπει να υποθέτουμε απλώς ότι το άλλο άτομο καταλαβαίνει πως το αγαπάμε και ενδιαφερόμαστε για αυτό. Χρειάζεται να το αποδεικνύουμε με τη στάση και τις ενέργειές μας.

9. Τι σημαίνει το να «παρακινούμε σε αγάπη και καλά έργα»;

⁹ «Ας σκεφτόμαστε ο ένας τον άλλον ώστε να παρακινούμε σε αγάπη και καλά έργα», έγραψε ο Παύλος. Πρέπει να υποκινούμε τους ομοπίστους μας να δείχνουν αγάπη και να επιδίδονται σε καλά έργα. Όταν μια φωτιά κοντεύει να σβήσει, ίσως χρειάζεται να την ανακατέψουμε για να αναζωπυρώσουμε τη φλόγα. (2 Τιμ. 1:6) Με παρόμοιο τρόπο, μπορούμε να παρακινούμε στοργικά τους αδελφούς μας να δείχνουν την αγάπη τους για τον Θεό και τον πλησίον. Ο κατάλληλος έπαινος είναι απαραίτητος για να παρακινούμε άλλους σε καλά έργα.

10, 11. (α) Ποιοι ανάμεσά μας χρειάζονται έπαινο; (β) Δείξτε με παράδειγμα πώς μπορεί ο έπαινος να βοηθήσει ένα άτομο που “έχει κάνει κάποιο εσφαλμένο βήμα”.

¹⁰ Όλοι μας χρειαζόμαστε έπαινο, είτε είμαστε αποθαρρυμένοι είτε όχι. «Ο πατέρας μου δεν μου είπε ούτε μία φορά ότι έκανα κάτι καλά», έγραψε κάποιος πρεσβύτερος. «Μεγάλωσα λοιπόν χωρίς αυτοεκτίμηση. . . . Αν και είμαι τώρα 50 χρονών, το εκτιμώ όταν οι φίλοι μου μού λένε ότι τα καταφέρνω καλά  ως πρεσβύτερος. . . . Η δική μου εμπειρία με έχει διδάξει πόσο σημαντικό είναι να δίνουμε ενθάρρυνση σε άλλους, και κάνω ό,τι μπορώ για να την παρέχω». Ο έπαινος μπορεί να δώσει ώθηση σε όλους—περιλαμβανομένων των σκαπανέων, των ηλικιωμένων και όσων νιώθουν αποθαρρυμένοι.—Ρωμ. 12:10.

¹¹ Όταν “εκείνοι που έχουν πνευματικά προσόντα προσπαθούν να διορθώσουν έναν άνθρωπο που έχει κάνει κάποιο εσφαλμένο βήμα”, οι στοργικές συμβουλές και ο κατάλληλος έπαινος ίσως υποκινήσουν τον παραβάτη να συνέλθει και να κάνει πάλι καλά έργα. (Γαλ. 6:1) Αυτό συνέβη στην περίπτωση μιας αδελφής, της Μίριαμ. Η ίδια γράφει: «Πέρασα μια τραυματική περίοδο στη ζωή μου όταν κάποιοι στενοί φίλοι μου εγκατέλειψαν την εκκλησία και, τον ίδιο καιρό, ο πατέρας μου έπαθε εγκεφαλική αιμορραγία. Ένιωθα πολύ καταθλιμμένη. Στην προσπάθεια να υπερνικήσω την κατάθλιψή μου, άρχισα να βγαίνω ραντεβού με έναν κοσμικό φίλο». Αυτό την έκανε να νιώθει ανάξια της αγάπης του Ιεχωβά και σκεφτόταν να εγκαταλείψει την αλήθεια. Όταν ένας πρεσβύτερος της θύμισε πόσο πιστά υπηρετούσε τον Ιεχωβά στο παρελθόν, άγγιξε τα αισθήματά της. Η αδελφή έδωσε στους πρεσβυτέρους την ευκαιρία να τη διαβεβαιώσουν για την αγάπη του Ιεχωβά. Ως αποτέλεσμα, η αγάπη της αναθερμάνθηκε. Τερμάτισε τη σχέση της με εκείνο το άτομο και συνέχισε να υπηρετεί τον Ιεχωβά.

