1, 2. a) See min dira an ma ka koow latigɛ, mɔgɔw be mun lo miiri o koo la? b) Bibulu be mun lo fɔ ani an bena ɲiningali jumanw lo lajɛ?

MUSO dɔ tun ka ɲi ka desizɔn dɔ ta, a y’a fɔ a teri ye ko: “Kana a to n’ ka miiri, a fɔ n’ ye dɔrɔn n’ ka ɲi ka min kɛ. O ka nɔgɔ.” Ala tun ye see min di a ma ka koow latigɛ a yɛrɛ ma, sanni a ka baara kɛ n’o ye, ale fɛ, a tun ka fisa u k’a fɔ a ye a ka ɲi ka min kɛ. Ele do? A ka di i ye ka koow latigɛ i yɛrɛ ma wa, wala i b’a fɛ tɔɔw ka koow latigɛ i ye? See min dira i ma ka koow latigɛ, i b’o jati cogo di?

² Saan kɛmɛkulu caaman kɔnɔ, mɔgɔw ye sɔsɔli kɛ o koo la. Dɔw b’a fɔ ko see t’an ye ka koow latigɛ an yɛrɛ ma sabu olu fɛ, Ala kɔnna k’an ka kɛwaliw bɛɛ latigɛ. Dɔ wɛrɛw b’a fɔ fana ko mɔgɔ tɛ se ka koow latigɛ a yɛrɛ ma, n’a ma hɔɔrɔnya pewu. Nka, walisa k’o koo faamu ka ɲɛ, an ka ɲi ka Ala ka Kuma lajɛ, o min ye Bibulu ye. Mun na do? Bibulu b’a fɔ ko Jehova y’an dan ka see d’an ma walisa an ka koow latigɛ an yɛrɛ ma ni hakilitigiya ye (Zozuwe 24:15 kalan). Bibulu be ɲiningali nunu jaabi fana: See min dira an ma ka koow latigɛ, an ka ɲi ka baara kɛ n’o ye cogo di? Yala daan b’o la wa? An be baara kɛ n’o ye cogo min na, o b’a yira cogo di ko an be Jehova kanu  kosɔbɛ? An be se k’a yira cogo di ko an sɔnna ko see be tɔɔw ye ka koow latigɛ u yɛrɛ ma?

3. Hali ni Jehova hɔɔrɔnyanin lo pewu, a be koow kɛ cogo min na, o be mun lo yira?

³ Jehova dɔrɔn lo hɔɔrɔnyanin lo pewu! Nka, a be koow kɛ cogo min na, o ye ɲɛyirali ɲuman ye an fɛ. A ye Israɛldenw sugandi k’u kɛ a ka jama ye, “a yɛrɛ tɔgɔlataw.” (Deter. 7:6-8). Jehova y’o kɛ koo dɔ lo kama. A tun ye layidu ta a tericɛ Ibrayima ye kabi saan kɛmɛkulu caaman. A y’o layidu lo dafa (Zɛnɛzi 22:15-18). Ka fara o kan, hali ni Jehova hɔɔrɔnyanin lo pewu, a be koow kɛ ka kɛɲɛ n’a ka kanuya ani a ka tilenninya ye. A y’o lo yira tuma min na a ye Israɛldenw kolo sabu u tun ye tiɲɛn batoli sira bila siɲɛ caaman. U nimisara sɔbɛ la minkɛ, Jehova y’a yira ko a b’u kanu ani a yafara u ma. A ko: “Ne bena Isirayɛlidenw bɔ u ka tilenbaliyakow la, ne bena u koo diya n yɛrɛ ye kosɔbɛ.” (Oze 14:5). Jehova ye ɲɛyirali ɲuman yɛrɛ lo ye sabu hali k’a sɔrɔ a hɔɔrɔnyanin lo pewu, a be mɔgɔw dɛmɛ!

4, 5. a) Setigiya min dira an ma, jɔn lo kɔnna k’o sɔrɔ? A ye baara juman lo kɛ n’o ye? b) An bɛɛ ka ɲi k’an yɛrɛ ɲininga mun lo la?

