Gikan Kini sa Wanang

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA TANZANIA

NAKAKITA ka na ba sukad ug badlis sa kahayag diha sa daghag bituon nga kalangitan? Tingali bulalakaw ang pagtawag nimo niini. Sa pagkatinuod, ang maong mga badlis sa kahayag mas tukma nga gitawag ug meteor.

Kadaghanan sa mga meteor nga mosulod sa atong atmospera gikan sa wanang masunog sa bug-os sa dili pa kini moabot sa yuta. Apan usahay, may bato-bato o metaliko nga mga meteor nga dili madutlan sa sobrang kainit ug mahagsa sa yuta. Kini gitawag ug mga meteorite. Ang kadaghanan gagmay, apan ang uban motimbang ug daghang tonelada. Usa ka meteorite sa Namibia, Aprika, gibanabana nga may gibug-atong mga 60 ka tonelada.

Mangadto ta sa Tanzania aron makita ang Mbozi nga meteorite, nga maoy ikawalo sa kinadak-ang meteorite nga makita dinhi sa yuta. Kini nahimutang sa bungtod sa Marengi sa distrito sa Mbozi sa habagatang Tanzania, duol sa mga utlanan niini sa Malawi ug Zambia. Kining meteorite nga duolan sa 16 ka tonelada ang gibug-aton, tulo ka metros ang gitas-on ug usa ka metros ang gilapdon maoy 90 porsiyentong puthaw, mga 9 porsiyentong nikel, ug dunay gamayng cobalt, tumbaga, asupre, ug phosphorus.

Walay nasayod kon kanus-a mihagsa kini nga meteorite, apan kini dugay na tingaling mihagsa tungod kay wala may lokal nga mga kasugiran bahin niini. Si W. H. Nott, usa ka surbeyor sa yuta nga taga-Johannesburg, mireport nga nakakita niini sa Oktubre 1930. Human niadto, gikalotan ug kanal ang palibot niini busa morag gipatong ang meteorite sa usa ka halaran nga bato. Sa ingon, ang meteorite nagpabilin diha sa orihinal nga dapit nga gihagsaan niini.

Ang uban misulay sa pagputol o paggabas sa meteorite aron himoong sobenir​—nga puwerteng lisora himoon. Sa Disyembre 1930, sa dihang si Dr. D. R. Grantham sa Geological Society migamit ug gabas nga puthaw sa pagputol ug usa ka tipak nga mga lima ka pulgada ang sukod, ang paggabas mikabat ug napulo ka oras! Kini nga tipak makita karon diha sa koleksiyon sa mga meteorite sa British Museum sa London.

Ang lugar nga nahimutangan sa Mbozi nga meteorite gihikay sa paagi nga ang mga tawo makatan-aw ug maayo niini. Adunay usa ka gamayng balay nga dawatanan sa mga bisita nga may mga bangko ug lamesa. Ang tigbantay, nga nagpuyo sa gamayng balay nga gama sa lapok mga 50 metros gikan sa meteorite, matinahorong mihangyo kanamo sa pagsulat sa among mga ngalan diha sa talaan sa mga bisita. Among namatikdan nga libolibo ka bisita gikan sa tanang bahin sa kalibotan ang nakaanhi na dinhi. Gipakli namo ang usa ka gamayng pulyeto nga naghubit sa meteorite, ug dayon nagpakuha kamig mga hulagway.

Ang ubang mga bata nangatkat sa meteorite ug naghanduraw nga nagsakay ug salakwanang. Samtang nagpiknik kami diha sa duol, nga nalipay sa malinawong palibot, nalingaw kami sa pagtan-aw niining talagsaong butang nga naggikan pa sa wanang ug nahagsa dinhi sa Mbozi.

[Hulagway sa panid 15]

Mga agi sa gabas diha sa meteorite