12. Τι μπορεί να λεχθεί για την ντροπή, την επίκριση ή τις ενοχές ως μέσο υποκίνησης των άλλων;

¹² Αν προκαλέσουμε σε κάποιον αισθήματα ντροπής κάνοντας άδικες συγκρίσεις με άλλους, αν τον επικρίνουμε θέτοντας άκαμπτους κανόνες ή αν του δημιουργήσουμε ενοχές επειδή δεν κάνει περισσότερα, ίσως προς στιγμήν υποκινηθεί σε δράση, αλλά τα αποτελέσματα θα είναι μόνο προσωρινά. Από την άλλη πλευρά, αν τον επαινέσουμε και κάνουμε έκκληση στην αγάπη του για τον Θεό, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι θετικά και διαρκή.—Διαβάστε Φιλιππησίους 2:1-4.

13. Τι περιλαμβάνει το να ενθαρρύνουμε άλλους; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.)

¹³ Χρειάζεται να “ενθαρρύνουμε ο ένας τον άλλον όλο και περισσότερο όσο βλέπουμε την ημέρα να πλησιάζει”. Το να ενθαρρύνουμε άλλους περιλαμβάνει να τους υποκινούμε να συνεχίζουν σταθερά την υπηρεσία τους προς τον Θεό. Όπως το να παρακινούμε άλλους σε αγάπη και καλά έργα είναι σαν να αναζωπυρώνουμε μια φωτιά που πάει να σβήσει, έτσι και το να τους ενθαρρύνουμε είναι σαν να προσθέτουμε στη φωτιά ξύλα για να συνεχίσει να καίει ή για να δυναμώσει. Σημαίνει να ενισχύουμε και να παρηγορούμε τους αποκαρδιωμένους. Όταν έχουμε την ευκαιρία να ενθαρρύνουμε ένα τέτοιο άτομο, πρέπει να μιλάμε με εγκάρδιο και ήπιο τρόπο. (Παρ. 12:18) Επιπλέον, ας είμαστε “γρήγοροι στο να ακούμε και αργοί στο να μιλάμε”. (Ιακ. 1:19) Αν ακούμε με συμπόνια, ίσως μπορέσουμε να προσδιορίσουμε τις καταστάσεις που αποθαρρύνουν το συγχριστιανό μας και να πούμε κάτι που θα τον βοηθήσει να τις αντιμετωπίσει.

14. Πώς βοηθήθηκε κάποιος αποθαρρυμένος αδελφός;

¹⁴ Προσέξτε πώς μπόρεσε ένας συμπονετικός πρεσβύτερος να βοηθήσει κάποιον  αδελφό που ήταν αδρανής επί αρκετά χρόνια. Καθώς τον άκουγε με προσοχή, κατάλαβε ότι ο αδελφός εξακολουθούσε να αγαπάει βαθιά τον Ιεχωβά. Μελετούσε με επιμέλεια κάθε τεύχος της Σκοπιάς και προσπαθούσε να παρακολουθεί τακτικά τις συναθροίσεις. Ωστόσο, οι ενέργειες ορισμένων μελών της εκκλησίας τού είχαν προξενήσει απογοήτευση και κάποια πικρία. Ο πρεσβύτερος τον άκουσε συμπονετικά χωρίς να τον επικρίνει και εξέφρασε το στοργικό του ενδιαφέρον για τον ίδιο και την οικογένειά του. Με τον καιρό, ο αδελφός αντιλήφθηκε ότι επέτρεπε στις κακές εμπειρίες του παρελθόντος να τον εμποδίζουν να υπηρετεί τον Θεό που αγαπούσε. Ο πρεσβύτερος τον προσκάλεσε να συνεργαστούν στο έργο κηρύγματος. Με τη βοήθειά του, ο αδελφός άρχισε πάλι να συμμετέχει στη διακονία και τελικά απέκτησε τα προσόντα να υπηρετήσει ξανά ως πρεσβύτερος.