⁴ Jehova y’a daminɛ ka fɛɛnw dan tuma min na, a y’a latigɛ ni kanuya ye ka see di a ka danfɛn hakilitigiw ma u ka se ka koow latigɛ u yɛrɛ ma. A Dencɛ fɔlɔ lo kɔnna k’o setigiya sɔrɔ, ale min danna ‘Ala jaa la.’ (Kɔlɔs. 1:15). Sanni Yezu yɛrɛ ka na dugukolo kan, a y’a latigɛ ka kantigiya kɛ a Faa ye tuma bɛɛ ani a ma sɔn ka jɛn ni Sutana ye a ka murutili la. O kɔ, tuma min na Yezu nana dugukolo kan, a y’a latigɛ a yɛrɛ ma ka lɔ kelen kan Sutana ka kɔrɔbɔliw ɲɛ (Mat. 4:10). Yezu ka suu laban na, a ye delili kɛ n’a dusu bɛɛ ye. O sen fɛ, a y’a yira tugun ko a jijanin lo ka koow kɛ ka kɛɲɛ ni Ala sago ye. A ko: “Ne Faa, n’i b’a fɛ, i ka ne kisi tɔɔrɔ nin ma, nga ne sago kana kɛ fɔɔ e sago.” (Luka 22:42). An ka Yezu ladegi. See min dira an ma ka koow latigɛ, an k’o kɛ ka bonya la Jehova kan ani k’a sago kɛ. Yala an be se k’o kɛ tiɲɛn tiɲɛn na wa?

⁵ Ɔnhɔn, an be se k’o kɛ sabu an fana danna Ala jaa la (Zɛnɛzi 1:26). Nka, daan b’an ka setigiya la sabu an hɔɔrɔnyanin tɛ pewu i ko Jehova. Ala ka Kuma b’a fɔ ko hali n’an hɔɔrɔnyanin lo, daan b’o la, sabu an ka ɲi ka koow kɛ ka kɛɲɛ ni Ala ka sariyaw ye. Ɲɛyirali fɛ, musow ka kan ka kolo u cɛɛw ye ani denmisɛnw ka ɲi ka kolo u bangebagaw ye (Efɛz. 5:22; 6:1). Ka koow kɛ ka kɛɲɛ ni Ala ka sariyaw ye, o be nɔɔ juman lo to an ka setigiya kan? O ɲiningali jaabili lo bena a yira an ka siniɲasigi bena kɛ min ye.

6. Ɲɛyirali dɔ di k’a yira mun na a bɛnnin lo daan ka sigi an ka setigiya la.

⁶ See min dira an ma ka koow latigɛ, ni daan b’o la, yala an hɔɔrɔnyanin lo sɔbɛ la wa? Ɔnhɔn! Sabu daan min sigira an ka setigiya la, o b’an latanga. Ɲɛyirali fɛ, see b’i ye k’a latigɛ ka taga dugujan dɔ la n’i ka mobili ye. Nka, miiri k’a filɛ ko i be mobili bolila sira dɔ kan ani mɔgɔ si tɛ sariya labato yen. Bɛɛ be boli vitɛsi min k’a diya ani sira faan min k’a diya. Yala i latanganin lo o sira ɲɔgɔn kan wa? Ayi. A bɛnnin lo daan ka sigi koo dɔw la. O be kɛ sababu ye bɛɛ be ninsɔndiya sabu an hɔɔrɔnyanin lo. See min b’an ye ka koow latigɛ, hakilitigiyako lo ka baara kɛ n’o ye ka kɛɲɛ ni Ala ka sariyaw ye. Walisa k’o yira ka gwɛ, an ka Bibulu ka ɲɛyirali dɔw lajɛ.

7. a) See min dira Adama ma ka koow latigɛ, mun na o tun b’a kɛ dan na ni bɛgɛnw ni kongosogow ye? b) Adama ye baara kɛ n’a ka setigiya ye cogo di?

⁷ Ala ye mɛlɛkɛw dan ka see di u ma ka koow latigɛ u yɛrɛ ma. A y’o ɲɔgɔn lo di Adama ma fana a dantuma na. O lo y’a to Adama be dan na ni bɛgɛnw ni kongosogow ye sabu olu be koow kɛ u kunfɛ. An k’a lajɛ Adama ye baara ɲuman kɛ n’o setigiya ye cogo min na. Bɛgɛnw danna adamadenw ɲɛ. Nka, Jehova ye nɛɛma di a dencɛ Adama lo ma ka tɔgɔ la u kan. Ala “nana n’u ye cɛɛ fɛ janko a k’a filɛ a bena tɔgɔ min la u kan.” Adama ye bɛgɛn kelen kelen bɛɛ kɔrɔsi, o kɔ, a ye tɔgɔ bɛnnin la u kan. Jehova m’o tɔgɔw yɛlɛma. Nka, Adama “ye tɔgɔ min la fɛɛn ɲanaman nunu kelen kelen bɛɛ kan, o le kɛra u tɔgɔ ye.”—Zɛnɛzi 2:19.

