MƐN ˗BHA ˗KWƐZLAN
A zuʋ̈gblüdhi ˗slɔɔ Zoova ˗bha yö kë ˗sü ˈgü
N ˗BHA yö ˗blɛɛsü ˈwo˗ nu n ˗dhɛ Betɛdhö Kanada, ˈyö ˗tɔ ˈkɔ ˈkpii˗ ˈö ˈsëëdhɛgandhɛ ˈdhö mü bhë, ˗a ˈˈshiadhɛ ˗gwö ˗sü. ˗Yö ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗kwɛ 1958 ˈgü, kö n ˗kwɛ 18. N ˗man ˗tosɛta ˗kun n ˗dhɛ ˗së. ˗A ˗dhɛ ˈyii ꞊gwëë, ˈyö ˈa yökë kwa ˗bha ˈsëëdhɛ ˗nu bɛnŋˈˈ kaanˈˈ ˗a ˈka ꞊manŋzi ˗ta. Yökë Bethɛdhö ˗sü ˗yö n zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗dhi ꞊dedewo.
˗Kwɛ ˈö dɔ ˗a ˈˈpiʋ̈, ˗wa ˗pö yi ˗dhɛ ꞊dhɛ Bethɛdhö ˈö Aflikö di sidö ˗wa ˈsëëdhɛgandhɛ ˗dɛɛ ˗yökë mü, ˗an ˗bhawɔn ˗yö mɛn ˗nu ˗bha kö ˗wo yökë mü. ˈDhɛ ˈa n ˈtɔ nu, ˈö ˈwo wo ˗kɔ ˗yɛ n ˗bha kö ˗a ˈdho, n zuʋ̈ˈˈ ꞊nii ˗yö ˗da. ˗Wo wo ˗kɔ ˗yɛ ˈpö kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗yaaga ˈwo kun Bethɛdhö Kanada, ˗an ˗bha. ˗Wa mɛn do ˗dhɛ Denisö Leeshö, ˈwo˗ mɛn do dhɛ Bilö McLellanö, ˈyö˗ mɛn do ˗kë Ken Nɔɔdinö ˈka. ˗Wa ˗pö yi ˗dhɛ ꞊dhɛ yi ˗dho ꞊gwëë Aflikö di sidö.
A telefɔnö ˗kë n dhe ˗dhɛ, ˈyö ˈa˗ pö ˗a ˗dhɛ: «꞊Maanˈˈ, nɔɔn˗ ˈbha ˗yö ˗dhö ˈa˗ ˈˈpiʋ̈ ˈa˗ pö ü ˗dhɛ. A ˈdho ˗ni ˈgü Aflikö di sidö!» N dhe ˗kun mɛn ˈö ˈˈwɩ ˗dhɔ ˈyaa˗ kë ˗a ˈka, ˈˈkɛɛ ˗a ˗bha ˗Zlan ˗wɔn ˗kun ˈˈgbɩɩ˗, ˈö ö ˗zo yö ˗a ˗dhɛ ꞊dedewo. ˈYii ˈwɔn ꞊va blɛɛˈˈ, ˈˈkɛɛ ˗yö ˗kun n ˈˈɲaan ꞊dhɛ ˗a ˗kɔ ˗yö n ˗gɔ. N ˗man ˈdho ˗sü ˈö waa n dë ˗an ˈka ꞊gblɛnŋ ˈyaa kun ˗an ˗dhɛ ˗së, ˈˈkɛɛ wo ˈti ˗kɔ.