15. Τι μπορούμε να μάθουμε από τον Ιεχωβά όσον αφορά την ενθάρρυνση των αποκαρδιωμένων ατόμων;

¹⁵ Ένα αποθαρρυμένο άτομο ίσως να μην ανακάμψει αμέσως ή να μην ανταποκριθεί γρήγορα στη βοήθεια που προσφέρουμε. Ίσως χρειαστεί να συνεχίσουμε να τον υποστηρίζουμε. Ο Παύλος είπε: «Να υποστηρίζετε τους αδύναμους, να είστε μακρόθυμοι προς όλους». (1 Θεσ. 5:14) Αντί να εγκαταλείπουμε γρήγορα τις προσπάθειες, ας συνεχίζουμε να “υποστηρίζουμε” τους αδύναμους. Στο παρελθόν, ο Ιεχωβά πολιτεύτηκε υπομονετικά με τους υπηρέτες του που ενίοτε ένιωθαν αποθαρρυμένοι. Λόγου χάρη, ήταν πολύ φιλεύσπλαχνος με τον Ηλία, λαβαίνοντας υπόψη τα αισθήματά του. Παρείχε στον προφήτη οτιδήποτε χρειαζόταν για να συνεχίσει την υπηρεσία του. (1 Βασ. 19:1-18) Συγχώρησε με καλοσύνη τον Δαβίδ, επειδή έδειξε γνήσια μετάνοια. (Ψαλμ. 51:7, 17) Βοήθησε επίσης το συγγραφέα του 73ου Ψαλμού, ο οποίος παραλίγο να πάψει να τον υπηρετεί. (Ψαλμ. 73:13, 16, 17) Ο Ιεχωβά είναι φιλεύσπλαχνος και καλοσυνάτος απέναντί μας, ιδιαίτερα όταν νιώθουμε αποκαρδιωμένοι και αποθαρρυμένοι. (Έξοδ. 34:6) Τα ελέη του είναι «καινούρια κάθε πρωί» και «δεν πρόκειται να τελειώσουν». (Θρ. 3:22, 23) Ο Ιεχωβά αναμένει να μιμούμαστε το παράδειγμά του και να φερόμαστε τρυφερά στα καταθλιμμένα άτομα.

16, 17. Καθώς πλησιάζει το τέλος αυτού του συστήματος, τι πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε, και γιατί;

¹⁶ Από τους 33.000 φυλακισμένους που έφυγαν από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Σαξενχάουζεν, πέθαναν χιλιάδες. Εντούτοις, οι 230 Μάρτυρες του Ιεχωβά που ήταν ανάμεσά τους βγήκαν όλοι ζωντανοί από αυτή τη δοκιμασία. Η ενθάρρυνση και η υποστήριξη που πρόσφεραν ο ένας στον άλλον συνέβαλαν καθοριστικά στο να μετατραπεί εκείνη η πορεία θανάτου σε πορεία επιβίωσης για αυτούς.

¹⁷ Σήμερα, βρισκόμαστε στο “δρόμο που οδηγεί στη ζωή”. (Ματθ. 7:14) Σύντομα, όλοι οι λάτρεις του Ιεχωβά θα διαβούν ενωμένοι το κατώφλι του δίκαιου νέου κόσμου. (2 Πέτρ. 3:13) Είθε να είμαστε αποφασισμένοι να βοηθούμε ο ένας τον άλλον καθώς βαδίζουμε σε αυτό το μονοπάτι που οδηγεί στην αιώνια ζωή.