8. Adama ye baara jugu kɛ n’a ka setigiya ye cogo di? O nɔfɛko kɛra mun lo ye?

⁸ Dugukolo tun ye alijɛnɛ ye. Ala tun y’a ɲini Adama fɛ a k’o sɛnɛ ani k’a ladon. Nka, o baara ma Adama ɲɛɛ fa. Ala tun y’a ɲini Adama n’a muso fɛ ko u ‘ka deenw wolo ka caya ka dugukolo fa k’a kolo. A ka kɛ jigɛw, ni kɔnɔw, ni fɛɛn ɲanamanw bɛɛ kunna, minw be yaala dugukolo kan.’ (Zɛnɛzi 1:28). Nka, Ala tun ko a kana yiriden min dumu, a y’o dumu. O cogo la, Ala tun ye cikan min di a ma, a m’o labato. See min dira Adama ma ka koow latigɛ, a ye baara jugu kɛ n’o ye. O y’a to tɔɔrɔ ni dusukasi b’a bɔnsɔnw kan kabi saan waa caaman (Ɔrɔm. 5:12). Adama ye koo min latigɛ o nɔfɛko kɛra mun lo ye? N’an be miiri o la, o bena an lasun ka baara ɲuman kɛ n’an ka setigiya ye ka kɛɲɛ ni Jehova ka sariyaw ye.

9. Jehova y’a to Israɛldenw ye mun lo latigɛ u yɛrɛ ma? U ye mun lo fɔ?

⁹ Adama ni Awa bɔnsɔnw ye dafabaliya ni saya sɔrɔ cɛɛn ye u bangebaga murutininw fɛ. Nka, see bele b’u ye ka koow latigɛ u yɛrɛ ma. Jehova ye Israɛldenw minɛ cogo min na, o b’o lo yira. Jehova ye Israɛldenw kɛ ale tɔgɔla taw ye. Nka, a tɛmɛna a ka kira Musa fɛ fɔlɔ k’a to u k’a latigɛ u yɛrɛ ma, n’u bena sɔn wala n’u bena ban o nɛɛma la (Ɛkiz. 19:3-6). U ye mun lo fɔ? U tun ka ɲi ka min kɛ walisa ka kɛ Ala tɔgɔla taw ye, u sɔnna o ma. U bɛɛ y’a fɔ ni kaan kelen ye ko: “Masaba ye min fɔ, an bena o bɛɛ kɛ.” (Ɛkiz. 19:8). A fɔ man di, nka wagati dɔ nana se, Israɛldenw ma koo ɲuman kɛ n’u ka setigiya ye. U y’u ka layidu tiɲɛ. An be se ka kalan ɲuman sɔrɔ o koo la. Ala ye see min di an ma ka koow latigɛ, an k’o jati fɛɛn nafamanba ye tuma bɛɛ. An nɔrɔnin ka to Jehova la ani an k’a ka sariyaw labato.—1 Kor. 10:11.

10. Ɲɛyirali jumanw lo b’a yira ko adamaden dafabaliw be se k’a latigɛ ka bonya la Ala kan? ( Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

¹⁰ Ala sagokɛla 16 tɔgɔw be sɔrɔ Eburuw sapitiri 11 kɔnɔ. U y’a latigɛ ka Jehova ka sariyaw labato. O kama, u ye duga caaman ani jigiya sɔbɛ sɔrɔ, siniɲasigi koo la. Ɲɛyirali fɛ, Ala tun ko Nuhun ka kurun dɔ lɔ walisa k’a ka denbaya kisi janko adamadenw siya kana tunu. Nuhun tun limaniyanin lo kosɔbɛ minkɛ, a y’a latigɛ ka Ala ka cikanw labato (Eburuw 11:7). Ala tun ye layidu ta Ibrayima ni Sara ye jamana min koo la, u ye mɛnni kɛ Ala fɛ ani u tagara yen. K’u to o tagamajan na, u bele “tun be se ka segi” Uri duga la, o min tun ye duguba ye. Nka, u m’o kɛ sabu “Ala y’a daa di koo min na,” u lara a la k’o bena dafa. ‘U ka miiriya tun be’ yɔrɔ ɲuman kan (Eburuw 11:8, 13, 15, 16). Musa banna Ezipiti ka nafolofɛnw ma. “A sɔnna ka tɔɔrɔ ni Ala ka mɔgɔw ye sanni a ka to lafiya la waati  dɔɔni hakɛ la.” (Eburuw 11:24-26). An k’o mɔgɔ limaniyaninw ladegi. Ala ye see min di an ma ka koow latigɛ, an k’o jati fɛɛn nafamanba ye ani an ka Ala sago kɛ n’o ye.