A ˗DHO AFLIKÖ DI SIDÖ
Mɛn ˗yiishiö yi bhë, ˗wo yi ꞊klaŋ ˗kë ˈsëëdhɛgansü ˈˈslö ˈbhaa ˗nu ˈka ˈˈsu ˗yaaga ˈˈpiʋ̈ Bethɛdhö Bluklinö. ˈDhɛ ˈya yi bo, yi ˗ya ˈˈyitagɔ ˈgü ˈö ˈyi dho Aflikö di sidö ˈˈkwipö ˈwo˗ ˗dhɛ Kapö ˗a ˈgü. ˈDhɛ ˗kë ˈˈdhʋ̈, kö n ˗kwɛ ˗ya kë 20. ˈDhɛ ˈkwa dɔ ˈˈdooka, yi ˗ya ꞊trɛŋ˗ ˈgü ˈyi dho Ʒoannɛsbugö. ˗Yö ˗kun ˈˈta ꞊gblɛɛn ꞊dede ˈka. ˈDuannu ˗blɛɛsü ˈyi˗ wo ˗dhɛkpaɔ ˗ta, yi˗ ˗wo ˈˈkwipö ˈnën ˈˈtɩtɩ do ˈgü, ˈˈyɛtadhɛ ˈgü. ꞊Boobi ˗kun mü ꞊va ˈö ˈˈshiʋ̈ ˗yö dɔ mü ꞊dedewo. Yi ˗dhɛ ˗ga ꞊trɛŋ˗ fönɛtrö ˗bha, ˈyö ˈyi˗ pö: «˗Dhɛ suu ˗mɛɛn ˈö yö?» Yi zuʋ̈ˈˈ ˈˈdhiʋ̈ ˗kun ˈˈtɛ ˗ni ˈgü yö yi nu ˗a kë, ˗a ˗wɔn ˈgü. ˗A ˗kwɛ ˗nu ˈwo dɔ ˗a ˈˈpiʋ̈, yi ˗dho ˈyi ˗wo ˈˈsɛ ˈˈpian ˈö bhë ˗a ˈgü, ˈö ˈyi˗ yö ꞊dhɛ ˈˈkwipö ˈsɛɛn˗ ˗sɛŋbɔ ˗nu ˗wo mü, ˈö ˗an ˈgümɛn ˗nu ˗wo wo ˗bha ˗tosɛta ˗kë wo ˈflëëgü ˗së ˈka.
N ˗man yö ˈa˗ ˗kë ˗kwɛ ˈnën ˈbha ˈˈpiʋ̈ ˈyö ˈtɔ˗ manŋzi ˗ziisü ˈö yökë ˗a ˈka ˗sü kun ˈgbɩɩ˗, ˈö ˈwo ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗Tɔn waa ˗Ka ˗ya ka ˈˈɲaan! ˈsëëdhɛ ˗nu ˗gan ˗a ˗ta bhë, yökë ˗a ˗ta ˗sü. Aflikö di sidö ˗bha Bethɛdhö ˈnën kun ˗wo ꞊vadhɛ ˈwo mɛn tii ˗sɛ ˈgü ˗an ˗bha ˈsëëdhɛgandhɛ ˈka. ˗A kë ˗sü kö ˈsëëdhɛgandhɛ ˈyi go Kanada ˈyi dho yökë ˗a ˈgü bhë, ˈyi yö ꞊va ꞊dede kë ˗a ˈgü, ˗yö yi zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗dhi.
꞊Taabha, a ˗kë ˈsëëdhɛgansü, ˗a bɔ ˗sü, waa ˗wo ˗dhiëëtasü, ˗an ˈwɔnyëë do ˈka. Yö ˗kun n ˗kɔ ˗ta ꞊va, ˈˈkɛɛ n zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗kun dhi ˗sü ˈka n ˗man ˗tosɛta ˈgü.
N ˗MAN DHE ˈSÜ ˗SÜ WAA YÖ ˗DƐƐ ˈWO˗ DƆ N ˗KƆ ˈKA
˗Kwɛ 1968 ˈgü, a kwa ꞊dhegblüdhe do ˈö ˗yödhiʋ̈ ˈka ˈwo˗ ˗dhɛ Lora Bowɛnö, ˈö kun Bethɛdhö ˗dhɛ ˈˈsuee ˗a ˗sü. ˗Yö ˗kun ˈpö ˗wo ˗dhiëëta ˗sü ˈwɔnyëë ˗nu ˗bha ˈsëëdhɛ ˗bɛnzëmɛn ˈka. ˈˈTʋ̈ŋ bhë˗ ˈgü, kö mɛn ˈö Bethɛdhö ˗ya dhe ˈsü, ˈyaa ˈto mü. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗wo yi ˗kë ˗yödhiʋ̈ ˗detasü ˈka. ˈˈSuʋ̈ ˈnën ˈbha ˗kun n ˈgü. Mɛn ˈö ˈya ˗kwɛ 10 kë Bethɛdhö, ˈö ˗bhöpë waa ˈkɔ ˈwo kun yi ˗gɔ ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈka, yi ˗dho ˗a kë ꞊dhɛ kö ˗bhöpë ꞊sɔnŋ ˈwo dho ˗a nu yi ˗dhɛ ˈˈsu ˗bha bhë, ˈyi˗ ˈkun ˗së? Yaa n ˗man dhebɔ ꞊ya kë ꞊dhɛ ˈˈlɛlɛ ˈwo˗ ˗dhɛ yi ˗gɔ ˈya˗ kë, ˈya ˗wo mɛn ˗nu ˗dhɛ ꞊va, ˈya ˈsëëdhɛ ˗nu nu, ˈyö ˈwo dho ˈwëëga ˈwo˗ randö ˗kë bhë, ˗a 25 nu mɛn ˈö ˈdhö ˗a ˗dhɛ ˈˈsu ˗bha. (ˈYaa ˗mɔn kwa ˗bha ˈwëë˗ ˈˈgblü ˗yiishiö ˗bha.) Yi ˗bha ˈkɔ ꞊saa ˗nu, ˗bhöpë ˗nu, gɔ ꞊saa ˗nu, blëëdhɛ ꞊sɔnŋ ˗nu, ˗a ꞊gban ˈnën bhë.
