'Dho -a 'gü -wɔn -ta

ˈWɔndɔdhe ˈö ˈyaa ˈgo ˈˈgblʋʋ toŋtoŋdhö

ˈWɔndɔdhe ˈö ˈyaa ˈgo ˈˈgblʋʋ toŋtoŋdhö

˗KA KA ZOTA ˈWƆN ˈÖ ˗YÖ ˗A ˈGÜ: ˗Dhɛkpaɔyi do ˈka, ˈyö ˈkwa dho ˗wo ˈkɔ ˈwo pë zii ˗nu ˗gɔ kpɔ ˗a ˈgü, ˗a ˈgü. Pë ˗nu ˈwo mü ˗yɛga ˗yö ˗an ꞊vadhɛ ˗bha, ˈö ˗an ˈˈɲan ˗ya ga, ˈö ˗wa kë zii, ˈö ˗an ˗bha ˗nu ˈˈpɛn ˈyaa mü ˈzü ꞊ӡiaanwo. ˈˈKɛɛ ˗a do ˗yö mü, ˈö ꞊kun ˗së ꞊dedewo. ˗A ˈˈpian ˈsɛɛn˗ ˈˈpɛpɛ ˗ya ˗bha ˈö˗ ˈˈɲan ˈdhö ˗së ꞊dedewo. ˈYö mɛn ˈö ˈˈdhiʋ̈ ˈsü ˗ni ˈgü ka ˈka bhë, ˈö ˈka˗ dhɛɛˈˈ kpɔ ˈö ˈka˗ pö: «˗A ˗dhɛ ˈö yö, ˗yö ˗dɛɛ ˈö ˗ӡiö ˗a ˈka ˗a ˗dhɛ ˗nu ˈwo to ˗an ˗ta ˗ee?» ˈYö˗ pö: «˗Abin», «Pë zii ˗nu ˈwo ˗dhɛ ˈö yö ˗a ˈgü ˗a do ˈnën bhë, ˈˈwii˗ baaˈˈ do toŋtoŋdhö.» ˈYö ˈka˗ pö: «˗Wo wo ˗zokë ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗së ˈka ˈö ˗ӡiö ˗a ˈka ˗an ˗dhɛ ˗nu ˈwo to ˗an ˗ta ˗ee?».ˈYö˗ ˗yɔ bɔ ˈzü ˈö˗ pö: «Abin, ˗a ˗dhɛ ˈö bɔ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ꞊dede ˈgü ˈö pë ꞊va ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˗be ˈö˗ ˗shiʋ̈ yö ˗mü.» ˗Dhɛ ˈö˗ pö ˈˈdhʋ̈, ˈyö˗ ˈwɔn ˗yö ka kun. ˈYö ˈka ka ˗de dhɛɛˈˈ kpɔ ˈzü ˈö ˈka˗ pö: ‹˗Wa ˗pë ˗kë ˗mën ˈka?›

Biblö ˗yö ꞊dhɛ pë zii ˗tiaandhö ˈö bhë ˗a ˈdhö ˈpö. ˈSëëdhɛ ˗be zii do ꞊dede ˗mü. ˈSëëdhɛ ˗be ˈö˗ ˗bha ziidhɛ ˗yö ˗ӡiö ˈsëëdhɛ ˗be zii ꞊va ꞊dede ˗bha ˗ta yö ˗mü. Yö ˈˈdhʋ̈ gagade ˈka ꞊dhɛ ˈsëëdhɛ ˗be zii ˈˈwɛɛ ˗nu ˗wo ˗dhö. ˈˈKɛɛ ˈsëëdhɛ ˗be zii ˗nu ˈö mɛn ˗nu ˗wo ˗an ˗ya bhë,ˈˈtʋ̈ŋ ꞊va ˗ya ӡiö ˗an ˗ta ˗wo ˗shiʋ̈. ˗Wa kë ꞊dhɛ pë zii ˗nu ˈö ˗an ˈˈɲan ˗ya ga bhë, ˗an ˈdhö. ˗A ˈwɔnzuan do ˈnën ˈtɔ˗ pë ˗nu ˈö ꞊klaŋ ˈˈgblʋ̈gblʋ̈ ˗nu ˗wa pö ˈsëëdhɛ ˗be zii ˗nu ˈwo ˈˈdhiʋ̈ ˗be ˗an ˈgü waa˗ ˈdhɛ ˈwo˗ yö ꞊dɛɛ ˈwaa do. ˗A ˈbhaa ˗ya kë, mɛn ˈdhɛ kë ˗kɔ ˗dhioo ˗nu ˈwo ˗an dɔ mɛn ˗nu ˗ta ꞊shiöŋ bhë, pë ˈˈdhiʋ̈ ˈnën ˈwo˗ kë mɛn ˈka ˈwaa ˈwɔn ˗së kë mɛn ˗dhɛ. ˈSëëdhɛ ˗be zii ˗nu ˈö mɛn ˗nu ˗wa ˗bɛnzë ꞊kwɛŋzü, ˗an ꞊vadhɛ ˈˈpian ˈbhaa ˗nu ˗wa ꞊dhiɔŋ, ˈyö ˗an ˈˈpɛn ˗nu ˈwo to ˗wa kë zii ꞊dedewo ˈö ˗wa shiʋ̈ˈˈ.