11. a) Ala ye see min di an ma, nafaba juman be sɔrɔ o la? b) Mun lo be ele lasun ka baara kɛ n’o setigiya ye cogo ɲuman na?

¹¹ N’a sɔrɔ a ka nɔgɔ mɔgɔ wɛrɛ ka koow latigɛ an ye. Nka n’an b’o kɛ, Ala ye see min di an ma ka koow latigɛ an yɛrɛ ma, o tɛna an nafa. O nafa kofɔra Deteronɔmu 30:19, 20 kɔnɔ. (A kalan). Vɛrise 19 b’a yira ko Ala y’a to Israɛldenw ka koo dɔ latigɛ u yɛrɛ ma. Vɛrise 20 b’a yira ko Jehova ye sababu ɲuman di u ma u k’a yira n’u b’ale kanu wala n’u t’ale kanu. An fana be se k’a latigɛ ka Jehova bato. An be se k’a latigɛ fana ka bonya la Jehova kan ani k’a yira ko an b’a kanu kosɔbɛ. O ye nɛɛmaba ye dɛ!

12. See min dira an ma ka koow latigɛ, an man ɲi ka mun lo kɛ n’o ye?

¹² Miiri k’a filɛ, i ye fɛɛn sɔngɔ gwɛlɛ di i teri dɔ ma. N’i y’a mɛn ko a y’o fili ɲamaɲamaw cɛma wala ko a ye mɔgɔ dɔ mandimi n’a ye, o be mun lo kɛ i la do? O be mɔgɔ tɔɔrɔ dɛ! Jehova ye see di mɔgɔw ma ka koow latigɛ. Nka, mɔgɔ caaman be baara jugu kɛra n’o ye. U yɛrɛ be koo jugu kɛ ɲɔgɔn na. Miiri k’a filɛ o be min kɛ Jehova la. Bibulu yɛrɛ tun kɔnna k’a fɔ ko “laban tuma na,” mɔgɔw bena kɛ “ɲumanlɔnbaliw ye.” (2 Tim. 3:1, 2). Jehova ye see min di an ma ka koow latigɛ, an kana baara jugu kɛ n’o ye abada. Nka, an k’a waleɲuman lɔn o kosɔn. Mun lo bena an dɛmɛ an kana baara jugu kɛ n’o setigiya ye?

13. See min dira an ma ka koow latigɛ, mun lo be se k’an dɛmɛ an kana baara jugu kɛ n’o ye?

¹³ An kelen kelen bɛɛ be se k’an teriw, an ka fanidoncogo, an kuun masiricogo ani an ka ɲɛnagwɛkow sugandi. Nka, see min b’an ye ka koow latigɛ, an kana ta o ma ka “juguya” kɛ. O kɔrɔ, an kana kɛ an farisogo nege ka jɔɔnw ye wala k’a ɲini ka duniɲa ka koo nɔgɔninw kɛ (1 Piyɛri 2:16 kalan). O kosɔn, see min b’an ye ka koow latigɛ, o ‘kana kɛ sababu ye an b’an  farikolo sago kɛ.’ Nka, an ka banba ka koow latigɛ minw bena an dɛmɛ ka koo “bɛɛ kɛ ka boɲa la Ala kan.”—Gal. 5:13; 1 Kor. 10:31.

14. Mun na an ka ɲi k’an jigi la Jehova kan n’an be koow latigɛra an yɛrɛ ma?

¹⁴ Fɛɛrɛ wɛrɛ min b’an dɛmɛ an kana baara jugu kɛ n’o setigiya ye, o ye k’an jigi la Jehova kan, ani k’a to a k’an latanga a ka sariyaw sababu fɛ. Ale kelen lo be ‘an kalan an nafa kama, ka an kalan an taga sira la.’ (Ezayi 48:17, ABM). An ka ɲi k’an majigi ka sɔn a la ko Ala ka kuma nunu ye tiɲɛn ye: “Mɔgɔ ka koɲɛ si tɛ a yɛrɛ bolo. Mɔgɔ ka sebaaya tɛ se ka a senda yɔrɔ ko ɲɛnabɔ.” (Zer. 10:23, ABM). An kana an jigi la an yɛrɛ ka faamuyali kan fewu i ko Adama ni Israɛlden murutininw y’a kɛ cogo min na. O ye faratiba lo ye. Nka, an k’an “jigi la Masaba kan” n’an dusukun bɛɛ ye.—Talenw 3:5.