˗Wo yi ˗bɔ ˗yödhiʋ̈ ˈka ˈˈkwipö ˈwo˗ ˗dhɛ Duban bhë ˗a ˈˈsuee, ˗zlanwopömɛn kpö ˈdɔɔni ˈbha ˈö kun mü, ˗a ˈgü. Ɛndiɛn ˗nu ˗kun ˈdhɛ bhë ˗a ˈgü ꞊va. ˗A mɛn ꞊vadhɛ ˗kë Ɛndiɛn ˗nu ˈwo kun ˈˈsukadhu ˗yökëdhɛ ˈgü ˗kwɛ 1800 ˈgü bhë, ˗an suugünën ˗nu ˈka. ˈˈTʋ̈ŋ ˈö bhë ˗a ˈgü, kö yö ˈˈwɛɛ ˈnën ˈwo˗ kë ˗ni ˈgü, ˈˈkɛɛ ˗wo ˈti wo ꞊kwaa wo ˗bha wɔkɔ ˗nu waa wo ˗bha ˗bhöpë ˗nu ˗zü. ˗Wo ˗kun ꞊Glee˗ ˗wo pö ˗ni ˈgü, ˗a ˗wɔn ˈgü ˗zlanwopö ˗an ˗dhɛ ˗sü ˈyii kë yi ˗kwaa ˈˈgbɩɩ˗.
ˈˈLɛlɛ 150 ˈnën ˗yödhiʋ̈ ˗detasü ˗nu kun ˗a kë ˗ni ˈgü ˈˈsu ˗bha. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗dhɛkpaɔyi ˗blɛɛsü ˈka, yaa Lora ˈyi˗ ˗pö ˈyi ˈˈlɛlɛ ˈˈsɔɔdo kë. ˈˈWo ˗kun dɔ ˗ni ˈgü ˈgbɛ. ˗Womɛndhɛsü ˗dɛɛ, ɛɛnˈˈ Biblö ꞊klaŋ ˗nu ˈwaa kun yi ˗gɔ. ˈˈLɛlɛ ˈˈsɔɔdo ˈwo ˈˈdhʋ̈, yi ˗dho ˗an kë ˗zlanwopö ˈkɔ ˈgü ˈkɔ ˈgü ˗sü ˈka. ˈDhɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˈbha ˗ʒiö, ˈa ˗dhɛ ˗ga n ˗man ˈmɔnŋtrö ˗ta, kö minitö 40 ˈˈkpaan ˈnën ˈya˗ kë, ˈya ˈduannu ˈa˗ pö: «˗Ümmˈˈ! Yi ˗dho ˗mɔn ˗a ˗bha ˈˈdhʋ̈ ˗ee?»
Yi yi ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˗nu ˗ya ˗naan ˈka ˗së ˈka. ˗Dhɛkpɔayi ˈˈpɛpɛ ˈka, ˈya ˗bhöpë ˗kpa ˈya˗ yö pë ˈgü, ˈyö ˈyi dho ˗a ˈka ˗zlanwopödhɛ ˈgü. Din ˗ya yi ˈkun, ˈyö ˈyi yi ˗bha gɔ dɔ ˈˈdhülöödhɛ ˈbha ˈgü ˈyi pë ˗bhö, kö ɛndiɛn ˈnën ˈsɛɛn˗ ˗nu ˗wo yi ˗ga ˗ni ˈgü! ˈDhɛ ˈyi ˗dhɛkpɔayi ˈnën ˈbha ˗kë ˗a ˈgü, yi˗ ˗yö ꞊dhɛ ˈˈlɛlɛ ꞊plɛ ɛɛnˈˈ ˗yaaga ˗wa bo ʒiö ˗sü ˈka dhiapiʋ̈, ˗a ˈˈlɛlɛ ˗nu ˈwo to ˗wo ˗ʒiö ˈˈvaandhö.