ˈˈKɛɛ Biblö ˗zë ˈyaa ˈˈdhʋ̈. ˈÖ sü ˗a ˗bɛnzësü zudɔ ˈˈtʋ̈ŋ ˗bha ˈö yö ˗a ˈka ꞊dɛɛ ˗bha, ˗a ˗kwɛ ˗ya ˗mɔn ˗kwɛ 3.500 ˗bha. ˈˈKɛɛ ˈkö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˗wo ˗nu ˈwö˗ ˈgü ˈwii ˈgo ˈˈgblʋʋ. ˈÖ˗ ˗bhɔ ˈˈdhʋ̈ ꞊kwɛŋzü, mɛn ˗nu ˗wo ˈˈslö ˗mɛɛn ˗a ˗bha ˈko ˗ta ꞊va kö ˈwo˗ bho ˈˈshia˗. ˗A ˗wɔn ˈgü ˗wa ˗gʋ̈, ˈö ˈwo mɛn ˗nu ꞊kiɛɛ ˗kan ˗a ˗bha, ˈö ˈwo˗ ˗wɔn yaa ꞊blɛɛ, ˈˈkɛɛ ˈwii ˗mɔn ˗a ˗bho ˈˈshia˗ ˗sü ˗bha toŋtoŋdhö. Pë ˗nu ˈö mɛn ˗nu ˗wa ˈgüman ꞊dɛɛ ˗a ˈˈwɛɛ ˈbhaa ˈö ˗dho ˗a ˗zɔn ꞊dhɛ Biblö ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˗ya ӡiö ˈyaa ˈdhö. ˈˈKɛɛ ˈwɔndɔdhe ˈö˗ ˈgü ꞊ӡiaan ˗a ˈwɔn ˗yö mɛn kun.—Kpɔɔˈˈ ˈkɔnën «˗A ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˗ya ӡiö ˗ee ɛɛnˈˈ ˗yö ˈwɔn to ˈˈdhiʋ̈ ˈö˗ ꞊blɛɛ ˗ee?» ˗bha.