15. Miiriya jɔnjɔn min be Galatikaw 6:5 kɔnɔ, o be mun lo yira an na?

¹⁵ Daan minw b’an ka setigiya la ka koow latigɛ, u dɔ ye ko an ka ɲi ka sɔn a ma ko joo be tɔɔw fana fɛ ka koow latigɛ u yɛrɛ ma. Mun na do? Sabu see b’an bɛɛ ye ka koow latigɛ an yɛrɛ ma. O kama, kerecɛn fila ka desizɔnw tɛ se ka kɛ kelen ye tuma bɛɛ. O ɲɛsinna an tagamacogo n’an ka batoli ma fana. Miiriya jɔnjɔn min be Galatikaw 6:5 kɔnɔ, i hakili to o la (a kalan). N’an sɔnna a ma ko kerecɛn kelen kelen bɛɛ “bena lɔ n’a yɛrɛ kunko ye,” joo min be tɔɔw fɛ ka koow latigɛ, an bena sɔn o ma.

16, 17. a) See min b’an ye ka koow latigɛ, mun na o ye sɔsɔliko dɔ lawuli Korɛntikaw ka kafo kɔnɔ? b) Pol y’o koo ɲɛnabɔ cogo di? An be kalan juman lo sɔrɔ o koo la?

¹⁶ Bɛɛ be koow latigɛ ka kɛɲɛ n’u dusukun ye. An ka ɲi ka sɔn a ma ko see be balimaw ye, k’o koow ɲɔgɔn latigɛ u yɛrɛ ma. An ka ɲɛyirali dɔ lajɛ Bibulu kɔnɔ. Sɔsɔliko dɔ tun be Korɛntikaw ka kafo kɔnɔ. Dɔw tun b’a fɔ ko josɔnsogo minw be feere lɔgɔfiyɛ la, kerecɛnw man ɲi k’o dumu. Dɔ wɛrɛw tun b’a fɔ ko: “Komi boli tɛ foyi ye, an be se k’o sogo dumu ni dusukun gwɛnin ye.” Nka, minw tun ye josɔnlaw ye ka kɔrɔ, olu fɛ, ni mɔgɔ y’o sogo dumu, a tun be komi a tigi be joow batora le (1 Kor. 8:4, 7). O tun tɛ kɔlɔkɔlɔko ye sabu o tun ka teli ka kafo ka hɛɛrɛ nagasi. Pol y’o kerecɛnw dɛmɛ cogo di k’o koo ɲɛnabɔ?

¹⁷ A fɔlɔ, Pol y’o kerecɛnw bɛɛ hakili jigi ko dumunifɛn lo tɛna a to u b’u magwɛrɛ Ala la (1 Kor. 8:8). O kɔ, a y’u lasɔmi k’u kana a to u ka ‘yɛrɛsagokɛli ka barikantanw . . . kunna tiɲɛ.’ (1 Kor. 8:9). A laban, minw dusukun b’u kɛlɛ koo fitinin fitininw na, a y’a fɔ olu ye ko u kana o sogo dumubagaw jalaki (1 Kor. 10:25, 29, 30). O koo tun kɔrɔtanin lo ani a tun ɲɛsinna batoli koo lo ma. O kama, kerecɛn kelen kelen bɛɛ lo tun ka ɲi ka koow latigɛ ka kɛɲɛ n’a dusukun ye. O la, joo min b’an balimaw fɛ ka koow latigɛ u yɛrɛ ma, an ka ɲi ka sɔn o ma, hali koo fitininw na.—1 Kor. 10:32, 33.

18. See min dira i ma ka koow latigɛ, i bena a yira cogo di ko i b’o jati fɛɛn nafamanba ye?

¹⁸ Jehova ye see di an ma ka koow latigɛ an yɛrɛ ma. A y’an hɔɔrɔnya sɔbɛ la fana (2 Kor. 3:17). An b’o nilifɛn jati fɛɛn nafamanba ye sabu o b’an dɛmɛ ka desizɔnw ta minw b’a yira Jehova la ko an b’a kanu kosɔbɛ. O kama an ka Jehova waleɲuman lɔn o nilifɛn kosɔn. An ka desizɔnw ta minw be bonya la a kan ani joo min be tɔɔw fɛ ka koow latigɛ, an ka sɔn o ma.