Mɛn ˗nu ˗wa ˈˈwɩ ˗a ˗bha, ˈya gagade ˗nu ˈwo Biblö ˈgü ˗an ˗zɔn ˗an ˗dhɛ, yi zuʋ̈ˈˈ ꞊nii ˗yö ˗da. Yi˗ ˗yö ꞊dhɛ Ɛndiɛn ˗nu ˗wo mɛn ꞊bhlëë ˗ya, ˗an ˈˈgblü ˗yö ˗së, ˈö ˈwo ˗suʋ̈ ˗Zlan ˗gɔ. Mɛn ꞊vadhɛ ˗wo ˗wɩ ˗zlanwo ˈyi˗ pö ˗an ˗dhɛ, ˗a ˗bha. ˈWɔn ˗nu ˈwo ˗gban Zoova, Yesu, Biblö, ˈkpɔnŋtaadhɛ ˗dɛɛ ˈö ˗dhikodhɛ dho kë mü, waa gamɛn ˗nu ˗bö ˗sü ˗bha, ˗an draanˈˈ ˗sü ˗dhɔ ˗yö ˗an ˗kë. ˈDhɛ ˗kwɛ do ˗yö ˗ʒiö, Biblö ꞊klaŋ 20 ˈnën ˗kë yi ˗gɔ. ˗Dhɛkpɔayi ꞊gban ˈka, yi ˗a mɛn ˈbha ˗nu ˗dhɛ, ˈö yaa˗ ˗nu ˈyi ˗bhöpë ˗bhö yi ˈkwëë˗. ˗Yö yi zuʋ̈ˈˈ ꞊nii ˗da.
˗Wo yi ˗kë ˈzü ˈˈpian do ˈˈpiʋ̈ ˗maankëmɛn ˈka. ˈˈDhoogɔ ˈˈpɛpɛ ˈka, yi ˗dhɛŋ ˗bhɔ kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗ta, ˈö ˈyi ˗zlanwopömɛn ˗nu ꞊faanmën. Yi ˗kë ꞊dhɛ ˗an ˗de ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˈdhö, ˈö yaa ˗an ˗bha ˈnën ˗nu, ˗an ˗bha ˗topë ˗nu, ˈyi ˈˈtʋ̈ŋ ˗së ꞊dede ˗kë yi ˈkwëë˗. Yi ˗kwɛ ˗së ꞊plɛ ˗kë ˗a ˈgü. ˈˈKɛɛ yi do ˈka, Bethɛdhömɛn ˗nu ˗wo n ˗dhɛ, ˈö ˈwo˗ pö n ˗dhɛ: «Yi˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈka nu ˈzü Bethɛdhö.» ˈYa˗ pö: «Ka ˈwɔn ˗dɔ ˗ee! ˗Dhɛ ˈyi˗ ˗bha ˈyö bhë, yi zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗yö dhi ˗sü ˈka ꞊dedewo.» ˈˈKɛɛ yi ˗wɩ ˗a ˗bha kö ˗dhɛ ˈˈoo ˗dhɛ ˈwo yi bɔ ˗a ˗bha, ˈyi ˈdho mü.