ˈTƆŊ˗ ˗GƐNGBANDHƐ ˗NU ˈÖ ˈWO KWA ˗TAKUN ꞊DƐƐ

Ka ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ka ka ˗de dhɛɛˈˈ ˈkpɔ ꞊dhɛ ‹pë ˈö Biblö ˗ya pö ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö kwa˗takun ꞊dɛɛ ˗ee?› Dhɛɛˈˈ ˈö bhë ˈka˗ ˈpö ˈka ˗yɔ ꞊slɔɔ, ˗ka dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo yö ˗an ˈkpɔ ka ˗de ˗gɔ: ‹ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ꞊dede ˗nu ˗mɛɛn ˈö ˈwo mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗ta ꞊dɛɛ? ˗A ˗mɛɛn ˗nu ˈö ˈwo ˈˈsuʋ̈ ˗sü ꞊dedewo?› ˗A ˈbhaa ˗ya kë kö ˗a ˗dhɛ ˗nu ˈö ˈka ka ˗zota ˗ni ˈgü ˗an ˈgü, ˈyö ˈwo ˈtɔ˗ -gblü ˗nu, ˗dhɛ ˗dhiikunsü, mɛn zë ˗sü waa flüüwɔn kë ˗sü ˗nu. ˗Ka ka ˗zota Biblö ˗bha ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗nu ˈö ˈwo ˈˈshia bhë ˗an ˈgü, kö dhɛɛˈˈ ˈö yö ˈka˗ ˈkpɔ ka ˗de ˗gɔ. ‹꞊Ya kë ꞊dhɛ mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗wo ˈtɔŋ˗ ˗nu ˈwo yö ˗an ꞊bhlëë ˗ya ˗be, ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˈyii ˗dho kë ˗së ˗ee?›

˗DHIKÖDHƐ ˗DHƆ

«ˈMɛ ˈwo mɛ ˗nu ˗kɔwü ˈkoo ˗a ˗nu ˗bha ˗së, ˗a ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ ˗Zlan ˗dho ˗a ˗nu ˗dhɛ ö bhang ˗nu.» (Matiö 5:9) «Kaa˗ mɛ ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗ka kë ka ˈko ˗dhɛ ˗së. ꞊Ya kë ꞊dhɛ ˈyii kë ˈzü ˗mɔɔkwëëwɔn ˈka, ˈˈkɛɛ ˈya ˈdho ˈto ka ˗zë ka ˗bha.»—Wlɔmö 12:18.

MƐN ˗WËËZËSÜ WAA MƐN ˗BHAWƆNTOSÜ

«ˈMɛ ˈö mɛ ˗wëë ˗ya ˗nu ˗kë ˗a ˗nu ˗bha ˗së, ˗a ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ [˗Zlan] ˗dho ˗a ˗nu ˗wëëdhɛ yö ˈpö.» (Matiö 5:7) «Ka ꞊sɔng ˗yö ˈkun bho ˈkoo. ꞊Ya kë ꞊dhɛ mɛ ˈbha ˗siödhɛwɔn ꞊ya kë ö ˈˈtɛado ˈˈpiʋ̈, ˗ka ka ˈko ˗nu ˗mawɔn ˈto ka ˈko ꞊zinng ˈgü. ˗Ka ka ˈko ˗nu ˗mawɔn ˈto ꞊dhɛ ˗kɔ do ˈö kwa Dëmɛ [Zoova] * ˗yö ka ˗mawɔn to˗ ˈka bha˗ ˈdhö.»—Kodhɔsö 3:13.

MƐN SUU ꞊GBAN ˈˈPƐPƐ ˗BHA ˗KË WO ˈKO ˗DHƐ ˗SË ˗SÜ

˗Zlan «꞊në gɔndënë do ˗da yi ˈbha ˈka. Gɔndënë do bha ꞊në ˈˈkpʋngtaamɛ ˈˈpɛpɛ ꞊gban ˈwo go˗ ˈgü.» (Këwɔn ˗nu 17:26) ‹˗Zlan ˈyaa mɛ ˗zë ˈgü kë. ˈˈKɛɛ mɛ ˈˈʋʋ mɛ ˈö go ˈˈsɛ ˈˈʋʋ ˈˈsɛ ˈö˗ ˈgü ˈö˗ ꞊bhlëë ˗ya, ˈö ˈwɔn ˗nu ˈö pö ˈaa˗ ˗bha ˗a ˗kë, ˗a ˗mɛ ˗dhɔ ˗ya ˗kë.›—Këwɔn ˗nu 10:34, 35.

ˈˈSƐ ˗KUN ˗SË ˗SÜ

«ˈYö Zoova ˗Zlan ˗yö gɔɔn˗ ˈö˗ ˗da bha˗ sü, ˈyö˗ ˗ya Edɛn ˈgü kö ˗ya ˗ke kë ˗yö ˗ya ˗a ˗gɔ ˈˈdhiʋ̈.» (ˈWunzüdɔdhɛ 2:15, NWT) ˗Zlan ˗dho «ˈwɔn ˗bho ˈˈsɛ see˗ ˗mɛ ˗nu ˈgü.»—˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 11:18.