YI ˗DHO ˈZÜ BETHƐDHÖ
ˈDhɛ ˈa ˗lo mü, a yökë ˗Zlan ˗bha yö ˈwɔnyëë ˗nu ˈˈpiʋ̈. Yaa kwa ꞊dhegblü ˗nu ꞊va ˈö ˗wa ˗kian, yi yökë yi ˈkwëë˗. ˗Yö ˗kë ꞊bhlëëwɔn ˈkpii˗ ˈka n ˗bha ˈka. ˈˈTʋ̈ŋ ˈö bhë ˗a ˈgü, ˗maankëmɛn ˗nu wa bɔ ˗zlanwokɔdhi ˗nu ˈgü, ˗wa ˈsëëdhɛ bɔ Bethɛdhö, ˈyö ˈyi ˗gban ˗an ˗ta ˈyi nɔɔn˗ bɔ ˈpö ˗zlanwokɔdhi ˗nu ˗dhɛ, kë ˈˈdhʋ̈ kö ˈyi ˗an ꞊faanmën, ˈyi ˗dhioo ˗nu dɔ ˗an ˗ta. ˗Yö ˗kun yö ˈˈgbɩɩ˗ ˈka yi ˗bha ˈsëëdhɛ ˗bɛnzëmɛn ˗nu ˗bha ˈka, ˈyö sü ꞊dhɛ ˗wa ˈsëëdhɛ bɔ yi ˗dhɛ Sosa ɛɛnˈˈ Zulu ˗wo ˈgü, ˗an dua ˗mü kö ˗wa dhiëëta ꞊Glee˗ ˗wo ˈgü, kö ˈya˗ yi ˗bha bɔ, ˗wo ˗an dhiëëta ˗wo ˗nu ˈwo ˈˈsɛ bhë ˗a ˈgü, ˗an ˈgü. ˗An ˗bha yö ˈˈgbɩɩ˗ ˈwo kun ˗a kë ˗ni ˈgü bhë, ˗yö ˗kë n ˗dhɛ ˗së. ˗Ya ˗kë ˈö kwa ꞊dhegblü ˗nu ˈwo mɛn tii ˈka Aflikö ˗an ˗bha ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈwo bɔ ˗ni ˈgü ˗an ˈgü, ˈa˗ ˈgüman.
ˈˈTʋ̈ŋ bhë ˗a ˈgü, kö ˈˈsɛ bhë ˗a ˈgümɛn ˗nu ˈwo ˈˈkwi ˈka waa˗ mɛn tii ˗nu ˈwaa kë ˗dhɛ do ˈgü. Mɛn tii ˗nu ˗bha ˈpödhɛ ˗nu ˗kë ö ˗de ˗ta, ˈö ˈˈkwi ˗nu ˗bha kun ˈpö ö ˗de ˗ta. Kwa ꞊dhegblü ˗nu ˈwo mɛn tii ˈka ˗wo wo ˗bha ˗bhɔkwëë ˗nu, ˗zlanwopösü ˗nu, ˗an kë wo ˗de ˗wo ˈgü.
˗Zlanwokɔdhi ˗nu ˈa bɔ ˗an ˈgü ˗wo ˗kun ꞊Glee˗ ˗wo ˈgü. ˗A ˗wɔn ˈgü kwa ꞊dhegblü ˗nu ˈwo mɛn tii ˈka ˈmaan˗ mɛn ꞊vadhɛ dɔ ˗be. ˈˈKɛɛ n ˗bha yö ˗dɛɛ ˗ya ˗kë ˈa ˗an ˗man wɔkɔ ˈbhaa ˗nu dɔ. ˈWɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈwo kun bɔ ˗ni ˗an ˈgü, ˗an ˗mɛn ˗nu ˗bha wɔkɔ ˗nu waa ˗an ˗bha ˗zoyödhe ˗wɔn ˈgü, a˗ ˈgüman ˈzü ˈgbɛ. Wo ˈgü ꞊dede ˈnën ˈwo˗ dɔ ˈˈgbɩɩ˗ ˈyö ˈwo ˗kan wɔkɔ ˗nu ˈö ˈwaa ˗Zlan ˗dhɛ ˗së, ˗an ˗bha. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˗an ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu waa ˗an ˗bha ˈpömɛn ˗nu ˗wo ˗gban ˗an ˗gɔ, ˈwaa kun ˈˈwɩ ˗ni ˈgü ˗a ˗bha kö ˈwo wo ˗kɔ ˗da wɔkɔ yaa ˗nu bhë, ˗an ˈgü. ˗An ˗bha ˈpödhɛ ˗nu ˈgü, mɛn ꞊vadhɛ ˈˈflɛɛsü, ˈö wo ˈti ꞊klaŋ kë, ˈˈkɛɛ ˗wo ꞊bhlëë ˗ya Biblö ˗bha.
Kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗bha ˗Zlan ˗dhɔkë ˗sü ˗za ˈbhaa ˗nu ˈwo ˗da, man ˈnën ˈö˗ ˗wɔn ˗yö yö n ˗bha. Kwa ꞊dhegblü wlüünën ˈbha ˗nu ˈwo ˗kɔ bhɛɛsü waa ꞊drapo ˗da ˗sü ˈka ꞊klaŋplöö ˗wo ˗an ˗yö ˈˈkpɛɛn.˗An ˗bha ˈgüdɔgbɩɩsü ˗yö yi ꞊faan ˗mën.
Kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗bɔ ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ do ˈbha ˈgü ˈzü ˈˈsɛ ˈwo˗ Swazilandö ˗kë (ˈwo˗ ˗dhɛ ꞊dɛɛ Ɛswatini) bhë ˗a ˈgü. ˈDhɛ ˗an ˗bha ˗gblüdë ˈwo˗ ˗dhɛ Sobhuza ꞊plɛ ˗bha ˗naan bhë ˈö ga, ˗wa ˗pö mɛn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈwo ˈˈkwipö bhë ˗a ˈgü ˗an ˗dhɛ ˗wo ˈˈsaa˗ do ˈbhaa kë. ˗Wa ˗pö gɔɔn˗ ˗nu ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗wo wo ˗gɔ ˈˈkpla bho, kö dhebɔ ˗nu ˗wo wo ˗bha wun ˈˈkan ˈö ˗ta. Kwa dhegblü ˗nu ˈwo ˗kɔ ˗an ˈˈbhɛman ˗nu ˗bha wɔkɔ ˈö bhë ˗a kë ˗sü ˈka, ˗wo ˗an ˈˈklʋʋ ˗bhɔ. ˗An ˗bha ˗klu Zoova ˗bha ˗sü ˈö bhë, ˗yö yi zuʋ̈ˈˈ ꞊nii ˗da ꞊dedewo. Kwa ꞊dhegblü ˗nu ˈwo Aflikö ˗an ˗bha ˗towotasü waa ˗an ˗bha zuʋ̈saadhɛ ˗yö yi ˗bha ˗zoyödhe ˗gɛn ˗gban.
˗WO N ˗BƆ ˈZÜ ˈSËËDHƐGANDHƐ ˈGÜ
˗Kwɛ 1981 ˈgü, ˗wa ˗pö n ˗dhɛ ˈa n ˗kɔ ˗da ˈsëëdhɛgansü ˈö ɔdinatë ˈka bhë, ˗a ˗yökëmɛn ˗nu ˗dhɛ. A ˗ya yökësü ˗bha ˈsëëdhɛgandhɛ ˈgü ˈzü. ˗Yö ˗kun ˈˈtʋ̈ŋ ˗së ꞊dede ˈka. ˈÖ ˗kë ˈˈdhʋ̈ kö ˗a ˈˈslö ꞊vadhɛ ˗wa ˈgo ˈˈgblʋʋ. ˈˈTʋ̈ŋ bhë˗ ˈka, manŋzi ˈˈdhoodɔmɛn do ˗yö manŋzi do ˗nu yi
˗dhɛ ˈˈwɛɛwɛ kö ˈyi˗ ˈgüdan. Manŋzi ˗dɛɛ ˗nu bhë, ˗wo yökë ˗së ˈwo ˗ʒiö ˗a ˈka ˗a zii ˗nu ˗ta. ˗A ˗wɔn ˈgü yi ˗a ˈˈsoodhu ˗dhɔ, ˈyö ˈyi˗ yö ˗a zii ˈˈseishiö ˈwo kun yi ˗gɔ ˗be bhë, ˗an ꞊ʒiaan˗ ˈgü. Yi ˈsëëdhɛgandhɛ ˗dɛɛ ˈbha ˗dɔ ˈzü, ˈö ˈyi ˗ya ˈsëëdhɛ ˗nu ˈˈgan ˗sü ˗bha ˈgbɛ ˈö ˗ʒiö ˗a ˈka mü.Yö ˗kë ɔdinatë ˈka ˗sü ˗ya ˗kë ˈö kwa ˗bha ˈsëëdhɛ ˗yökë ˗kɔ ˈbha ˗nu ˗wo go ˈˈgblʋʋ. MEPS, ˈö ˗kë kwa ˗bha ˈsëëdhɛ ˗yökë ˗wo ꞊va ˈgü ˗pë ˈö ɔdinatë ˈgü ˗a ˈka bhë, yi ˗ya yökësü ˗bha ˗a ˈka. ˈÖ sü ˈˈtʋ̈ŋ ˈö mɛn ˗yiishiö ˈyi go Betɛdhö Kanada ˈyi dho ˗a ˈka Aflikö di sidö bhë ˗a ˗bha, ˈsëëdhɛ ˗nu ˈˈgan ˗dhɛ ˗ya kë ˗së ꞊dedewo. (Is. 60:17) ˗Kɔ ˈyi˗ ˗bha ˗yiishiö, ˈya dhebɔ ˗nu ˈö ˗Zlan ˗dhɔ ˗an ˗kë, ˈwo ˗yödhiʋ̈ ˈka ˗an ˈsü. Yaa Bilö yi ˗to Bethɛdhö, ˈyö Ken waa Denisö wo ˗zë ˈkɔdhi ˗yö yö ˗an ˗bha.
Yi ˗bha yö ˗yö ˗dadhiʋ̈, ˈyö ˗tɔ ꞊dhɛ ˗wo ˗ya ˈsëëdhɛ ˗dhiëëtasü ˗bha ˗wo ꞊va ˈgü, ˈö ˈya ˗an ˈˈgan, ˈyi˗ bɔ Bethɛdhö ˈˈwɛɛ ˗nu ˈgü. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗a ˗dhɛ ˗kun ˗a ˗bha kö ˈyi Bethɛdhö ˈkɔ ˗dɛɛ ˈbha dɔ. Kwa ꞊dhegblü ˗nu ˗wa do ˗dɔ ˗dhɛ ˗së ˈbha ˈö Ʒoannɛsbugö ˗a ˈgü, ˈyö ˈwo˗ ˈˈdhiʋ̈ ˗pʋ ˗kwɛ 1987 ˈgü. ˗A kë ˗sü kö n ˗kɔ ˗yö kë ˗zlanwo ˗bha ˗dho ˈˈdhiʋ̈ ˗sü ˈö Aflikö di sidö ˗a ˈgü, kö ˈa kë Bethɛdhö ˈwɔnyëë ˈka mü ˗kwɛ ꞊va ˈˈpiʋ̈ bhë, ˗yö n zuʋ̈ˈˈ ˈˈgblü ˗dhi.
˗WO YO ˗DƐƐ ˈBHA ˗DƆ N ˗KƆ ˈKA ˈZÜ
˗Kwɛ 2001 ˈgü, ˗wo yö ˗dɛɛ ˈbha ˗dɔ n ˗kɔ ˈka. ˗Wo n ˗dhɛ kö ˈa kë Bethɛdhö ˈö Zeta zuni ˗a ˈwɔnyëë do ˈka. Yi ˗bha yö, waa yi ˈˈtɔŋdë ˗nu ˈwo Aflikö di sidö ˗an ˈto ˗sü ˗yö ˗kë yi ˗dhɛ ˈyaa˗. ˈˈKɛɛ ˈdho ˗sü ˈö Bethɛdhö Zeta zuni kö ˈyi ˗tosɛta ˗dɛɛ ˈbha zübho bhë, ˗yö ˗kun yi zuʋ̈niidawɔn ˈka.
Yi zuʋ̈ˈˈ ˈˈdhiʋ̈ ˗kun ˈˈtɛ ˗ni ˈgü, ˈyö ˗tɔ ꞊dhɛ yi ˗dho ˈdho Lora dhe ˈö ˗ya kë zii ˗a ˈka ꞊gblɛɛn. ˈYa kë Ni Yɔkö, yi ˈti ˗dho ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˈyi yi ˗zokë ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗së ˈka. ˈˈKɛɛ Lora ꞊dhegblü dhebɔ ˗nu ˗yaaga ˈö ˈwo gwan˗ ˗bha ˗wa ˗pö ꞊dhɛ wo ˗dho wo ˗zokë ˗a ˈˈpiʋ̈. ˗Wa ˗pö yi ˗dhɛ: «Yi ˗zë ˈyaa ꞊mɔɔn˗ ˗bha kö ˈyi ˗Zlan ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈgü ˗yö kë, ˈˈkɛɛ yi ˗dho yi zokë ˗maanˈˈ ˈˈpiʋ̈, kö ˈka ˈdho ka ˗bha yö ˈka ˈˈdhiʋ̈.» Yi ˗an ˈˈnuɛ ˗bho ꞊dedewo.