ZUƲ̈ˈˈ ˗BHƆ ꞊NƆƆN ˗BHA ˗SÜ WAA ˈˈYANGÜYAA ˗SAN ˗BHA KWA KË ˗SÜ

«Ka ka ˗dɩ ˈkun ˗së ꞊naɔ ˗dhɔ ˗bha ka kë ˗sü yaa ˈgü yaa ˗gɔ, ˈka ˈdho ˈto ˗kplü ˗sü ˈka ꞊naɔ ˗bha, ˗a ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ ˈkö ˈzü ˈmɛ ˈbha ꞊naɔ ꞊slɔɔ ˗kɔ ˈˈʋʋ ˗kɔ ˈö˗ ˈgü, ˈˈkɛɛ mɛbhɩɩdhe ˗bha ˗tosɛa kë ˗sü ˈyaa ˗gban ꞊naɔ ˗kë mɛ ˗gɔ ˗sü ˗bha.» (Dhukö 12:15) ‹ˈMɛ ˈwo ˗Zlan ˗bha mɛ ˈka ˈö ˈwo ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ bha˗ ˗dhɛ ˈyaa˗ ˗bha ꞊dhɛ pö ˗yö kë˗ ˗nu ˗bha. ˗A ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü bha˗ ˈgü, ˗zua zë ˗sü ˗nu oo, ˈˈyan ˈgü yaa ˗dhɛ ˗nu bha waa˗ zuëˈˈ ˗bhɔ ꞊naɔ ˗bha ˗sü ˗nu bha, ˗ka ka bo˗ ˈka. Mɛ ˈbha ˈˈtʋ ˗zian ꞊në ˈya ˈdho ˗da ˈgü ka kwi ˗bha.›—Efɛzö 5:3.

˗KË KPƐNŊDHÖSÜ WAA YÖKËSÜ

«ˈYaa ˈyi ˈˈpiʋ̈ ꞊dhɛ yi ˈˈta ˗kɔ ˗yö ˗siö tongtongdhö.» (Eblö 13:18) «ˈMɛ ˗a ˗bha pë ˗yö ˈgü ˗pë ˗yö gun ꞊kwaan ꞊në˗ ˈka, ˗a ˗mɛ ˗yö ö bo˗ ˈka kö ˗yö ö ˈgü dɔ ˈˈgbɩɩ˗ ˗yö yë kë.»—Efɛzö 4:28.

MƐN ˗NU ˈÖ ˗AN ˗BHAWƆN ˈDHÖ ˗TAKUNDHE ˗BHA, ˗NU ˗AN ˗DHƐ ˗SÜ

‹ˈKa ka ˗kɔ ˗ya ˈmɛ ˈö˗ ˗nu ˗din ꞊ya yën bha˗ ˗nu zuëˈˈ ˗ta. Kö ˈka ˈmɛ ˈˈsɩ ˈyaa˗ ˗nu ˗dhɛ [˗Zlan] ˗bha zian ˗ta bha˗ ˗nu ˗ta ˈkun, kö ka zuëˈˈ ˗yö kë ˗sɛa mɛ ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈˈpiʋ̈.› (1 Tesadhonikö 5:14) ‹ˈMɛ ˈwo ꞊gɛandhe ˗nu ˈka ˈˈɛɛn ˗tɩnë ˗nu ˈö ˈˈsɩ ˈyaa˗ ˗nu ˗dhɛ bha [˗kaa] ˗nu ˗ta ˈkun.›—Zakö 1:27.

Biblö ˈyaa ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗nu ˗zɔn kwa ˗dhɛ dosɛnŋ. ˗Kɔ ˈö ˈkwa ˗dho ˗an ˗ya ꞊bhlëëgü ˗a ˈka kwa ˗bha ˗tosɛta ˈgü ˈyi ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈka, ˗ya ˗kɔ ˗zɔn kwa ˗dhɛ. ꞊Ya kë ꞊dhɛ mɛn ꞊vadhɛ ˗wa ˗ya ꞊bhlëëgü ˗be, ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈwo ˈˈkpɔnŋ ꞊taa ˈˈwii ˗dho ˈdho ˈˈshia ˗ee? ˗Yö ˈˈdhʋ̈, ˈyaa za ˈgü ꞊dhɛ ˈtɔŋ˗ ˗gɛngbandhɛ ˗nu ˈö ˈwo Biblö ˈgü, ˗wo ˗së ˈö ˈwo ˗bɛ kwa ˈˈtʋ̈ŋ ˗bha ꞊dedewo. ˈˈKɛɛ ˈwɔn ˗së ˗mɛɛn ˈö ˈwo ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈwo˗ kë ˗bhi ꞊dede ü ˗dhɛ?