ˈˈTʋ̈ŋ do ˈö bhë ˗a ˈgü, kö n dhe ˈö ꞊gɛandhe ˈka ˗ya ˗kwɛ 20 kë n ꞊dhoo waa ˈö ˗bha dhebɔ ˈwo Torɔnto, Kanada ˗sɛ ˈgü, ˗an ˈˈpiʋ̈ . ˗A kë ˗sü kö ˗wo wo ˗zokë ˗a ˈˈpiʋ̈ ˗dhɔ ˈgü, kö ˗yö ˈdho ˗yo ga ˗a ˈka bhë, ˗yö ˗kë yi ˗dhɛ ˗së ꞊dedewo. ˈDhɛ˗ ˗wɔn ˗kë, kö ˈya nu Ni Yɔkö ˗dɛɛ ˈka. Ö ˗zokë ö ˗mɛn ˗nu ˈö ˗wa kë zii ˗an ˈˈpiʋ̈ ˗sü ˈyaa ˈwɔn ˈˈplëëplë ˈka ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ka.ˈˈKɛɛ ˗a kë ˗sü kö yi ˗bha ˈkɔdhigümɛn ˗nu ˗wo ˈˈwɩ ˗a kë ˗sü ˗bha bhë, ˗yö ˗kë yi ˗gɔ ˈdhuëë˗ ˈkpii˗ ꞊dede ka.
˗Kwɛ ˈnën ˈbhaa ˈˈpiʋ̈, n ˗man yö ˈa˗ ˗kë Bethɛdhö Zeta zuni ˗yö ˗gban kwa bha ˈsëëdhɛ ˗nu ˗yökësü ˗bha. ˗A ˈˈslö ˗dɛɛ ˗nu ˗wa kë ꞊va, ˈyaa ˈˈgbɩɩ˗ ˈzüdho. ˗A ˗dhɛ ˈti ꞊gwëë ꞊köŋ, ˈö ˈwo˗ pö ˗a yökë Bethɛdhö ˗bha pëdhɔmɛn ˗nu ˗bha ˈwɔnyëë ˗nu ˈˈpiʋ̈. Bethɛdhö ˈkɔ ˈkpii˗ ˈö ˈgümɛn ˗nu ˈdhö 5.000, ˈö mɛn ˗nu ˈwo ˗ya mü ꞊gblɛɛn ˈwo yökë ˗an ˈˈpiʋ̈ ˈwo 2.000 bhë, ˗kwɛ 20 ˈö ˈman˗ kë ˗a ˈgü yö, ˗ya n zuʋ̈ˈˈ ꞊nii ˗da ˈgbɛ.
˗A ˗kwɛ ˗ya kë 60 ꞊dɛɛ, ˈyaa kun n ˈˈɲaan ˗be toŋtoŋdhö ꞊dhɛ a ˗dho kë ˈdhɛ yö ˗a ˈgü. Lora ˗yö n ˗takun ꞊dedewo ö zuʋ̈ˈˈ ꞊gban ˈka. ˗Tosɛta kë ˗kɔ ˗së ꞊dede ˈnën bhë. A yö suu ꞊va ˗kë, ˈö yaa n ꞊dhegblü ˗tiaandhö ˗nu ˈyi yökë˗ yi ˈkwëë˗. A ˗wo ˈpö Bethɛdhö ꞊vadhɛ ˗dhɛ. Yö ˗nu ˈyi ˗an ˗kë waa kwa ꞊dhegblü ˗nu ˈö yaa˗ ˗nu ˈyi yökë yi ˈkwëë˗ bhë, ˗an ˗dhɔ ˗yö yi ˗kë ꞊dedewo. ꞊Dɛɛ n ˗kwɛ ˗ya kë 80, ˗wa n ˗man yö ˈˈkan ö ˈˈpiʋ̈, ˈyö sü ꞊dhɛ wlüünën ˗nu ꞊vadhɛ ˈö ˗an ˗kɔ ˗mɔn yökësü ˗bha ˗së ˈka, ˗wo ˗dhö.
Psaume ˗bɛnzëmɛn do ˗ya ˗pö: «ˈˈSɛgɔ ˈö˗ ˗bha ˗Zlan ˗kë Zoova ˈka, ˗a ˗bha ˗yö ˗së.» (Ps. 33:12) Pë ˈö˗ pö bhë gagade ˗mü. ˗A kë ˗sü kö Zoova ˗bha ˈˈsɛgümɛn ˗nu ˈö zuʋ̈gblüdhi ˈdhö ˗an ˗gɔ ˈa yökë ˗an kpö ˈgü, a˗ ˈˈnuɛ ˗bho ˗a ˗wɔn ˈgü ꞊dedewo.