ˈWƆN ˗SË ˈÖ BIBLÖ ꞊MƆƆN˗ ˗BHA ˈÖ˗ KË Ü ˗DHƐ ꞊DƐƐ

Mɛn ˈö˗ ˗bha ꞊kpɔɔdhɛ ˗yö ˗ӡiö mɛn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗bha ˗ta ˗ya ˗pö: «ˈwunbhokoudɔdhe ˗yö ö ˗de ˗zɔn kpengdhö ö këpë ˗nu ˈgü.» (Matiö 11:19, NTBL) Pë ˈö˗ pö bhë ˗yö ü ˗zokun ˗ee? ˈKwa˗ pö ˈkwa˗ ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ˗dhioo ˈbhaa ˗yö ꞊kpɔɔdhɛ ˗ӡian ˈka, kwa dua ˗mü kö pë ˈö˗ ˗yabhlëëgüsü ˗ya ˗kë kwa ˗dhɛ ˈkwa dɔ. ˗Dhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈ ü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈü ü ˗de dhɛɛˈˈ kpɔ ꞊dhɛ: ‹꞊Ya kë ꞊dhɛ Biblö ˗yö ꞊bhëësü, ˈyii ˗dho ˈwɔn ˗së kë n ˗dhɛ n ˗man ˗tosɛta ˈgü ˗ee? ˗Yö n ˗takun ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ kö ˈa bɔ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈwo n ˗man ꞊dɛɛ ˗an ˈgü?› ˗Kwaa ˈwɔnzuan do ˗ga.

Dɛfinö * ˗bha ˗tosɛta ˗yö ˗kun ˗së ꞊dedewo. ˈˈKɛɛ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ꞊va ꞊dede ˗kan ˗a ˈgü. ˗A ˈdhu ˈnën do ˈö kun wlüünën ˈka ˗a ˗wɔn ˗yö ˗shiʋ̈. ˗A ˗bha gɔɔn ˗ya ˗bho ˈˈblü. ˈYö ˈwëëga ˗wɔn ˗yö ˗kë ˗a ˗ta ˈˈgbɩkɩgbɩkɩ. ˗Ya ˗pö: «Mɛn ˈa kun ˗a ˈka, ˈmaan kun ˗a dɔ ˗ni ˈgü ˈzü n ˗de ˗gɔ. N ˈdhu, n ꞊gɔn˗ waa n ˗bha ˈkɔ ˈwaa n ˗gɔ ˈzü. Yö ˗kun n ˈgü ꞊dhɛ pë ˈö ˈmaan pë ˈbhaa ˈka ˈzü ˗a ˈdhö. N ˗zo ˗yö ˗bhɔ n ˗de ˈka, ˈö ꞊faan ˗yö go n ˗bha. N ˗bha ˗tosɛta ˗gɔ ˈyaa kun ˗dhö ˈzü.»

ˈˈTʋ̈ŋ ˈö bhë ˈyö˗ ˈwɔn dɔ ˗a ˈka ꞊dhɛ ˗wo ˈö ˈyö gagade ˗mü: «Kwa ꞊sii ˈˈdhiʋ̈ ˗yö ˗to ˗kwɛ 70 ˗ta, ɛɛnˈˈ mɛn ˈö˗ ꞊faan ˈdhö ꞊va ˈyö yö ˗kwɛ 80 ˗bha. ˈˈKɛɛ kwa˗ ˗kë ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ waa zuʋ̈klʋʋbhɔdhe ˗nu ˈgü, ˈyö˗ ˗kwɛ ˗nu ˗wo ˗ӡiö ˈˈvaandhö ˈö ˈkwa ga.»—Psaumes 90:10.

Biblö ˈnën Dɛfinö ˗yö ˗takundhe ꞊slɔɔ ˈgü ˈˈtʋ̈ŋ ˈˈgbɩɩ˗ ˈö bhë ˗a ˈka. Pë ˈö Biblö ˗ya ˗kë ˗a ˗dhɛ ˗yö ˗së ꞊dedewo. Mɛn ꞊vadhɛ ˗wa ˗yö ꞊dhɛ ˈdhɛ ˈwo to ˗dhioo ˗nu ˈwo Biblö ˈgü ˗an ˈˈpiʋ̈ kö ˈwo wo ˗bha ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈˈɲanbhɔ, ˗yö ˗an ˗takun ꞊dedewo ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö ˈkwa ˗dho ˗a yö ˗a ˈka ˈwɔn ˗gɔ ˗yaaga ˈö ˈwo dɔ ˗a ˈdhɛ ˈö yö ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗an ˈgü bhë ˗a ˈdhö. Biblö ˗yö ˗kë ˗an ˗gɔ ꞊dhɛ pë zii ˈö ˈkwa˗ ˗wɔn ꞊blɛɛ ˈwɔn ˗gɔ ˈö yö ˗a zudɔdhɛ ˈgü bhë, ˗a ˈdhö. ˈYaa ꞊dhɛ ˈsëëdhɛ ˗be ˈˈpɛpɛ ˈö ꞊wa kë zii, ˈö ˗an ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˗ya ӡiö bhë, ˗an ˈdhö toŋtoŋdhö. ˈˈKɛɛ pë ˈö ˗ya ˗sü ˈka ˗a ˈgü yö ˈnën ˈö˗ ˗wɔn ˈgü ˈö ˈyaa ꞊dhɛ ˈsëëdhɛ ˗be zii ˈˈwɛɛ ˗nu ˈdhö ˗ee? ˗Zlan ˗zopiʋ̈wɔn ˈnën ˈö˗ ˈgü ꞊dedewo ˗ee, mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗bha ˈyaa ˗mü ˗ee?—1 Tesadhonikö 2:13.

˗A ˈbhaa ˗ya ˗kë kö ka ˗de ˈpö, ka˗ ˈsuaan˗ ˗bho ꞊dhɛ mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˈkwaa ꞊gwëë, ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˗wo kwa ˗bha ˗tosɛta ˈgü. ˗Tosɛta ˗yö ꞊gbɔɔn ˗ni ˈgü ka ˗ta, ka ˗zogbandhe, ˗takundhe ɛɛnˈˈ ˗dhioo ˗së ˗nu ˗mɛɛn ˈˈmɛn?

˗Kɔ ˗yaaga ˈö Biblö ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ka ˗takun ˗a ˈka ka ˗bha ˗tosɛta ˈgü, ˗kwaa ˗ga. ˗Yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ka ˗takun kö ...

  1. ˗a ˈˈse ˗ya kë ka ˗dhɛ kö ˈka ꞊duë ˈwɔn yaa ˗gɔ.

  2. ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˗wa nu ka ˗ta kö ˈka ˗an ˈˈɲanbhɔ.

  3. ˈwɔn ˗nu ˈwo ˗ӡiö ka ˗kɔ ˗ta, ˈka ˗mɔn ˗an bun ˗sü ˗bha.

ˈWɔn ˗gɔ ˗nu ˈö ˈkwa ˗dho yö ˗an ˗bha bhë, ˗wo ˗dho ˈwɔn ˗yaaga ˈwo bhë ˗an ˈgü ˈˈpʋ˗.

^ ˗Zlan ˈtɔ ꞊dede ˈö Biblö ˈgü ˈyö ˈtɔ˗ Zoova.—Psaume 83:18.

^ ˈYi ˈtɔ ˈbhaa ˗nu bho ˗sü ˈka ˈˈgblʋʋ ˈwɔn ˗gɔ ˈö yö waa˗ ˗yaaga ˈdhɛ ˈwo dɔ ˗a ˈˈpiʋ̈ bhë ˗an ˈgü.